صدای برخی مداحان چگونه حزن‌آلود می‌شود؟

امروز ما شاهد نوعی مداحی خاص و ریتمیک چه در مراسم عزاداری و چه در مراسم مولودی و جشن هستیم که بعضا از موسیقی هم استفاده می‌شود و یا با تکنیک‌های خاصی نوعی ملودی و ریتم سوار بر مداحی شده و نوعی موسیقی تند را به وجود می‌آورند که انسان را به وجد می‌آورد؛ مسئله‌ای که خیلی از موسقیدانان و مداحان پیشکسوت مخالف آن هستند اما به دلیل جذابیتی که برای نسل جوان دارد همچنان رو به رواج است.

جماران با ذکر این مقدمه، گفت‌وگوی خود با حسین زمان را درباره برخی سبک‌های امروزی مداحی‌ منتشر کرده که گزیده آن در پی می‌آید:

* هدف اصلی از روضه‌خوانی و ذکر مصائب بزرگان به‌ویژه بزرگان دین و مدح و ستایش ایشان‌، زنده نگاه داشتن نام آنها در پیچ و خم‌های تاریخ و در دوره‌های مختلفی بوده که دسایس و نیرنگ‌های فراوانی برای حذف این بزرگان از یاد و خاطره مردم در آن دوران صورت گرفته است. این عشق، علاقه و عواطف روحانی و این احساس مسئولیت‌ها همان چیزهایی است که روضه‌خوانی و مداحی را جزئی از فرهنگ غنایی ما کرده است‌.

* متاسفانه به مرور زمان خرافه و بدعت‌گذاری از خلوص و صفا و صمیمیت کاسته و امروز روضه‌خوانی و مداحی اهل‌ بیت بیش از هر زمان دیگر به خرافه‌پردازی و مدح صاحبان قدرت تبدیل شده است‌. در گذشته مداحان بزرگی بوده‌اند که با آشنایی با دستگاه‌های موسیقی و با بهره‌گیری از نواهای دل‌نشین بسیار مؤثر‌تر و گویا‌تر واقعیت‌های موجود در مصائب تاریخی را بیان می‌کردند و این حوزه جایگاه ویژه‌ای در موسیقی آیینی ما داشته است‌.

* به نظر من مداحی‌های غیرمتعارف و شیوه رایج به خصوص از نوع متداول در صدا و سیما اصولا مردود و از اساس با ادبیات آیینی و به طور کلی با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما منافات دارد‌. طی چند سال گذشته مشاهده می‌شود اکثر مداحان برای جلب توجه، به شکل غیر متعارف و ناصحیح از قالب‌های مختلف موسیقایی چه غربی و چه ایرانی استفاده می‌کنند و با به کارگیری ملودی‌ ترانه‌های گوناگون از خوانندگان مورد علاقه مردم سعی در جذب مخاطب دارند که این خود نوعی بدعت‌گذاری زشت و ناشایست است که متاسفانه رو به رشد است.

* کاری که این آقایان (برخی مداحان) انجام می‌دهند هیچ ربطی به موسیقی آئینی ما ندارد ولی متاسفانه چهره دین و مقدسات را به سخره می‌گیرند و با بدعت‌گذاری ناپاک خود دامان شریعت را لکه‌دار می‌کنند‌. اسم این بدعت‌گذاری به‌روز شدن و تکنیک نیست‌. ای کاش حد‌اقل از صدایی خوش برخوردار بودند و درست می‌خواندند‌. اکثریت آنها از صداهایی خشن و گوش‌خراش برخوردارند و با اصول خوانندگی آشنایی ندارند و شنیده‌ام برخی از آنها با فریادهای نابجا به تارهای صوتی‌شان صدمه می‌زنند تا به قول خودشان صدای گرم‌تر و حزن آلود‌تری داشته باشند غافل از اینکه جز آلود‌گی صوتی نتیجه دیگری ندارد‌. من نه تنها این شیوه‌ها را نمی‌پسندم بلکه فکر می‌کنم بهتر است این دکان‌ها هر چه زودتر جمع شود تا کمتر به حیثیت دین لطمه وارد شود‌.