شخصیت های سیاسی پیام عاشورا را چگونه درک کرده اند؟

امام خمینی (ره)، حماسه حسینی را اساس قیام و مبارزه خویش قرار داد و گروه های سیاسی و مردم ایران که فرهنگ عاشورا را گنجینه عظیم سیاسی ـ دینی و پشتوانه فرهنگ غنی و انسان ساز اسلام می دانستند، با ایشان همراهی کردند و بنیان یک حکومت فاسد و ظالم را برانداختند و در میثاقی، عاشورا و عاشوراییان الگوی ایرانیان شدند در همه عرصه های زندگی.

خبرنگار شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) در ایام سوگواری سالار شهیدان به سراغ چهره های مختلف و فعالان سیاسی دیروز و امروز رفته و این موضوع را به بحث گذاشته است که چگونه پیام عاشورا را در زندگی سیاسی و اجتماعی خود کاربردی می کنید و چه باید کنیم تا حسینی باشیم؟

در ادامه دیدگاه های صادق طباطبایی، عباس سلیمی نمین، سیدهادی خامنه ای، مرتضی نبوی، حسین مرعشی، عباس کعبی، عماد افروغ، علی شکوری راد، محمد نبی حبیبی، سهیلا جلودارزاده، سیدرضا تقوی، عبدالله ناصری، مرتضی طلایی، علی محمد حاضری، محمدکاظم انبارلویی و لطف الله میثمی را می خوانید.

صادق طباطبایی: با تحریف و دشمنی های زیرکانه علیه دین و فرهنگ به پیکار برخیزیم

صادق طباطبایی، یکی از همراهان امام خمینی(ره) در پاریس و سخنگوی دولت بازرگان، به یکی از مهم ترین پیام های واقعه عاشورا اشاره کرد و گفت: نکته اساسی در این پیام مبتنی بر ایمان و عمل صالح است. هر انسانی باید در هر مقطعی با ظلم و ستم و با ستمگر مبارزه کرده و از مصادیق حق دفاع کرده و به یاری مظلوم بشتابد. کسانی که به امام حسین(ع) و خانواده ایشان آن ستم و ظلم را روا داشتند، امروز نیستند تا بتوانیم انتقام و تقاص ظلمی را که به امام روا داشتند از آنان بگیریم، بنابراین باید امروز به دنبال مصادیق ظلم و ستم بگردیم؛ باید ببینیم در کجا ظلم می شود، در کجا و چگونه حقی پایمال می شود و تحریف و کتمانی صورت می گیرد؛ اگر در این مسیرگام برداشتیم و موفق بودیم، در حقیقت پیام عاشورا را دریافت کرده و در عمل خود  متبلور ساخته ایم.

او افزود: آنچه امروز در خاورمیانه بر مردم روا می شود، یکی از همان مصادیق است و آن ظلم و ستم از سوی اسراییل و عوامل پیدا و پنهان استکبار بر مردم مظلوم منطقه است، این یک میدانی است که باید در این میدان در برابر ظلم مبارزه کرد.

او دشمنان امام حسین(ع) را در دوره های مختلف در قالب سه گروه عنوان و اظهار کرد: باید توجه داشته باشیم وقتی صحبت از خون خواهی امام (ع) یا مبارزه با دشمنان امام حسین می کنیم، دشمنان امام (ع) تنها در کسانی که آن جنایت ها را سازماندهی کرده و در روز عاشورا انجام دادند، خلاصه نمی شود. آنان دشمن بودند و مرتکب هر نوع جنایتی شدند، اما نکته قابل توجه این است که آنان به هدفشان یعنی از بین بردن اسلام و راه امام، نرسیدند.

طباطبایی ادامه داد: نوع دوم دشمنان امام حسین کسانی بودند که در طول تاریخ علیه مشتاقان، پیروان و شیعیان امام حسین(ع) وارد کارزار می شدند و آنان را تحت تعقیب قرار می دادند و به شهادت می رساندند، حتی در مقاطعی از زیارت و عبور و مرور مشتاقان به عتبات مقدسه ممانعت می کردند، آنان نیز به عنوان دشمنان امام(ع) می خواستند ذره ای از رسالت و آیینی که امام حسین(ع) مروج آن بود، باقی نماند، گرچه این گروه نسبت به گروه اول خطرناک تر بودند، اما عملا امروز شاهد هستیم آنان نیز به هدفشان نرسیدند.

او به نوع سوم دشمنان اسلام اشاره کرد و افزود: امروز یک جریان سومی وجود دارد که از هر دو جریان ذکر شده، خطرناک ترند، اینان کسانی هستند که واقعه عاشورا را تحریف می کنند. آنان زیبایی ها، اصول و ارزش های پیاده شده در حادثه عاشورا را به گونه ای تبیین و بیان می کنند که خلاف منظور و مقصد اصلی نتیجه گیری شود، این دسته؛  خطرناک ترین دشمنان امام حسین و مرام و آئین او هستند.

طباطبایی در مورد رسالت مسلمانان به خصوص مسوولان گفت: رسالتی که امروز بر عهده ما به عنوان کسانی که می خواهیم در راه حسین(ع) گام برداریم، مبارزه با تحریف هایی است که در مورد عاشورا و حادثه عاشورا رخ می دهد. ظلم، حق کشی و ستم هایی که در میدان های فرهنگی و جوامع فرهنگی در حال رخ دادن است، یکی از مصادیق بسیار خطرناک و نا مشهود ظلم است. جلوه هایی است از ظلم هایی که در این میدان گسترده و وسیع صورت می گیرد که حتی به اطاق خواب کودکان ما راه باز کرده است. زمانی که رسانه های الکترونی را در اختیار فرزندان خود قرار می دهیم ؛ در حقیقت پیام های فرهنگی این رسانه ها را که بدون شک از مصادیق تحریف مبانی ایمان و ارزش های واقعه عاشوراست به جان و روح فرزندان خود سرازیر کرده ایم و راه این شبیخون را به قلب فرزندان خود هموار ساخته ایم. بر ماست که همگی به عنوان پیروان امام حسین(ع) و کسانی که مشتاق راه و مرام ایشان هستیم، به این میدان مبارزه توجه داشته و با تحریف ها و دشمنی های زیرکانه و خطرناکی که علیه دین و فرهنگ ما صورت می پذیرد به پیکار برخیزیم.

