کد خبر: ۳۴۷۲۹
تاریخ انتشار: ۳۱ فروردين ۱۳۹۳ - ۱۴:۳۰
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۴۲۲

فراز و نشيب‌هاي ويندوز از XP تا ۸.۱

يک پزشک: هفته‌ي گذشته مايکروسافت اعلام کرد ديگر مشکلات امنيتي ويندوز XP را بررسي نخواهد کرد و به‌روزرساني و بسته‌ي امنيتي ديگري هم براي آن منتشر نمي‌کند. ويندوز XP تاکنون دوازده سال پر افتخار را پشت سر گذاشته و با اينکه نسخه‌هاي خيلي پيشرفته‌تر، قوي‌تر و ايمن‌تر از ويندوز XP عرضه‌شده‌اند، هنوز قدرتمند است و اکثر نيازهاي يک کاربر را برآورده مي‌کند. به همين خاطر بسياري از مردم جهان هنوز از آن استفاده مي‌کنند. در اين مقاله مي‌خواهيم نگاهي گذرا به فراز و نشيب‌هاي ويندوز از XP تا ۸.۱ داشته باشيم.

سال ۲۰۰۰: مايکروسافت بايد دو نيم شود!

مايکروسافت باعرضهٔ ويندوز ۹۵ و بعد از آن ۹۸، تحول بزرگي در بازار رايانه و سيستم‌عامل ايجاد کرد و توانست نوعي انحصار در بازار رايانه به دست آورد. اين پيشرفت با فراگير شدن استفاده از اينترنت همزمان شد و کاربران زيادي به استفاده از رايانه روي آوردند. در همين حين شکاياتي از مايکروسافت مطرح شد که از قدرت و انحصاري که در بازار رايانه به دست آورده سوءاستفاده کرده است. در سال ۲۰۰۰ ميلادي دادگاه آمريکا حکمي عليه مايکروسافت صادر کرد که به موجب آن مي‌بايست مايکروسافت به دو شرکت با وظايف متفاوت تقسيم مي‌شد. البته با تغيير قاضي پرونده‌ي مايکروسافت، آن حکم جنجالي تغيير کرد و هيچ‌گاه اجرايي نشد ولي داستان دو نيم شدن مايکروسافت تا ابد در تاريخ اين شرکت باقي ماند و توليدات مايکروسافت تا سال‌هاي سال تحت تأثير احکام صادرشده در آن دادگاه بودند.

سال ۲۰۰۱: استقبال از ويندوز XP

ويندوز XP يک برتري خاص نسبت به نسخه‌هاي پيشينش داشت که مي‌توان آن را يک ويژگي انقلابي در آن زمان دانست. ويندوز XP دو سيستم‌عامل تجاري و خانگي را در يک سيستم‌عامل تلفيق کرد و قدرت را در عين زيبايي براي هر دو گروه از کاربران به ارمغان آورد. Windows NT به عنوان هسته‌ي جديد ويندوز جايگزين هسته‌ي قديمي‌تر که ترکيبي از DOS و ويندوز بود، شد. کاربران ويندوز ۲۰۰۰ که نسخه‌ي تجاري ويندوز بود، يک سال پيش از ويندوز XP از هسته‌ي Windows NT استفاده کرده بودند. معرفي ويندوز XP يک ماه بعد از حمله‌ي ۱۱ سپتامبر در نيويورک انجام شد. جالب است بدانيد ويندوز XP در ابتدا اصلاً موفق نبود و بعد از يک سال از معرفي آن کمتر از ۱۰ درصد از کاربران ويندوز حاضر به ارتقاي سيستم‌عامل خود به ويندوز XP شده بودند.

