روایت لوموند از حمله بی سابقه یکی از نزدیکان جان کری به لوران فابیوس در ژنو/فرانسه: می خواهیم از سرخوشی اروپا در قبال ایران جلوگیری کنیم
فرانسه با وتوی توافق در مذاکرات مربوط به پروندهی هستهای ایران که یکشنبه ۱۰ نوامبر در ژنو به اتمام رسید، مانع مصالحه میان ایران و آمریکا شد. مصالحهای که از نظر پاریس، تمام «الزامات» را برای بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح اتمی لحاظ نمیکرد.
لوموند نوشت: فرانسه با وتوی توافق در مذاکرات مربوط به پروندهی هستهای ایران که یکشنبه ۱۰ نوامبر در ژنو به اتمام رسید، مانع مصالحه میان ایران و آمریکا شد. مصالحهای که از نظر پاریس، تمام «الزامات» را برای بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح اتمی لحاظ نمیکرد.
به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری تیک Tik.ir، از زمان از سرگیری مذاکرات در مورد پروندهی هستهای در اواسط اکتبر، واشنگتن و تهران به یک اندازه در رسیدن به توافق عجله دارند: باراک اوباما که نفوذش در خاورمیانه به دلیل چرخش به سمت حمله نظامی علیه رژیم سوری بشار اسد خدشهدار شده بود، به دنبال موفقیت دیپلماتیک در منطقه است که خود میتواند تاثیرات اساسی بر تنشهایی بگذارد که خاورنزدیک را به بیثباتی کشاندهاند. تنشهایی که در راس آن سوریه، متحد منطقهای تهران، قرار دارد.
به گفتهی منابع ما، این همگرایی ایران و آمریک، فرانسه را به قدری نگران کرده که از لاک خود درآمده و سکوتی را که نمایندهها از زمان از سرگیری مذاکرات در ۱۵ اکتبر در ژنو شاهد آن بودند، بشکند.
در مدت دو هفته، هیچ «درز خبری» باعث بر هم خوردن مذاکرات نشد. قاعدهای که تا اینجا برای نگهداری اعتماد میان کشورهای شرکتکننده، ضروری به نظر میرسید؛ چراکه کوچکترین شایعهای میتوانست به سرعت توسط مخالفان توافق مورد استفاده قرار بگیرد که در راس آنها، افراطیون ایرانی مایل به تضعیف روحانی قرار دارند.
در وهله نخست، اعلام ورود لوران فابیوس، وزیر امورخارجه فرانسه به ژنو در جمعه ۸ نوامبر و همتای آمریکایی اش، جان کری بعنوان نشانه ای از یک توافق قریب الوقوع تلقی می شد. بلافاصله سران دیپلماسی بریتانیایی و آلمانی هم که با عجله خود را به سوئیس رسانده بودند، به آنها ملحق شدند. نشانه ای که با طولانی شدن مذاکرات و فرصت یافتن روس ها و چینی ها برای ورود، قوت گرفت. یک چنین بسیجی باعث می شد فرض کنند که مذاکرات در حال پیشرفت است و توافق قریب الوقوع.
اما این سرخوشی بدون درنظر گرفتن قطعیت فرانسوی ها بود که از عجله آمریکایی ها نگران بودند. برخلاف بقیه، فرانسوی ها بر این عقیده هستند که زمان برای مطالبه حداکثر تضمین از جانب ایران مناسب است، خصوصا حالا که آنها به دلیل تاثیر تحریم ها وارد مذاکره شده اند و روحانی چنین سرمایهای سیاسی را در این مذاکرات گذاشته است.
وقتی در روز پنج شنبه، وزیر امور خارجه فهمید که جان کری قصد دارد فردای آن روز به ژنو سفر کند، در حالیکه قرار بود جلسه در سطح مدیران سیاسی برگزار شود، لوران فابیوس برنامه کاریاش را تغییر داد و نزدیک ظهر روز جمعه، پیش از کری، خود را به ژنو رساند. کمی بعد از ورود، با کلماتی حساب شده بیانیهای مختصر ارایه کرد : «ما توافقی میخواهیم که اولین پاسخ سفت و سختی باشد به نگرانیهای مربوط به برنامهی هستهای ایران. پیشرفتهایی وجود دارد، اما هیچ چیز هنوز به دست نیامده است.» لحن پر از سوظن او «آوایی» که از شهر به گوش میرسید را در هم شکست. هرچند هیجان ناشی از سرازیر شدن گروهی وزرای امور خارجه آثار بیانات فابیوس را تسکین بخشید.
