نسخه چاپی
ارسال به دوستان
پیام نوروزی باراک اوباما به ایران نشانه چیست؟
موفقیت مذاکرات هسته‌ای می‌تواند نقش سازنده‌ی ایران را در خاورنزدیک تقویت کند.
نشریه آلمانی فرانکفورتر روند شاو نوشت: موفقیت مذاکرات هسته‌ای می‌تواند نقش سازنده‌ی ایران را در خاورنزدیک تقویت کند.
به گزارش سرویس بین الملل «تیک»، از زمانی که در نوامبر سال ۲۰۱۳ در ژنو، بین ایران و پنج به اضافه‌ی یک، توافق موقت به امضا رسید شاهد هستیم که در مذاکرات کنونی، بیشتر از تشویق سخن می گویند تا تهدید. شواهدی در دست است که نشان می‌دهد راهبرد تشویق می‌تواند در ماه‌های آینده به توافقی جامع و اساسی درباره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران منجر شود.
قرارداد موقت ژنو از جمله غنی‌سازی اورانیوم با غلظت بیش از پنج درصد را برای ایران ممنوع می‌کند. درست است که این توافق فقط گام اول در راه طولانی مذاکرات است اما مبنایی مهم برای گفتگوهای اساسی به شمار می‌رود. توافق نهایی به جامعه‌ی بین المللی تضمین بیشتری از بازیِ موش و گربه‌ی فعلی می‌دهد که ایران، همانگونه که خود اعلام می‌کند، از برنامه‌ی اتمی‌اش استفاده‌ی نظامی نمی‌کند و در میان مدت دنبال «گزینه‌ی فرار» نیست. یعنی رسیدن به مرحله‌ای که ساخت سلاح‌های هسته‌ای در زمانی کوتاه ممکن است.
جوِّ مذاکرات ژنو و گفتگوهای سال جاری در وین خوب بوده است. اما فضای مثبت کنونی، اگر نوبت به جزئیات دشوارِتوافق نهایی برسد، ممکن است بسرعت بدتر شود. برای نمونه با توجه به مواضعِ بسیار متفاوت دوطرف در مورد پارچین که تاکنون بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه‌ی بازرسی از آن را نداشته‌اند. این سوء ظن وجود دارد که از تأسیسات پارچین برای مؤلفه‌های نظامی برنامه‌ی اتمی ایران استفاده می‌شود.
البته مذاکره کنندگان ایرانی می‌دانند که سیاست وقت کُشی دیگر گزینه‌ای نیست که راه به جایی ببرد.
وزیرخارجه‌ی ایران در دیدارش از برلین در ابتدای فوریه از ماشین سازان آلمانی خواست به بازار ایران وارد شوند چرا که به گفته‌ی ظریف سی درصد ماشین آلات در ایران آلمانی است.
گرچه مقام‌های سیاسی در آلمان هنوز در ارزیابی‌های خود درباره‌ی چشم انداز مؤفقیت مذاکرات خیلی محتاط هستند و از اینکه به شرکت‌های آلمانی بیش از موقع امید به احیای مناسبات با ایران بدهند خود داری می‌کنند، اما درست و بجا بود که معاون فراکسیون اتحادیه‌های دمکرات و سوسیال مسیحی در مجلس آلمان، آندرئاس شوکنهُوف، در ژانویه و رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس، نوبرت رُوتگِن، در مارس امسال به تهران رفتند تا بر حمایت آلمان از ابتکارات دیپلماتیک پنج به اضافه‌ی یک تأکید کنند.
برای تهران و جامعه‌ی بین المللی، لغو تحریم‌ها تحولی است که بالقوه از برنامه‌ی اتمی ایران فراتر می‌رود: سخنان رئیس جمهور آمریکا، اوباما، به مناسبت سال نوی ایران که در آن از «امکان نقش جدید ایران در جهان» و«مناسبات بهتر با آمریکا» صحبت کرد، آشکار ساخت که ایالات متحده‌ی آمریکا زمان را برای اتخاذ سیاست جدید درباره‌ی ایران مناسب می‌بیند.
برای آمریکا در این میان نقش جمهوری اسلامی در خاورنزدیک اهمیت ویژه‌ای دارد. قدرت نظامی ایران در ساختار امنیتی در خاورنزدیک تأثیر قاطعی می‌گذارد. اما بحران بین اسرائیل و عربستان سعودی و ایران – که همواره در آستانه‌ی برخورد نظامی بوده است – از ده‌ها سال پیش تمام منطقه را بی‌ثبات کرده و رسیدن به راه‌حلی صلح آمیز را در سوریه دشوار می‌سازد.
