فراموشی اخلاق و اصول روزنامه نگاری در سوانح اخیر

پروژه «تحریک احساسات مردم سیل زده و آسیب دیده» از بحران زمستان ایران گویی به صورت یک استراتژی در دستور کار رسانه های متعلق به سازمان مخالف دولت درآمده است.

این پروژه از زمان قطع برق و بحران گرد و غبار خوزستان آغاز شد که طی آن شماری از خبرگزاریها و روزنامه های این جناح به درج همزمان مطالب تخریبی و حتی اهانت آمیز علیه رئیس سازمان محیط زیست و وزرای نیرو و نفت مبادرت کردند. در برابر این موج تبلیغات منفی ،  وزیران نیرو و نفت(چیت چیان و زنگنه) به اتفاق رئیس سازمان محیط زیست ناگزیر شدند با حضور در میزگرد تلویزیونی به ارائه اسنادی در باره ماهیت و منشا این بحران ارائه کنند. در مدارک و اسنادی که خانم ابتکار به خبرنگاران ارائه کرد حتی تصریح شده بود که ماجرای خشک شدن هور العظیم دقیقا در سالهای پایانی دولت سابق اتفاق افتاد. درنتیجه گیری این گزارش نیز تاکید شده بود که در بحران گردو غبار خوزستان مجموعه ای از عوامل از جمله جنگ داخلی و رها شدن هورها و جلگه های عراق ، تصمیم های اشتباه مدیران وقت مثل سد سازی غیر اصولی و توزیع نادرست منابع آبی دخیل هستند.

با این حال، گویی قرار نبود شبکه مخالفان دولت، فرصت طلایی غافلگیر کردن دولت در  سیل و طوفان زمستان ایران را از دست بدهند. با همین محاسبه ، آنها در اتفاقی که در تاریخ جمهوری اسلامی بی سابقه است به محض وقوع سیل و  سوانح اخیر به گشودن پرونده جدید با عنوان سوء مدیریت دولتمردان مبادرت کردند. آن گونه که رئیس سازمان محیط زیست گزارش داده است در پروژه تبلیغاتی این محافل سیاسی ، حتی شعارها و اقلام تبلیغاتی علیه دولت در قالب پلاکارد، فیلم و انیمیشن از سوی شبکه مذکور ساخته و پرداخته شد تا شاید بی آبی و بی برقی اهوازیها به دستمایه ای برای یک مواجهه خیابانی علیه دولت تبدیل شود .

از روز پنچ شنبه مرحله جدید کارزار سیاسی - تبلیغاتی با وقوع سیل استان های بوشهر و فارس شروع شد. مبدأ این حرکت انتشار مطالبی تحت عناوینی مثل «بی بی نامگی مسئولان و بی اعتنایی مدیران محلی و مرکزی» برای تحریک احساسات عمومی و دامن زدن به  ترس و اضطراب مردم با انتشار پی درپی شایعاتی مثل  فروریختن سدها و پل بود.

بی شک اگر مراجع مسئول یک تحلیل محتوا از خروجی رسانه ها و سایت های این جریان طی ۳ روز اخیر انجام دهند، روشن خواهد شد که تحریک احساسات مردم و خط تشویش اذهان عمومی در حوادث سیل و سوانح اخیر چه اندازه بی پرواز از سوی یک جریان سیاسی دنبال شده است . داستان صفحه اول روزنامه های امروز فقط یک نمونه کوچک از این پروژه است که در آن چند روزنامه به شکل ناشیانه  در تیتر و تصویر خود سعی کردند ماشین دولت را در سیل اخیر غرق کنند.

مدل رفتاری رسانه های مخالف دولت  در سوانح زمستان ۹۵ ایران چنان نامتعارف و غریب است که حتی برخی از استادان ارتباطات امروز دست به قلم شده و نسبت به عواقب این روند به عنوان اتفاقی  ضد منافع ملی هشدار دادند و از نقض بدیهی ترین اصول اطلاع رسانی و منافع ملی در شرایط بحران اظهار تاسف کردند. در سوی دیگر شماری از تحلیلگران در یادداشت های خود از این که سوانح طبیعی به کارزار انتخاباتی جناحها تبدیل شود، اظهار نگرانی کردند و از بزرگان جریان اصولگرا بویژه در راس مجلس و قوه قضائیه خواستند تا رسانه های متعلق به طیف اصولگرایان  از ادامه این کارزار سیاه و بهره جویی سیاسی از سیل و سیلاب استانهای جنوبی بازدارند.

با این همه،دست کم تا به این لحظه شواهدی در دست نیست که نشان دهد هشدارها و تحذیرهای کارشناسان رسانه موثر افتاده باشد. تا جایی که  ساعاتی پیش سرفصل جدیدی از یک برخورد سیاسی شروع شد و شبکه مخالفان سیاسی دولت، توپخانه تبلیغاتی خود را به سمت نهادهای دخیل در امور حمل و نقل هدف گیری کرد آن هم با مستمسک قراردادن جاده های مسدود شده و تعلیق و تاخیر حرکت قطارها و هواپیماها. البته دور هجمه امشب به وزارت راه و ترابری این تفاوت را با حمله های روز گذشته این جریان به وزارت نیرو و سازمان محیط زیست دارد که این بار آنها امیدوارند به یکی از آرزوها و خواسته های ۴ ساله خود یعنی زمینگیر کردن سکاندار وزارت راه دولت روحانی دست یابند و با این موج تبلیغاتی برنامه استیضاح وزیر را که ساعاتی دیگر به جریان می افتد تحت تاثیر قرار دهند.

چندان جای شگفتی نیست زیرا وقتی رسانه آهنگ سیاست زدگی پیشه کند،هر سانحه و اتفاقی اعم از سیل، کولاک، گرد و غبار، یخبندان جاده ها و فرودگاههای مه آلود، هرکدام می توانند به عنوان کمینگاهی برای حمله به حریف تبدیل شوند