سال ۲۰۰۲: آغاز عصر ايمني رايانه‌

تنها چند ماه از انتشار ويندوز XP گذشته بود که بيل گيتس يادداشت مشهورش را با عنوان «پردازش‌هاي قابل اعتماد» منتشر کرد. با فراگير شدن اينترنت ميان مردم جهان، يک تهديد بسيار بزرگ ويندوز را نشانه گرفته بود. هکر‌ها توانسته بودند با دو کرم بسيار خطرناک با نام‌هاي Code Red و Nimda به سرورهاي ويندوز در سال ۲۰۰۱ حمله کنند. بيل گيتس همزمان با انتشار يادداشتش، تمام توسعه‌هاي جديد را تعطيل کرد و برنامه‌نويسان مشغول ديدن آموزش‌هاي ايمني رايانه‌اي شدند. مشکلات ايمني ويندوز آن قدر زياد بود که تا سال‌هاي سال بخش بسيار مهمي از فرايند توسعه را به خود اختصاص داد.

مايکل هاوارد ده سال بعد بيان داشت: بيل گيتس خيلي کم يادداشت‌هاي اين‌چنيني منتشر مي‌کرد و انتشار آن يادداشت نشانه‌اي از اتفاق بسيار مهم در مايکروسافت بود.

سال ۲۰۰۳: به‌روزرساني ويندوز در «سه شنبه اصلاح»

حمله‌ي بد افزارها به ويندوز ادامه داشت تا اينکه در سال ۲۰۰۳ يک بد افزار به نام MSBlast/32 يا Blaster بسيار فراگير شد. اين بد افزار که رايانه را مرتباً Restart مي‌کرد از طريق شبکه و پروتوکل RPC انتشار مي‌يافت. در اکتبر سال ۲۰۰۳ مايکروسافت تصميم گرفت که به‌روزرساني‌ها را در روز خاصي از هر ماه منتشر کند تا مشتريان بتوانند براي به‌روزرساني رايانه‌هاي خود برنامه‌ريزي کنند. لازم به ذکر است براي مشترياني که تعداد زيادي رايانه دارند (مثل ادارات) مهم است که براي به‌روزرساني امنيتي رايانه‌هاي خود برنامه داشته باشند. روز سه شنبه‌ي دوم هر ماه براي اين کار انتخاب شد و سه‌شنبه‌ي اصلاح (Patch Tuesday) نام گرفت.

سال ۲۰۰۴: ويندوز XP سرويس پک ۲

با ظهور مشکلات ايمني متعدد در سيستم‌عامل ويندوز، مايکروسافت تمام تلاشش را بکار گرفت تا فرايند توسعه‌ي نرم‌افزاري خود را بهينه‌سازي و اصلاح کند.در اين راستا روش جديدي براي طراحي و توسعه‌ي نرم‌افزار به وجود آمد به نام چرخه‌ي حياتي توسعه‌ي ايمني (Security Development Lifecycle). يکي از اولين محصولات اين چرخه سرويس پک ۲ ويندوز XP بود که «تخته شيرجه» (Springboard) ناميده شد. بعضي معتقدند سرويس پک ۲ ويندوز XP تغييرات زياد و اساسي در سيستم‌عامل ايجاد مي‌کرد به طوري که مي‌توانست به عنوان يک سيستم‌عامل مجزا منتشر شود. ولي مايکروسافت عمداً آن را به صورت رايگان براي کاربران ويندوز XP عرضه کرد تا کاربران بيشتري ويندوزشان را ارتقا بدهند.

با گذشت چند سال از انتشار ويندوز XP منتقدين به اين نتيجه رسيده بودند که ظاهر جديد ويندوز بد نيست و اگر کسي هنوز عادت به ظاهر پيشين ويندوز دارد مي‌تواند به راحتي ويندوز XP را شبيه به ويندوز ۲۰۰۰ کند.

سال ۲۰۰۵: سقوط شاخ دراز!

مايکروسافت آرزو‌هاي بلند و بالايي براي نسخه‌ي بعدي ويندوز داشت و آن را شاخ دراز (Longhorn) نام‌گذاري کرده بود. Longhorn قابليت‌هاي خارق‌العاده‌اي داشت و قرار بود دنياي رايانه را به انحصار خود درآورد. Longhorn در کنفرانس حرفه‌اي برنامه‌نويسان در سال ۲۰۰۳ توانست توجه زيادي را به خود جلب کند.