عباس سلیمی نمین: راهی که حسین(ع) پیش روی ما قرار می دهد، بهترین است

عباس سلیمی نمین، مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در گفت وگو با شفقنا با تاکید بر منش اخلاقی امام حسین (ع) در عرصه سیاست اظهار کرد: بسیاری از سیاستمداران و صاحبان قدرت ماندگاری و بقای خود را هم در تاریخ و هم در عرصه سیاسی به عواملی مرتبط می دانند که آن عوامل ماندگاری ندارد و نمی تواند به تمایلات آنها پاسخ دهد، در حالی که واقعه عاشورا یک واقعیت مشخص را برای سیاستمداران عرضه می دارد، واقعیتی که جزو رموز حیات بشریست. این واقعیت می گوید تاثیرگذاری ماندگار و بقا در تاریخ و در قدرت سیاسی، در روش حسین بن علی (ع) است.

عباس سلیمی نمین ادامه داد: این شیوه اوج ایثار و فداکاری برای ارزش ها و اصالت ها را به ما می آموزد. یعنی هرکسی بیشتر خود را در این مسیر فنا کند ماندگاری و دوام و تاثیرگذاری سیاسی بیشتری در تاریخ بشری خواهد داشت. بنابراین تمام کسانی که با شیوه های بسیار غلط سعی می کنند از طریق مادی بقای خود را رقم بزنند باید دقت کنند، حسین بن علی(ع) اوج ایثار بود و همه امکانات مادی را که ما برای تضمین بقای خود جمع می کنیم داد و بقای خود را درست در نقطه مقابل کسانی که کوته می بینند، تضمین کرد.

او تصریح کرد: حسین (ع) همه امکانات مادی را در مسیر خدا و در جهت منافع ملت و بشریت فدا کرد و جاودانه ماند و بنابراین جاودانگی از طریق راه حسین(ع) حاصل می شود نه از طریق قدرت طلبانی که جنایات فراوانی می کنند تا بقای خود را به دست آورند و هیچ دستاوردی در آخر کار ندارند. غالبا سیاستمداران از کار برای مردم و کار برای آرمان ها فاصله می گیرند تا بتوانند منافعی را برای خود رقم بزنند. طبیعتا راهی که حسین بن علی(ع) پیش روی ما قرار می دهد این است که ما سیاستمداران یا ما صاحبان قدرت و کسانی که می توانیم در جامعه تاثیری بگذاریم این راه و این منش و روش را به عنوان بهترین راه در پیش بگیریم و اگر حتی به فکر بقای خود هستیم آگاه باشیم که جاودانگی از طریق کسب سرمایه مادی و قدرت طلبی و زیاده خواهی و تنوع طلبی میسر نمی شود.

هادی خامنه ای: حقیقت نباید فدای مصلحت شود

حجت الاسلام و المسلمین سیدهادی خامنه ای، عضو مجمع روحانیون مبارز، مهمترین پیام قیام عاشورا را عدالت محوری دانست و در گفت وگو با شفقنا اظهار کرد: با توجه به تمام ماجراهایی که در سفر ابا عبدالله از مکه به کربلا صورت گرفته است و سخنانی که حضرت ایراد کرده اند و همچینن مجموعه حوادثی که پیش آمد، استنباط می شود که پیام آن حضرت این است که انسان باید برای اجرای عدالت به عنوان مهمترین رکن از ارکان اسلام و برای مبارزه با ظلم و ستم، تمام نیرو و امکانات را هزینه کند و هیچ گاه حقیقت را فدای مصلحت نکند.

سیدهادی خامنه ای با تاکید بر اینکه اخلاق از سیاست جدا نیست، افزود: در واقعه عاشورا انسان زندگی خود و و آرامش خود را برای اجرای عدالت و پیام عدلی که هدف همه انبیا بوده است قربانی می کند. قرآن می فرماید لقد أرسلنا رسلنا بالبينات وأنزلنا معهم الكتاب والميزان ليقوم الناس بالقسط، این خود بزرگترین مظهر اخلاق اسلامیست و اخلاق چیزی غیر از این نیست. اخلاق یعنی ارزش های اسلامی و بالاترین ارزش های اسلامی هم عدالت است و عدالت پایه و رکن و اساس است اگر این اساس نادیده گرفته شود همه چیز بی ارزش است و اگر ظلم و ستم باشد و عدالت اسلامی و الهی حاکم نباشد نماز و روزه و حج هیچ فایده ای ندارد لذا حضرت ابا عبدالله در این سفر حج را نیمه کاره رها کردند و به ماموریت خود ادامه دادند.

مرتضی نبوی: پیام عاشورا به همه مسوولان؛ هیچگاه ذلت پذیر نباشند

مرتضی نبوی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، پیام عاشورا را ایستادگی در برابر ظلم و عاری ساختن جامعه از جهالت عنوان کرد و به شفقنا گفت: در زمان امام حسین(ع) زشتی‌ها بروز کرده بود و حقایق توسط حاکم غاصب زمان وارونه شده بود به همین دلیل امام (ع) برای احیای دین پیامبر (ص) و همچنین امر به معروف و نهی از منکر قیام کردند. در روز عاشورا امام حسین(ع) را مخیر کردند با سپاه اندکی که در اختیار داشت، ذلت را بپذیرد یا اینکه جنگ کند که امام (ع) به ذلت تن نداد و در برابر آنان ایستاد؛ بر همین اساس یکی از پیام‌های مهم عاشورا هیهات من الذله بود، بدین معنا که هرگز زیر بار ذلت نمی‌رویم چرا که مرگ در حال عزت بهتر از زندگی توام با ننگ است. خداوند برای بندگان و مومنان خود هیچگاه ذلت را نمی پذیرد و می فرماید: عزت از آن خدا، رسول و مومنان است. مومنان در هیچ شرایطی حاضر نیستند تن به ذلت دهند و از همین رو رهبری انقلاب، اصول سیاست خارجی را عزت، حکمت و مصلحت اعلام کردند. بنابراین یکی از مهم‌ترین پیام‌های عاشورا برای همه مسولان و مردم در طول تاریخ این است که هیچگاه ذلت پذیر نباشند ولو اینکه لازم باشد جان خود را در راه حق و خدا قربانی کنند، مردن از روی عزت بسیار بهتر از پذیرش ذلت است.

