نسخه چاپی
ارسال به دوستان
ایران پس از اجرایی شدن برجام
اجرای برجام جایگاه ایران در منطقه را بهبود می بخشد، اما برخی رقبای این کشور در منطقه با این توافق منافع خود را در خطر می بینند.
به گزارش جماران، «سینا عضدی» از اندیشکده آمریکایی «وودرو ویلسون» در یادداشتی در وب سایت «اینترنشنال افرز ریویو» نوشت: برنامه هسته ای ایران دهه ها موضوع مورد اختلاف بین المللی بین ایران و قدرت های جهانی بود تا اینکه در ژوئیه سال 2015 طرح جامع اقدام مشترک (برجام) یک راه حل دیپلماتیکی برای معمای هسته ای فراهم کرد. دولت «تدبیر و امید» «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران بر خلاف رئیس جمهور پیشین خود، بر حل موضوع هسته ای ایران برای بهبود اقتصاد ایران و ارتقاء جایگاه ایران در جهان تاکید دارد. تجزیه و تحلیل پیامدهای توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی نشان می دهد که برجام جایگاه ایران در منطقه را بهبود می بخشد، اما برخی رقبای این کشور در منطقه با این توافق منافع خود را در خطر می بینند. برای تشویق ثبات در منطقه، ایران باید برخی گام ها را برای اطمینان بخشیدن به این کشورها بردارد.
یکی از مهم ترین پیامدهای سیاسی توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی، فراهم آوردن امکان مذاکره میان دیپلمات های ایران و آمریکا پس از نزدیک به 40 سال است.
حل موضوع هسته ای اجازه می دهد تا مذاکرات احتمالی بین دیپلمات های ایرانی و آمریکایی برای رسیدگی به همکاری متقابل در مورد مسائل امنیت منطقه ای، از جمله تروریسم صورت گیرد. داعش و دیگر گروه های تروریستی خطراتی برای هر دو کشور ایران و آمریکا محسوب می شوند و هر دو کشور می خواهند این تهدیدات کاهش یابد. تنش زدایی بالقوه بین دو کشور می توانند به همکاری های بیشتر در این زمینه منجر شود و جایگاه ایران در منطقه را تقویت بخشد.
با این وجود، پس از اجرای توافق هسته ای ایران رقبای منطقه ای این کشور به ویژه عربستان سعودی می توانند در این خصوص ابراز نگرانی کنند. ایران و عربستان سعودی یک رابطه تاریخی دارند، اما وقایع اخیر تنش های موجود بین آنها را تشدید کرده است. در سوریه، عربستان سعودی از مخالفان حمایت می کند، در حالی که ایران از دولت بشار اسد پشتیبانی می کند. در بحرین ایرانیان حامی اکثریت شیعه هستند در حالی که نیروهای نظامی عربستان سعودی قیام شیعیان را در این کشور سرکوب می کند.
حملات هوایی اخیر علیه شیعیان حوثی ها در یمن یک مثال دیگر از تلاش عربستان برای محدود کردن نفوذ ایران در منطقه است. عربستان سعودی همچنین با تولید بیش از حد نفت به دنبال ضربه زدن به ایران بود. راه حل سیاسی ایران برای بحران سوریه می تواند ناشی از این سیاست های عربستان باشد.
عربستان سعودی معتقد است اجرا شدن برجام و تنش زدایی بین ایران و آمریکا اساسا می تواند توازن قدرت در خاورمیانه را به نفع ایران تغییر دهد تا این کشور نفوذ سیاسی و قدرت بیشتری در منطقه داشته باشد. لغو تحریم ها و احتمال افزایش سرمایه گذاری های خارجی یه ایران فرصت احیای اقتصادی و افزایش قدرت این کشور را می دهد. در نتیجه عربستان از این تغییرات احساس خطر می کند. شیخ نشین های عرب منطقه خلیج فارسی نیز با چالش های مشابه عربستان سعودی روبرو هستند. با این حال، آنها احساس می کنند که کوچک بودن وسعت این کشورها، آسیب پذیری آنها را در برابر قدرت ایران افزایش می دهد.