در سال ۲۰۰۴ که اولين نسخه‌ي آزمايشي از Longhorn منتشر شد خيلي اميدوارکننده نبود. بيشتر قابليت‌هاي Longhorn درست کار نمي‌کرد لذا با ورود به سال ۲۰۰۵ تيم ويندوز در آرزوهاي بلندبالاي خود تجديدنظر کردند. مايکروسافت تصميمي گرفت در وال‌استريت ژورنال در مقاله‌اي با نام «راه اندازي مجدد Longhorn» به چاپ رسيد. مايکروسافت به اين نتيجه رسيده بود که Longhorn گزينه‌ي مناسبي براي جايگزين کردن ويندوز XP نيست لذا بيشتر تلاشي که براي Longhorn انجام داده بود را دور ريخت و از نو براي توليد يک سيستم‌عامل جديد برنامه‌ريزي کرد.

سال ۲۰۰۶: ويستا وارد مي‌شود

بعد از آبروريزي که به خاطر شکست Longhorn ايجاد شده بود انتظار داشتيم نسخه‌ي بعدي ويندوز يک نسخه‌ي متعادل با کارايي مناسب باشد. هيچ کس پيش‌بيني نمي‌کرد نسخه‌ي بعدي ويندوز هم محکوم به شکست شود.

تغييرات زيادي در بخش ارتباط با سخت‌افزار ويندوز ويستا به وجود آمده بود که نياز داشت سازندگان سخت‌افزار درايورهاي خودشان را با تغييرات ويندوز سازگار کنند. ولي تأخيرهاي متعدد مايکروسافت در عرضه‌ي ويستا باعث شد سازندگان به ويندوز ويستا بي‌توجه شوند. علاوه بر اين مايکروسافت به برخي سازندگان اجازه داده بود کارت‌هاي گرافيکي توليد و روانه‌ي بازار کنند که اصلاً از قابليت Aero پشتيباني نمي‌کردند. اين قابليت که نماد ويندوز ويستا است، يک جلوه‌ي جذاب تصويري و وجه تمايز ويندوز ويستا با نسخه‌هاي پيشينش به حساب مي‌رفت.

عدم برنامه‌ريزي مناسب براي ويندوز ويستا منجر به شکست سيستم‌عامل جديد مايکروسافت شد. ويستا تا منتشر شدن سرويس پک ۱ تنها يک مشت کد بود که درست کار نمي‌کرد. حتي بعد از منتشر شدن سرويس پک ۱ ويندوز ويستا، سازندگان سخت‌افزارها نتوانستند با آن هماهنگ شوند و درايورهايي که درست کردند در ويستا کارايي بسيار ضعيف و نامناسب داشتند.

سال ۲۰۰۷: شما از نسخه‌ي اصلي ويندوز استفاده نمي‌کنيد!

ويندوز XP علاوه بر مشکلات فراوان امنيتي، يک ايراد ديگر هم دارد که البته بيشتر به مايکروسافت مربوط مي‌شود تا به کاربران. نصب نسخه‌ي غير اصلي آن کار بسيار راحتي است و بسياري از مردم جهان بدون اينکه پولي بابت ويندوز بپردازند آن را با يک سريال جعلي نصب مي‌کنند و از تمام قابليت‌هاي آن استفاده مي‌کنند. مايکروسافت براي رفع اين مشکل يک سيستم تشخيص نسخه‌ي اصلي (Genuine) از غير اصلي در ويندوز ويستا قرار داد (WGA) که اگر اصلي بودن سيستم‌عامل توسط اين نرم‌افزار تشخيص داده نشود، برخي قابليت‌هاي سيستم‌َعامل مثل قابليت‌هاي امنيتي، به‌روزرساني‌ها و … غيرفعال مي‌شود و مرتباً به کاربر يادآوري مي‌شود که ويندوز شما اصل نيست.

WGA در سال ۲۰۰۷ کارش را آغاز کرد و در ابتداي راه بسيار ضعيف بود. بسياري از کاربران با اينکه نسخه‌ي اصلي ويندوز را خريده بودند با نصب يک نرم‌افزار يا تغييري در سخت‌افزار رايانه‌ي خود با پيغام «اصلي نبودن ويندوز» و سپس از کار افتادن برخي قابليت‌هاي آن مواجه مي‌شدند.