او ادامه داد: یکی دیگر از اهداف و رسالت‌های امام حسین (ع) که در زیارت اربعین نیز بدان اشاره شده، خارج ساختن مردم از جهالت، نادانی، گمراهی و سرگشتگی است. خون و قیام امام حسین(ع) باعث شد همه مردم در طول تاریخ از جهالت و ذلالت بیرون بیایند و بدانند که راه پیروزی واقعی راهی است که حسین (ع) معرفی کرد و آن پیروزی خون بر شمشیر است. این دو پیام الهام بخش همه قیام‌ها و نهضت ها در طول تاریخ است.

حسین مرعشی: درک پیام های عاشورا نیاز به نورانیت دارد

حسین مرعشی، نماینده مردم کرمان در مجلس ششم، اخلاص، اعتقاد به قدرت لایزال الهی، نهراسیدن از بیان حق و ایستادن بر مواضع حق را از نکات اخلاقی مورد توجه در قیام عاشورا بیان و در گفت وگو با شفقنا اظهار کرد: بی اعتنایی به دنیا، گذشت، فداکاری و آمادگی برای از دست دادن همه چیز فقط برای کسب رضایت الهی از دیگر پیام های اخلاقی واقعه عاشوراست.

حسین مرعشی ادامه داد: مجموعه نکات اخلاقی، منظومه ای را ترتیب می دهند که هرگاه هر مدیر و سیاستمداری بتوانند در چنین مداری حرکت کنند دامان خود و جامعه را از آلودگی و تباهی و فساد پاک می کند، ولی حیف که فاصله زیادی با یک چنین محیط معنوی بزرگ داریم.

این فعال سیاسی تصریح کرد: عاشورا پیام های زیادی دارد و درک پیام های عاشورا نیاز به نورانیت دارد. نورانیت باید در سیاستمداران وجود داشته باشد یا به وجود بیاید تا در اثر آن نورانیت استعداد و لیاقت جذب پیام های عاشورا را داشته باشیم. گوهر پاک بباید که شود قابل فیض/ ورنه هر سنگ و گلی لوءلوء و مرجان نشود

عباس کعبی: پیام عاشورا تلفیق دینداری و سیاستمداری و تحکیم پایه های اخلاق در عرصه سیاسی است

آیت الله عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری، پیام عاشورا را در صحنه ایمان، تقوا، جهاد و فداکاری در راه خدا متبلور دانست و گفت: احیای اسلام، اقامه نظام ولایت، ایستادگی در برابر جرم و جنایت تاریخ سیاه بنی امیه، امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح اوضاع جامعه اسلامی، اهداف نهضت عاشورا بودند. امام حسین(ع) احیاگر جاوید اسلام ناب محمدی بر پایه معارف اهل بیت و مبنای امامت الهی با دستمایه جهاد و شهادت طلبی بود و احیای باورها و ارزش‌های اسلامی همیشه امر زنده‌‌ای است و در عرصه‌های گوناگون قابل اجراست. یکی از زمینه‌های استفاده از نهضت امام حسین(ع) زمینه‌سازی برای ظهور امام زمان و تلاش برای برپایی حکومت دینی بر مبنای ولایت است. انقلاب اسلامی ایران نیز با الهام از پیام غدیر و نهضت عاشورا برای احیای اسلام بر پایه باورها و ارزش‌های اسلامی شکل گرفت و ایران در برابر ظلم و جنایت بیگانگان ایستاد و از نظام اسلامی حفاظت کرد.

او به جنبه اخلاقی پیام عاشورا اشاره و اظهار کرد: مظهر دیگر پیام عاشورا احیای اخلاق حسینی در مقابل فرهنگ جاهلی است، ما می‌توانیم برای زنده کردن فرهنگ اسلامی یک نهضت اخلاقی بر پایه نهضت عاشورا راه بیندازیم. پیام عاشورا در حقیقت تلفیق دینداری و سیاستمداری، تحکیم پایه‌های اخلاق در عرصه سیاسی، ساخت نظام سیاسی - اجتماعی بر پایه فرهنگ و تمدن با دستمایه نظام ولایت است.

عماد افروغ: ارتباط مردم با دولت مرتبه عالی امر به معروف و نهی از منکر است

استاد دانشگاه و نماینده پیشین مجلس، عزت را پیام اصلی عاشورا دانست و اظهار کرد: ارتباط مردم با دولت مرتبه عالی امر به معروف و نهی از منکر است یعنی مردم باید در صحنه باشند، نظارت کنند و هشدار دهند که با این فهم نظام  و جامعه اسلامی بیمه خواهد شد.

دکتر عماد افروغ در گفت و گو با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) در رابطه با پیام عاشورا به صورت کاربردی در عالم سیاست اظهار کرد: پیام اصلی عاشورا چیزی جز زندگی با عزت نیست و زندگی با عزت هم ملزومات و معنایی دارد و اول باید تعریف کرد که عزت چیست و زندگی عزت مندانه چیست؟ در جاهای مختلف و در سیر سفر امام از مدینه تا کربلا عبارات همه حکایت از عزت می کند  مانند " هیهات من الذله " یا " مردن در نزد من از زیر بار ذلت رفتن بهتر است" مرگ با عزت و آزادگی بهتر از زیستن با ذلت است" این تعابیر حکایت از این دارد که امام پیام یک حیات جوانمردانه با کرامت و مؤمنانه و به دور از فسق را به انسان ها گوشزد می کند.

