پشت صحنه شهادت محسن حججی

درد‌های این زمانه تمامی ندارد و هر روز باید خبرهایی را تحمل کنیم که دل را خون می‌کند. از کشتن کودکان وطن گرفته تا شهادت مردان‌خدا در آن سوی مرزها، همه آزردگی‌هایی را به همراه دارد که با هیچ مرهمی التیام نخواهد یافت و روح آدمی را مجروح می‌کند. زخمی که هرقدر نیز تلاش می‌کنی تا جدی نگیری، باز سوزشش ذهنت را رها نمی‌کند. میان تمام اخبار ریزودرشتی که این روزها فضای مجازی و حقیقی را درگیر خود کرده‌است، واقعه‌ای اطلاع‌رسانی شد که ناگهان نه‌تنها سراسر ایران، بلکه خارج از مرزها را نیز تحت تاثیر قرار داد.

خبر، شهادت یکی از نیروهای ایرانی در آن‌سوی مرزها بود. بی شک همه مردم، چهره مقتدر او را هنگامی که در دستان یک مفلوک تروریست اسیر است و زمان شهادت او را در این روزها مشاهده کرده اند، ولی شاید کمتر کسی بداند که دلیل اسارت این سرداررشید اسلام چیست. شهیدمحسن حججی، از پاسداران لشکر زرهی ۸ نجف اشرف و از هم‌ولایتی‌های احمدکاظمی یعنی نجف آبادی است. او دوشنبه هفته گذشته در قالب ماموریت‌های پاکسازی تروریست‌های داعشی در منطقه الجمونه نزدیک مرز تنف (مرز عراق،اردن و سوریه) به اسارت رسید و بعد از چند روز سربریده شد و به کاروان شهدا ملحق شد. ماجرا از آن قرار بود که منطقه مذکور چند روز توسط گردان های سیدالشهدا(ع) وابسته به حشد الشعبی عراق به کنترل در آمد اما آمریکایی‌ها که مدت‌ها این منطقه در اختیارشان بود، توسط جنگنده‌های خود این بخش را بمباران کردند که در این میان، حدود ۴۰ رزمنده شهید شدند و در بین آنان ۷ ایرانی نیز حضور داشتند و شهید حججی نیز به اسارت گرفته شد.

اما این منطقه مدت‌ها مرکز درگیری‌های فراوانی بود. اواخر خرداد امسال«خبرگزاری اعماق» وابسته به داعش خبر داد که عناصر این گروه تروریستی در حمله‌ای غافلگیرانه به نیروهای عراقی در نزدیکی «تنف» به نیروهای مقاومت ضربه زده‌اند.آن‌ها مدعی شده‌بودند که موفق شده‌اند 17 نیروی عراقی را به قتل برسانند و 31 خودرو و دیگرتجهیزات نظامی را منهدم کنند. اما در همان زمان یک منبع عراقی گفته بود که «درگیری و مقابله شدید بود و حشد الشعبی توانست حمله را دفع کرده و خسارت جانی و مادی به داعش وارد کند».

البته قبل‌تر از آن نیز یعنی در اوایل خرداد، دولت اسد اعلام کرد به مرزهای عراق در شمال تنف رسیده است. برخی، دلیل این درگیری‌ها را اهمیت رسیدن ارتش‌های سوریه و عراق در نقطه مرزی در شمال تنف می‌خوانند. گذرگاهی که می‌تواند راهرویی برای تردد نیروهای مقاومت باشد؛ اما یک‌سالی است که نیروهای آمریکایی در این منطقه حضور داشتند و سعی می‌کردند که نگذارند تا نیروهای مخالف تروریست‌ها و حامی اسد، در این منطقه فعالیت داشته باشند و حتی سلاح‌های سنگینی موردنیاز را به مبارزان ضد تروریست برسانند.

