مقایسه حمله ایرانیان به سفارت روسیه و آمریکا در تهران/تلاش ایران برای میانجی گری میان مسکو و واشنگتن

القدس العربی نوشت: جمعی از دانشجویانی که خود را « پیرو خط امام » نامیدند، در ماه نوامبر سال 1979 میلادی با اشغال سفارت امریکا در تهران ، فتیله بحران گروگانگیری دیپلمات های امریکایی را که 444 روز ادامه داشت روشن کردند ، این بحران به قطع رسمی روابط میان تهران و واشنگتن انجامید ، و متعاقبا اصطلاح « شیطان بزرگ » پدیدار شد . اما به گواهی تاریخ، ایرانی ها در فوریه 1828 زمان فتحعلی شاه قاجار به اقدامی فراتر از این گروگانگیری دست زدند ، به طوری که جمعی از ایرانی های خشمگین در آن تاریخ، به سفارت روسیه تزاری حمله ورشدند ، و این حمله، به قتل الکساندر گریبایدوف، سفیر روسیه انجامید ، و متعاقبا ایرانی ها اصطلاح « روسیه فرصت طلب » را ابداع کردند . امروز ایران تلاش می کند بین شیطان بزرگ و روسیه تزاری میانجیگری نماید تا از خطری که ممکن است از دروازه بحران اوکراین وارد شود ، و هر توافقی را که در مورد برنامه هسته ای ایران صورت گرفته از بین ببرد ، مصون بماند .

به گزارش سرویس بین الملل «تیک» Tik.ir، ایران از مسائل جاری در اوکراین دچار بیم و تشویش شده است ، واشنگتن در آن جا میزان خطرناک بودن بازی در حیات خلوت کرملین را می آزماید . مسکو نیز متقابلا میزان جدی بودن کاخ سفید را با مقدم شمردن دیپلماسی گفتگو بر صحبت از طریق دهانه توپ می آزماید . در این میان، ایران بیمناک است، چرا که این درس را حفظ کرده است که هرزمان بحران های شدید میان روسیه و ایالات متحده بروز کند، سیاست های در حال نوسان و ضد و نقیض روسیه در قبال خود ممکن است برای منافع حیاتی اش بسیار خطرناک باشد ، از طرفی، می داند که روسیه یک تاجر بین المللی حرفه ای و کارکشته است ، و برای حفظ آبرو و موقعیت خود حاضر است دوستانش را در بازار بین المللی به ثمن بخس بفروشد .

ایرانی که امروز نگران منافع خود می باشد امیدواراست ماه عسلی طولانی و واقعی بین شیطان بزرگ و روسیه فرصت طلب رخ دهد ، تا مذاکره میان تهران و کشورهای 1+5 به بار نشیند و توافق اخیر ژنو ماندگار شود . چیزی که ایران انتظارش را ندارد این است که همگرایی سیاسی اش با واشنگتن با یک تصمیم روسی منتفی شود ، و تمامی دستاوردهایش در نتیجه بحران اوکراین به هدر برود ، زیرا این به معنی بازگشت به نقطه صفر از نظر اقتصادی و سیاسی و هسته ای است . اما اگر روس ها به این نتیجه برسند که منافع ملی شان ایجاب می کند که دامنه رویارویی با امریکایی ها به خارج از مرزهای اوکراین کشیده شود چه خواهد شد ؟ همچنین اگر رئیس جمهور روسیه تصمیم بگیرد باعدول از مواضع قبلی خود در قبال مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 با برگ ایران در نبرد اوکراینی خود بازی کند چه خواهد شد ؟

این موضوع در نظر ایرانی ها دور از انتظار نیست ، زیرا تصمیم گیرنده ایرانی تجربه شخصی تلخی دارد و این تجربه تأکید می کند که روس ها مطلقا قابل اعتماد نیستند ، زیرا از یک سو، بارها در شورای امنیت اعمال تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی را وتو کرده ، و از طرف دیگر، تحت فشار امریکا و اسرائیل توافق نظامی دوجانبه را در مورد تحویل سامانه موشک های راهبردی S300 به تهران لغو کرده است ، همچنین ایرانی ها فراموش نمی کنند که چطور کرملین روند افتتاح اولین نیروگاه هسته ای بوشهر را به یک برگ سیاسی تبدیل کرد تا با تعلیق های مکرر از آن بهره برداری نماید ، بدون این که توجیهاتی حقیقی و قابل قبول ارائه دهد .

اگر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه تصمیم بگیرد در کشمکش با امریکا بر سر تعیین وضعیت آتی اوکراین از برنامه هسته ای ایران بهره برداری نماید، باید این انتظار را داشته باشد که طرفی که این بار مقابلش قرار خواهد گرفت خود ایران است ، زیرا الزامی ندارد که اهداف روسیه تزاری کاملا با محاسبات ایران منطبق باشد ، این بدان معنی است که خطر جدیدی بروز می کند و مذاکرات هسته ای میان ایران و جامعه بین الملل را از طریق دروازه اوکراین با نظارت دو قدرت بزرگ بین المللی ، یعنی روسیه و ایالات متحده تهدید می کند، افزون براین، خطر آتی از جبهه خاور میانه ای از طریق اسرائیل و سعودی و متحدانشان بروز می کند .

در این شرایط، ایران مجبور است به اقدامی غیر متعارف دست بزند ، یعنی این که بین دشمنی که دشمنی اش دیگر مطلق نیست و هم پیمانی که هیچگاه مورد اعتماد نبوده ، چوب را از میان بگیرد . ایرانی ها برخلاف عادت، خودداری از دادن رأی به یک قطعنامه بین المللی در محکومیت روسیه و سیاست هایش در اوکراین را ترجیح دادند ، این اتفاق در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد رخ داد . همچنین ایران توافق پیشنهادی مسکو را دراین مورد که مبادله نفت ایران با کالای روسی شامل چیزی باشد که تهران نمی تواند در نتیجه تحریم ها بدان دست یابد، کنار گذاشت . تهران هنوز توافقی منعقد نکرده است ، و انتظار نمی رود در شرایط فعلی دست به چنین کاری بزند ، به ویژه آن که جان کری، وزیر امور خارجه امریکا صراحتا گفته است که امضای توافق نامه اخیر، توافق ژنو با ایران در مورد برنامه هسته ای اش را تهدید می کند .

تهران می داند که خطر ادامه ایفای این نقش ممکن است به درازا بکشد ، به ویژه آن که رئیس جمهور روسیه در تحقق طرح اروپایی آسیایی خود و احیای نفوذ و نقش روسیه در خاور میانه و تثبیت موقعیت خود در آب های گرم جدی است ، و در عین حال، تصور نمی کند که روسیه با امکانات فعلی اش بتواند جبهه یک جنگ سرد با ایالات متحده و کشورهای غربی را بگشاید ، افزون براین، رئیس جمهور پوتین مایل نیست دامنه چالشگری و رویارویی در اوکراین از طریق کشاندن آن به صحنه های نظامی گسترش یابد .

مسکو می داند که تهران – ولو تاکتیکی – تغییر یافته است و دیگر با امریکایی ها در هرزمینه ای دشمنی ندارد ، مشروط براین که امریکا صراحتا وجود یک ایران هسته ای مسالمت آمیزرا به رسمیت بشناسد ، واشنگتن نیز می داند که تهران حاضر نیست از ائتلافش با روسیه دست بردارد ، مشروط براین که مذاکرات بر سر برنامه هسته ای اش به گروگانی در اختیار کرملین و محاسبات شخصی تبدیل نشود.