نسخه چاپی
ارسال به دوستان
تعطیلات گسترده یا محدودیت‌های حداقلی/ آیا مصوبات ستاد مبارزه با کرونا از شیوع ویروس جلوگیری می‌کند؟
در حالیکه ستاد ملی کرونا از تعطیلی گسترده در شهر‌های با وضعیت قرمز خبر داده است، اما اعلام جزئیات مصوبات اخیر ستاد که از روز شنبه اجرا می‌شود نشان داد که این مصوبات دربردارنده محدودیت‌هایی حداقلی بوده و نمی‌توان گفت شهر‌های قرمز در حالت تعطیلی قرار گرفته‌اند.
شادی مکی: همزمان با شدت یافتن اپیدمی کرونا در کشور و تقریبا از اواسط تابستان بود که موضوع تعطیلی دو هفته‌ای تهران و شهر‌های با وضعیت قرمز برای جلوگیری از افزایش آمار مبتلایان و مرگ و میر‌های ناشی از ویروس کرونا مطرح شد. پیشنهادی که مورد موافقت ستاد ملی مقابله با کرونا قرار نگرفت.سرانجام با افزایش آمار روزانه مبتلایان و رد شدن آمار مرگ و میر‌ها از عدد ۴۰۰ اعلام شد که تعطیلی تهران مورد توجه قرار گرفته است. این درحالی بود که جامعه پزشکی از ۳ تا ۴ برابری اعداد اعلام شده خبر می‌دادند.
در نهایت تعطیلی مورد موافقت قرار گرفت و ربیعی سخنگوی دولت از اجرای تعطیلات گسترده در شهر‌های با وضعیت قرمز خبر داده و گفته بود: «در این تعطیلی گسترده حتی نسبت به خروج از شهر‌ها سختگیری خواهد شد و تردد از شهر به شهر ممنوع خواهد بود. به گفته وی در این تعطیلی گسترده صرفاً تولید کنندگان و تامین کنندگان کالا‌ها و تولیدات مورد نیاز و ضروری مشغول فعالیت خواهند بود.»
به رغم وعده تعطیلات گسترده، اما رحمانی فضلی وزیر کشور و فرمانده قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا در تشریح جزئیات این تعطیلات گفته بود: «در شهر‌هایی با وضعیت قرمز همه مشاغل بجز مشاغل ضروری تعطیل هستند، بانک‌ها، اداره برق، برخی ادارات در تمامی استان‌ها باید باز باشند و خدمت ارائه دهند البته اگر نهادی تشخیص داد با حداقل نیرو می‌شود کار را انجام داد مشکلی نیست و باید دورکاری برقرار باشد. ادارات ضروری کامل و ادارات دیگر با یک سوم ظرفیت فعالیت داشته باشند، فعالیت‌های تولیدی باز هستند. بخش خصوصی که ارباب رجوع ندارند می‌توانند با رعایت پروتکل‌ها و دستورات طرح ممنوعیت کار خود را ادامه دهند، ولی اگر ارباب رجوع دارند باید به لیست فعالیت مشاغل مراجعه کنند و از آن لیست تبعیت کنند.»
در این بین منع تردد داخل شهری از ساعت ۲۱ تا ۴ صبح نیز به تصویب رسید. با این حال با توجه به جزئیات طرح نمی‌توان به این محدودیت‌ها عنوان تعطیلی اطلاق کرد براساس این طرح اتفاقا اکثر شهروندان همچون سابق ناچارند به محل کار خود تردد داشته و از حمل و نقل عمومی هم استفاده کنند. د رحالیکه آنچه مد نظر شورای شهر و مجلس بود یک تعطیلی واقعا گسترده و فراگیر بود.
مجلس به دنبال تعطیلی کامل بود
دکتر حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره تاثیرگذار بودن این طرح بر کاهش شیوع کرونا می‌گوید: آنچه مد نظر ما در مجلس و کارشناسان بود تعطیلی کامل بود. روسای ۶۵ دانشگاه، مسئولان وزارت بهداشت و درمان، دکتر زالی رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران، مجلس، کارشناسان، شورای شهر و شهردار تهران همه نظرشان بر تعطیلی کامل دو هفته‌ای بود. اما این مساله در ستاد مقابله با کرونا تصویب نشد.
