کد خبر: ۳۳۴۲۱۳
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردين ۱۴۰۰ - ۱۱:۱۵
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۵۰۴

ماندگارترین کاراکتر‌های دنیای درخشانِ رخشان بانو

رخشان بنی‌اعتماد از جمله فیلمسازان نسل دوم سینمای ایران به شمار می‌آید که با آثار رئالیستی خود توانست تا توجه مردم، منتقدان و جشنواره‌های داخلی و خارجی را به خود جلب کند.
برترین‌ها: رخشان بنی‌اعتماد از جمله فیلمسازان نسل دوم سینمای ایران به شمار می‌آید که با آثار رئالیستی خود توانست تا توجه مردم، منتقدان و جشنواره‌های داخلی و خارجی را به خود جلب کند.
 
رخشان بنی اعتماد
 
نزهت بادی در اینستاگرام خود نوشت: سالروز تولد رخشان بنی‌اعتماد شاید بهترین بهانه برای یاد کردن از زن فیلمسازی به‌نظر برسد که مدتهاست فیلمی نساخته و همین فیلم نساختن را به اکتی اعتراضی و کنشی انتقادی نسبت به ساختار‌های اجتماعی و سیاسی معاصر بدل کرده است.
 
بنی‌اعتماد زمانی که فیلم می‌ساخت، با پرداختن به زنان حاشیه‌ای، صدای خاموش بخشی از زنان جامعه را به گوش همه می‌رساند که چنان از یاد رفته‌اند که گویی نامرئی هستند و هیچ کس آن‌ها و مسائل‌شان را نمی‌بیند. حالا هم که فیلم نمی‌سازد، نشان می‌دهد که چطور زنان مستقل و پیشرو که حاضر نیستند دیدگاه رسمی و غالب را نمایندگی کنند، مجبور به خانه نشینی و سکوت هستند. در سال‌های اخیر او را که همیشه در بزنگاه‌های مهم و حساس تاریخی کنار مردم ایستاده و کوشیده رنج و اعتراض جامعه را بیان کند، حذف کردند تا کسانی جای او را بگیرند که همان نگرش مطلوب قدرت را تایید و تثبیت می‌کنند. بنی‌اعتماد در فیلم "قصه ها" به عنوان آخرین اثر سینمایی‌اش پس از سال‌ها به سراغ شخصیت‌های فیلم‌های قبلی‌اش می‌رود و داستان زندگی آن‌ها را بعد از غیابی طولانی روایت می‌کند تا ببینیم در میان این زمان‌های گمشده که ما از آن‌ها خبر نداشتیم، چه بر سر آن‌ها آمده و سرنوشت‌شان چه شده است.
 
رخشان بنی اعتماد
 
حالا به نظر می‌رسد رخشان بنی اعتماد با سکوت و کناره‌گیری معنادار نزد همان زنان ساده کامل رفته تا پناهش دهند و کاش فرصتی فراهم شود تا او نیز قصه این سال‌های خاموشی‌اش را تعریف کند و آنچه بر او رفته است، بازگوید. هرچند همان مجموعه کارستان که در این سال‌ها زیر نظر بنی اعتماد (با همکاری مجتبی میرتهماسب) ساخته شد، به بسیاری از آثار سینمایی پروداکشن و پرهیاهوی اخیر می‌ارزد و کسی نرگس و نوبر کردانی و طوبی و ننه گیلانه و توران خانم را فراموش نمی‌کند، اما غیبت بنی اعتماد در زمینه فیلمسازی فقط حذف یک فیلمساز زن مستقل از عرصه سینمای ایران نیست، بلکه طرد زنان قدرتمند، اما در حاشیه جامعه‌ای است که حالا دوباره به زیر پوست شهر رانده شدند و کوچک‌ترین کاری که از دست ما برمی‌آید، یادآوری تلاش‌های ستودنی او برای روایت رنج‌های پنهان زنان نامرئی است تا هر کسی به سهم خود قدمی علیه فراموشی بردارد و اجازه ندهد تاریخ را کسانی روایت کنند که از میان مردم نیستند.
 
بنی اعتماد که بیش از چهار دهه از حضورش در سینمای ایران می‌گذرد از جمله فیلمسازان قابل توجهی محسوب می‌شود که آثار ماندگار و تاثیرگذاری را در سینمای داستانی و عامه پسند ایران به یادگار گذاشته است، به بهانه‌ی زادروز این هنرمند کاراکتر‌های ماندگار فیلم‌هایش را با هم مرور می‌کنیم.
 
