کد خبر: ۱۳۲۰۶۳
تاریخ انتشار: ۳۱ تير ۱۳۹۵ - ۰۹:۵۱
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۱۱۹۸

ترکیه و دوران پسا کودتا/ پرونده ای برای یک هفته بحران بیخ گوش ایران

ترکیه از کودتا جان سالم به در برد، اکنون اردوغان و حکومتش در ترکیه دوران پسا کودتا را سپری می کنند؛ بیش از 8 هزار نفر از جمله فرماندهان و مسئولان ارشد نظامی و سیاسی این کشور به ظن دخالت در کودتا بازداشت شدند و در انتظار محاکمه به سر می برند.
هفته ای که گذشت با کودتای ترکیه آغاز شد و با اخبار مربوط به تحولات این کشور رو به پایان است.

به گزارش تیک، خبر وقوع کودتا از سوی نظامیان در نخستین ساعات از روز شنبه جهان را بهت زده کرد، فرودگاه استانبول و ساختمان رادیو و تلویزیون ترکیه در آنکارا به تصرف کودتاچیان درآمد، از سرنوشت اردوغان خبری در دست نبود و گمانه زنی های بسیاری درباره شرایط وی ساعاتی پس از وقوع کودتا در رسانه ها دست به دست می شد. اردوغان در نهایت توانست با مجری یکی از شبکه های ترک تماس برقرار کند و از مردم بخواهد برای حمایت و دفاع از حکومت دموکراتیک ترکیه به خیابان ها بیایند.

در کمتر از دو ساعت اما معادلات کودتاچیان برهم خورد و فرودگاه و ساختمان رادیو و تلویزیون ترکیه از کنترل کودتاچیان خارج شد؛ اردوغان به استانبول آمد و کنفرانس خبری برگزار کرد و نظامیان و کودتاگران که با تانک ها و بالگردهای خود در زمین و آسمان ترکیه رژه می رفتند دسته دسته تسلیم می شدند.

ایران و دیگر کشورهای منطقه و غرب ساعاتی پس از شکست کودتا به حمیات از اردوغان پرداختند و تلاش برای براندازی در این کشور را محکوم کردند.

ترکیه از کودتا جان سالم به در برد، اکنون اردوغان و حکومتش در ترکیه دوران پسا کودتا را سپری می کنند؛ بیش از 8 هزار نفر از جمله فرماندهان و مسئولان ارشد نظامی و سیاسی این کشور به ظن دخالت در کودتا بازداشت شدند و در انتظار محاکمه به سر می برند.

ظریف در نخستین واکنش خود به شکست کودتادر ترکیه در توییتر نوشت: دفاع دلیرانه مردم ترکیه از دموکراسی و دولت منتخب ثابت کرد کودتا در منطقه ما جایی ندارد و محکوم به شکست است.

بیش از نیمی از 8 هزار نفر از کسانی که تاکنون در ترکیه بازداشت شده اند سرباز و یا نیروهای نظامی ترکیه هستند که با اتهام دخالت در کودتا در انتظار برگزاری دادگاه هستند.

از نخستین ساعات پس از شکست کودتای ترکیه بازداشت ها آغاز شد و تاکنون 8 هزار نفر در ارتباط با کودتای ترکیه دستگیر شده اند. در میان بازداشت شدگان افراد و شخصیت های عالی رتبه سیاسی و نظامی نیز دیده می شود که به اتهامات مختلفی همچون دخالت در ترکیه و فعالیت در پشت پرده برای اجرای کودتا اکنون در انتظار محاکمه هستند. در میان این 6 هزار نفر که در چند روز گذشته بازداشت شده اند نام 12 نفر از مقامات ارشد نظامی ترکیه می شود.

نشریه لااستامپا جاپ ایتالیا نوشت: تفاوت های اساسی میان اقدام جنجالی شبانگاه جمعه و آنچه در سال ٢٠١٣ در مصر، زمانی که نظامیان با حمایت ملت، مرسی را برکنار نمودند، اتفاق افتاد.

روز ٣ ژوئیۀ سال ٢٠١٣ بود. زمانی که عبدالفتاح السیسی، وزیر دفاع و فرماندۀ وقت ارتش که امروز رئیس جمهور مصر است، در تلویزیون دولتی سخنرانی می کرد. روزی که نظامیان با حمایت میلیون ها نفر از مردمی که به خیابان ها آمده بودند، محمد مرسی، رهبر منتخب و عضو اخوان المسلمین را برکنار نمودند.

در آن زمان همه در قاهره، در اسکندریه، در شمال و جنوب کشور، در روستاها و شهرها، در خارج از مرزهای مصر می دانستند که چه کسی ورای این رویدادها قرار داشت. تعریف دقیقی که می توان به وقایع ژوئیۀ ٢٠١٣ در قاهره اختصاص داد، همان پیروزی نظامیان باقی می ماند که موفق شدند آنچه را مدت چندین دهه هدف سرکوب دستگاه امنیتی داخلی قرار داشته یعنی اسلام سیاسی، کنار نهند.