از طرفی یکی از رسانه‌ها در تاریخ 25 خرداد با گزارشی خطرهای احتمالی حضور آمریکا در این منطقه راگوشزد کرد و نوشت که شبه نظامیان مخالف دولت سوریه از گسترش دامنه حضور نظامیان آمریکایی در صحرای جنوب شرق سوریه خبر می‌دهند. رویترز اعلام کرده‌ بود در حالی شبه نظامیان سوری مدعی شدند که نظامیان آمریکایی مستقر در جنوب شرق سوریه، دامنه حضور خود را در این مناطق گسترش داده اند که خطر تقابل مستقیم نظامی بین نیروهای مورد حمایت آمریکا و ایران به شدت افزایش یافته است. این رسانه نوشته بود که نیروهای ویژه آمریکایی از سال گذشته تاکنون در منطقه راهبردی تنف در مرز عراق و سوریه مستقر شده‌اند و در حال کمک! به شبه نظامیانی هستند که قصد بازپس گیری این منطقه را از تروریست های داعش دارند؛رقابت شدیدی بین شبه نظامیان مورد حمایت آمریکا و نیروهای مورد حمایت دولت سوریه برای تصرف این مناطق از دست تروریست‌های داعش وجود دارد. در آن زمان نیز جنگنده‌های ائتلاف آمریکایی بارها مواضع نیروهای مورد حمایت دولت سوریه را در این مناطق هدف قرار داده‌اند.جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا تاکید کرد که حملات اخیر هوایی آمریکا علیه نیروهای دولتی سوریه طی هفته های گذشته، دفاع از خود بوده و ایالات متحده همه تدابیر لازم برای محافظت از نیروهایش در سوریه را اتخاذ می‌کند. ایالات متحده در همان زمان، یک فروند پهپاد نیروهای دولتی سوریه را که به سوی نیروهای ائتلاف آمریکایی شلیک کرده بود، سرنگون کردوهمان روز آمریکا، دو کامیون نیروهای دولتی سوریه در نزدیکی شهر التنف در جنوب این کشور را هدف قرار داد.

این منطقه از لحاظ راهبردی به حدی اهمیت دارد که سه مسئول نظامی آمریکایی فاش کردند ارتش این کشور، سامانه موشک انداز پیشرفته با تحرک سریع از نوع هیمارس« HIMARS » را از اردن به داخل خاک سوریه منتقل کرده است. گفتنی است ارتش آمریکا این سامانه موشک انداز را در نزدیک پایگاه آموزشی ائتلاف تحت فرماندهی آمریکا در منطقه مرزی تنف در مرز سوریه با اردن مستقر کرد.نیروهای آمریکایی پیشتر از این، موشک هایی را از پایگاه‌های آمریکایی موجود در مرز اردن و ترکیه با سوریه برای حمله به اهداف گروه تروریستی داعش استفاده کرده بودند.

رایان دیلون، سخنگوی نیروهای ائتلاف موسوم به ضد داعش بعد از درگیری‌ها در سخنانی گفت: نیروهای آمریکایی هیچ پایگاه نظامی جدیدی در سوریه احداث نکرده اند. ولی برخی از نیروهای ائتلاف، عملیات های گشت زنی و آموزشی را با شبه نظامیان مستقر در خارج از منطقه تنف به طور مشترک انجام داده اند.اما سخنگوی شبه نظامیان مورد حمایت آمریکا نیز در آن بازه زمانی از فعالیت‌های آمریکایی‌ها در منطقه مورد مناقشه خبر می‌دهد و می‌گوید:« نیروهای ویژه آمریکایی، هم‌اکنون در حال گشت زنی در 100 کیلومتری تنف هستند. نیروهای ویژه بیشتری در حال استقرار در تنف و پایگاه جدید موسوم به زکف هستند و تسلیحات بیشتری به شبه نظامیان تحویل داده شده است».وی در آن بازه می‌گوید:« ماه‌هاست که مطالعه برای احداث پایگاه نظامی جدید انجام ولی اکنون به یک پایگاه رسمی تبدیل شده است.باید اشاره شود که گذرگاه الولید نیز که یک گذرگاه استراتژیک سوریه در مسیر اتوبان بغداد - دمشق به حساب می‌آید در نزدیکی تنف واقع شده است».

