نسخه چاپی
ارسال به دوستان
روزنامه اسرائیلی جروسالم پست:
توافق هسته ای منعقد شود، اما این ویژگی ها را نداشته باشد!
اگر چه در حال و هوای این روزها، انتقاد از "برنامه اقدام مشترک" خوشایند نیست، برای بررسی و درس گرفتن از اشتباهات آن، باید این کار را انجام دهیم و تلاش کنیم در توافق جامع و نهایی آنها را اصلاح کنیم.
جروسالم پست نوشت: اگر قرار است توافق هسته ای نهایی به اهداف خود دست یابد، نباید چنین ویژگی هایی داشته باشد.
به گزارش سرویس بین الملل «تیک» Tik.ir، در این گزارش آمده است: در 28 مارس سال 2014 میلادی، رویترز گزارش داد که یک مقام ارشد آمریکایی گفته است «[باراک،] اوباما، [رئیس جمهور آمریکا،] ... به ملک عبدالله [پادشاه عربستان سعودی] اطمینان داد واشنگتن زیر بار توافق هسته ای ضعیفی با ایران نمی رود.» با توجه به این که همه طرف ها "برنامه اقدام مشترک" (JPA) توافق شده نوامبر سال گذشته میان گروه 1+5 و ایران را، با وجود کاستی های بسیارش، توافق خوبی می دانستند، باید ویژگی های یک "توافق بد" را بررسی و تشریح کنیم.
اگر قرار است توافق نهایی به اهداف خود دست یابد، نباید چنین ویژگی هایی داشته باشد.
اگر چه در حال و هوای این روزها، انتقاد از "برنامه اقدام مشترک" خوشایند نیست، برای بررسی و درس گرفتن از اشتباهات آن، باید این کار را انجام دهیم و تلاش کنیم در توافق جامع و نهایی آنها را اصلاح کنیم.
"برنامه اقدام مشترک" افزون بر اینکه با خودداری از گنجاندن همه نکات مهمی که در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل برای ایران الزام آور بود ،در برابر خواست های این کشور تسلیم، با اشتیاق از افزودن هر گونه شرطی برای روشن روشن شدن مسایل معوق که بتواند موقتاً پیشرفت بی امان ایران به سوی تولید نخستین جنگ افزار هسته ای بیانجامد، خودداری کرد.
جنبه های منفی این ماجرا برای مخالفان ایران عبارتند از: اجازه ادامه غنی سازی، با همان تجهیزات و تا سطح 5/3 درصد، که نقض اساسی شرایط شورای امنیت مبنی بر تعلیق کامل غنی سازی است؛ رقیق سازی فقظ بخشی از ذخیره اورانیوم 20 درصد غنی شده؛ ذخایر باقیمانده اورانیوم 5/3 درصد غنی شده و این شرط مبهم که همه ذخایر اورانیوم 5/3 درصد آینده باید به اکسید تبدیل شود و از این رو ، تبدیل آنها (که به اشتباه گفته شده است، به)اورانیومی که برای غنی سازی های بعدی قابل استفاده نباشد؛ تعلیق همه فعالیت های مربوط به آب سنگین؛ و عدم پذیرش شرایط شورای امنیت که ایران همه مسائل باقیمانده مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای خود را حل کند. اینها نشان می دهد که بسیاری از مسائل در "برنامه اقدام مشترک" با شرایط شورای امنیت همخوانی ندارد.
افزون بر این، مسأله بسیار مهم راستی آزمایی مطرح است. راستی آزمایی درکنار اطلاعات محرمانه گردآوری شده، از جمله عواملی است که می تواند زنگ خطر را به صدا درآورد. گرچه این گونه اطلاعات می تواند بهترین مدرک برای نشان دادن عمل نکردن به تعهدات باشد، اما دو نقطه ضعف جدی دارد: یکی اینکه اطلاعات زمای که کار از کار گذشته است به دست می آیند و نه در زمانی که نقض تعهدات صورت گرفته است ؛ و دوم اینکه به دلایل امنیتی نمی توان همواره از آنها به عنوان مدرکی برای متقاعد کردن جهان به صورت گرفتن تخلف استفاده کرد.
بنابراین، راستی آزمایی باید تا جای ممکن کامل باشد.برای کامل بودن راستی آزمایی، این شرایط باید محقق شود: راستی آزمایی باید همه موقعیت های جغرافیایی ممکن( سایت ها و مراکز)، کل جنبه های تولید جنگ افزار هسته ای و سیستم های پرتاب آنها را در بر گیرد؛ روش های بازرسی در راستی آزمایی باید با کاربرد فناوری های جدید، هر زمان که به وجود آیند، فراگیر باشند؛ افراد، اسناد و همه ابزارهای ممکن باید در دسترس بازرسان باشند.