بحرین با توجه به داشتن جمعیت اکثرا شیعه و گرایش این جمعیت به سمت ایران بیشتر احساس خطر می کند. امارات متحده عربی روابط تجاری منحصر به فردی با ایران دارد و پتانسیل امضای توافق بین ایران و آمریکا احتمال گسترش روابط تجاری میان ایران و امارات به ویژه با دبی را تقویت کرده است. با این حال، ایران و امارات متحده عربی برخی اختلافات در خلیج فارس دارند.
ترکیه نیز می تواند تحت تاثیر توافق هسته ای ایران قرار بگیرد. در طول تاریخ، روابط ایران و ترکیه بین دوره ای از رقابت، همکاری و حتی درگیری در نوسان بوده است. در حالی که ترکیه نقش مهمی در بحران هسته ای ایران با شرکت در بیانیه تهران در سال 2010 ایفا کرد، بحران سوریه موجب تنش میان این دو کشور شده است. این توافق نامه برای ترکیه از آن جهت مهم است که این کشور یکی از شرکای اصلی تجاری ایران است. هنگامی که تحریم ها لغو شوند، تجارت دو جانبه بین دو کشور به ویژه در بخش انرژی افزایش خواهد یافت. ترکیه 20 درصد از گاز طبیعی مورد نیاز خود را از ایران وارد می کند. علاوه بر این، ترکیه مقصد مورد علاقه برای گردشگران ایرانی است. لغو تحریم های ایران صنعت گردشگری ترکیه را رونق خواهد داد. با وجود مزایای اقتصادی، ترکیه نگران است که اجرای توافق هسته ای قدرت منطقه ای ایران را افزایش دهد.
برجام یک لحظه تاریخی در تاریخچه روابط ایران و آمریکا و پیامی برای تغییر بالقوه موقعیت ایران در جامعه بین المللی بود. با وجود مخالفت شدید برخی، ایران و آمریکا از طریق مذاکرات دیپلماتیک رسمی و دستیابی به برجام این مشکل بزرگ را رفع کردند. امکان رویارویی نظامی بین ایران و آمریکا به طور کلی کنار گذاشته شده و این امر می تواند به صلح و ثبات بیشتر در منطقه کمک کند. با این حال، پتانسیل ایجاد روابط حسنه باعث نگرانی رقبای ایران در منطقه شده است. آنها می دانند اجرای برجام، قدرت ایران را افزایش خواهد داد.
این احتمال وجود دارد که رقبای ایران با توسل به سیاست های تهاجمی تر به مقابله با نفوذ ایران بپردازند و بی ثباتی ها در منطقه را تشدید کنند. با این حال، اجرای توافق هسته ای ایران درب ها را برای توسعه بیشتر روابط اقتصادی و تجاری با ایران باز می کند و منافع مالی برای شرکای تجاری اصلی ایران، به ویژه ترکیه و امارات متحده عربی دارد. برای جلوگیری از هر گونه بی ثباتی بیشتر در منطقه، ایران و همسایگان آن باید برای رفع تهدیدات منطقه ای به ویژه حل بحران های سوریه و یمن همکاری های بیشتری داشته باشند.
در این میان، آمریکا باید از نزدیک با متحدان خود همکاری داشته باشد و همچنان به آنها تضمین های امنیتی لازم را ارائه کند. علاوه بر این، ایران نیز باید همکاری های سازنده ای با همسایگان خود داشته باشد. آمریکا و ایران نیز می توانند در مورد مسائلی از جمله مقابله با داعش همکاری داشته باشند. خاورمیانه یک منطقه با سابقه درگیری و رقابت برای امنیت و نفوذ است. پس ایران باید به همسایگان خود اطمینان دهد که ایجاد روابط حسنه بالقوه با آمریکا و دیگر قدرت های جهانی هزینه های امنیتی برای آنها به دنبال نخواهد داشت. توافق هسته ای به طور کلی برای تامین امنیت منطقه مفید است.