او افزود: در شرح مفهوم عزت آمده است که عزت به معنای نفوذ ناپذیر بودن است و زمینی را نیز عزیزه می دانند که به راحتی آب در آن راه پیدا نمی کند یعنی انسان نفوذ ناپذیر، انسانی است که به راحتی خود را در اختیار دیگری قرار نمی دهد و انسانی است که قیمت ندارد و تنها خدا می تواند او را بخرد و با او معامله کند که این مهمترین پیام برای ماست و همچنین عزت با حقیقت گرایی پیوند خورده است یعنی قرار نیست چند صباحی و با هر قیمتی زنده باشیم بلکه نباید فراموش کرد که دشمنان، امام حسین(ع) را با توجیهات دینی دعوت به عدم قیام کردند یعنی به هر حال از خود امر به معروف و نهی از منکر امام استفاده کردند که" مگر نه این است که یکی از شروط امر به معروف و نهی از منکر احتمال اثر دادن است؟ خب شما می دانید که قیام اثر ندارد و جانتان به خطر می افتد" این برای امام بسیار سخت بود که مظهر عملی اسلام را با اسلام نصیحت می کنند که دست از قیام بردار یا از بیراهه برو به هر حال آنها از همان حربه دین استفاده کردند و قصد داشتند امام حسین(ع) را از عمل به اسلام ناب بازدارند.

این استاد دانشگاه در پایان گفت: دومین برداشتم از همین امر به معروف و نهی از منکر است که فلسفه قیام است " إ"ِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِی أُمَّةِ جَدِّی ص أُرِيدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أَسِيرَ بِسِيرَةِ جَدِّی و ابی" اینجا امر به معروف و نهی از منکر مهم است البته نه سطح امر به معروف و نهی از منکر مردم با مردم نه سطح دولت با مردم، نه سطح دولت با دولت، بلکه سطح مردم با دولت است یعنی امام حسین (ع) قیام کرد و نام قیام خود را امر به معروف و نهی از منکر گذاشت اما برخی با نام امام حسین(ع) و قیام او این سطح را نادیده می گیرند و صرفأ سطح مردم با مردم را برجسته می کنند. قیام امام حسین (ع) مصداق بارز مردم با دولت است یعنی مردم باید در صحنه باشند، نظارت کنند، هشدار دهند اگر مردم این کار را در گذشته و صدر اسلام انجام  داده بودند شاید نوبت به این سطح خاص امر به معروف و نهی از منکر امام که به شهادت او و یارانش ختم شد، نمی رسید. بنابراین پیام دوم این است که باید زمان شناس و مکان شناس بود و مرتبه عالی امر به معروف و نهی از منکر را فهم کرد و به اعتقاد من با فهم این مطلب نظام و جامعه خود را بیمه می کنیم یعنی جامعه مان سالم و اخلاقی می شود خصوصأ جامعه ساختاری ایران که دولت همه کاره و متکی به اقتصاد نفتی است و در ضمن رنگ و بوی اسلامی به خود گرفته است.

علی شکوری راد: الگوی رفتاری امام حسین(ع) جز راستی و ایستادگی در راه آرمان و عقیده نبود

علی شکوری راد، نماینده مردم تهران در مجلس ششم درباره درس های اخلاقی واقعه عاشورا اظهار کرد: ارزش زندگی دنیا جز به کار بردن حقیقت ناب در زندگی نیست و نباید تصور کرد که همه چیز در همین دنیا خلاصه می شود. حماسه عاشورا بیان فدا کردن جان در راه آرمان ها و اهداف الهی است و جان که عزیز ترین داشته انسان است در راه آرمان فدا می شود.

علی شکوری راد ادامه داد: درستی و راستی در همه کارها باید حاکم باشد و الگوی رفتاری امام حسین(ع) در تمام روندی که منجر به کشته شدن او شد، جز راستی و درستی و ایستادگی در راه آرمان و عقیده نبود.

محمد نبی حبیبی: پیام عاشورا بیداری اجتماعی است

محمد نبی حبیبی، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی در خصوص مهمترین پیام عاشورا به خبرنگار شفقنا گفت: قدرت تبلیغاتی فریبکارانه بنی امیه در حدی بود که بعد از شهادت حضرت امام  حسن(ع) و زمانی که امام حسین(ع) امامت الهی جامعه را به دست داشت مصلحت را در این دید که تا روشن شدن نسبی ذهن عده ای از مردم علیه حکومت معاویه دست به شمشیر نبرد اما با آمدن یزید، حضرت امام حسین(ع) تشخیص داد که جز با آفرینش قهرمانانه حادثه عاشورا هیچ راه دیگری برای بیدار کردن مردم باقی نمانده است بنابراین عاشورا را می توان یک اقدام قهرمانانه بیدارگر تلقی کرد. می بینیم که در فاصله کوتاهی بعد از شهادت حضرت امام حسین(ع) و یارانش، هم شخصیت های مشهور و هم عده قابل توجهی از مردم برای توبه به دلیل کوتاهی در برابر امام، به اقداماتی مبادرت می کنند که این اقدامات، نشانه توفیق و بیدار شدن واقعی آنهاست.

