خاطرات یک «کیف انگلیسی» پردردسر

موسیقی خلق شده از سوی فرهاد فخرالدینی با الهام از معروفت ترین و محبوب ترین ملودی‌های قدمای موسیقی ایرانی بود که بدون استفاده از پیچیدگی‌های مرسوم و سنگین مندرج در بافت‌های ارکسترال این چنینی، زیبایی‌هایی را خلق کرد که می‌تواند همچنان گوش هر شنونده‌ای را با موسیقی نوازش دهد.

مهرزاد دانش از منتقدان حوزه سینما و تلویزیون چندی پیش بود که در بخشی از نقد خود پیرامون موسیقی متن و تیتراژ سریال «کیف انگلیسی» نوشته بود: موسیقی این سریال نیز جزو نقاط شاخص آن است. سریال فضاهای متنوعی از روستا تا شهر را نشان می‌دهد و همین امر تنوع قابل توجهی به بافت موزیک متن داده است تا آنجا که رنگ درویش‌خان و پیش درآمد محجوبی و والس‌موسیو لومر را در این سریال می‌شنویم.

مرتضی سروش‌نیا و حمید حیدرپناه از پژوهشگران حوزه موسیقی هم خرداد ماه سال ۱۳۹۱ درباره مؤلفه‌های ماندگاری موسیقی متن و موسیقی تیتراژ سریال «کیف انگلیسی» به ویژه در حوزه بازسازی خاطره‌ها با نواهای قدیمی نوشتند: موسیقی سریال کیف انگلیسی، مجموعه خاطره‌هاست؛ گنجینه‌ای از نغمه‌ها و نواهای خاطره‌انگیزی که برای نسل امروز ناخودآگاه یادآور فضای تهران قدیم و موسیقی آن دوره است. البته فرهاد فخرالدینی خود درباره موسیقی این مجموعه گفته برای ساخت آن کار سختی نداشته و بیشتر به حافظه موسیقایی خود رجوع کرده و نغمه‌هایی را که در دوران کودکی خود شنیده و به خاطر داشته دستمایه قرار داده و با تنظیم دوباره و بازآفرینی آنها موسیقی‌ای را که مناسب زمان وقوع داستان است برای آن در نظر گرفته است.

تیتراژ شروع رِنگی از درویش خان به نام «پریچهر و پریزاد» است که یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین رِنگ‌ها در میان آثار درویش خان است. در تنظیم این اثر توجه فخرالدینی به حفظ ملاحت و شیرینی ملودی مشهود است. پرهیز از بافت‌های سنگین و پیچیده و ارکستراسیون نرم و دلنشین عواملی است که به برجسته‌تر کردن زیبایی‌های ملودی درویش خان کمک شایانی کرده است.

تیتراژ پایانی هم والس زیبایی است ساخته آلفرد ژان باتیست لومر، موسیقیدان فرانسوی که در عصر قاجار به ایران آمد و حضور او سرآغاز دگرگونی‌های بنیادین و اساسی در موسیقی ایران شد. این قطعه با این‌که دارای ریتم والس است و به وسیله یک موسیقیدان غیرایرانی ساخته شده، روند حرکت ملودی در آن بیشتر به موسیقی شرقی و فضای موسیقی ایرانی نزدیک است تا موسیقی غربی. به بیان دیگران این قطعه بیشتر به فضای مقام بیات اصفهان نزدیک است تا گام مینور. جمله‌های این والس، جمله‌های قرینه‌ای زوج بوده و دارای حرکت‌های سکانس‌وار است و همین دو عامل باعث می‌شود برای گوش مخاطب ایرانی چه زمان خود لومر و چه امروز که دوباره تنظیم شده است، آشنا و دلنشین باشد. در تنظیم این والس استفاده از ساز ساکسیفون رنگ صوتی ویژه‌ای به موسیقی داده که تا حدی به القای فضای تاریخی اثر کمک می‌کند.

موسیقی متن و موسیقی تیتراژ سریال «کیف انگلیسی» ساخته فرهاد فخرالدینی یکی از شنیدنی‌ترین موسیقی تیتراژها در موزه خاطرات و نوستالژی‌های موسیقایی نسلی است که در موزه زیبا و فاخر خاطراتشان قطعاً برای موسیقی تیتراژ این سریال جایگاه ویژه و فاخری را در نظر گرفته‌اند و می‌توانند تا سال‌ها از تماشا و شنیدنش لذت ببرند.