آفاق در «نرگس»
 
رخشان بنی اعتماد
 
فیلم «نرگس» روایت زندگی آفاق است که با جوانی به نام عادل زندگی می‌کند. آفاق از کودکی عادل را بزرگ کرده و بعد به ناچار به عقد او درآمده است. آن دو از طریق دزدی گذران می‌کنند. عادل با دختر جوانی که خانواده فقیری دارد، آشنا می‌شود و به او دل می‌بندد. نرگس از آن فیلم‌هایی‌ست که هنوز بعد از سال‌ها تماشایش می‌چسبد. فیلم یک قصه‌ی سر راست دارد که درست تعریف شده است. بازی به یاد ماندنی فریماه فرجامی در نقش آفاق، را هیچ علاقه‌مند به سینمایی نمی‌تواند فراموش کند. با بازی در این فیلم، نقشی از خود در سینمای ایران به جا گذاشت که هنوز هیچ بازیگری نتوانسته آن را از ذهن سینما و مخاطبان پاک کرده یا کمرنگ کند.

نوبر کردانی در «روسری آبی»
 
رخشان بنی اعتماد
 
فاطمه معتمدآریا در فیلم «روسری آبی»، نقش دختر جوانی را بازی کند که در دل روستایی فقیر، عهده دار سرپرستی خانواده اش است تا اینکه عشق جوانی به پیرانه سری، چون عزت الله انتظامی می‌افتد. هنر اصلی بنی‌اعتماد آن است که در کنار روایتگری درست داستان از توجه به جزئیات نیز غافل نیست و البته این مهم شاید تا حد زیادی از پیشینه و علاقه‌مندی او در حوزه مستندسازی بیاید. بنی‌اعتماد برای «روسری آبی» برنده جایزه فیپرشی سی و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم تسالونیکی ۱۹۹۵ میلادی، نامزد پلنگ طلایی و برنده پلنگ برنزی جشنواره فیلم لوکارنو شد.

فروغ کیا در «بانوی اردیبهشت»
 
رخشان بنی اعتماد
 
مینو فرشچی در نقش فروغ کیا فیلمسازی است که سال‌ها پیش متارکه کرده و با پسرش مانی زندگی می‌کند. فروغ درصدد تهیه‌ی فیلمی مستند از زندگی مادران نمونه است تا بتوانند از آن میان یکی را به عنوان مادر نمونه برگزینند. «بانوی اردیبهشت» بیش از همه حدیث نفس رخشان بنی اعتماد است. زنی که میان فیلم‌سازی، مادری و عاشقی به دنبال کمال است و سعی دریافتن الگویی مناسب دارد.

طوبی در «زیرپوست شهر»
 
رخشان بنی اعتماد
 
«زیر پوست شهر»، یکی از فیلم‌های ماندگار سینمای ایران است. این فیلم به بیان چالش‌های اجتماعی زنان از جمله تبعیض‌های ناروا علیه آنان می‌پردازد. طوبی، زن کارگری که زندگی فقیرانه‌ای دارد، برخلاف عقیده شوهرش محمود و پسر بزرگش عباس، دوست دارد در همان خانه محقرش زندگی کند. گلاب آدینه در نقش طوبی یکى از بهترین و موفق‌ترین نقش‌آفرینی‌های خود را در این اثر بر جاى گذاشته است.گلاب آدینه معناى واقعى و حقیقى کلمه مادر را نشان داده است؛ مادری رنج کشیده، ساده و بی ادعا.

ننه گیلانه در «گیلانه»
 
رخشان بنی اعتماد
 
بنی اعتماد در اوایل دهه هشتاد خورشیدی و پس از چند سال دوری از سینما «گیلانه» را با بازی بهرام رادان و فاطمه معتمدآریا جلوی دوربین برد. «گیلانه» که فیلمی ضدجنگ به شمار می‌آید، کاندید سه سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر شد که برنده سیمرغ بهترین چهره پردازی و جایزه ویژه هیات داوران شد. همچنین فاطمه معتمدآریا نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کرد.

سارا در «خون بازی»
 
رخشان بنی اعتماد
 
باران کوثری در نقش سارا معتاد به مواد مخدر است. آرش نامزدش که در تورنتوی کانادا درس می‌خواند از اعتیاد او بی خبر است. یک ماه پیش از آن که آرش برای برگزاری مراسم ازدواج به ایران بیاید سارا تصمیم می‌گیرد تا اعتیادش را ترک کند. فیلم با بیانی جذاب به نوعی مخاطب را به صورت فعال و همه جانبه درگیر موضوع، مضمون و شرایط فیلم می‌گرداند، به تصویری دیدنی و تفکرکردنی درباره معضل «اعتیاد» و مواد مخدر به ویژه در میان نسل جوان و بلکه نوجوان جامعه امروز منجر شده است. داستان فیلم که با بازی‌های قدرتمند، خلاق و خیره کننده نقش‌های اصلی و فرعی، شکلی هنرمندانه گرفته است.
 
بنی اعتماد در دهه ۹۰ به طرف دوران ابتدایی فیلمسازی خود رفت و ساخت فیلم‌های مستند و تهیه کنندگی و همکاری با فیلمسازان جوان را پیشه خود کرد. آی آدم‌ها (۱۳۹۵) و سری فیلم‌های کارستان (۹۶–۱۳۹۲) مهم‌ترین فیلم‌های مستند این دوران فعالیت بنی اعتماد به شمار می‌آیند که در گروه هنر و تجربه به نمایش درآمدند.