او افزود: در سال هایی که منجر به واقعه عاشورا شد حکومت بنی امیه در رفتار با جامعه اسلامی کارهایی کرده بود که بسیاری از مردم که مسلمان بودند، نماز می خواندند و روزه می گرفتند دچار چنان اشتباه و انحرافی در مورد تشخیص امامت جامعه شدند که یک شخص بسیار پلیدی همچون یزید که خباثت او در طول تاریخ بشریت کم نظیر است را امیرالمؤمنین خطاب می کردند البته حکومت غاصبانه بنی امیه در دوران امام علی(ع) نیز انحرافات زیادی انجام داده بود به طوری که وقتی گفته شد حضرت علی(ع) در محراب عبادت به شهادت رسیده است، عده ای از همین مردم سؤال می کردند مگر علی به مسجد می رفت و نماز هم می خواند که می گویند در محراب عبادت به شهادت رسیده است؟

حبیبی گفت: بنابراین باید گفت که عاشورا یک پیام بیدار کننده دارد که این نه تنها در روز واقعه عاشورا بلکه برای همیشه جاودانه است و تعبیر مقام رهبری که گفتند" عاشورا یک حادثه نیست یک فرهنگ است" در واقع همین خصوصیت فرهنگی عاشوراست که او را جاودانه می کند و تا زمانی که بشریت وجود دارد آشنایی با این فرهنگ برای همه ضرورت دارد. و همین پیام بیدار کننده عاشوراست که یک فرد غیر مسلمانی مانند گاندی را که قهرمان مبارزه با استعمار در هند است وادار می کند که به صراحت اعلام کند "ما همان راهی را باید برویم که حسین پیموده است" و الان نیز در سراسر هند روز عاشورا تعطیل رسمی است.

سهیلا جلودارزاده: پایمال کردن حقوق مردم در تضاد با اندیشه های امام حسین(ع) است

سهیلا جلودارزاده، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، سیاستمداران را به دقت بیشتر در اعمال و رفتارها فراخواند و دروغ گویی، رشوه خواری، دخل و تصرف در اموال مردم و پایمال کردن حقوق آنها را در تضاد با اندیشه های امام حسین(ع) و اخلاق اهل بیت(ع) دانست.

سهیلا جلودارزاده در گفت وگو با خبرنگار شفقنا(پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، اظهار کرد: در نگاه به واقعه عاشورا و لحظه شکل گیری و شروع اتفاق می توان دو طیف اعتقادی را از یکدیگر تفکیک کرد، بعد از پیروزی و استقرار اسلام دو طیف به وجود آمدند و شکل گرفتند تا اینکه واقعه عاشورا رخ داد. یک طیف یکتاپرستان واقعی بودند که حقیقت دین را درک کردند، خدا را شناختند و نسبت به آن معرفت پیدا کردند و خود را ابزار دین خدا قرار دادند. تسلیم و بندگی پیشه کردند و اراده خود را بر حیات طیبه در آخرت قرار دادند. در کنار اینها افرادی بودند که دنیا را در کنار آخرت پرستیدند و کم کم آخرت و کار برای آخرت را فراموش کردند. ریاکاری، دروغگویی، ظلم و ستم و حقوق مردم را پایمال کردن روش این افراد بود و آنها به دنیا گرایش پیدا کردند.

او با این توضیح که افراد در واقعه عاشورا دو دسته می شوند بیان کرد: یک دسته امام حسین(ع) و یارانشان هستند که همه از عاشقان خداوند بودند و برای رسیدن به قرب الی الله خون خود را نثار کردند و در راه درست و برای اصلاح دین حرکت کردند؛ یعنی آنچه حقیقت دین بود به شکل دیگری عمل و به کار گرفته می شد و پر بود از بدعت. امام حسین (ع) برای اصلاح این شرایط از مکه به کربلا حرکت می کنند و حاضر به سازش نمی شوند.

عضو جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه امام حسین در مقابل بی دینی رواج یافته در جامعه سکوت نکرد، اظهار کرد: الگو برداری از حرکت امام حسین در سیاست می تواند به این معنی باشد که سیاستمداران هر لحظه دقت کنند در پس پرده دولت ها و به اصطلاح حاکمان آیا حقیقت یکتاپرستی حکومت می کند و توجه به آخرت است یا دنیا طلبی و توجه به پست و مقام؟

جلودارزاده در بیان نسبت اخلاق و سیاست عنوان کرد: کسی که به آخرت توجه دارد و اراده کرده است حیات طیبه آخرت داشته باشد دروغ نمی گوید، چون می داند دروغ او را از خدا دور می کند. رشوه نمی گیرد زیرا می داند رشوه خواری دور از خداپرستی است، می داند دخل و تصرف در اموال و دارایی های مردم و بی تقوایی گناه است. در نتیجه در درجه اول باید به خود نگاه کنیم و خود را بکاویم. ببینیم این مسایل در ما موجود است یا نه. اگر ما خداپرست واقعی هستیم و از تمام محرماتی که در قرآن بوسیله پیامبر(ص) فرستاده، دوری می کنیم و شیوه امامان راستگو و درستکار را پیروی می کنیم، حسینی هستیم.

او تصریح کرد: در ایام عزاداری سالار شهیدان عده ای در خانه می مانند و با قرائت زیارت عاشورا و سوره قرآن به خدا نزدیک می شوند و این شیوه حسینی است، ولی ممکن است عده ای برای جلب توجه دیگران کاری کنند که مشخص است این نیت حسینی نیست. باید خالصانه خدا را بخوانیم و خداوند می فرماید عبادت کنید و عبادت خالصانه به شما کمک می کند.

سید رضا تقوی: بیدار گری و بصیرت افزایی زمینه تربیت انسان است

رییس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه، عاشورا را مکتب انسان سازی دانست و اظهار کرد: کربلا فرهنگی را به جامعه بشری عرضه کرده که از آموزه های آن عزت و آزادی خواهی است و آنچه که در انقلاب عاشورا از اهمیت والایی برخوردار است بیدار گری و بصیرت افزایی است در واقع عاشورا آمده تا با دفاع از ارزش های اسلامی و انسانی جامعه را به یک بیداری و بصیرت بالا فرا بخواند.

حجت الاسلام و المسلمین سیدرضا تقوی در گفت و گو با شفقنا (پایگاه بین لمللی همکاری های خبری شیعه) اظهار کرد: نهضت عاشورا از یک جامعیتی برخوردار است که این جامعیت یکی از امتیازات این نهضت به شمار می رود. این نهضت یک نهضت اسلامی است که جامعیت نهضت عاشورا به جامعیت ارزش ها، آرمان ها و مفاهیم اسلامی وابسته است یعنی اگر بخواهیم اسلام را در صحنه و به صورت عینی مشاهده کنیم باید نهضت عاشوا را ببینیم و مطالعه کنیم چون کربلا در حقیقت قرآن مجسم است توحید در آن موج می زند و انسان های الهی را می توان در آنجا دید که پیشانی را بر خاک نهادند و حتی شب عاشورا از دشمن برای انجام دادن عبادت مهلت می گرفتند.