وی ادامه می‌دهد: از آنجاییکه مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا مورد تایید شورای عالی امنیت ملی است این مصوبات قابل اجراست و ما امیدواریم با اجرایی شدن این تصمیمات بتوان بیماری را کنترل کرد. با این حال ما چندان هم به کارآمد بودن این تصمیمات امیدوار نیستیم، زیرا از تمام امکانات نظارتی استفاده نمی‌شود. مشکل اصلی ما عدم نظارت است. وزرات بهداشت پروتکل‌هایی را تصویب می‌کند، اما این نهاد توان نظارتی ندارد و باید سایر نهاد‌های مسئول، کار نظارت را بر عهده بگیرند.
نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی اظهار می‌کند: امیدواریم قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا که وزیر کشور مسئولیت آن را بر عهده دارد بتواند از ظرفیت تمام نهاد‌ها مانند نیروی انتظامی، بسیج و... به درستی استفاده کرده تا پروتکل‌ها به درستی رعایت و محدودیت‌ها نیز اجرا شود.
شهریاری درباره امکان ورود مجلس به موضوع تعطیلی کامل شهر‌های با وضعیت قرمز نیز عنوان کرد: متاسفانه مجلس نمی‌تواند وارد این موضوع شود، زیرا شورای عالی امنیت ملی نیز این مصوبه را مورد تایید قرار داده است.
وی درباره کاهش ورودی بیمارستان‌ها و استراحت کادر درمان با اجرای این مصوبه می‌گوید: ما دعا می‌کنیم این اتفاق رخ دهد، اما به عنوان یک پزشک خیلی هم اطمینان ندارم که این اقدام بتواند مشکل را حل کند.
تاثیرگذاری محدودیت‌های تصویب شده بر کاهش ابتلا به کرونا
اما زهرا صدراعظم نوری رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، اما موافق این مصوبات بوده توضیح می‌دهد: تاکید ما براین بود که فعالیت شهر را به گونه‌ای مدیریت کنند که میزان تردد‌ها به حداقل رسیده و کاهش تردد و اجتماعات به کاهش شیوع ویروس کرونا منجر شود.
وی با تاکید بر اینکه تعطیلی کامل و مطلق شهر ممکن نیست، عنوان می‌کند: برخی خدمات و نیاز‌های شهروندان باید برقرار باشد لذا امکان تعطیلی همه فعالیت‌ها و خدمات میسر نیست، زیرا زندگی مردم مختل شده و مشکلات بیشتر می‌شود.
این عضو شورای شهر اظهار می‌کند: همین تعطیلی‌ها و محدودیت‌هایی که برای شهر‌های در وضعیت قرمز، نارنجی و زرد در نظر گرفته شده است بسیار موثر بوده و به‌ویژه ممنوعیت تردد از ساعت ۹ شب تا ۴ صبح می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. زیرا در شب‌های بلند پاییز و زمستان مردم بیشتر تمایل به دور هم جمع شدن یا حضور در محیط‌های عمومی دارند که معمولا از ساعت ۹ یا ۱۰ شب شروع می‌شود. این ممنوعیت می‌تواند از این مساله ممانعت کرده و باعث کاهش اجتماعات شود.
وی اضافه می‌کند: فعالیت شرکت‌های خصوصی که ارباب رجوع ندارند و تنها کار‌های اداری انجام می‌شود نیز مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ لذا با انجام این اقدامات استفاده از خطوط حمل و نقل عمومی نیز کاهش می‌یابد و به نظر من این اقدامات جواب خواهد داد.
صدراعظم نوری خاطرنشان می‌کند: اگر برنامه‌های دولت تا مدت قابل توجهی استقرار بیابد نتایج مثبت آن را مشاهده خواهیم کرد. اینکه فکر کنیم می‌توانیم به صورت مطلق جامعه‌ای را تعطیل کنیم امکان‌پذیر نیست و هیچ کشوری چنین شرایطی را نداشته است و حتما یک سری از فعالیت‌ها باید برقرار باشد.
