کد خبر: ۱۰۲۱۲۳
تاریخ انتشار: ۰۸ شهريور ۱۳۹۴ - ۰۸:۰۰
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۷۸۹

رييس‌جمهوري در ميدان مسائل تكراري

*صادق زيباكلام



مهم‌ترين و روشن‌ترين وجه سخنان ديروز رييس‌جمهوري در جريان نشست خبري ايشان، تكراري بودن حرف‌هاي وي بود. اين تكراري بودن به‌طور طبيعي خود محصول تكراري بودن سوالات مطرح شده از سوي خبرنگاران بود. اين به زعم من مهم‌ترين نكته‌اي است كه بايد از نشست خبري ديروز آقاي روحاني و نشست‌هاي پيش از آن بررسي شود. اينكه چرا در طول دو سال اغلب سوالات رسانه‌ها از فرد اول اجرايي كشور در ورطه تكرار سقوط مي‌كنند، آيا رسانه‌هاي ما فن و خلاقيت لازم براي طرح سوالات جديد را ندارند؟ هر چند به‌طور قطع پاسخ اين سوال پاسخي با وجوه و زواياي مختلف است اما مهم‌ترين زمينه ايجاد چنين شرايطي اين است كه  همچنان اين سوالات به عنوان موضوعاتي در سر فصل موارد مورد توجه جامعه قرار دارند.

به عبارت ديگر محور سوالات هنوز از مسائل حل نشده جامعه است. بسيار بعيد است اگر فكر كنيم رسانه‌هاي ما به دليل ضعف‌هاي تكنيكي و فني توان طرح موضوعات جديد را ندارند، هر چند پذيرفته‌ايم كه در عرصه رسانه‌اي هنوز فاصله زيادي با استانداردهاي بين‌المللي داريم اما همزمان هم مي‌دانيم كه رسانه‌هاي ما در همين فضاي نامساعدي كه براي رشد و تعالي آنها وجود دارد آنقدر به تكنيك‌ها و فنون كار خبري تسلط دارند كه در يك نشست مهم چون كنفرانس خبري رييس‌جمهوري درگير طرح مسائل بي‌ربط و غير ضروري نشوند. با اين حساب دولت بايد بپذيرد كه اگر در معرض سوالات تكراري قرار مي‌گيرد بايد قدري در كارنامه خود بازنگري كند كه چرا در طول دو سال فعاليت، همچنان از سوي رسانه‌هاي مختلف با گرايش‌هاي مختلف در مقابل مسائلي قديمي قرار گرفته است. ضمن اينكه در اين خصوص به نظر مي‌رسد نوع رويكرد رسانه‌اي و اطلاع‌رساني دولت به گونه‌اي بوده كه نتوانسته حتي در حوزه‌هايي كه پاسخ‌هاي قطعي و قانع‌كننده وجود دارد، به توجيه افكار عمومي بپردازد. به هر تقدير تصوير كلي كه چنين نشستي به جامعه و ناظران حوزه‌هاي مختلف مي‌دهد اين است كه ما در وضعيتي ايستا قرار داريم؛ وضعيتي با كمترين ميزان از تحرك؛ وضعيتي كه چارچوب عمومي آن بر خلاف تصور بسياري ارتباط چنداني به مسائلي نظير تحريم‌ها ندارد. در همين صحبت‌هاي روز گذشته آقاي روحاني به مانند بسياري از موقعيت‌هاي قبلي كه براي اظهارنظر در اختيار مقامات عالي كشور بود، هيچ مساله كلان اقتصادي مد نظر قرار نگرفت. ما در حالي كه درگير توضيح دادن به سوالات جزيي هستيم هنوز موارد بسيار كلاني را بي‌پاسخ گذاشته‌ايم. مواردي از قبيل فساد اداري افسارگسيخته كه ديروز هيچ جايي در بين سخنان رييس‌جمهوري پيدا نكرد. من انتظار داشتم تا رييس‌جمهوري براي ملت توضيح دهد كه بعد از تحريم‌ها براي ساختار اداري و اقتصادي اين كشور چه اتفاقي خواهد افتاد.

ما چيزي حدود ٥ يا ٦ سال در تحريم غربي‌ها بوده‌ايم. آيا قبل از آن يعني مثلا ١٠ سال پيش وضعيت ما با كشورهايي نظير برزيل يا تركيه يا مالزي كه از جمع كشورهاي در حال توسعه به كشورهاي توسعه‌يافته پيوسته‌اند، قابل قياس بود؟ آيا ناكارآمدي نظام اقتصاد دولتي ما ربطي به موضوع تحريم‌ها داشت؟ در يك ارزيابي كلي بايد گفت كه رييس‌جمهوري در سخنان ديروز خود با تمركز بر برخي جزييات، نتوانست به مسائل كلي و كلان بپردازد. ضمن آنكه گزارش اوليه ايشان هم به دليل تكرار بسيار زياد در مراحل زماني مختلف، نه جذابيت خاصي داشت و نه مي‌توانست حس همدلي را در مخاطبان ايشان بر بيانگيزد. اين دست گزارش‌ها نيز از جمله نقاط ضعف دولت‌هاي مختلف در كشور ما است كه قصد خود را با پيش پا افتاده‌ترين و دم دستي‌ترين روش‌ها، تبليغ كنند. حال آنكه بسيار واضح است كه به دليل از دست رفتن اعتماد عمومي بين ملت و دولت، چنين گزارش‌هايي نمي‌تواند از نفوذ لازم در مردم برخوردار باشد.

در بحث‌هاي هسته‌اي نيز هرچند موضع رييس‌جمهوري درباره لايحه برجام، در همين مورد خاص مي‌تواند همدلي‌هاي زيادي را بر بيانگيزد اما به نظر مي‌رسد آقاي روحاني بايد به مراتب بيشتر از اين به جايگاه‌ نهادهاي رسمي كشور كه به دور از تركيب سياسي آنها مي‌توانند حاملان ارزش‌هاي دموكراتيك در هر جامعه‌اي باشند، توجه نشان دهد. هر چند عملكرد نا صواب و غير قابل دفاع اصولگرايان در سه دوره اخير مجلس، اين نهاد را كه از قدرت و جايگاه ويژه‌اي در چارچوب‌هاي حقوقي برخوردار است، در ميدان سياست زخم خورده و فرودست كرده اما رييس‌جمهوري به عنوان كسي كه از يك سو مدعي اعتدال سياسي و از سوي ديگر مورد وثوق هواداران توسعه سياسي و دموكراسي در كشور است، بايد بيش از اينها جايگاه اين نهاد را ارج بنهد.‌اي كاش آقاي روحاني ديروز در كنار سخناني كه درباره جايگاه و نقش مجلس در موضوع برجام داشت.

قدري هم مي‌توانست به تقويت جايگاه اين مجموعه در همان حد حرف همت بگمارد. نهايتا اما به نظر من كامل‌ترين و كم‌نقص‌ترين قسمت سخنان ديروز رييس‌جمهوري همان بخش سخنان وي درباره حصر بود. جايي كه توانست به تصويرسازي دقيق‌تري از موقعيت دولت و تمايل دستگاه اجرايي بپردازد و اشاره كرده كه ضمن عدم فراموشي موضوع، در اين شرايط از توان كافي براي حل مساله برخوردار نيست. اين قسمت از سخنان اقاي روحاني را شايد بتوان نماد همان مسائل تكراري و پاسخ داده نشده‌اي دانست كه همچنان در جامعه در حال تكرار است.

*اعتماد