توطئه بودن فاجعه منا در وزارت امور خارجه اثبات نشده است

 سفیر سابق ایران در عربستان تاکید کرد: در بررسی‌هایی که وزارت امور خارجه درباره فاجعه منا صورت گرفته است‏، اینکه بگوییم این فاجعه ناشی از توطئه بوده هنوز به اثبات نرسیده است هرچند که ممکن است این مسئله بعداً به اثبات برسد.


به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدمحمد حسینی در نشست بررسی راهکارهای حقوقی پیگیری فاجعه منا که صبح امروز در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به روابط تهران و ریاض گفت: رابطه دو جانبه ایران و عربستان بعد از انقلاب اسلامی و به خاطر حوادث شگرف ژئوپلتیک‏، رابطه خاصی است و اتفاقات سال‌های اخیر در سوریه، عراق و لبنان و اخیرا هم یمن بر روابط ایران و عربستان اثر گذاشته و به عبارتی سرریز آن حوادث بر روابط دو جانبه ما تاثیر داشته است.

وی با اشاره به تحولات سال‌های اخیر در درون ساختار حاکمیتی عربستان اظهار داشت: نظام عربستان در سال‌های اخیر به خاطر شرایط بین‌المللی و فشار آمریکایی‌ها و مطالبات داخلی احساس کرد باید تغییراتی در ساختار درونی هرم قدرت خود انجام دهد تا نسل جوان‌تر به لایه‌های اول قدرت بیایند که این روند در سال‌های پایانی ملک عبدالله آغاز شد.

سفیر سابق ایران در عربستان ادامه داد: با فوت عبدالله و روی کار آمدن ملک سلمان آهنگ این روند شدت گرفته است و این در حالی است که نظام عربستان به شدت محافظه‌کارانه است. ولی روند تاثیرات در سعودی بسیار است به طوری که ولیعهد هم‌اکنون برادرزاده شاه است و جانشین ولیعهد نیز فرزند خود شاه است و می‌توان آن را یک شبه‌کودتا در ساختار داخلی نظام سیاسی عربستان نامید.

حسینی با بیان اینکه این تغییرات موجب بروز اختلافات درونی در نظام عربستان شده است، تصریح کرد: هم‌اکنون در مسئله جنگ یمن مشاهده می‌کنیم که همه شاهزادگان سعودی موافق این جنگ نیستند و یک رقابت‌های جناحی در درون خاندان آل سعود صورت گرفته است.

وی با یادآوری نابسامانی و عدم‌تمرکز در مدیریت حادثه منا خاطرنشان کرد: قبلاً سعودی‌ها در مراسم حج یک مدیریت خوبی را داشتند اما دوستانی که از وزارت امور خارجه امسال به حج رفته بودند گفتند که وضعیت عادی نیست و این مسئله را شما در حادثه‌ای که در مسجدالحرام رخ داد تا فاجعه منا مشاهده می‌کنید. از سویی نیروهای کارآمد سعودی نیز به یمن رفته بودند.

مشاور وزیر امور خارجه با اشاره به بررسی‌هایی که در وزارت امور خارجه درباره فاجعه منا صورت گرفته است، ابراز داشت: در بررسی‌هایی که وزارت امور خارجه صورت گرفته‏، اینکه بگوییم این فاجعه ناشی از توطئه بوده هنوز به اثبات نرسیده است هرچند که ممکن است این مسئله بعداً به اثبات برسد.

حسینی افزود: متاسفانه در ساعت‌های اولیه نیز اقدامات امدادرسانی صورت نگرفت تا به کسانی که مجروح شده‌اند کمک‌رسانی شود و نه به دیگر کشورهای دیگر اجازه امدادرسانی داده شد.

وی با بیان اینکه در وزارت امور خارجه پس از وقوع این حادثه به سرعت ستاد ویژه‌ای در این باره تشکیل شد، یادآور شد: اولویت اول وزارت امور خارجه جلوگیری از افزایش تلفات بود. اقدامات موازی بسیاری نیز در این باره صورت گرفت. تاکنون نیز چهار بار کاردار سعودی در تهران به وزارت امور خارجه احضار شده است که این احضارها هم عادی نیست. سفارتخانه‌ و سرکنسولگری ما در جده نیز در این باره بسیار فعال شدند هرچند که همکاری عربستان در ابتدا بسیار کم بود.

وی اضافه کرد: هیات ویژه‌ای نیز با سرپرستی آقای جنتی از سوی دولت تعیین  شد تا به عربستان سفری داشته باشد که متاسفانه سعودی کارشکنی کرد. نگرانی ایجاد شده این بود که آمار مفقودان، کشته‌شدگان و آسیب‌دیدگان اعلام نمی‌شد، آمارها متناقض بود و وضعیت مجروحان نامشخص بود.

مشاور وزیر امور خارجه با اشاره به اقدامات محمدجواد ظریف در این باره در سازمان ملل بیان کرد: هم زمان آقای ظریف در نیویورک اولویت‌هایشان را در دیدار با همتایانشان بیان می‌کردند و یک فشار سیاسی علیه سعودی را ایجاد کردند. در تهران نیز مسئله به صورت جدی پیگیری می‌شد که اسناد، موافقتنامه‌ها و قراردادهای دوجانبه ایران و عربستان مورد بررسی قرار گرفت و در تمامی سفارتخانه‌های ما در کشورهای دیگر در این باره دفتر یادبودی باز شد. این مسئله فشار تبلیغاتی سیاسی بسیاری بر سعودی ایجاد کرد و آنها مجبور شدند در این باره با صدور بیانیه‌هایی توضیحاتی ارائه کنند.

حسینی با یادآوری سفر وزیر بهداشت و معاون کنسولی وزارت امور خارجه به عربستان بیان کرد: ایران تنها کشوری است که بدن‌های مطهر جانباختگان این حادثه را پس گرفته است و اگر فشارهای ایران نبود آنها بدن‌های مطهر جانباختگان ما را در عربستان خاک می‌کردند.