به اعتقاد وی آنچه در حال حاضر بسیار مهم است نقش نظارتی دستگاه‌های ذیربط است؛ و سازمان‌های ناظر و کنترل کننده باید به شکل بسیار جدی پای کار بوده و با تخلفات و متخلفین برخوردی جدی داشته باشند تا تاثیر بازدارندگی داشته باشد.
وزارت کشور اتاق فکر علمی مهیا کند
علی دباغ پزشک و رئیس اندیشکده سلامت مولانا نیز دراین باره می‌گوید: اگر ۲ تا ۳ هفته کل فعالیت‌ها در کشور متوقف شود و پروازی هم از خارج به داخل کشور انجام نشود ویروس از بین می‌رود افراد مبتلا نیز یا بهبود می‌یابند یا فوت می‌کنند، اما ویروس تمام می‌شود. اما به صورت منطقی نمی‌توان کشور را در این شرایط نگه داشت. از سوی دیگر روی دیگر ماجرا آن است که هیچگونه محدودیتی نداشته باشیم. حال اگر بین این دو نقطه صفر یا ۱۰۰ حرکت کرده و دقت کنیم شانس اینکه ویروس دست از سر ما بردارد بیشتر می‌شود.
وی با بیان اینکه نمی‌توان جهان را ۳ هفته در یک نقطه میخکوب کرد و باید فعالیت‌های ضروری ادامه داشته با شد، توضیح می‌دهد: باید فعالیت‌ها را اولویت‌بندی کرد. ما قانونی داریم به نام پارتو یا قانون ۲۰-۸۰، براساس این قانون اگر بخواهیم موضوع شیوع کرونا را تحلیل کنیم می‌گوییم ۸۰ درصد از مشکلات ویروس کرونا مربوط به ۲۰ درصد از مشاغل است و ۲۰ درصد از مشکلات در ۸۰ درصد از مشاغل. ما نمی‌توانیم ۱۰۰ درصد کشور را تعطیل و مردم را متوقف کنیم، اما می‌توانیم اولویت‌بندی کنیم. یعنی بگوییم ۸۰ درصد از کار‌ها انجام شود، اما ۲۰ درصدی که محل خطر است متوقف شود. ممکن است ۸۰ درصد از هر استان شرایط چندان ناگواری نداشته باشند یا ۸۰ درصد از هر شهری شرایط خیلی بدی نداشته باشند، اما ۲۰ درصد از مناطق بسیار حساس هستند.
دباغ با اشاره به اینکه معمولا بازار‌ها اماکنی بسیار شلوغ و پرازدحام هستند، اما پارک‌ها مشکل زیادی ندارند، اظهار می‌کند: اولویت‌بندی در این شرایط یک ضرورت بوده و نیاز به کار کارشناسی و پژوهشی دارد. این کار پژوهشی نیاز به یک تیم کامل دارد که طی چند روز این موضوع را بررسی کنند که شیوع ویروس در چه جا‌هایی بیشتر است. امروزه این پژوهش با استفاده از هوش مصنوعی و تکنولوژی مدرن بسیار ساده است و ما نیز در کشور جوانان باسوادی داریم که می‌توانند سیستم هوش مصنوعی را در کشور ایجاد کنند.
وی با تاکید بر اینکه معضلات اجتماعی و مسائل اقتصادی را نمی‌توان قربانی سلامت کرد و سلامت را نیز نمی‌توان قربانی مسائل اقتصادی و اجتماعی کرد، خاطرنشان می‌کند: تا وقتی ویروس کرونا وجود داشته و آمار مرگ و میر هم بالاست مسائل اقتصادی و اجتماعی ما حل نمی‌شود. پس باید با عقل و تدبیر برای حل مشکلات اقدام و بررسی کرد آلوده‌ترین اقدامات در هر شهر و منطقه‌ای کدام است و در کجا‌ها انجام می‌شود.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه اگر ۸۰ درصد از مشکل آلودگی ویروسی ما حل شود موفقیتی بزرگ است، عنوان می‌کند: اکثر جوامع در کنترل ویروس به این درجه نرسیده‌اند.