تقوی گفت: در کربلا توحید و نبوت و درایت موج می زند و می توان اصول اعتقادی را در آنجا دید و اصولأ کربلا یک فرهنگی را به جامعه بشری عرضه کرده که از آموزه های آن عزت و آزادی خواهی است و نشانه های این فرهنگ تنفر از ظلم و ستم و بیدادگری است، وفاداری در اوج خود قرار دارد همچنین در کربلا ارزش هایی وجود دارد که فرا مذهبی است که می توان از کربلا به اسلام ناب دست پیدا کرد. کربلا آمده تا روح آگاهی و بصیرت را در جان انسان ها تقویت کند و  نهایتأ با آگاهی و بصیرتی که به آن می رسند می توانند راه خود را پیدا کنند.

رییس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه قیام عاشورا را مکتب انسان سازی دانست و افزود: قیام عاشورا چنین تاثیری را در جامعه می تواند داشته باشد منتهی همه اینها مهم است یعنی برای هر کدام در جای خود اهمیت لازم را باید قائل شد ولی آنچه که به نظر من در انقلاب عاشورا از اهمیت والایی برخوردار است بیدار گری و بصیرت افزایی است. عاشورا آمده تا با دفاع از ارزش های اسلامی و انسانی جامعه را به یک بیداری و بصیرت بالا فرا بخواند و تحت این عنوان انسان ها را تربیت کند چرا که عاشورا یک مکتب تربیتی و مکتب انسان سازی است لذا کربلا و عاشورا یک چنین خصوصیتی دارد و چه بسیار انسان هایی که همانند شهدا و ایثارگران در فضای عاشورا تربیت شدند پس عاشورا آمده تا بر اساس همان ملاک هایی که مورد تأکید امام حسین(ع) است انسان ها را تربیت کند و انسان مجاهد، مبارز و خداجو تربیت می کند، انسان آگاه و بصیری که برای خدا در میدان رزم و جنگ می جنگد و مبارزه می کند و آنچه که تکلیف الهی باشد به آن عمل می کند و از آن نمی هراسد همانطور که کربلایی ها عمل کردند.

او  در پایان خاطر نشان کرد: کربلا یک مکتب است و در این مکتب آموزه های مختلف و گوناگونی وجود دارد که باید این آموزه ها را تعلیم گرفت و زندگی این مکتب را بر اساس آموزه های عاشورایی سامان داد و رمز بقای نهضت امام حسین (ع) در همین است چون بسیاری از نهضت ها و انقلاب هایی که در تاریخ بشر به وجود آمده با مرور زمان از بین رفته اند و از آنها جز نامی در کتاب ها چیزی باقی نمانده است ولی انقلاب کربلا روز به روز توسعه پیدا می کند و فراگیری عاشورا در این ایام به مراتب چشم گیرتر بوده است و همین نمایان گر این است که دلیل بر زنده بودن و تأثیرگذاری این نهضت است و نهضت اسلامی ایران نیز فرزند همین مکتب عاشوراست.

عبدالله ناصری: اگر انسان همه چیز را از خدا بداند به هنگام مسوولیت در برابر مردم نیز تسلیم خداست

عبدالله ناصری، مدیر عامل اسبق خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، با بیان اینکه بررسی نهضت امام حسین (ع) از گفت و گوها و گفتمان هایی که در چند روز آخر واقعه مطرح شده، پیام اخلاق مداری را مطرح می کند، به شفقنا گفت: امام در جملات معروفی هدف قیام را مطرح می کند مانند جمله ای که امام می فرمایند، علت قیام من این بود که شریعت جدم را از پیرایه ها پاک و اصلاح کنم یعنی پوستین وارونه ای که در عصر اموی بر تن اسلام شد آن را برگردانم.

عبدالله ناصری در ادامه اظهار کرد: آموزه دوم را در این سخن امام می توان دید وقتی می فرمایند، انسان از آنجایی که مخلوق خداوند است فارغ از دین پرستی و دینداری باید شریف و آزاده باشد. این جمله امام حسین جمله خیلی گویایی است به این معنی که فارغ از وابستگی دینی خداوند کرامت و شرافت را در انسان به ودیعه گذاشته است و بنابراین وقتی انسان حاکم و کارگزار شد و بر مردم سلطه و تسلط یافت باید آزادمنش باشد و فارغ از هر گرایشی باید کرامت و شرافت را منتقل کند.

او افزود: اگر هم انسان حاکم نبود و رعیت و انسان عادی در جامعه بود باید آن شرافت و کرامت را حفظ کند و در برابر نابسامانی ها و بحران ها و بی عدالتی ها مثل امام حسین بایستد و مقاومت کند، اما من فکر می کنم پیام عاشورا را از منظر دیگری هم می توان بررسی کرد و آن همان نیایش امام حسین در روز عرفه است. به نظر می رسد امام در نیایش عرفه مانیفست خود را بیان می کند، تمام نیایش عرفه یک جمله و پیام را می خواهد منتقل کند. اینکه تمام هدف ما و همه انسان ها باید این باشد که انسان باشند و مطالعه نیایش عرفه فلسفه قیام را بهتر روشن می کند.

ناصری اظهار کرد: دعای عرفه بیان می کند انسان در برابر خدا هیچ نیست و همه چیز او از خداست و به عنوان جمع بندی به یک فراز از نیایش عرفه اشاره می کنم "الهی اغننی بتدبیرک لی عن تدبیری و باختیارک عن اختیاری" خداوندا من را از تدابیر ناقص خودم به مدد تدبیر خودت بی نیاز فرما و از اختیار خودت مرا بهره مند ساز. انسان همه چیز را باید از خدا بداند و خود را در برابر خدا مسوول بداند و آنچه عظمت دنیوی است را متعلق به خدا بداند و طبیعتا وقتی دنیا را متعلق به خدا بداند وقتی در برابر خلق خدا مسوولیت و مقامی را کسب می کند معلوم است که چگونه باید تسلیم باشد و رضایت خدا را بر هر چیز دیگری ترجیح دهد.