به گزارش جماران، «سینا عضدی» از اندیشکده آمریکایی «وودرو ویلسون» در یادداشتی در وب سایت «اینترنشنال افرز ریویو» نوشت: برنامه هسته ای ایران دهه ها موضوع مورد اختلاف بین المللی بین ایران و قدرت های جهانی بود تا اینکه در ژوئیه سال 2015 طرح جامع اقدام مشترک (برجام) یک راه حل دیپلماتیکی برای معمای هسته ای فراهم کرد. دولت «تدبیر و امید» «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران بر خلاف رئیس جمهور پیشین خود، بر حل موضوع هسته ای ایران برای بهبود اقتصاد ایران و ارتقاء جایگاه ایران در جهان تاکید دارد. تجزیه و تحلیل پیامدهای توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی نشان می دهد که برجام جایگاه ایران در منطقه را بهبود می بخشد، اما برخی رقبای این کشور در منطقه با این توافق منافع خود را در خطر می بینند. برای تشویق ثبات در منطقه، ایران باید برخی گام ها را برای اطمینان بخشیدن به این کشورها بردارد.
یکی از مهم ترین پیامدهای سیاسی توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی، فراهم آوردن امکان مذاکره میان دیپلمات های ایران و آمریکا پس از نزدیک به 40 سال است.
حل موضوع هسته ای اجازه می دهد تا مذاکرات احتمالی بین دیپلمات های ایرانی و آمریکایی برای رسیدگی به همکاری متقابل در مورد مسائل امنیت منطقه ای، از جمله تروریسم صورت گیرد. داعش و دیگر گروه های تروریستی خطراتی برای هر دو کشور ایران و آمریکا محسوب می شوند و هر دو کشور می خواهند این تهدیدات کاهش یابد. تنش زدایی بالقوه بین دو کشور می توانند به همکاری های بیشتر در این زمینه منجر شود و جایگاه ایران در منطقه را تقویت بخشد.
با این وجود، پس از اجرای توافق هسته ای ایران رقبای منطقه ای این کشور به ویژه عربستان سعودی می توانند در این خصوص ابراز نگرانی کنند. ایران و عربستان سعودی یک رابطه تاریخی دارند، اما وقایع اخیر تنش های موجود بین آنها را تشدید کرده است. در سوریه، عربستان سعودی از مخالفان حمایت می کند، در حالی که ایران از دولت بشار اسد پشتیبانی می کند. در بحرین ایرانیان حامی اکثریت شیعه هستند در حالی که نیروهای نظامی عربستان سعودی قیام شیعیان را در این کشور سرکوب می کند.
حملات هوایی اخیر علیه شیعیان حوثی ها در یمن یک مثال دیگر از تلاش عربستان برای محدود کردن نفوذ ایران در منطقه است. عربستان سعودی همچنین با تولید بیش از حد نفت به دنبال ضربه زدن به ایران بود. راه حل سیاسی ایران برای بحران سوریه می تواند ناشی از این سیاست های عربستان باشد.
عربستان سعودی معتقد است اجرا شدن برجام و تنش زدایی بین ایران و آمریکا اساسا می تواند توازن قدرت در خاورمیانه را به نفع ایران تغییر دهد تا این کشور نفوذ سیاسی و قدرت بیشتری در منطقه داشته باشد. لغو تحریم ها و احتمال افزایش سرمایه گذاری های خارجی یه ایران فرصت احیای اقتصادی و افزایش قدرت این کشور را می دهد. در نتیجه عربستان از این تغییرات احساس خطر می کند. شیخ نشین های عرب منطقه خلیج فارسی نیز با چالش های مشابه عربستان سعودی روبرو هستند. با این حال، آنها احساس می کنند که کوچک بودن وسعت این کشورها، آسیب پذیری آنها را در برابر قدرت ایران افزایش می دهد.