تنها چند روز بعد از این درگیری‌ها کوروش احمدی،کارشناس روابط بین‌الملل با درج مطلبی در روزنامه شرق، تنف و جنوب شرق سوریه را «جدیدترین نقطه بحران در منطقه» می‌خواند و می‌گوید:«در شرایطی که روند عقب‌نشینی و نابودی داعش در سوریه سرعت گرفته، تلاش‌ها برای پرکردن خلأ ناشی از آن نیز رو به افزایش نهاده و از جمله موجب شده به ناگاه، جنوب شرقی سوریه به یکی از حساس‌ترین و مخاطره‌آمیزترین صحنه‌های تقابل در منطقه تبدیل شود. در نتیجه، در بیش از یک ماه گذشته، این منطقه عرصه برخوردهایی بین نیروهای حامی دولت سوریه و نیروهای سوری تحت حمایت آمریکا بوده است. حمله آمریکا در هجدهم می، به واحدهایی که ادعا می‌شد به پادگان تنف نزدیک می‌شدند؛ ٩ روز قبل از آن حمله نیروهای سوری به مواضع شورشیان در منطقه؛ ادعای سرنگونی دو پهباد مسلح ساخت ایران از سوی آمریکا در ٧ و ٢٠ ژوئن؛ ادعای آمریکا مبنی بر سرنگونی یک هواپیمای سوری که گویا به «نیروهای دموکراتیک سوریه» (نیرویی مرکب از کُردها و عرب‌ها که با کمک آمریکا علیه داعش می‌جنگد) حمله کرده بود؛ شلیک 6 موشک ایرانی به شهر دیرالزور که در تصرف داعش است؛ اعلام روسیه مبنی بر تعلیق برنامه هماهنگی با آمریکا برای اجتناب از برخوردهای تصادفی هوایی و هشدار به آمریکا درباره ورود هواپیماهای آمریکایی به منطقه عملیاتی روسیه یعنی غرب رود فرات، برخی از این موارد تنش‌زا بوده‌اند».

اشاره کنیم مانند حمله‌ای که به تنف صورت گرفت و سبب شهادت حججی و جمعی از رزمندگان شد، اندکی قبل نیز انجام شده بود و جنگنده‌های ائتلاف ادعایی آمریکا علیه داعش، روز 28 اردیبهشت‌ به یک کاروان ارتش سوریه و نیروهای هم‌پیمان آن‌ها که در حال پیشروی در شمال غرب منطقه تنف بودند، حمله کردند. جایی که نیروهای ویژه آمریکایی و انگلیسی مدعی هستند عناصر محلی را برای مقابله با «داعش» آموزش و به آن‌ها مشاوره‌های نظامی می‌دهند.

اما نکته مهم اینجاست که این نوع حملات در منطقه‌ای انجام می‌شود که در توافق آمریکا و روسیه «منطقه عدم برخورد» شمرده شده است وهر دو طرف از اقدام نظامی در آن منع شده بودند.سیاستی در منطقه‌ آتش‌بسی که سران این دو کشور در اجلاس (جی20) آن را علنی کرده‌بودند و بی شک دولت سوریه نیز از آن خبر داشت. نکته قابل تامل این است که در دوران حمله جنگنده‌های آمریکایی به تنف، پنتاگون مدعی شده پیش از حمله، موضوع را به اطلاع مرکز ارتباطات نیروهای روسی در سوریه رسانده بود؛ اظهاراتی که از سوی مسکو رد شد.

اندکی بعد از حمله نخست، جف دیویس، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد: «ما همچنان شاهد تجمع نیروهای هم‌پیمان ارتش سوریه هستیم و در این باره نگرانیم». وی همچنین اضافه کرد که جنگنده‌های ائتلاف در روزهای گذشته با پرتاب اعلامیه به نیروهای هم‌پیمان ارتش سوریه هشدار داده‌اند که از مناطق کاهش تنش، دور شوند. سخنگوی پنتاگون گفته‌بود: «شاهد گشت‌زنی آن‌ها در مناطق مجاور ناحیه کاهش تنش‌، حوالی مرکز آموزش التنف هستیم». وی اضافه کرد مشخص نیست که نیروهای ایرانی نیز در این منطقه حضور دارند یا خیر، اما نیروهای حاضر، «دست‌کم به وسیله تهران، تقویت شده‌اند». سخنرانی این مقام ارشد نظامی آمریکا سبب شد تا خبرگزاری فرانسه اعلام کند که این ادعای پنتاگون احتمال حمله مجدد جنگنده‌های ائتلاف به نیروهای هم‌پیمان ارتش سوریه را افزایش می‌دهد . ولی با این حال چرا توجهی به این ادعا یا هشدار نشد، مشخص نیست.