مرتضی طلایی: مسوولان کشور به عبرت های کربلا توجه ویژه داشته باشند

سردار مرتضی طلایی، نایب رییس شورای اسلامی شهر تهران نیز در گفت وگو با خبرنگار شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، درس های عاشورا را بی شمار دانست و اظهار کرد: بالغ بر صد موضوع درس را می توان از برجستگی های واقعه عاشورا نمایان ساخت. حادثه عاشورا تنها متعلق به شیعه و مسلمان ها نیست بلکه به همه زمان ها، نسل ها و انسان تعلق دارد. آنچه از بسیاری شخصیت های گوناگون غیر مسلمان شنیده می شود، حکایت از همین موضوع است که شخصیت سیدالشهدا(ع) و حادثه عاشورا دارای چنان عظمتی است که برای همه عصرها، نسل ها و انسان هایی که جویای آزادگی و انسانیت هستند، دارای درس و پیام  است.

او با دسته بندی ابعاد حادثه عاشورا در سه بخش انگیزه های قیام سیدالشهدا(ع)، درس ها و عبرت های کربلا ، توضیح داد: درس های کربلا و عبرت های عاشورا  در همه دوران ها کاربرد و استفاده دارد، به ویژه ملت ایران به طور عمومی به عنوان ملتی انقلابی و مسوولان کشور به طور خاص باید به عبرت های کربلا توجه ویژه داشته باشند. در بعد درس های عاشورا، ظلم ناپذیری سیدالشهدا(ع) و اینکه نه ظلم کردند نه زیر بار ظلم رفتند، درسی است که می تواند در تمام سطوح زندگی فردی، اجتماعی، خرد و کلان کاربرد داشته باشد و به عنوان یک عضو جامعه و یک شهروند، نه ظلم کنند و نه ظلم بپذیرند.

طلایی، سبک زندگی سیدالشهدا(ع) و نوع رفتار ایشان با اهل بیت، اصحاب، دشمنان و مخالفان خود  در مسیر مکه تا کربلا را دارای درس های بسیاری خواند و افزود: حضرت در ظهر عاشورا و آخرین لحظات، خطاب به لشکر دشمن، خطبه ای قرائت می کنند و همچنان آنها را به اصلاح و بازگشت به راه حق دعوت می کنند.

او در پایان به عبرت های عاشورا اشاره کرد و گفت: افرادی که در مسیر کربلا و عاشورا به سیدالشهدا(ع) پیوستند و آنها که از ایشان گسستند، علل و چرایی به وجود آمدن واقعه کربلا، بدعت هایی که گذاشته شد، انحرافاتی که در دین خدا قرار دادند، از دیگر مسایل عاشوراست که قابل توجه است و می تواند برای هر سیاستمدار، شهروند و مدیر اجرایی در جایگاه خود همراه با درس و آموزش باشد.

علی محمد حاضری: در دستگاه اخلاقی امام حسین(ع) هدف وسیله را توجیه نمی کند

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس معتقد است: امام حسین(ع) نسبت به شیوه غلط حکمرانی در زمان خود قیام کرد و سیاستمداران مسلمان نیز امروزه باید بر شیوه حکمرانی مناسب و مطابق با اسلام تاکید کنند. او سایه اخلاق را بر سیاست امام حسین(ع) سنگین می بیند تا جایی که امام حاضر به بیعت با حاکم جور ولو در ظاهر نشدند.

دکتر علی محمد حاضری در گفت و گو با خبرنگار شفقنا(پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، با تاکید بر زنده نگه داشتن واقعه عاشورا اظهار کرد: من فکرمی کنم یکی از نکات عاشورا همین تاکید و توصیه زیاد ائمه(ع) و متون دینی در بزرگداشت این واقعه است. باید دید فلسفه این همه تاکید چه بوده است و چرا این واقعه در تاریخ شیعه اینقدر ماندگار شده است؟ در ابتدا می توان این تاکید را مربوط به عمق فاجعه و جنایت و ستمی دانست که یزید بر خاندان اهل بیت(ع) کرد و چون فاجعه بسیار شدید و هولناک بوده است اینقدر روی آن تاکید شده است.

او افزود: اما من می خواهم بگویم این نگاه را می توان به شکل دیگری دید، همه اهمیت مساله عاشورا در عمق فاجعه نیست بلکه اهمیت عاشورا بیشتر مبتنی بر این است که چه اتفاقی افتاد که این همه موضع گیری و پرداخت هزینه امام حسین و یارانش را قابل توجیه می کند؟ مهمترین بعد عاشورا این است که چه اتفاق غیر معمول و حادی در نظام حکومتی و رهبری جامعه اسلامی اتفاق افتاده بود و از این جهت هم حادثه عاشورا متفاوت می شود و هم خون ها و شهادت ها معنی دار می شود.

