قمار عربستان بر سر حماس/ آیا ریاض سبب نزدیکی بیشتر حماس به ایران خواهد شد؟

سعودی‌ها در حال افزایش فشار بر روی حماس هستند تا شاید بتوانند از دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا و اسرائیل امتیازاتی بگیرند اما این موضوع سبب می‌شود تا جنبش فلسطینی و متحدانش به سوی ایران روانه شده و به تهران نزدیک تر شوند. 

سایت «المانیتور» با انتشار گزارشی اشاره می‌کند که با موضع‌گیری اخیر مقام‌های سعودی و رسانه‌های آن کشور علیه حماس، روابط میان ریاض با آن جنبش مقاومت فلسطینی در آستانه فروپاشی کامل قرار گرفته است. 

این سایت می‌نویسد: «روزنامه سعودی «الریاض» اخیرا در مطلبی در روز یکشنبه حماس را یک گروه «تروریست» خواند؛ آن هم پس از آن‌که هیئتی از حماس در مراسم تحلیف روحانی در تهران حضور یافت. با این حال، سایت ان روزنامه به سرعت این مطلب را حذف کرد. با این وجود، انتشار این نوشته موجی از طوفان‌های توئیتری خشمگینانه را موجب شد به خصوص آن‌که سخنگوی ارتش اسرائیل نیز از برچسب تروریستی برای حماس و کاربرد آن از سوی روزنامه سعودی حمایت کرد. حماس این مقاله را در تاریخ ۶ آگوست با انتشار بیانیه‌ای محکوم کرد. 

این اولین حمله سعودی‌ها به حماس نبود. «سامی صالح» سفیر عربستان سعودی در الجزایر در مصاحبه‌ای تلویزیونی در ۱۱ ژوئیه گذشته نیز حماس را یک گروه تروریستی خواند. صالح گفت که حماس به دنبال گسترش مشکلات در منطقه است. این اظهارات سبب شد تا برخی از الجزایری‌ها ناراحت شده و در شبکه‌های اجتماعی نظرات خود را بیان کنند. برخی از آنان خواستار عذرخواهی سفیر عربستان سعودی شدند و برخی دیگر گفتند او باید از الجزایر اخراج شود. احزاب سیاسی الجزایر از جبش‌های فلسطینی از جمله حماس حمایت پرشوری می‌کنند. 

روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» نیز در مطلبی در ۱۷ ژوئیه اشاره کرد که حماس برای حفظ مقاماتش قطر را ترک کرده و اکنون الجزایر به مامن اصلی رهبران آن گروه تبدیل شده است؛ آن هم پس از تحریم اخیر قطر توسط ریاض. حماس به طور رسمی خواسته تا دفتر نمایندگی در الجزایر تاسیس کند اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده است». 

این سایت در ادامه اشاره می‌کند که ترامپ رییس‌جمهوری امریکا در جریان نشست سران عرب و اسلامی در ریاض در تاریخ ۲۱ مه، حماس را گروهی تروریستی نامید و گفت که آن گروه در اعمالش فرقی با داعش ندارد. عربستان سعودی ظاهرا این اظهارات را به عنوان چراغ سبزی برای حمله به حماس قلمداد کرده است. 

«عبدالحمید حکیم» رییس انستیتو مطالعت خاورمیانه در عربستان سعودی در مصاحبه ای با کانال ۲ اسرائیل در ۵ ژوئن گفت که عربستان سعودی علیه حماس و جنبش جهاد اسلامی مبارزه خوهد کرد. یک سخنگوی حماس که نخواسته نامش فاش شود به «المانیتور» می‌گوید که سخنرانی ترامپ درعربستان سعودی مقام‌های دیپلماتیک و رسانه‌های سعودی را تشویق به حمله علیه حماس کرده است. 

این مقام حماس گفته است که حماس از خود دفاع می‌کند و مقاومت می‌کند اما برخی بدون هیچ شواهدی آن گروه را تروریستی می‌خوانند این نشانه جهل آنان است. اگر عربستان سعودی اشغال شود و سعودی‌ها مقاومت کنند آیا آنان تروریست خواهند بود»؟ 

او افزود: «برچسب‌زنی به حماس به عنوان گروهی تروریستی نشانه‌ای از تفکری نامناسب است. هر‌کس چنین ادعایی می‌کند قطعا با اسرائیل در ارتباط است. امیدوارم که نوشته روزنامه الریاض عربستان سعودی موضع رسمی مقام‌های سعودی نباشد». 

«مصطفی السواف» نویسنده و تحلیلگر سیاسی نزدیک به حماس به «المانیتور» می‌گوید: «این واقعیت که روزنامه عربستان سعودی حماس را گروهی تروریستی می‌خواند غیر‌اخلاقی است. هیچ رژیم عربی‌ای تاکنون جرات نکرده جنبش فلسطینیان را تروریستی قلمداد کند. این نشان می‌دهد که عربستان سعودی به صورت پنهانی علیه حماس اقدام می‌کند. رهبران عرب در حال تلاش برای تثبیت قدرت خود با سکوت در برابر اظهارات ترامپ هستند. آنان معتقدند که حضور ترامپ موجب تحکیم قدرت‌شان می‌شود». 

المانیتور با اشاره به ریشه‌های خصومت عربستان سعودی نسبت به حماس می‌نویسد: «علت این دشمنی احیای این همکاری‌ها در هفته‌های اخیر، وابستگی آن به اخوان المسلمین و مهم‌تر از همه موضع آن گروه در مورد حق مقاومت است. حماس برنامه سعودی‌ها و اسرائیلی برای طرح صلح عربی که در نشست کشورهای عربی در بیروت در سال ۲۰۰۲ میلادی مطرح شد را رد کرد».

 

«داود شهاب» سخنگوی جهاد اسلامی می‌گوید ««برخی از طرفین در عربستان سعودی علیه حماس صحبت می‌کنند آنان با تحریک ترامپ این کار را می‌کنند. این نشان‌دهنده ترس این سلطان‌نشین‌ها از فروپاشی است. آنان می‌ترسند اگر به ترامپ پاسخ مثبت ندهند ترامپی که به اسرائیل کشش دارد بقای‌شان به خطر افتد». 

شهاب معتقد است که موضع عربستان سعودی در قبال جنبش‌های مقاومت فلسطینی ربطی به روابط‌اش با ایران ندارد. او می‌گوید: «عربستان سعودی هرگز از جریان‌های مقاومت حمایت نمی‌کند و آنان را تروریست معرفی می‌کند. این ارتباطی با ایران ندارد. عربستا سعودی از مقاومت فلسطینیان می‌ترسد زیرا این گروه‌ها حاضر به شرکت در هیچ‌گونه توافق یا مصالحه با اسرائیل نیستند». 

یکی از اعضای جبهه آزادیبخش فلسطین از دفتر سیاسی آن جنبش می‌گوید: «موضع عربستان سعودی در مورد جریان‌های مقاومت نادرست و خطرناک است. با اشاره به حماس به عنوان گروهی تروریستی سعودی‌ها می‌خواهند با ترامپ کنار آمده و با دیدگاه واشنگتن در مورد این موضوع هماهنگ شوند. سعودی‌ها با این کار نشان می‌دهند که خواستار عادی‌شدن روابط با اسرائیل هستند. هدف آنان بسترسازی برای اعلام روابط دوطرفه میان ریاض و تل‌آویو در آینده نزدیک است. عربستان سعودی و اسرائیل هر دو در برابر یک دشمن تصور شده در ذهن‌شان یعنی ایران در حال اتحاد هستند».