بحرین با توجه به داشتن جمعیت اکثرا شیعه و گرایش این جمعیت به سمت ایران بیشتر احساس خطر می کند. امارات متحده عربی روابط تجاری منحصر به فردی با ایران دارد و پتانسیل امضای توافق بین ایران و آمریکا احتمال گسترش روابط تجاری میان ایران و امارات به ویژه با دبی را تقویت کرده است. با این حال، ایران و امارات متحده عربی برخی اختلافات در خلیج فارس دارند.
ترکیه نیز می تواند تحت تاثیر توافق هسته ای ایران قرار بگیرد. در طول تاریخ، روابط ایران و ترکیه بین دوره ای از رقابت، همکاری و حتی درگیری در نوسان بوده است. در حالی که ترکیه نقش مهمی در بحران هسته ای ایران با شرکت در بیانیه تهران در سال 2010 ایفا کرد، بحران سوریه موجب تنش میان این دو کشور شده است. این توافق نامه برای ترکیه از آن جهت مهم است که این کشور یکی از شرکای اصلی تجاری ایران است. هنگامی که تحریم ها لغو شوند، تجارت دو جانبه بین دو کشور به ویژه در بخش انرژی افزایش خواهد یافت. ترکیه 20 درصد از گاز طبیعی مورد نیاز خود را از ایران وارد می کند. علاوه بر این، ترکیه مقصد مورد علاقه برای گردشگران ایرانی است. لغو تحریم های ایران صنعت گردشگری ترکیه را رونق خواهد داد. با وجود مزایای اقتصادی، ترکیه نگران است که اجرای توافق هسته ای قدرت منطقه ای ایران را افزایش دهد.
برجام یک لحظه تاریخی در تاریخچه روابط ایران و آمریکا و پیامی برای تغییر بالقوه موقعیت ایران در جامعه بین المللی بود. با وجود مخالفت شدید برخی، ایران و آمریکا از طریق مذاکرات دیپلماتیک رسمی و دستیابی به برجام این مشکل بزرگ را رفع کردند. امکان رویارویی نظامی بین ایران و آمریکا به طور کلی کنار گذاشته شده و این امر می تواند به صلح و ثبات بیشتر در منطقه کمک کند. با این حال، پتانسیل ایجاد روابط حسنه باعث نگرانی رقبای ایران در منطقه شده است. آنها می دانند اجرای برجام، قدرت ایران را افزایش خواهد داد.
این احتمال وجود دارد که رقبای ایران با توسل به سیاست های تهاجمی تر به مقابله با نفوذ ایران بپردازند و بی ثباتی ها در منطقه را تشدید کنند. با این حال، اجرای توافق هسته ای ایران درب ها را برای توسعه بیشتر روابط اقتصادی و تجاری با ایران باز می کند و منافع مالی برای شرکای تجاری اصلی ایران، به ویژه ترکیه و امارات متحده عربی دارد. برای جلوگیری از هر گونه بی ثباتی بیشتر در منطقه، ایران و همسایگان آن باید برای رفع تهدیدات منطقه ای به ویژه حل بحران های سوریه و یمن همکاری های بیشتری داشته باشند.
در این میان، آمریکا باید از نزدیک با متحدان خود همکاری داشته باشد و همچنان به آنها تضمین های امنیتی لازم را ارائه کند. علاوه بر این، ایران نیز باید همکاری های سازنده ای با همسایگان خود داشته باشد. آمریکا و ایران نیز می توانند در مورد مسائلی از جمله مقابله با داعش همکاری داشته باشند. خاورمیانه یک منطقه با سابقه درگیری و رقابت برای امنیت و نفوذ است. پس ایران باید به همسایگان خود اطمینان دهد که ایجاد روابط حسنه بالقوه با آمریکا و دیگر قدرت های جهانی هزینه های امنیتی برای آنها به دنبال نخواهد داشت. توافق هسته ای به طور کلی برای تامین امنیت منطقه مفید است.