در سال ۲۰۰۸ بيشتر ايرادات WGA برطرف شده بود و به خوبي کار مي‌کرد ولي با اين حال تأثير منفي خود را در ذهن کاربران ويندوز ويستا ثبت کرده بود.

سال ۲۰۰۸: تير خلاص اپل به مايکروسافت با تبليغ «مک بخريد»

تبليغات تلويزيوني اپل با عنوان «مک بخريد» در سال ۲۰۰۶ آغاز شد ولي در سال ۲۰۰۸ حملات بي‌رحمانه‌اي به ويندوز ويستا انجام داد و با برشمردن ايرادات فراوان آن، کاربران را ترغيب به خريد مک مي‌کرد.

سال ۲۰۰۹: ويندوز ۷، آنچه که بايد از اول به جاي ويستا مي‌آمد

به خاطر مشکلات امنيتي ويندوز XP و ايرادات فني فراوان در ويندوز Longhorn و ويستا، پيش‌بيني مي‌کرديم که در سال‌هاي بعد از ويستا يک نسخه از ويندوز ارائه شود که مشکلات نسخه‌هاي قبلي ويندوز را نداشته باشد.

تحت مديريت استيفن سينوفسکي، ويندوز ۷ در زمان‌بندي مناسب عرضه شد. اين دفعه برخلاف دفعه‌ي قبل، سازندگان سخت‌افزارها با ويندوز ۷ هماهنگ بودند و البته ويندوز ۷ تغييرات عميق فراوان نداشت که مشکلات زيادي براي توليدکنندگان سخت‌افزار به وجود آورد. ويندوز ۷ بسيار بهتر از ويستا بود به طوري که گفته مي‌شود از اول بايد به جاي ويستا مي‌آمد. انتشار ويندوز ۷ يک تحول بسيار خوب در سيستم‌عامل ويندوز و بزرگ‌ترين موفقيت مايکروسافت به حساب مي‌آيد.

سال ۲۰۱۰: ويندوز ۷ بزرگ‌ترين موفقيت مايکروسافت است

بنا بر آمار NetMarketShare تنها ۹ ماه از عرضه‌ي ويندوز ۷ گذشته بود که تعداد رايانه‌هاي داراي ويندوز ۷ از کل رايانه‌هايي که در طي اين چند سال ويندوز ويستا نصب کرده بودند، بيشتر شد. يکي ديگر از عواملي که به موفقيت ويندوز ۷ کمک کرد، بازيابي اقتصاد جهاني پس از رکود بود که باعرضهٔ ويندوز ۷ همزمان شد. شرکت‌ها و اداره‌هايي که به علت مشکلات مالي تاکنون نتوانسته بودند سيستم‌عامل رايانه‌هايشان را ارتقا بدهند فرصت پيدا کردند تا بهترين ويندوز دنيا را بر روي رايانه‌هايشان نصب کنند. در همين روزها بود که اپل تبلت iPad را معرفي کرد و با اين کار جدالي تازه در دنياي فناوري به راه انداخت که هنوز ادامه دارد و شرکت‌هاي مختلف در زمينه‌ي تبلت‌ها با هم رقابت مي‌کنند.

سال ۲۰۱۱: پيش‌نمايش ويندوز ۸

در زماني که تبلت‌ها و رايانه‌هاي لمسي در زندگي مردم واردشده‌اند، مايکروسافت نياز داشت ظاهر قديمي ويندوز را که از سال ۱۹۹۵ تغيير اساسي نکرده بود، به گونه‌اي بهينه‌سازي کند که مناسب دستگاه‌هاي لمسي باشد.

در سپتامبر ۲۰۱۱ مايکروسافت رسماً از ويندوز ۸ رونمايي کرد.نسخه‌ي نمايشي ويندوز ۸ در ۲۴ ساعت اول انتشارش بيش از ۵۰۰ هزار بار دانلود شد. کاربران در اين زمان براي بار اول با رابط کاربري Metro روبرو شدند و مشخص شد تفاوت خيلي زيادي با رابط کاربري قبلي دارد لذا بسياري از کاربران از آن زده خواهند شد و چندين سال طول خواهد کشيد تا از ويندوز ۷ دل بکنند. دقيقاً همين شرايط براي ويندوز XP هم پيش آمده بود.