محدودیت های بودجه، نیرو و تجهیزات نباید آنها را محدود کند. همه موانع اجرایی مانند روادید، و دسترسی همیشگی، باید از پیش برطرف شوند. بدون تحقق این شرایط، امکان شکست بسیار زیاد است.
پس ایران می تواند هر زمان، هر کاری را که بخواهد، بدون کوچکترین بیمی از اینکه پیش از پایان یافتن آن، کشف شود، انجام دهد.
این ما را به هدف و موضوع اصلی توافق می برد: به صورت واقع بینانه برای این که تخلف ایران از تعهدات خود، پیش از برملا شدن، گزارش شود یا پاسخ داده شود، چقدر زمان نیاز است؟ این دوره باید تا حد امکان به اندزه ای کوتاه باشد که ایران را به تولید نخستین جنگ افزار هسته ای قادر نکند و امکان راستی آزمایی را پیش از آنکه کار از کار بگذرد، فراهم کند.
پاسخ به این پرسش محدودیت های لازم برای توانمندی غنی سازی و نتایج آن را با همه روش های ممکن مجاز در ایران را تعیین و ویژگی های همه راکتورهای دارای توان تولید پلوتونیوم در سطح نظامی را مشخص می کند. پرداختن به گونه فعالیت های تحقیق و توسعه R&D در زمینه بمب هسته ای تخلف محسوب می شود. تعیین یک سال برای این دوره احتمالاً بسیار کم است. دو سال، زمانی عاقلانه تر و قابل قبول تر است.
متن بسیاری از پیمان ها و توافقنامه های بین المللی عمداً مبهم و با راه های فراری رها شده که بعدها تعبیرها و بحث های طولانی را به وجود آورده است. در این توافق نمی شود و نباید چنین اتفاقی بیافتد. موضوع این توافق جدی تر از آن است که ابهامی در آن باقی بماند. همه چیز باید روشن باشد و همه ناهمخوانی های آن باید بی درنگ رفع شود. به همین منظور، باید از هرگونه اشتباه، چه در متن توافقنامه و چه در اجرای آن، دوری کرد. ایرانیان تجربه و جسارت سوء استفاده از هر نقطه ضعفی را دارند و از آن برای فریبکاری استفاده می کنند. هر توافقنامه ای که این احتمال ها را در نظر نگیرد و این واقعیت را نادیده بگیرد که ایران در جستجوی توانمندی هسته ای با اهداف نظامی بوده (و احتمالاً هنوز هم) هست، توافقنامه ضعیفی خواهد بود و باید به هر قیمتی که شده از آن دوری شود.
نویسنده همکار پژوهشی ارشد در "مؤسسه مطالعات امنیت ملی" (INSS) تل آویو است.
به گزارش سرویس بین الملل «تیک» Tik.ir، در این گزارش آمده است: در 28 مارس سال 2014 میلادی، رویترز گزارش داد که یک مقام ارشد آمریکایی گفته است «[باراک،] اوباما، [رئیس جمهور آمریکا،] ... به ملک عبدالله [پادشاه عربستان سعودی] اطمینان داد واشنگتن زیر بار توافق هسته ای ضعیفی با ایران نمی رود.» با توجه به این که همه طرف ها "برنامه اقدام مشترک" (JPA) توافق شده نوامبر سال گذشته میان گروه 1+5 و ایران را، با وجود کاستی های بسیارش، توافق خوبی می دانستند، باید ویژگی های یک "توافق بد" را بررسی و تشریح کنیم.
اگر قرار است توافق نهایی به اهداف خود دست یابد، نباید چنین ویژگی هایی داشته باشد.
اگر چه در حال و هوای این روزها، انتقاد از "برنامه اقدام مشترک" خوشایند نیست، برای بررسی و درس گرفتن از اشتباهات آن، باید این کار را انجام دهیم و تلاش کنیم در توافق جامع و نهایی آنها را اصلاح کنیم.
"برنامه اقدام مشترک" افزون بر اینکه با خودداری از گنجاندن همه نکات مهمی که در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل برای ایران الزام آور بود ،در برابر خواست های این کشور تسلیم، با اشتیاق از افزودن هر گونه شرطی برای روشن روشن شدن مسایل معوق که بتواند موقتاً پیشرفت بی امان ایران به سوی تولید نخستین جنگ افزار هسته ای بیانجامد، خودداری کرد.
