نسخه چاپی
ارسال به دوستان
چرا مُبینِ «عصر جدید» را بیش از پدربزرگ خُنیاگرش می‌شناسیم؟
محمدفاروق دُرپور، سرپرست گروه موسیقی انوار تربت‌جام که در جشنواره فجر امسال اجرا خواهد داشت، درخواست دارد که تلویزیون با پخش اجراهای موسیقی نواحی، هنرمندان گمنام و مهجور این عرصه را به مردم معرفی کند؛ مانند کاری که برنامه «عصر جدید» انجام داد و مبین درپور ۱۱ ساله را به مخاطبان شناساند.
نرگس کیانی: از زنده‌یاد، استاد نورمحمد دُرپور با عناوینی چون «دوتارنواز صاحب‌سبک خراسانی»، «چهره شاخص موسیقی مقامی»، «پیر موسیقی تربت‌جام در عرصه بین‌المللی»، «دردانه موسیقی مقامی تربت جام»، «خنیاگر غمگین ایران‌زمین» و... یاد می‌شود.بزرگ‌مردی که صدای تربت‌جام بود اما قدر ندید و درخشش نوه ۱۱ ساله‌اش به نام مُبین در برنامه «عصر جدید»، نشان داد رسانه‌ای فراگیر چون تلویزیون، اگر سیاست‌گذارانش بخواهند، می‌تواند تماشاگرانش را به تماشای درختانی بنشاند که ریشه در خاک دارند و شاخه‌هایشان را به باد سپرده‌اند، مُبین از ریشه سترگ نورمحمد است.
نورمحمد به گفته پسرش (محمدفاروق دُرپور)، تنها هنرمند موسیقی مقامی است که پایش به هالیوود باز شد. دعوت از او سفارشی نبود و انستیتو موسیقی جهان (World Music Institute) خود به این جمع‌بندی رسید که او در «هالیوود باول» لس‌آنجلس بخواند و بنوازد؛ سال ۲۰۰۸ میلادی بود که نورمحمد به همراه تعدادی از خوانندگان و نوازندگان موسیقی مقامی برای حضور در «بزرگداشت مقام مولانا» در سالن ۱۸ هزارنفری «هالیوود باول» لس‌آنجلس حاضر شد؛ رویدادی که کیهان کلهر، موسیقی‌دان سرشناس ایران نیز به همراه گروهش در آن شرکت کرده بود.
محمدفاروق، سرپرست گروه موسیقی انوار تربت‌جام که فردا در سی‌وششمین جشنواره موسیقی فجر به تماشای اجرایش خواهیم نشست، فرزند نورمحمد است و عموی مُبین، اجرایی که خواننده یکی از قطعات آن، مُبین دُرپور، یادگار نورمحمد دُرپور است.
سوال بی‌پاسخ اما این است که آیا صداوسیما به وظیفه خود برای تحقق گزاره «مشکلی که بر سر راه موسیقی نواحی وجود دارد این است که یا جشنواره‌ای است یا تحقیقاتی و پژوهشی. این هنر مخاطب عام می‌خواهد و باید بیشتر به مردم شناسانده شود» که از زبان داور «عصر جدید»؛ آریا عظیمی‌نژاد شنیده شد، واقف است؟
محمدفاروق دُرپور که در سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر حضور دارد، در پاسخ به این‌که گروه انوار تربت جام، چه قطعاتی را در این رویداد موسیقایی اجرا خواهد کرد، توضیح داد: «می‌دانید که امسال جشنواره موسیقی فجر به علت شیوع کرونا، به صورت مجازی برگزار می‌شود. ما اواسط بهمن به تهران آمدیم و قطعاتی را در تالار رودکی اجرا کردیم که ضبط شد و روز دوشنبه ششم اسفند در فضای مجازی پخش می‌شود.»
سرپرست گروه موسیقی انوار تربت جام با اشاره به اسامی قطعات، افزود: «ما ۶ قطعه اجرا کردیم که از جمله آن‌ها «مقام مشق پلتان» بود که به صورت گروه‌نوازی اجرا شد. قطعه دیگر را مُبین خواند و یک قطعه هم از مرحوم پدرم به نام «ای مه تابان» به صورت گروهی و به شیوه‌ای نو اجرا شد. ابراهیم تیموری و محمدحسین دُرپور نیز قطعاتی خواندند.»
از اجرا در «عصر جدید» تا تقدیر از پرسنل درمان
دُرپور با اشاره به این‌که در طول یک سال گذشته به واسطه شیوع کرونا، تعداد اجراهای گروه موسیقی انوار تربت جام نیز کم‌تر شده است، گفت: «در طول دوران شیوع کرونا، چند باری برای اجرا به تهران آمدیم از جمله برای اجرا در «عصر جدید» یا اجرایی آنلاین در ایران‌مال. با توجه به شاغل‌بودن من در دانشکده علوم پزشکی تربت‌جام، برنامه‌هایی هم برای تقدیر و تشکر پرسنل درمان تدارک دیدیم که روابط‌عمومی دانشکده فایل آن را برای صداوسیما ارسال کرد و پخش هم شد.»
مبلغان دینی با بیانی موسیقایی
او با اشاره به این‌که «پدر من ۷۷ سال سابقه هنری داشت و در طول این ۷۷ سال همه کسانی که از دورونزدیک می‌شناختندش می‌دانستند قبل از هنرمند موسیقی بودن، یک مبلغ دینی با زبان موسیقایی است»، افزود: «درست است که موسیقی تربت‌جام را به اسم دوتار می‌شناسند اما این موسیقی، یک موسیقی آوازی است و در بخش سازی، از شش، هفت آهنگ تجاوز نمی‌کند. ولی در بخش آوازی، مقام‌ها و منظومه‌خوانی‌هایی داریم که برگرفته از آیات قرآن و احادیث هستند.»
دُرپور با نام بردن از منظومه‌های «یوسف و زلیخا»، «شق‌القمر»، «بچه جهود» و... تصریح کرد: «شاید برای کسی که این موسیقی را نمی‌شناسد، عجیب باشد که من چنین حرفی می‌زنم اما منظومه‌های ما همگی برگرفته از آیات و روایات هستند؛ آثاری پندآموز که به معروف امر می‌کنند.»
او ادامه داد: «این‌ها که من می‌خوانم همه الحان ذکر است. شما دوست دارید بگویید مقام پرش‌جل، مقام اشترخجو، مقام سبزه‌پری، مقام کبک‌دری اما من می‌گویم این‌ها همه ذکر است و مقام‌های موسیقی درست شده‌اند تا ذکرها را شنیدنی‌تر کنند.»
تلویزیونی که می‌تواند به یاری موسیقی بیاید، اگر بخواهد
سرپرست گروه موسیقی انوار تربت جام، با اشاره به این که «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم زحمت زیادی می‌کشد» در خصوص نقش برنامه‌های تلویزیونی در حفظ و گسترش موسیقی نواحی، تصریح کرد: «تلویزیون رسانه‌ای است که مخاطبان زیادی دارد و اگر بخواهد، می‌تواند کمک بسیاری به گمنامان و مهجوران با استعداد عرصه موسیقی نواحی کند.»
این سخن پایانی محمدفاروق دُرپور، دردِ دل هزاران نوازنده و موسیقی‌دان ایرانی است که از بی‌توجهی صدا و سیما و تلویزیون گله‌مند هستند. وقتی برنامه «عصر جدید» می‌تواند مبین درپور را چهره کند و مخاطبان را به موسیقی نواحی آشنا سازد، چرا نباید مردم، پدربزرگ هنرمند او را بشناسند؟