سال ۲۰۱۲: ورود رسمي ويندوز ۸ به بازار

با مديريت استيفن سينوفسکي، ويندوز ۸ با دقت و احتياط پيش‌روي مي‌کرد. ابتدا يک نسخه‌ي نمايشي براي کاربران خانگي، يک نسخه‌ي نمايشي نهايي و سپس نسخه‌ي کامل ويندوز ۸ عرضه شد. کمي بعد از عرضه‌ي رسمي ويندوز ۸، استيفن سينوفسکي از سمتش کناره‌گيري کرد. در همين موقع بسياري از اميدها براي موفقيت ويندوز ۸ به نااميدي تبديل شده بود. چون کاربران (مخصوصاً کاربراني که از موس و صفحه‌کليد استفاده مي‌کنند) در کار با ويندوز ۸ دچار مشکلات جدي شده بودند. حتي کاربران حرفه‌اي براي انجام کارهاي ساده‌اي مثل خاموش کردن سيستم احتياج به آموزش مخصوص داشتند.

سال ۲۰۱۳: ويندوز ۸.۱ با دکمه‌ي استارت آمد

مايکروسافت پيش از عرضه‌ي ويندوز ۸ هر سه سال يک‌بار از نسخه‌ي جديد ويندوز رونمايي مي‌کرد ولي باعرضهٔ ويندوز ۸ قول داد اين زمان را کوتاه‌تر کند. باعرضهٔ ويندوز ۸.۱ دقيقاً يک سال بعد از ويندوز ۸، مايکروسافت به قولش عمل کرد. ويندوز ۸.۱ تنها يک سرويس پک نيست بلکه تفاوت‌هاي قابل‌توجهي با ويندوز ۸ دارد.

معلوم است مايکروسافت به بازخورد کاربران نسبت به ويندوز ۸ توجه مي‌کند. در چند ماه بعد از انتشار ويندوز ۸، نرم‌افزارهاي جايگزين منوي استارت، پرفروش‌ترين نرم‌افزارهاي ويندوز بودند. مايکروسافت اين پيام را از کاربران دريافت کرد و دکمه‌ي استارت را به مکان قبلي‌اش برگرداند. البته لازم به ذکر است اين دکمه بيشتر جنبه‌ي رواني دارد چون در ويندوز ۸ هم وجود داشت.در ويندوز ۸ کافي است موس را به گوشه‌ي پايين سمت چپ صفحه بياوريد تا دکمه‌ي استارت ظاهر شود.

سال ۲۰۱۴: يک به‌روزرساني بزرگ براي ويندوز ۸

مايکروسافت چرخ توسعه‌اش را خيلي سريع کرده است چون هنوز مدت زيادي از عرضه‌ي ويندوز ۸.۱ نگذشته که يک به‌روزرساني عمده‌ي ديگر براي ويندوز عرضه کرده است. در اين به‌روزرساني سعي مي‌کند کمي ديگر از نارضايتي کاربران کم کند.

مايکروسافت در کنفرانس برنامه‌نويسان قول داد که منوي استارت را به ويندوز ۸ برگرداند و قابليتي فراهم کند که برنامه‌هاي Modern (نام جديد جايگزين Metro) به جاي اينکه الزاماً تمام صفحه باشند، در يک پنجره اجرا شوند. اقدامات و صحبت‌هاي اخير مايکروسافت حاکي از اين است که به رضايت کاربران از ويندوز ۸ بسيار اهميت مي‌دهد و هر آنچه که تاکنون به آن ايراد مي‌گرفتند به زودي برطرف خواهد شد.

انتقادات گسترده‌اي که در چند ماه اخير به ويندوز ۸ شد نشان مي‌دهد انحصاري که مايکروسافت ۱۴ سال پيش در بازار رايانه‌ها داشت از بين رفته و ديگر آن‌قدر قدرتمند نيست که دولت آمريکا بخواهد آن را به دو نيم کند.