نسخه چاپی
ارسال به دوستان
خوشهچینی از بحران اوکراین
حمیدرضا آصفی . سخنگوی پیشین وزارت خارجه/شرق
یک هفته است رییس‌جمهور اوکراین ناخواسته قدرت را ترک کرده و ابتدا از انظار عمومی پنهان شد و سپس سر از مسکو درآورد! تحولات کنونی در اوکراین حاصل دو عامل عمده است: نخست بحران شدید اقتصادی و وضعیت نه‌چندان‌مساعد این کشور و دوم، تضاد منافع و رقابت‌های غرب - به سرکردگی ایالات متحده - و روسیه. این دو عامل به‌گونه‌ای خود را نشان داد که اکنون این جمهوری شوروی سابق، در شرایط بحرانی قرار گرفته که برخی احتمال از‌هم‌پاشیده‌شدن و تجزیه این کشور را منتفی نمی‌دانند.
تحولات اوکراین از زمانی سیر صعودی به خود گرفت که در جریان تجمعات اعتراض‌آمیز مخالفان دولت حامی روسیه، ابتدا سناتورهای آمریکایی و سپس مسوولان کشورهای اروپایی در سفرهای متعدد به «کی‌یف»، مخالفان دولت را به پایداری بر خواسته‌های خود که الحاق به اتحادیه اروپا بود تشویق و حتی جان مک‌کین تا آنجا پیش رفت که در میدان استقلال گفت: «ما با شما هستیم و در کنار شما خواهیم ماند.» همچنین ارزیابی غلط یانوکوویچ از محبوبیت و پایگاه مردمی خود در تسریع بحران، فاکتور قابل‌توجهی به شمار رفت. وی باید می‌دانست که با آرایی کمتر از 55 درصد، دارای مخالفان جدی است و باید برای این مساله، چاره‌اندیشی کند.
اکنون این کشور به میدان منازعه سیاسی روسیه و غرب تبدیل شده به‌گونه‌ای که رییس‌جمهور برکنارشده در نشست خبری خود در روسیه، از کم‌تحرکی پوتین انتقاد می‌کند و برکناری خود را غیرقانونی دانسته و عملا روسیه را دعوت به مداخله می‌کند.
از دیگرسو خبرهای منتشرشده حاکی از حضور شبه‌نظامیان روس در برخی از مراکز «کریمه» است. در سوی دیگر پارلمان اوکراین از متحدان غربی خود خواسته است حاکمیت و یکپارچگی اوکراین را تضمین کند و خواستار دخالت سازمان‌ملل در این امر شده‌اند.
تحولات پرشتاب چند روز گذشته حاکی از آن است اگر شورای امنیت و بازیگران عمده- اروپا، ایالات‌متحده و روسیه- هرچه‌زودتر درصدد پیداکردن راه‌حل برای برون‌رفت از وضع موجود نباشند امکان کنترل اوضاع و جلوگیری از تجزیه این کشور یا جنگ داخلی، دور از دسترس خواهد بود. براساس اخبار منتشره، روز گذشته وزرای خارجه آمریکا و روسیه با یکدیگر تماس تلفنی داشته و از اوضاع جاری اوکراین ابراز نگرانی کرده‌اند اما آنچه از اخبار برمی‌آید این است که هیچ‌گونه راه‌حل مشخصی پیشنهاد نشده است.
شاید هرکدام به‌دنبال آن هستند که از طرف مقابل، امتیاز بیشتری بگیرند. متاسفانه غیبت یک شخصیت «کاریزما» در اوکراین مانع از خوش‌بینی برای تفاهم میان گروه‌های معارض است و هم از این روست که با وجود ابراز نگرانی طرف‌های بیرونی در مواضع رسمی، شاید از تداوم ناآرامی‌ها برای «خوشهچینی» هرچه‌بیشتر بهره ببرند. با این شرایط، روزهای آینده و چگونگی تعامل گروه‌های درگیر ماجرا در درون اوکراین تعیین‌کننده وضعیت ناپایدار و لرزان این کشور خواهد بود.
تحولات اوکراین از زمانی سیر صعودی به خود گرفت که در جریان تجمعات اعتراض‌آمیز مخالفان دولت حامی روسیه، ابتدا سناتورهای آمریکایی و سپس مسوولان کشورهای اروپایی در سفرهای متعدد به «کی‌یف»، مخالفان دولت را به پایداری بر خواسته‌های خود که الحاق به اتحادیه اروپا بود تشویق و حتی جان مک‌کین تا آنجا پیش رفت که در میدان استقلال گفت: «ما با شما هستیم و در کنار شما خواهیم ماند.» همچنین ارزیابی غلط یانوکوویچ از محبوبیت و پایگاه مردمی خود در تسریع بحران، فاکتور قابل‌توجهی به شمار رفت. وی باید می‌دانست که با آرایی کمتر از 55 درصد، دارای مخالفان جدی است و باید برای این مساله، چاره‌اندیشی کند.
اکنون این کشور به میدان منازعه سیاسی روسیه و غرب تبدیل شده به‌گونه‌ای که رییس‌جمهور برکنارشده در نشست خبری خود در روسیه، از کم‌تحرکی پوتین انتقاد می‌کند و برکناری خود را غیرقانونی دانسته و عملا روسیه را دعوت به مداخله می‌کند.
از دیگرسو خبرهای منتشرشده حاکی از حضور شبه‌نظامیان روس در برخی از مراکز «کریمه» است. در سوی دیگر پارلمان اوکراین از متحدان غربی خود خواسته است حاکمیت و یکپارچگی اوکراین را تضمین کند و خواستار دخالت سازمان‌ملل در این امر شده‌اند.
تحولات پرشتاب چند روز گذشته حاکی از آن است اگر شورای امنیت و بازیگران عمده- اروپا، ایالات‌متحده و روسیه- هرچه‌زودتر درصدد پیداکردن راه‌حل برای برون‌رفت از وضع موجود نباشند امکان کنترل اوضاع و جلوگیری از تجزیه این کشور یا جنگ داخلی، دور از دسترس خواهد بود. براساس اخبار منتشره، روز گذشته وزرای خارجه آمریکا و روسیه با یکدیگر تماس تلفنی داشته و از اوضاع جاری اوکراین ابراز نگرانی کرده‌اند اما آنچه از اخبار برمی‌آید این است که هیچ‌گونه راه‌حل مشخصی پیشنهاد نشده است.
شاید هرکدام به‌دنبال آن هستند که از طرف مقابل، امتیاز بیشتری بگیرند. متاسفانه غیبت یک شخصیت «کاریزما» در اوکراین مانع از خوش‌بینی برای تفاهم میان گروه‌های معارض است و هم از این روست که با وجود ابراز نگرانی طرف‌های بیرونی در مواضع رسمی، شاید از تداوم ناآرامی‌ها برای «خوشهچینی» هرچه‌بیشتر بهره ببرند. با این شرایط، روزهای آینده و چگونگی تعامل گروه‌های درگیر ماجرا در درون اوکراین تعیین‌کننده وضعیت ناپایدار و لرزان این کشور خواهد بود.