اما از فردای آن روز، وی صریحتر بود و صحبتهایش بیشتر شنیده شد. حتی در زمانی که مذاکرات از سر گرفته شد، لوران فابیوس به صورت آشکار تردیدش را در مصاحبهای با فرانس انتر (France Inter) اعلام کرد: «نکاتی هستند که ما از آنها رضایت نداریم.» و به مورد رآکتور آب سنگین اراک اشاره کرد و آن را «بسیار نگرانکننده» خواند و همچنین به مساله غنی سازی اورانیوم اشاره کرد: «ذخیره اورانیوم غنیشده تا ۲۰ درصد وجود دارد که زیاد است. چگونه میشود آن را تا ۵ درصد پایین آورد که خیلی کمتر خطرناک باشد؟ اگر این مسایل حل نشوند، توافق غیرممکن خواهد بود.»
دیگر جایی برای تردید نیست. به وضوح یک استراتژی تهاجمی اتخاذ شده است. یک دیپلمات فرانسوی با رضایت میگوید: «این یک جدال است» و تاکید میکند: «ما میخواهیم از سرخوشی اروپا از لیوان نیمهپُر جلوگیری کنیم.»
صحبتهای لوران فابیوس به سرعت توسط آژانسهای خبری دست به دست شد، هیاهو راهروهای هتل اینترکنتینانتال را پُر کرد و هیاتهای اعزامی که با نقاله مشغول رایزنی بودند را به دو دسته تقسیم کرد. این اولین باری بود که جزییات توافق رنگ روز را میدید. از آن پس فقط صحبت از «انسداد» مذاکرات توسط فرانسه بود.
واکنشها طولی نکشید، در پایان صبح، یک عضو از هیات جان کری این جمله کوبنده را به ژورنالیستها گفت: «آمریکاییها، اتحادیه اروپا و ایرانیها چند ماه است که به صورت فشرده با یکدیگر روی این پیشنهاد کار میکنند و این اتفاق چیزی نیست جز تلاش فابیوس که در فاز آخر مذاکرات کوتاه نمیآید.» حمله در چنین سطحی هم خشن و هم غیرعادی بود. منبع آمریکایی دیگری به لوموندای گفته بود که اطرافیان کری بعد از شنیدن بیانات لوران فابیوس «خشمگین» بودند.
رییس دستگاه دیپلماسی فرانسه، اندکی قبل از نهار و در حاشیه جلسه با تمامی اعضا، در ساعات اولیه یکشنبه، باز در دو نوبت مرتکب اظهار نظرهایی تفرقهافکنانه شد. این امر که فابیوس تنها فردی بود که در طول روز به صورت عمومی و در خلاف جریان اظهار نظر میکرد باعث شد که بیاناتش دو چندان مورد توجه قرار گیرد و تفاوتش با دیگران به روشنی مشخص شود. از تهران، روحانی، رییس جمهوری ایران، نظر خود را در توییتر چنین ابراز میکند: «اشتباه نکنید. بازیهای با حاصل جمع صفر، تفکرات جنگ سردی، تمام اینها منجر به باخت همه میشود.» اما اتفاقی نیافتاده و به نظر میآید توافق از مسیر خود خارج شده باشد. «جدالها» بار دیگر در تاریخ ۲۰ نوامبر در ژنو، با ادامه یافتن مذاکرات آغاز خواهد شد.
به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری تیک Tik.ir، از زمان از سرگیری مذاکرات در مورد پروندهی هستهای در اواسط اکتبر، واشنگتن و تهران به یک اندازه در رسیدن به توافق عجله دارند: باراک اوباما که نفوذش در خاورمیانه به دلیل چرخش به سمت حمله نظامی علیه رژیم سوری بشار اسد خدشهدار شده بود، به دنبال موفقیت دیپلماتیک در منطقه است که خود میتواند تاثیرات اساسی بر تنشهایی بگذارد که خاورنزدیک را به بیثباتی کشاندهاند. تنشهایی که در راس آن سوریه، متحد منطقهای تهران، قرار دارد.
به گفتهی منابع ما، این همگرایی ایران و آمریک، فرانسه را به قدری نگران کرده که از لاک خود درآمده و سکوتی را که نمایندهها از زمان از سرگیری مذاکرات در ۱۵ اکتبر در ژنو شاهد آن بودند، بشکند.
در مدت دو هفته، هیچ «درز خبری» باعث بر هم خوردن مذاکرات نشد. قاعدهای که تا اینجا برای نگهداری اعتماد میان کشورهای شرکتکننده، ضروری به نظر میرسید؛ چراکه کوچکترین شایعهای میتوانست به سرعت توسط مخالفان توافق مورد استفاده قرار بگیرد که در راس آنها، افراطیون ایرانی مایل به تضعیف روحانی قرار دارند.
در وهله نخست، اعلام ورود لوران فابیوس، وزیر امورخارجه فرانسه به ژنو در جمعه ۸ نوامبر و همتای آمریکایی اش، جان کری بعنوان نشانه ای از یک توافق قریب الوقوع تلقی می شد. بلافاصله سران دیپلماسی بریتانیایی و آلمانی هم که با عجله خود را به سوئیس رسانده بودند، به آنها ملحق شدند. نشانه ای که با طولانی شدن مذاکرات و فرصت یافتن روس ها و چینی ها برای ورود، قوت گرفت. یک چنین بسیجی باعث می شد فرض کنند که مذاکرات در حال پیشرفت است و توافق قریب الوقوع.