اندکی بعد از حمله‌هوایی نخست آمریکا به تنف، خبرگزاری تسنیم (از رسانه‌های نهادهای خاص) در آن زمان با انتشار مطلبی مدعی شد:«کارشناسان می‌گویند با توجه به آغاز عملیات نظامی ارتش سوریه در محور شرقی فرودگاه نظامی «سین»، در حومه شرقی ریف دمشق به سمت گذرگاه مرزی تنف بین عراق و سوریه و تاثیر این حضور بر نبردهای دفاعی و باز محور مقاومت در منطقه، حمله دو هفته پیش جنگنده‌های ائتلاف، حمله‌ای قابل پیش‌بینی بود و حتی در آن تاخیر صورت گرفته بود. پیشروی ارتش سوریه به‌سمت مرزهای شرقی، به موازات عملیات «الحشد الشعبی» عراق به‌سمت مرزهای غربی این کشور در راستای مبارزه با داعش، موازنه‌های قدرت جدیدی را بر طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای حامی گروه‌های تروریستی تحمیل می‌کرد. اولین موازنه از موازنه‌های جدید، «عرض اندام نظامی» و« نمایش اقتدار ارتش عراق و سوریه» بود که شکستی بزرگ برای آمریکا شمرده می‌شد که از زمان تشکیل «ائتلاف نظامی بین‌المللی» نه تنها از ثبت حتی یک پیروزی مقابل داعش و پروسه مبارزه با «تروریسم» عاجز مانده ، بلکه داعش را به دستاویزی برای حضور نظامی درسوریه و عراق تبدیل کرده بود.از سویی، پیشروی ارتش سوریه و الحشد الشعبی عراق درحالی به‌سمت مرزهای مشترک ادامه دارد که آمریکا هنوز نتوانسته، جایگزینی برای داعش درحال احتضار در استان‌های الانبار و نینوای عراق و استان‌های رقه و دیر الزور و شرق حمص سوریه بیابد».

یک روز خان‌طومان وامروز تنف؛ طیفی از بهترین بندگان خدا به دلایل مختلف جان خود را از دست می‌دهند و برخی فقط با تقسیم تقصیر، به بریده‌شدن سر حقانیت نظاره می‌کنند. گردن کلفت‌ جهانی(روسیه) که منافع خود را دنبال می‌کند نیز فقط گاهی اعلام می‌کند که قابل قبول نیست.آری، قابل قبول نیست جوانان ایرانی که برای حفظ امنیت مرزهای کشورش به صدها کیلومتر آن‌طرف‌تر از مرزهای ایران رفته‌اند، با اشتباهات محاسباتی برخی سیاست‌مداران جان خود را از دست بدهند. قابل قبول نیست که روسیه هرجا منافع او حکم می‌کند، با آمریکا باشد و پشت ایران را خالی کند. قابل قبول نیست که مانند عملیات کربلای 4 عزیزترین مردان خدا با دستان بسته شهید شوند و هزاران غیر قابل قبول دیگر که در این میان دل را می آزارد.

بیشتر از همه این دردها، حماقت‌های جریانی خودبرتربین بلای جانست. جریانی که تصور می‌کند شهدا و شهادت در سیطره فکری آن‌ها خلاصه شده است و هرکس به بازی‌های سیاسی‌شان توجهی ندارد، از این میدان به دور است. بی‌شک آن‌ها نیز در شهادت این عزیزان، تقصیر دارند و دست‌شان آلوده به انحرافی است که در اذهان ایجاد می‌کنند. مشخص نیست که چرا این جریان در تلاش است تا شهدا، ایثار و فداکاری را از ملت دور و به یک تفکر خلاصه کند ولی ای کاش بزرگانشان، آن‌ها را از خواب غفلت بیدار کنند و جلوی این رویه غلط را بگیرند.

*نامه نیوز