وی با یادآوری اینکه اوائل شیوع ویروس کرونا وزارت ارتباطات در یک کار پژوهشی متوجه شد که افراد مبتلا به کرونا بیش از همه یا به پمپ بنزین رفته بودند یا بیمارستان یا سوپرمارکت. می‌افزاید: در حال حاضر این الگو تغییر کرده است و با استفاده از هوش مصنوعی متوجه شویم که الگوی جدید کدام است و باید روی کدام مناطق، مراکز، شهر و استان تمرکز کنیم.
دباغ با بیان اینکه اختلاف‌نظر‌ها بسیار زیاد است، تاکید می‌کند: باید کار به صورت متمرکز و هدفمند انجام شود، زیرا اگر کار غیرعلمی انجام دهیم آمار‌ها کاهش نمی‌یابد. وزیر کشور به عنوان فرمانده قرارگاه ستاد ملی کرونا و وزیر کشور با توجه به آمار روز افزون موارد ابتلا و مرگ و میر وضعیت سختی دارند. هر متوفی چندین نفر را تحت تاثیر قرار داده و شرایط روحی و روانی جامعه را منفی می‌کند. برای کنترل این آمار ضروری است که رحمانی فضلی از چندین تیم نخبه و هوشمند استفاده کند و نه تیم اداری یعنی باید یک اتاق فکر علمی و نه اداری ایجاد شده و گفتگو‌ها علمی باشد در غیر این صورت وزارت کشور هم از عهده این ویروس بر نمی‌آید.
وی با بیان اینکه امیدواریم مصوبات جدید از شیوع بیشتر کرونا جلوگیری کند، تصریح می‌کند: مقابله با کرونا تنها یک موضوع حاکمیتی و اداری نیست. اما اینکه چگونه مردم را تشویق به عدم حضور در اجتماعات کنیم نیازمند آن است که مردم به دستورات ستاد کرونا ایمان داشته باشند برای اینکه این ایمان وجود داشته باشد باید برای مردم مبانی علمی توصیه‌ها را توضیح دهیم. تا مردم نگویند مگر کرونا از ساعت ۹ شب تا ۴ صبح می‌آید. باید برای آن‌ها مبنای علمی تصمیمات را توضیح دهیم و مبنا‌ها هم قابل پذیرش باشد. حتی اگر لازم است نمودار‌ها را نشان‌شان بدهیم. مردم زبان علمی را بسیار بهتر از زبان اداری می‌پذیرند.
این پزشک تاکید می‌کند: باید اجزای علمی قرارگاه ستاد مقابله با کرونا تقویت شود و با مردم هم به زبان علمی سخن بگویند. همچنین وزارت کشور و وزارت بهداشت از نخبگان پزشکی بیشتر استفاده کنند. ماباید برای این کار اندیشکده داشته باشیم تا نخبگان گرد آمده و باسازو کار‌های مشخص راهکار‌های علمی را پیدا کنند. موفقیت ستاد کرونا موفقیت مردم و آسیب‌پذیری آن نیز آسیب‌پذیری همه مردم است.
با وجود این مصوبات که حتی در شهر‌های قرمز نیز شبیه تعطیلی نیست و تنها محدودیتی‌هایی حداقلی است. تجربه نشان داده است که تعطیلات کامل در ایام نوروز به کاهش چشمگیر موارد ابتلا در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت منجر شد حال باید دید این محدودیت‌های حداقلی ۲ هفته‌ای به چه نتیجه‌ای منجر می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند اگر آمار موارد ابتلا بعد از این مدت کاهش نیابد تاثیری منفی بر جامعه داشته و این نگرانی را ایجاد می‌کند که برای تمدید قرنطینه و تبعیت مردم از مصوبات با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد.