بنابراین از جهتی به تلاشی شباهت دارد که جمعه شب در ترکیه انجام گردید و به شکست انجامید. در آنجا بخشی از نظامیان علیه حزب و رهبری اسلامی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور وارد عمل شدند که از نظر عقیدتی با اخوان المسلمینی که در سایۀ سرکوب در مصر قرار گرفتند، پیوند خویشاوندی دارد.

نماینده رشت در مجلس با اشاره به جلسه غیر علنی امروز وزیر امور خارجه در مجلس گفت:‌ آقای ظریف ورود اردوغان به ایران را بشدت تکذیب کرد و گفت به صورت مرتب با تمام مسئولان تا صبح بیدار ماندیم، با آقایان سلیمانی و شمخانی موضوع را تا صبح رصد می کردیم و لحظه به لحظه با هم هماهنگ بودیم. به گزارش نامه نیوز، غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی در مورد جزییات جلسه غیر علنی امروز وزیر امور خارجه در مجلس در ارتباط با حادثه ترویستی نیس فرانسه و کودتای ترکیه گفت: آقای ظریف در این جلسه به این موضوع اشاره داشت که در حادثه تروریستی نیس فرانسه می‌تواند نقش صهیونیست‌ها پررنگ باشد به دلیل اینکه آنها به دنبال اسلام‌هراسی هستند و افرادی را غیر مستقیم آموزش می‌دهند که بتوانند عملیات تروریستی انجام دهند. وی افزود: وزیر امور خارجه در عین حال نسبت به این حادثه تروریستی ابراز تاسف کرد و گفت با این اقدامات ترویستی مخالف هستیم.

المانیتور درباره چرایی حمایت ایران از اردوغان در کودتای اخیر می نویسد: در حالی که روز 15 ژولای در تهران در حال پایان بود، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در حال گفت وگوی تلفنی با مولود چاوش اغلو، همتای ترک خود بود. کسی که دولتش در تهدید سقوط از سوی کودتای نظامیان بود.

در همین حال، علی شمخانی، دبیر کل شورای عالی امنیت ملی نیز با مقامات امنیتی ترکیه در ارتباط بود. علاوه بر این، قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس پاسداران جمهوری اسلامی ایران نیز در حال بررسی و مرور سناریوهای مختلفی است که ممکن است پیش بیاد.

یک مقام ایران که خواست نامش فاش نشود در گفت وگو با المانیتور گفت: ظریف، شمخانی و سلیمانی دستورات بالا را اجرا می کردند. کل حاکمیت بسیاری نگران بود. ترکیه یک کشور همسایه است . رئیس جمهور رجب طیب اردوغان و دولتش شریکت قدرتمند ایران هستند. کشور ما روابط قدرتمند برادرانه ای با ترکیه دارد بنابراین ما باید اقداماتی در جهتنشان دادن همبستگی با حکومت ترکیه نشان می دادیم و پیشنهاداتی در جهت کمک در این شرایط حیاتی را مطرح می کردیم.

یک سیاستمدار دیگر ایرانی نیز که خواست نامش فاش نشود به المانیتور گفت: کودتا در ترکیه چیزی نیست که ایران بتواند آن را تحمل کند. این درست است که اختلافاتی میان ایران وترکیه بر سر سوریه و عراق وجود دارد اما حقیقت این است که هیچ مشکل مستقیمی میان ایران و ترکیه وجود ندارد، در مقابل روابط دوجانبه حتی در حال بهتر شدن نیز بود. همزمان ایران با هرگونه توسط به زور برای ایجاد تغییر مخالف است به ویژه در زمانی که دولت به صور دموکراتیک بر سر کار آمده باشد.

وی افزود: مهمترین موضوع در این زمینه اما این است که این تجربه می تواند فرصتی برای اردوغان باشد تا وضعیت سوریه در همسایگی خود را درک کند.

روحانی در تبعید ترکیه از دولت واشنگتن خواست وی را به آنکارا تحویل ندهد.

فتح الله گولن، از رهبران اپوزیسیون ترکیه و روحانی ترک‌تبار ساکن ایالت پنسیلوانیای آمریکا ضمن رد اتهام دست داشتن در تلاش برای کودتا در ترکیه، از واشنگتن خواست با درخواست آنکارا برای تحویلش مخالفت کند. کاخ سفید پیش از این تاکید کرده بود که پس از مطابقت وضعیت گولن با قوانین معاهده تسلیم افراد تحت تعقیب، درخواست تحویل گولن را بررسی خواهد کرد.

کاخ سفید همچنین اعلام کرد که باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در تماسی تلفنی با رجب طیب اردوغان، همتای ترکیه‌ای خود درباره سرنوشت گولن گفتگو کرد. اوباما در این تماس پیشنهاد کمک به ترکیه در تحققیات درخصوص کودتای نافرجام اخیر را داد.