چه کسی بر کرسی ریاست خبرگان تکیه میزند؟
درحالی که به نظر میرسد آیتالله هاشمی تمایل چندانی برای نشستن بر کرسی ریاست ندارد گزینههای دیگری مطرح میشوند که تا نیمه دوم امسال رقابت برای ریاست را آغاز کنند.
«آیتالله هاشمیرفسنجانی نامزد خبرگان نمیشود» سیدحسین مرعشی رئیس دفتر آیتالله اکبر هاشمیرفسنجانی در زمان ریاستجمهوری او، در پاسخ به این سوال که آیا آیتالله هاشمی برای ریاست مجلس خبرگان رقابت خواهد کرد گفته است: «تا جایی که من خبر دارم آیتالله هاشمی دنبال ریاست مجلس خبرگان نیستند.» پیش از این سیدمهدی طباطبایی عضو جامعه روحانیت مبارز هم گفته بود که آیتالله هاشمی برای ریاست بر خبرگان تلاشی نمیکند. عدم تمایل آیتالله هاشمی برای ریاست زمانی بیشتر قوت گرفت که خبرهایی غیررسمی از گفتوگوی آیتالله هاشمی با ابراهیم امینی برای ریاست خبرگان شنیده شد؛ خبری که گرچه از سوی نزدیکان امینی تایید نشد اما آنها حتی به صورت ضمنی آن را تکذیب نکردند.
درحالی که به نظر میرسد آیتالله هاشمی تمایل چندانی برای نشستن بر کرسی ریاست ندارد گزینههای دیگری مطرح میشوند که تا نیمه دوم امسال رقابت برای ریاست را آغاز کنند. رقابتی که .
اسدالله ایمانی منتخب خبرگان فارس اما به فرهیختگان میگوید: «محمدعلی موحدیکرمانی و سید محمود هاشمیشاهرودی گزینههای محتمل ریاست در نبود آیتالله هاشمی هستند.» او البته به این اسامی محمد امامی کاشانی را هم اضافه میکند و معتقد است او هم جزء معمرین برجسته قم و حائز شرایط برای ریاست است.
او گرچه تاکید دارد که فضای خبرگان حتی با وجود حواشی این انتخابات هم به سمت سیاسیشدن پیش نرفته اما از سویی توضیح میدهد که شاید آیتالله هاشمی سال 93 رای نیاورده اما به نظر میرسد شرایط تغییر کرده و ممکن است فضای انتخابات هیاترئیسه هم متفاوت از گذشته رقم بخورد.
البته ایمانی، شانس جنتی برای ریاست را هم کم نمیداند و میگوید او هم میتواند در کنار این گزینهها شانس انتخاب شدن داشته باشد اما همه چیز به بعد از تشکیل مجلس پنجم بستگی دارد.
مجلس خبرگان چه در انتخابات 8 ساله و چه در انتخاب هیاترئیسه هر سالهاش شاید کم رقابتترین انتخابات کشور باشد اما دوره پنجم این مجلس متفاوت از 4دوره گذشته رقم خورد. علاوهبر لیستهای متعددی که پیش از انتخابات منتشر شد عدم حضور محمد یزدی و محمدتقی مصباح یزدی در مجلس پنجم تشکیل مجلسی متفاوت را محتمل میکند. از همین رو این بار رقابت ریاست مجلس خبرگان هم متفاوت خواهد بود.
ساختمانی با نمای مشبک در میانه خیابان امام خمینی برای اولین دوره خالی از رهبران معنوی جناح راست است، از همین رو شاید احمد جنتی که تنها یکی از سه روحانی تاثیرگذار این جریان است باید بار رقابت با طیف دیگر را به تنهایی به دوش بکشد. سال 95 و با تشکیل مجلس پنجم خبرگان صندلی میانی 7 صندلی چرمی قرمز رنگ هیاترئیسه منتظر جلوس رئیس جدید است. باید دید کدام آیتالله بر کرسی ریاست تکیه میزند؟
رقابت برای ریاست در چهار دوره گذشته چگونه بود؟
داستان ریاست بر مجلس خبرگان از سال 86 شکلی رقابتی به خود گرفت، مجلس خبرگان از زمان تاسیس و به مدت سه دوره تنها یک رئیس به خود دید. از سال 62 تا 85 علی مشکینی رئیس بلامنازع خبرگان بود. گویا که تصور اعضا بر آن بود که قبای ریاست برای مشکینی دوخته شده است و از همین رو گرچه انتخابات ریاست و نواب برگزار میشد اما هیچ کس برای رقابت با رئیس پیشقدم نمیشد. با مرگ مرحوم علی مشکینی بلاتکلیفی کرسی ریاست، انتخابات را به سمت رقابتیشدن پیش برد و کمکم طیفبندیهای سیاسی داخلی مجلس هم مشخص شد. گرچه مرداد 86، زمانی که رئیس مورد وثوق همه طیفهای خبرگان درگذشت فضای انتخابات درونی مجلس فقهای واجد شرایط هم تغییر کرد اما آن زمان تقریبا دو سال از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری میگذشت، انتخاباتی که احمدینژاد از سایر رقبا پیشی گرفته بود.
دو سال بعد از انتخابات ریاستجمهوری آیتالله هاشمیرفسنجانی این بار با رای بالای مردم تهران وارد مجلس خبرگان شد، اقبالی که شاید بتوان گفت متاثر از عملکرد دو ساله دولت وقت بود. بعد از آن هاشمی برای ریاست مجلس خبرگان کاندیدا شد و باز هم رای آورد. رقیب اصلی آیتالله هاشمی در این انتخابات احمد جنتی و محمد یزدی بودند که البته یزدی به نفع جنتی کنار رفت و درنهایت با تفاوت 6 رای آیتالله هاشمی برگزیده اعضای خبرگان شد تا جای خالی مشکینی را پر کند. به این ترتیب نایب مشکینی در سه دوره قبل بر صندلی ریاست تکیه زد.
رای آیتالله هاشمی سال 87 باز هم تکرار شد. اما این بار رقیب آیتالله هاشمی جنتی نبود. جنتی که با تفاوت 13 از ریاست بازماند این بار کاندیدا نشد. از همین رو محمد یزدی مهمترین رقیب آیتالله هاشمی در این انتخابات بود که تنها 29 رای از 79 رای خبرگان چهارم را به دست آورد. اما سال 89 که موعد مقرر انتخابات هیاترئیسه بود، شرایط برای آیتالله هاشمی متفاوت بود. فضای سیاسی کشور همچنان تحت تاثیر حوادث بعد از انتخابات 88 بود و آیتالله هاشمی گرچه به اعتقاد برخی نباید عزم ریاست مجلس خبرگان میکرد اما کاندیدا شد ولی زمانی که رقابت با محمدرضا مهدویکنی قطعی شد، کنار کشید. بعد از آنکه مهدویکنی با 83 رای به ریاست رسید از لفظ تفویض برای ریاستش استفاده کرد. تفویضی که به گفته او از سوی آیتالله هاشمی صورت گرفته بود. او تا مهر 93 در جایگاهش باقی ماند اما با درگذشت او اینبار یزدی بر جای او تکیه زد.