نسخه چاپی
ارسال به دوستان
طرح‌های اجتماعی برعکس تعریف می‌شوند!
يك دکترای روانشناسی بالینی معتقد است که طرح‌ها و برنامه‌هایی كه در حوزه اجتماعی اجرا می‌شود، به دلیل نبود نیازسنجی و مطالعه محلی مناسب ناکارآمد هستند و روند تعریف اينگونه طرح‌ها در کشور را نیازمند اصلاح دانست.
به گزارش تیک، مرضیه سادات سجادی ، با بیان این نکته که ناکارآمدی اغلب طرح‌ها و برنامه‌ها در حوزه‌های مختلف از جمله مبارزه با آسیب اجتماعی ناشي از عدم تعریف صحیح طرح‌هاست، گفت: طرح‌ها و برنامه‌های اجتماعی باید فردمحور باشند و این موضوع اولین الزام پایه‌ای یک طرح است.
وی بیان کرد: اغلب طرح‌ها و برنامه‌های اجتماعی در کشور ما به این صورت است که طرح در مرکز کشور یا استان بر اساس نظر و بررسی مسئول مربوطه به صورت کلی تعریف و به سایر استان‌ها و شهرستان‌ها ابلاغ می‌شود.
استاد دانشگاه اراک افزود: این در صورتی است که نیازها و مشکلات شهروندان یک شهر محله به محله متفاوت است، ولي با این حال طرح و برنامه به تمامی کشور تعمیم داده می‌شود.
سجادی با اشاره به آنچه تحت عنوان "بومی سازی و تهیه برش استانی" در راستای اجرای طرح‌ها مطرح می‌شود، اظهار کرد: در اغلب موارد این موضوع تنها مطرح می‌شود و به مرحله عمل نمی‌رسد و طرح و برنامه تعریف شده با همان قالب اولیه در تمامي شهرها اجرا می‌شود.
وی با بیان اینکه طرح‌هایی که در دانشگاه بر اساس مباحث علمی تعریف می‌شود نيز قابلیت اجرا ندارند، افزود: این طرح‌ها باید با بررسی‌هایی که در بطن جامعه انجام می‌شود، تطبیق داده شوند، در حقیقت این دو عامل تکمیل‌کننده یکدیگر هستند و نبود یکي از این عوامل به منزله نقص یک طرح و برنامه محسوب می‌شود.
اين دکترای روانشناسی بالینی با اشاره به انتشار CD فقر و فحشا در سال‌های گذشته بیان کرد: به عنوان نمونه در این مستند تنها عامل فحشا، فقر معرفی شده بود، در صورتی که فحشا عوامل متعددی دارد که در هر جامعه محلی این عوامل متفاوت است.
سجادی عنوان کرد: در کشورهای پیشرفته جهت تعریف طرح و برنامه در خصوص مسائل اجتماعی ابتدا نیازسنجی به صورت محلی انجام شده و بر اساس بررسی‌ها و نیازسنجی‌هاي صورت گرفته طرح و برنامه تعریف می‌شود.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه طرح‌های مبارزه با اعتیاد نوجوانان و جوانان در برخی کشورهای پیشرفته به این نحو است که برنامه‌های جایگزین برای نوجوانان و جوانان با توجه به نیاز سنجی و بررسی‌های محلی و منطقه‌ای و البته علمی در نظر گرفته می‌شود، برنامه‌هایی که بدون اشاره مستقيم به اعتیاد و نام بردن از این مشکل جوانان در راستای تامین نیاز آنها که دور شدن از مقوله اعتیاد است، اجرا می‌شود.
استاد دانشگاه اراک به طرح‌های مقابله با بدحجابی نيز به عنوان نمونه‌اي ديگر اشاره کرد و افزود: برخورد قهری و سلبی با این موضوع برای نوجوان و جوان امروز موثر نیست و نمی‌تواند سبب حل این مشکل شود، در اغلب موارد این برخوردها نتایج عکس دارد و سبب انزجار نوجوان و جوان از موضوع مورد نظر می‌شود.
سجادی با تاکید بر لزوم پذیرش حقایق اجتماع و اهمیت این موضوع در تعریف برنامه‌های باکیفیت‌تر و موثرتر افزود: در جامعه امروز ما بسیاری از خانواده‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کنند، اینکه چه عواملی سبب گرایش خانواده‌ها به استفاده از این شبکه‌ها شد خود جای بحث دارد، اما اینکه این موضوع انکار و در نظر گرفته نشود، سبب برخوردی غیر موثر با موضوعات مرتبط از جمله مبارزه با آسیب‌های اجتماعی می‌شود.
وی با بیان اینکه باید جامعه و افراد به صورت واقعی مورد شناسایی قرار گيرند و با تاکید بر اینکه این امر از الزامات بحث روانشناختی افراد است، عنوان کرد: تنها در صورت رصد دقیق عادت‌های افراد جامعه و شرایط حاکم می‌توان طرح‌ها و برنامه‌های موثر ارائه داد.
استاد دانشگاه اراک گام نخست در خصوص تهیه طرح‌های کاهش آسیب‌های اجتماعی یا دیگر موضوعات اجتماعی را شروع مطالعات محلی دانست و بیان کرد: این مطالعات با بهره‌گیری از دانش روانشناسان و جامعه‌شناسان جهت نیازسنجی‌های واقعی باید صورت گيرد.
سجادی افزود: بعد از دستيابي به نتایج و جمع بندی مطالعات، مرحله تعریف طرح و برنامه بر اساس یافته‌ها و ظرفیت‌های موجود شروع می‌شود و این ترتیب در اغلب کشورهای پیشرفته رعایت می‌شود.
وی با بیان اینکه متاسفانه در کشور ما سیر این روند کاملا برعکس است، عنوان کرد: ما ابتدا طرح و برنامه تعریف می‌کنیم و بعد از اجرای طرح و مشاهده ناکارآمدي آن متوجه می‌شویم كه برنامه‌های اجرا شده مناسب گروه هدف نبوده است.
