اخطار اوباما به دیکتاتورهای عرب: با ما همکاری کنید یا ما کنار می‌کشیم/عربستان دوست دارد تا کشته شدن آخرین سرباز آمریکایی با ایران بجنگد

«شورای روابط خارجی اروپا» نوشت: مسائلی که احتمالاً خواب را از چشمان «باراک اوباما» می‌گیرند –شبکه‌های تروریستی، برنامه‌های هسته‌ای و تسلیحات شیمیایی- اغلب با روش‌های مختلفی قابل حل هستند: هواپیماهای جاسوسی، تحریم‌ها، بازرسی، یا حتی تهدید به مداخله. مشکل بزرگ‌تر نحوه بازداشتن متحدان از تخریب آنچه که دستاورد اصلی دوره دوم ریاست‌جمهوری او محسوب می‌شود است: آغاز تاریخی رابطه با ایران. وقتی بحث به خاورمیانه می‌رسد، بزرگ‌ترین مشکلات «اوباما» نه از سوی دشمنانش، که از سوی دوستان او است.

به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری تیک Tik.ir، با امکان نشستی دوجانبه بین آمریکا و ایران در ژنو، و با حمایت توافق آمریکا-روسیه در زمینه تسلیحات شیمیایی سوریه، چشم‌اندازی جذاب جلوه‌گر شده که شاید ایران بتواند از رقیب آمریکا به شریک آن بدل شود.

هنوز خیلی زود است که بفهمیم آیا رئیس‌جمهور ایران، «حسن روحانی» می‌تواند توافقی را رقم بزند یا خیر، اما با گرد آمدن دیپلمات‌ها در ژنو برای مذاکرات سازمان ملل، به راحتی می‌توان فهمید که چرا رئیس‌جمهور «اوباما» تا این حد به توافق امید بسته است.

یکی از اعضای سابق دموکرات کنگره که «اوباما» را می‌شناسد برای من توضیح داد که، به همان اندازه که مسئله بهداشت و درمان در داخل اهمیت دارد، توافق با ایران نیز می‌تواند نقطه عطفی باشد؛ و درست همچون مقوله بهداشت و درمان، اتحاد با ایران از سوی رئیس‌جمهور «بیل کلینتون» نادیده گرفته شد. «اوباما» متوجه خطر بروز یک جنگ فرقه‌ای و منطقه‌ای کامل در خاورمیانه شده است. اگر رابطه دیپلماتیک با ایران به شکست بینجامد، «اوباما» در اذهان عمومی به جای پایان‌دهنده جنگ‌های عراق و افغانستان، به عنوان کسی که دو جنگ جدید را با خاورمیانه –در ایران و سوریه-آغاز کرده معرفی خواهد شد.

اهداف بیان‌شده «روحانی» ظاهراً واضح هستند: معکوس کردن روند تحریم‌ها در ایران برای ارتقاء شرایط اقتصادی و بالا بردن جایگاه بین‌المللی کشورش.

«خاویر سولانا» -دیپلمات ارشد سابق اروپا که در دوره‌ای که «روحانی» مسئول مذاکرات هسته‌ای ایران بود، مذاکرات را با وی آغاز کرد- گفت که «روحانی فردی منطقی است که می‌توان با او معامله کرد» .

«روحانی» از زمان رسیدن به قدرت گام‌هایی را برای تغییر شرایط برداشته است. وی «محمدجواد ظریف» باهوش و دوستدار غرب را به وزارت خارجه گماشت و کنترل پرونده هسته‌ای را از شورای عالی امنیت ملی گرفته و به وزارت خارجه «ظریف» سپرد. جالب‌تر آنکه، وی «علی شمخانی»، قهرمان جنگی عرب‌تبار ایرانی را به عنوان رئیس شورای امنیت منصوب کرد.

