واشنگتن از برگزاری اجلاس ضد ایرانی در لهستان به دنبال چیست؟
دکتر عبدالرضا فرجی راد استاد دانشگاه، سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک درباره سخنان تازه پمپئو و برگزاری نشست ضد ایرانی در لهستان به فرارو گفت: «آمریکاییها فکر میکردند با خروج از برجام و اعمال تحریمهای تازه شرایط در ایران به سرعت تغییر کند. همزمان با تحریمها تورم بالایی در ایران به وجود آمد، اعتراضهای دی ماه سال گذشته نیز شکل گرفت. آمریکا تصور میکرد که اعتراضات ادامه خواهد یافت و ایران نمیتواند بحران اقتصادی را کنترل نماید و همین موضوع باعث میشود ایران پای میز مذاکره با ترامپ بنشیند و آنها خواسته هایشان را تحمیل میکنند. اما این وضعیت به وجود نیامد. ایران توانست اوضاع را نسبتا کنترل کند. اعتراضات فروکش کرد و دولت هم توانست تا اندازهای وضعیت ارزی را مهار کند.»
دکتر عبدالرضا فرجی راد استاد دانشگاه، سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک درباره سخنان تازه پمپئو و برگزاری نشست ضد ایرانی در لهستان به فرارو گفت: «آمریکاییها فکر میکردند با خروج از برجام و اعمال تحریمهای تازه شرایط در ایران به سرعت تغییر کند. همزمان با تحریمها تورم بالایی در ایران به وجود آمد، اعتراضهای دی ماه سال گذشته نیز شکل گرفت. آمریکا تصور میکرد که اعتراضات ادامه خواهد یافت و ایران نمیتواند بحران اقتصادی را کنترل نماید و همین موضوع باعث میشود ایران پای میز مذاکره با ترامپ بنشیند و آنها خواسته هایشان را تحمیل میکنند. اما این وضعیت به وجود نیامد. ایران توانست اوضاع را نسبتا کنترل کند. اعتراضات فروکش کرد و دولت هم توانست تا اندازهای وضعیت ارزی را مهار کند.»
او افزود: "از طرف دیگر آمریکا به دنبال تشکیل ناتو عربی بود. نهادی نظامی که قرار بود تعدادی از کشورهای عربی عضو آن شوند و به تدریج جایگزین شورای همکاری خلیج فارس شود. این پروژه آنچنان که باید مورد استقبال کشورهای عربی قرار نگرفت. نهایتا آمریکا به این نتیجه رسید که نیروهای خود را از سوریه خارج کنند. متحدین منطقه ای آمریکا بعد از این تصمیم ناگهانی ترامپ تصور می کنند که این اتفاق باعث تضعیف آنها خواهد شد. رژیم صهیونیستی و کشورهای عربستان و مصر بیشترین احساس خطر را از خروج نیروهایی آمریکایی از سوریه دارند. اما ترامپ تاکید دارد که باید آنها از سوریه خارج شوند. او توانست با وجود اختلاف نظرهای داخلی نظر خود را به کرسی بنشاند. روز گذشته نیز اولین تجهیزات نظامی از سوریه خارج شد."
به عقیده سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان "آمریکا به دنیال این است که مسئله ایران را به خاطر اختلافاتی که با اروپا دارد، تبدیل به یک مسئله بین المللی کند. در این میان بین به دنبال برجسته کردن شکاف میان کشورهای شرق اروپا با کشورهای غرب اروپا است. لهستان به خاطر احساس خطر از روسیه، برای نزدیکی به آمریکا دچار افراط شدیدی شده است. در کنار لهستان برخی دیگر از کشورهای اروپای شرق همچون کشورههای حوزه بالتیک و مجارستان می گویند که منافع امنیتی خودشان را چه در رابطه با روسیه و چه در رابطه با مهاجرین قربانی دعوای آمریکا و ایران نمی کنند."
فرجی راد گفت: «در مقابل کشورهای قدرتمند اروپا همچون فرانسه، آلمان، انگلیس به دنبال حفظ برجام هستند هر چند که نمیخواهند چیز خاصی به ایران بدهند؛ لذا لهستان پیش قرآول همکاری با آمریکا برای هر اقدام بین المللی علیه ایران شده است. آمریکا هم از سویی بدش نمیآید که وارد اختلافات اروپا شود. به ویژه آنکه دولت ترامپ به دنبال فروپاشی اتحادیه اروپاست. به این ترتیب میتوان اینگونه تحلیل کرد که لهستان به این دلیل برای این نشست ضد ایرانی انتخاب شده کهه شکاف در اتحادیه اروپا دامن زده شود. با این شکاف سازوکار مالی که اروپا وعده برقراری آن را در برجام داده است، شکل نخواهد گرفت.»
این تحلیلگر مسائل بین المللی در پاسخ به این سوال که آیا امریکا میتواند اجماع جهانی علیه ایران ایجاد کند؟، گفت: «ما نمیتوانیم دقیقا بگوییم که این اجماع شکل نمیگیرد و یا شکست میخورد. طبیعتا برخی کشورهای اروپای شرقی با آمریکا همراهی میکنند. کشورهای بالتیک به خاطر روسیه با آمریکا هماهنگ هستند. لهستان و برخی کشورهای حوزه بالکان با ترامپ همراهند. ممکن است بعضی کشورهای اروپای غربی همچون دانمارک و هلند هم به این طیف اضافه شوند. در واقع آمریکا شکافی در اروپا علیه ایران ایجاد خواهد کرد.»
او افزود: «در خاورمیانه مصر، اردن، عربستان، امارات، بحرین، کویت و... آمریکا را همراهی میکنند. در آفریقا هم بده بستان وجود دارد. بسیاری از کشورهای آفریقایی کمک دریافت میکنند مثلا سودان برای دریافت کمک مالی به ائتلاف علیه مردم یمن پیوست و حالا هم ۱۵ هزار سرباز سودانی در جنگ یمن حضور دارند.»
فرجی راد تاکید کرد: «با وجود اینکه میتوان پیش بینی کرد تعداد زیادی از کشورها به نشست لهستان بپیوندند، اما به نظر نمیرسد این اجلاس کارایی زیادی داشته باشد. نکته مهمی که وجود دارد این است که این اجماع ضد ایرانی میتواند از نظر سیاسی انزوای آمریکا پس از خروج از برجام را بشکند. به ویژه اینکه در هفتههای اخیر اتحادیه اروپا در رابطه با سازوکار مالی کند حرکت میکند و هم اینکه دچار اختلافات درونی شده و نهایتا خانم موگرینی به زودی پست خود را تحویل خواهد داد.»
سفیر پیشین ایران در مجارستان و نروژ درباره موضع اتحادیه اروپا درباره نشست لهستان گفت: «اتحادیه اروپا طبیعتا سردرگم است. آمریکا حالت تهاجمی گرفته است. ایران هم باید به لحاظ دیپلماتیک فعالتر شود. با بروکسل و کشورهای قویتر اروپایی مذاکره کند و هشدار دهد که اگر این روند ادامه یابد ایران نمیتواند تا آخر تحمل کند.»
*فرارو