اما این سرخوشی بدون درنظر گرفتن قطعیت فرانسوی ها بود که از عجله آمریکایی ها نگران بودند. برخلاف بقیه، فرانسوی ها بر این عقیده هستند که زمان برای مطالبه حداکثر تضمین از جانب ایران مناسب است، خصوصا حالا که آنها به دلیل تاثیر تحریم ها وارد مذاکره شده اند و روحانی چنین سرمایهای سیاسی را در این مذاکرات گذاشته است.
وقتی در روز پنج شنبه، وزیر امور خارجه فهمید که جان کری قصد دارد فردای آن روز به ژنو سفر کند، در حالیکه قرار بود جلسه در سطح مدیران سیاسی برگزار شود، لوران فابیوس برنامه کاریاش را تغییر داد و نزدیک ظهر روز جمعه، پیش از کری، خود را به ژنو رساند. کمی بعد از ورود، با کلماتی حساب شده بیانیهای مختصر ارایه کرد : «ما توافقی میخواهیم که اولین پاسخ سفت و سختی باشد به نگرانیهای مربوط به برنامهی هستهای ایران. پیشرفتهایی وجود دارد، اما هیچ چیز هنوز به دست نیامده است.» لحن پر از سوظن او «آوایی» که از شهر به گوش میرسید را در هم شکست. هرچند هیجان ناشی از سرازیر شدن گروهی وزرای امور خارجه آثار بیانات فابیوس را تسکین بخشید.
اما از فردای آن روز، وی صریحتر بود و صحبتهایش بیشتر شنیده شد. حتی در زمانی که مذاکرات از سر گرفته شد، لوران فابیوس به صورت آشکار تردیدش را در مصاحبهای با فرانس انتر (France Inter) اعلام کرد: «نکاتی هستند که ما از آنها رضایت نداریم.» و به مورد رآکتور آب سنگین اراک اشاره کرد و آن را «بسیار نگرانکننده» خواند و همچنین به مساله غنی سازی اورانیوم اشاره کرد: «ذخیره اورانیوم غنیشده تا ۲۰ درصد وجود دارد که زیاد است. چگونه میشود آن را تا ۵ درصد پایین آورد که خیلی کمتر خطرناک باشد؟ اگر این مسایل حل نشوند، توافق غیرممکن خواهد بود.»
دیگر جایی برای تردید نیست. به وضوح یک استراتژی تهاجمی اتخاذ شده است. یک دیپلمات فرانسوی با رضایت میگوید: «این یک جدال است» و تاکید میکند: «ما میخواهیم از سرخوشی اروپا از لیوان نیمهپُر جلوگیری کنیم.»
صحبتهای لوران فابیوس به سرعت توسط آژانسهای خبری دست به دست شد، هیاهو راهروهای هتل اینترکنتینانتال را پُر کرد و هیاتهای اعزامی که با نقاله مشغول رایزنی بودند را به دو دسته تقسیم کرد. این اولین باری بود که جزییات توافق رنگ روز را میدید. از آن پس فقط صحبت از «انسداد» مذاکرات توسط فرانسه بود.
واکنشها طولی نکشید، در پایان صبح، یک عضو از هیات جان کری این جمله کوبنده را به ژورنالیستها گفت: «آمریکاییها، اتحادیه اروپا و ایرانیها چند ماه است که به صورت فشرده با یکدیگر روی این پیشنهاد کار میکنند و این اتفاق چیزی نیست جز تلاش فابیوس که در فاز آخر مذاکرات کوتاه نمیآید.» حمله در چنین سطحی هم خشن و هم غیرعادی بود. منبع آمریکایی دیگری به لوموندای گفته بود که اطرافیان کری بعد از شنیدن بیانات لوران فابیوس «خشمگین» بودند.
رییس دستگاه دیپلماسی فرانسه، اندکی قبل از نهار و در حاشیه جلسه با تمامی اعضا، در ساعات اولیه یکشنبه، باز در دو نوبت مرتکب اظهار نظرهایی تفرقهافکنانه شد. این امر که فابیوس تنها فردی بود که در طول روز به صورت عمومی و در خلاف جریان اظهار نظر میکرد باعث شد که بیاناتش دو چندان مورد توجه قرار گیرد و تفاوتش با دیگران به روشنی مشخص شود. از تهران، روحانی، رییس جمهوری ایران، نظر خود را در توییتر چنین ابراز میکند: «اشتباه نکنید. بازیهای با حاصل جمع صفر، تفکرات جنگ سردی، تمام اینها منجر به باخت همه میشود.» اما اتفاقی نیافتاده و به نظر میآید توافق از مسیر خود خارج شده باشد. «جدالها» بار دیگر در تاریخ ۲۰ نوامبر در ژنو، با ادامه یافتن مذاکرات آغاز خواهد شد.