در مذاکرات ژنو، «ظریف» خواستار طرح نقشه راهی برای رسیدن به توافق هسته‌ای ظرف یک سال، با اعمال معیارهای اعتمادسازی در زمینه برنامه هسته‌ای و حذف بیشتر تحریم‌ها و مشکلات دیپلماتیک شد. اگر پیشرفتی در مذاکرات صورت گیرد، امکان عادی‌سازی روابط بین آمریکا و ایران و حرکت به سمت راه‌حلی سیاسی در سوریه وجود دارد. اما همه از چشم‌انداز دوستی بین این دو دشمن تاریخی راضی نیستند. متحدان آمریکا مانند اسرائیل و عربستان صعودی نگران آن هستند که هزینه این آشتی از منافع اصلی آنها پرداخت شود.

همچنان که دیپلمات‌ها برای مذاکرات ژنو آماده می‌شوند، «بنیامین نتانیاهو» گفته که، «کاهش فشار بر ایران در حال حاضر خطای بزرگی است، زیرا تحریم‌ها تازه به نتیجه رسیده است» . مشخصاً فشار اصلی «نتانیاهو» بر «جان کِری»، وزیر امور خارجه آمریکا است که بسیار بر صلح بین اسرائیل و فلسطین متمرکز شده است. جذاب‌ترین پیشنهاد واشنگتن برای ایران برداشتن تحریم‌ها است –چیزی که نیازمند تایید کنگره است.

متحد دیگر آمریکا –عربستان سعودی- عملکردی مبهم‌تر دارد. ریاض به جای تکیه بر سیاست‌های آمریکا برای تخریب رابطه‌اش با ایران، فشار بیشتری را بر جنگ‌های غیرمستقیم، به ویژه در سوریه گذاشته تا رسیدن به توافق هسته‌ای و ایده مذاکره برای راه‌حل سیاسی در بحران سوریه را مختل کند.

یک مقام مطرح سعودی می‌گفت که ریاض با قبول هرگونه روند دیپلماتیک با ایران و «اسد» کاملاً مخالف است، و ادعا کرد که عربستان از منابع نامحدود برای پیروزی در این جنگ استفاده می‌کند. همانطور که «مارک لینچ» در «فارن پالسی» می‌گوید، «عربستان همیشه دوست داشته تا کشته شدن آخرین سرباز آمریکایی (یا سوری) با ایران بجنگد.»

همانطور که سیاست‌های داخلی آمریکا وخیم‌تر می‌شود، «اوباما» بیش از پیش در خارج از کشور به دنبال مشروعیت می‌گردد، و ناامیدی کنگره در داخل به زودی به متحدان خارجی منتقل می‌شود. آن طور که اسرائیل و عربستان نشان می‌دهند، کسب نفوذ در کشورهای دشمن راحت‌تر از نفوذ در کشورهای دوست و متحد است. در روابطی که هردو سو فرض را (اغلب به اشتباه) بر منافع متقابل گذاشته‌اند، معمولاً همکاری به راحتی صورت می‌گیرد.

در نشست ماه قبل سازمان ملل، «اوباما» در مورد خستگی فزاینده مردم آمریکا از جنگ و تمایل برای عدم دخالت در دیگر کشورها که از خودکفایی انرژی ناشی می‌شود، با لحنی کاملاً غیردیپلماتیک سخن گفت. «اوباما» گفت، «ما بیشتر تمایل داریم که انرژی خود را از کشورهایی تأمین کنیم که می‌خواهند با ما همکاری کنند.»

در ظاهر این سخن اخطاری به دیکتاتورهای عرب در مورد ایران است، اما در نگاهی دقیق‌تر، می‌تواند اخطاری به نزدیک‌ترین متحدانش باشد: با ما همکاری کنید یا ما کنار می‌کشیم. ظاهراً «اوباما» به دنبال بکارگیری سخنان ارمیای نبی پیامبری که با گریه در کتاب عهد عتیق می‌گفت: «از دوستان خود بر حذر باشید؛ به هیچکسی در قبیله خود اطمینان نکنید.»