حاضری با اشاره به اینکه اهمیت مقابله امام حسین در برابر تحولی است که در نوع حکمرانی و حکومت اسلامی به وجود آمده بود، گفت: بدعت ها و تغییراتی که در جامعه رخ می داد، آنقدر با مطلوب و مورد نظر اسلام تفاوت داشت که برای اصلاح آن تمام این هزینه ها قابل توجیه می شد. به هرحال صرفنظر از اختلاف نظری که شیعه با اهل سنت بر سر جانشینی پیامبر(ص) دارد، بر مبنای دیدگاه خود اهل سنت تا آن مقطع این منطق پذیرفته شده بود که اولا خلافت مسلمین بر عهده فردی باشد که اعتقاد و عمل بر تکالیف دینی او برای مسلمین محرز باشد و حکومت به یک عالم و عامل به احکام و شریعت سپرده شود که در مورد خلفای قبلی این مبحث وجود داشت و آنها از صحابی پیامبر بودند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: همچنین خلافت مبتنی بر وراثت خونی و آن چیزی که در جاهلیت و نظام های سلطنتی از طریق قدرت و وراثت منتقل می شد، نبود و خلفای قبلی نیز از طریق پدر و فرزندی و روش های جاهلیت قدرت را انتقال ندادند. نکته سوم در هیچ یک از این روش ها الزام به بیعت منظور نشده بود و کسانی که بیعت نمی کردند مجبور به بیعت نبودند و هیچ قدرت حکومتی در جهت الزام آنها به حکومت نبود، اما در حکومت یزید در هر سه این قضایا به شکل عکس عمل شد. خلیفه نقض احکام فقه و شریعت می کرد و برای اولین بار انتقال خلافت از پدر و فرزندی اتفاق می افتاد و فردی که از طریق نظام میراث حکومتی به قدرت رسیده بود برای خاندان پیامبر الزام به بیعت قرار داد. اینجاست که امام حسین و خاندان عصمت و طهارت در مقابل این حد از انحراف در عمق نظام حکومتی اسلام با همه وجود قیام کردند و تا پای جان برای مقابله با شدت بدعت در دین، خون خود و یاران خود را نثار کردند.

حاضری با بیان اینکه سیاستمدار مسلمان و شیعه باید بر اصل شیوه حکمرانی مناسب تاکید کند، گفت: اهمیت شیوه ها بیشتر از مصادیق است. در فلسفه سیاسی، بر اینکه حکمران خوب چه کسی است تاکید شده و امروز به این تبدیل شده است که شیوه حکمرانی خوب چیست و نظام مطلوب حکمرانی مطابق با آموزه های اسلامی چیست. من فکر می کنم باید در فاجعه عاشورا نحوه مواجهه امام با شیوه حکمرانی را مورد تاکید قرار داد و بر همین اساس امروز هر سیاستمدار باید بر آن تاکید کند. اگر ما رویه ها و شیوه های درست سیاست را ببینیم و بر حاکم شدن رویه های صحیح و کم خطر تاکید کنیم بیشتر از مسیر انحرافی و غلط فاصله می گیریم تا جایی که دعوا بر سر افراد و مصادیق باشد.

او در مورد نسبت اخلاق و سیاست در قیام عاشورا اظهار کرد: حضرت در حرکت خود بر وجوه اخلاق حتی در عرصه نبرد و جنگ درس های بزرگی برای ما دارند. حضرت می توانست صورت ظاهری از قبول بیعت را بپذیرد و بعد به تدریج و در خفا در تدارک فرصت  و نیرو در مقابله با حکومت برآید اما حضرت این روش را متصور نشدند و نخواستند که حتی یک روز بر چنین رویه های غلطی صحه بگذارند و یک نوع مشروعیت بخشی به این حکومت را به قیمت خریدن زمان انجام دهند و این صداقت اخلاقیست و عدم مشروعیت بخشی به حکومتی که بنیان آن فاسد است و در دستگاه اخلاقی امام حسین هدف وسیله را توجیه نمی کند.

انبارلویی: پیام عاشورا، مقاومت در برابر ستمکاران تاریخ است

محمدکاظم انبارلویی، سردبیر روزنامه رسالت پیام عاشورا را مقاومت در برابر ظالمان و ستم پیشگان تاریخ عنوان کرد و به شفقنا گفت: انقلاب اسلامی ایران الهام بخش بیداری اسلامی در منطقه است و محصول طبیعی از قیام و نهضت عاشوراست. پیام انقلاب اسلامی ایران پیام مقاومت در برابر ستمکاران تاریخ و به ویژه آمریکاست. مسوولان باید این پیام را همواره مدنظر داشته باشند.

لطف الله میثمی: امام حسین(ع) ابتدا از صلح آغاز کرد/ پیام عاشورا نه اسارت، نه جنگ بلکه زندگی است

لطف الله میثمی، محقق، نویسنده و از مبارزان انقلاب اسلامی علیه رژیم ستمشاهی، یکی از مهم ترین پیام های عاشورا را مورد اشاره قرار داد و گفت: عده ای معتقدند، دشمنان، می توانستند امام حسین(ع) را در مکه و مدینه ترور کنند و امام (ع) برای اینکه ترور نشوند و به شهادت برسند از مکه  هجرت کردند تا در کربلا واقعه رخ دهد. برخی دیگر معتقدند امام حسین(ع) برای تبلیغ دین اسلام هجرت کردند. در کنار این نظرات معتقدم امام(ع) برای رشد و گسترش امت واحده هجرت کردند.

او ادامه داد: صلح امام حسن(ع) با معاویه در واقع قانونی بود که 20 سال دوام داشت،(10 سال در زمان امام حسن، 10 سال در زمان امام حسین)؛ امام(ع) ابتدا از صلح آغاز کرد و زمانی که صلح و قانون را زیر پا گذاشتند، قیام کرد.

او قیام حسین(ع) را دارای پایگاه مردمی عنوان کرد و گفت: معاویه هر کسی که جایگزین او بود و پایگاه مردمی داشت ترور کرد، این مساله نشان می دهد شعار عدم بیعت با یزید که امام حسین مطرح کرد، بسیار  پایگاه مردمی داشت. امام حسین(ع) مانند پیامبر(ص) در جنگ احد استراتژی پیروزی داشت، در زمان پیامبر(ص) اشتباهی رخ داد و در جنگ شکست خوردند، اما در زمان امام حسین(ع) اشتباهی از سوی امام(ع) رخ نداد. دشمنان امام(ع) بنا بود در ماه محرم حمله نکنند، اما این مساله را زیر پا گذاشتند و این قضایا اتفاق افتاد.

او در مورد چگونه کاربردی ساختن پیام عاشورا در میان مسوولان و سیاستمداران گفت: امام حسین (ع) می گفت نه اسارت نه جنگ بلکه زندگی و بقای رزمنده؛ توجه به این مساله بسیار مهم است.