در حال حاضر هیچ معلوم نیست که آیا مذاکرات اتمی به نتیجه‌ی مؤفقیت آمیز می‌رسد یا نه. اما اوبامایی که در پیام به ایرانی ایرانی‌ها در سال جدید ۱۳۹۳ صلح را آرزو می‌کند نمی‌تواند خواستار ناکامی مذاکرات باشد.
به گزارش سرویس بین الملل «تیک»، از زمانی که در نوامبر سال ۲۰۱۳ در ژنو، بین ایران و پنج به اضافه‌ی یک، توافق موقت به امضا رسید شاهد هستیم که در مذاکرات کنونی، بیشتر از تشویق سخن می گویند تا تهدید. شواهدی در دست است که نشان می‌دهد راهبرد تشویق می‌تواند در ماه‌های آینده به توافقی جامع و اساسی درباره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران منجر شود.
قرارداد موقت ژنو از جمله غنی‌سازی اورانیوم با غلظت بیش از پنج درصد را برای ایران ممنوع می‌کند. درست است که این توافق فقط گام اول در راه طولانی مذاکرات است اما مبنایی مهم برای گفتگوهای اساسی به شمار می‌رود. توافق نهایی به جامعه‌ی بین المللی تضمین بیشتری از بازیِ موش و گربه‌ی فعلی می‌دهد که ایران، همانگونه که خود اعلام می‌کند، از برنامه‌ی اتمی‌اش استفاده‌ی نظامی نمی‌کند و در میان مدت دنبال «گزینه‌ی فرار» نیست. یعنی رسیدن به مرحله‌ای که ساخت سلاح‌های هسته‌ای در زمانی کوتاه ممکن است.
جوِّ مذاکرات ژنو و گفتگوهای سال جاری در وین خوب بوده است. اما فضای مثبت کنونی، اگر نوبت به جزئیات دشوارِتوافق نهایی برسد، ممکن است بسرعت بدتر شود. برای نمونه با توجه به مواضعِ بسیار متفاوت دوطرف در مورد پارچین که تاکنون بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه‌ی بازرسی از آن را نداشته‌اند. این سوء ظن وجود دارد که از تأسیسات پارچین برای مؤلفه‌های نظامی برنامه‌ی اتمی ایران استفاده می‌شود.
البته مذاکره کنندگان ایرانی می‌دانند که سیاست وقت کُشی دیگر گزینه‌ای نیست که راه به جایی ببرد.
وزیرخارجه‌ی ایران در دیدارش از برلین در ابتدای فوریه از ماشین سازان آلمانی خواست به بازار ایران وارد شوند چرا که به گفته‌ی ظریف سی درصد ماشین آلات در ایران آلمانی است.
گرچه مقام‌های سیاسی در آلمان هنوز در ارزیابی‌های خود درباره‌ی چشم انداز مؤفقیت مذاکرات خیلی محتاط هستند و از اینکه به شرکت‌های آلمانی بیش از موقع امید به احیای مناسبات با ایران بدهند خود داری می‌کنند، اما درست و بجا بود که معاون فراکسیون اتحادیه‌های دمکرات و سوسیال مسیحی در مجلس آلمان، آندرئاس شوکنهُوف، در ژانویه و رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس، نوبرت رُوتگِن، در مارس امسال به تهران رفتند تا بر حمایت آلمان از ابتکارات دیپلماتیک پنج به اضافه‌ی یک تأکید کنند.
برای تهران و جامعه‌ی بین المللی، لغو تحریم‌ها تحولی است که بالقوه از برنامه‌ی اتمی ایران فراتر می‌رود: سخنان رئیس جمهور آمریکا، اوباما، به مناسبت سال نوی ایران که در آن از «امکان نقش جدید ایران در جهان» و«مناسبات بهتر با آمریکا» صحبت کرد، آشکار ساخت که ایالات متحده‌ی آمریکا زمان را برای اتخاذ سیاست جدید درباره‌ی ایران مناسب می‌بیند.
برای آمریکا در این میان نقش جمهوری اسلامی در خاورنزدیک اهمیت ویژه‌ای دارد. قدرت نظامی ایران در ساختار امنیتی در خاورنزدیک تأثیر قاطعی می‌گذارد. اما بحران بین اسرائیل و عربستان سعودی و ایران – که همواره در آستانه‌ی برخورد نظامی بوده است – از ده‌ها سال پیش تمام منطقه را بی‌ثبات کرده و رسیدن به راه‌حلی صلح آمیز را در سوریه دشوار می‌سازد.
در حال حاضر هیچ معلوم نیست که آیا مذاکرات اتمی به نتیجه‌ی مؤفقیت آمیز می‌رسد یا نه. اما اوبامایی که در پیام به ایرانی ایرانی‌ها در سال جدید ۱۳۹۳ صلح را آرزو می‌کند نمی‌تواند خواستار ناکامی مذاکرات باشد.