جنبه های منفی این ماجرا برای مخالفان ایران عبارتند از: اجازه ادامه غنی سازی، با همان تجهیزات و تا سطح 5/3 درصد، که نقض اساسی شرایط شورای امنیت مبنی بر تعلیق کامل غنی سازی است؛ رقیق سازی فقظ بخشی از ذخیره اورانیوم 20 درصد غنی شده؛ ذخایر باقیمانده اورانیوم 5/3 درصد غنی شده و این شرط مبهم که همه ذخایر اورانیوم 5/3 درصد آینده باید به اکسید تبدیل شود و از این رو ، تبدیل آنها (که به اشتباه گفته شده است، به)اورانیومی که برای غنی سازی های بعدی قابل استفاده نباشد؛ تعلیق همه فعالیت های مربوط به آب سنگین؛ و عدم پذیرش شرایط شورای امنیت که ایران همه مسائل باقیمانده مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای خود را حل کند. اینها نشان می دهد که بسیاری از مسائل در "برنامه اقدام مشترک" با شرایط شورای امنیت همخوانی ندارد.
افزون بر این، مسأله بسیار مهم راستی آزمایی مطرح است. راستی آزمایی درکنار اطلاعات محرمانه گردآوری شده، از جمله عواملی است که می تواند زنگ خطر را به صدا درآورد. گرچه این گونه اطلاعات می تواند بهترین مدرک برای نشان دادن عمل نکردن به تعهدات باشد، اما دو نقطه ضعف جدی دارد: یکی اینکه اطلاعات زمای که کار از کار گذشته است به دست می آیند و نه در زمانی که نقض تعهدات صورت گرفته است ؛ و دوم اینکه به دلایل امنیتی نمی توان همواره از آنها به عنوان مدرکی برای متقاعد کردن جهان به صورت گرفتن تخلف استفاده کرد.
بنابراین، راستی آزمایی باید تا جای ممکن کامل باشد.برای کامل بودن راستی آزمایی، این شرایط باید محقق شود: راستی آزمایی باید همه موقعیت های جغرافیایی ممکن( سایت ها و مراکز)، کل جنبه های تولید جنگ افزار هسته ای و سیستم های پرتاب آنها را در بر گیرد؛ روش های بازرسی در راستی آزمایی باید با کاربرد فناوری های جدید، هر زمان که به وجود آیند، فراگیر باشند؛ افراد، اسناد و همه ابزارهای ممکن باید در دسترس بازرسان باشند.
محدودیت های بودجه، نیرو و تجهیزات نباید آنها را محدود کند. همه موانع اجرایی مانند روادید، و دسترسی همیشگی، باید از پیش برطرف شوند. بدون تحقق این شرایط، امکان شکست بسیار زیاد است.
پس ایران می تواند هر زمان، هر کاری را که بخواهد، بدون کوچکترین بیمی از اینکه پیش از پایان یافتن آن، کشف شود، انجام دهد.
این ما را به هدف و موضوع اصلی توافق می برد: به صورت واقع بینانه برای این که تخلف ایران از تعهدات خود، پیش از برملا شدن، گزارش شود یا پاسخ داده شود، چقدر زمان نیاز است؟ این دوره باید تا حد امکان به اندزه ای کوتاه باشد که ایران را به تولید نخستین جنگ افزار هسته ای قادر نکند و امکان راستی آزمایی را پیش از آنکه کار از کار بگذرد، فراهم کند.
پاسخ به این پرسش محدودیت های لازم برای توانمندی غنی سازی و نتایج آن را با همه روش های ممکن مجاز در ایران را تعیین و ویژگی های همه راکتورهای دارای توان تولید پلوتونیوم در سطح نظامی را مشخص می کند. پرداختن به گونه فعالیت های تحقیق و توسعه R&D در زمینه بمب هسته ای تخلف محسوب می شود. تعیین یک سال برای این دوره احتمالاً بسیار کم است. دو سال، زمانی عاقلانه تر و قابل قبول تر است.
متن بسیاری از پیمان ها و توافقنامه های بین المللی عمداً مبهم و با راه های فراری رها شده که بعدها تعبیرها و بحث های طولانی را به وجود آورده است. در این توافق نمی شود و نباید چنین اتفاقی بیافتد. موضوع این توافق جدی تر از آن است که ابهامی در آن باقی بماند. همه چیز باید روشن باشد و همه ناهمخوانی های آن باید بی درنگ رفع شود. به همین منظور، باید از هرگونه اشتباه، چه در متن توافقنامه و چه در اجرای آن، دوری کرد. ایرانیان تجربه و جسارت سوء استفاده از هر نقطه ضعفی را دارند و از آن برای فریبکاری استفاده می کنند. هر توافقنامه ای که این احتمال ها را در نظر نگیرد و این واقعیت را نادیده بگیرد که ایران در جستجوی توانمندی هسته ای با اهداف نظامی بوده (و احتمالاً هنوز هم) هست، توافقنامه ضعیفی خواهد بود و باید به هر قیمتی که شده از آن دوری شود.
نویسنده همکار پژوهشی ارشد در "مؤسسه مطالعات امنیت ملی" (INSS) تل آویو است.
