مراحل ترخیص کالا به زبان ساده ( آنچه باید بدانید )

در امر تجارت خارجی و واردات و صادرات کالا فرایند های گوناگونی وجود دارد که لازم است هر تاجری که در زمینه تجارت برون مرزی فعالیت دارد از آن ها اطلاع پیدا کند، از این رو در این مقاله قصد داریم اطلاعات لازم در زمینه ی یکی از مهم ترین مراحل تجارت خارجی را در اختیار شما کاربران گرامی قرار دهیم. از جمله مهم ترین مرحله در روند تجارت خارجی باید به روند ترخیص کالا اشاره کرد. که در این مقاله به زبان ساده به آشنایی شما با این فرایند می پردازیم تا اطلاعات کافی در این زمینه را به دست آورید و در راستای ترخیص کالا از گمرک

 بهترین عملکرد را داشته باشید.

در این مقاله تلاش می کنیم اطلاعات کافی در رابطه با مراحل مختلف ترخیص کالا از گمرک شامل ثبت سفارش کالا، مدارک مورد نیاز جهت ترخیص کالا، مجوز های مورد نیاز در این امر، حق ورودی گمرک، ضرورت حضور یک ترخیص کار حرفه ای برای ترخیص کالا های ورودی از گمرک و تاثیر آن در سرعت گرفتن روند کار و .... را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

منظور از ترخیص کالا چیست؟

ترخیص کالا همانطور که در ابتدا نیز به آن اشاره شد یکی از مهم ترین مراحل در تجارت خارجی به شمار می رود. منظور از ترخیص کالا کلیه فرآیندی است که تاجران باید در راستای آزاد سازی کالا های خود از گمرک کشور انجام دهند. شما به عنوان یک تاجر برای این که بتوانید کالا های خود را از گمرک ترخیص کنید باید فرایند پیچیده ای و دشواری را پشت سر بگذارید. این امکان وجود دارد که در بعضی مواقع فرایند ترخیص کالای شما چندین ماه طول بکشد. فرایند ترخیص کالا به طور کلی از زمانی که شما به عنوان یک تاجر اقدام به خرید یا پیش خرید کالا از کشور مبداء می کنید تا زمانی که کالا های خود را از کمرگ کشور خود تحویل بگیرد را شامل می شود. به همین دلیل گفته می شود فرایند ترخیص کالا مراحل پیچیده ای دارد. در ادامه به صورت کلی شما را با این مراحل آشنا می کنیم.

معرفی مراحل ترخیص کالا از گمرک به طور خلاصه

همان طور که در بالا اشاره شد ترخیص کالا دارای مراحل پیچیده و مختلفی است که شامل ثبت سفارش کالا، تهیه پیش فاکتور، بررسی و تایید اظهار نامه گمرکی، دریافت مجوز های لازم مربوط به نوع کالا ها، کارشناسی ارزش کالا ها، دریافت شماره کوتاژ، تعیین مسیر گمرکی، بررسی تطابق کالا با اطلاعات وارد شده در سایت، پرداخت هزینه های مختلف مانند عوارض، حق ورودی گمرک، هزینه انبار داری و .... می باشد. در ادامه این قسمت برای آشنایی شما همراهان گرامی با این مراحل به ارائه ی توضیحی مختصر در رابطه با هر کدام از موارد ذکر شده می پردازیم.

1- ثبت اظهار نامه گمرکی در سامانه EPL

اظهار کالا در سامانه EPL به این معنی می باشد که کالا توسط مامورین و کارمندان گمرک بازرسی شود، در این راستا نیاز است به عنوان صاحب کالا و یا نماینده حقوقی وی به صورت اینترنتی و مجازی اقدام به وارد کردن اطلاعات مربوط به کالا ها در سامانه EPL کنید. برای این کار باید به آدرس irica.gov.ir مراجعه کنید. در این سایت اطلاعاتی که برای ثبت اظهار جهت ترخیص کالا نیاز است نام برده شده است. شما می توانید به این سایت مراجعه کنید و فرم مورد نظر را بر اساس اطلاعات خواسته شده تکمیل کنید. توجه داشته باشید که باید تمامی اطلاعات به درستی در این سایت درج شوند. برای اطمینان در این کار می توانید ثبت اظهار نامه خود را به ما در گروه تجاری ققنوس بسپارید.

2- دریافت شماره کوتاژ

یکی دیگر دیگر از مراحل ترخیص کالا در گمرک دریافت شماره کوتاژ می باشد. شماره کوتاژ در واقع شماره ای است که به اظهار نامه ثبت شده تعلق می گیرد. زمانی که شما اطلاعات مورد نیاز مربوط به کالا هایتان را در سامانه EPL وارد کنید پس از تکمیل، اطلاعات کالاها قفل می شود، پس از آن سیستم به صورت خودکار یک کد چند رقمی در اختیار شما قرار می دهد که به این کد شماره سریال اظهار نامه و یا شماره کوتاژ می گویند. شماره کوتاژ یکی از مهم ترین اطلاعات مورد نیاز برای ترخیص کالا می باشد که در مراحل مختلف به کار می آید و کالا های شما با این کد شناخته می شوند.

3- تعیین مسیر گمرکی کالا ها

یکی دیگر از مراحلی که باید برای ترخیص کالا از گمرک طی کنید تعیین مسیر گمرکی می باشد. در کمرگ برای بررسی کالا ها و ارزیابی آن ها سه مسیر وجود که بر اساس قرار گیری کالا در هر یک از آن ها نوع بازرسی متفاوت خواهد بود.

- مسیر سبز: کالا ها در این مسیر نیاز به کنترل و بازرسی های خاصی ندارند و حداقل کنترل و مدارک لازم را لازم دارد.

- مسیر زرد: در این مسیر کالا ها تنها با چک کردن مدارک مربوطه بازرسی می شوند و نیازی به بازرسی فیزیکی نیست.

- مسیر قرمز: کالا هایی که در مسیر قرمز قرار می گیرند هم به بازرسی دقیق مدارک نیاز دارند و هم بازرسی فیزیکی می شوند.

4- کنترل و بررسی کالا ها

مرحله ی پس از تعیین مسیر گمرکی مرحله بررسی و کنترل کالا می باشد. در این مرحله کالای شما بر اساس مسیری که در آن قرار گرفته است ( سبز – زرد – قرمز ) مورد بررسی قرار می گیرد. این که کالا در کدام یک از این سه مسیر قرار بگیرد بسته عوامل مختلفی می باشد که از جمله آن ها می توان به نوع کالا، کشور تولید کننده، کیفیت کالا، اعتبار صاحب کالا، و .... اشاره کرد، اما مهم ترین عامل در نحوه کنترل کالا اطلاعاتی است که در مرحله اظهار در سامانه EPL ثبت می شود از این رو برای انجام این مرحله فوق مهم می توانید به کارشناسان ما در گروه تجاری ققنوس اعتماد کنید.

5- أخذ مجوز های مورد نیاز

مرحله بعدی که باید در فرایند ترخیص کالا پشت سر بگذارید مرحله دریافت مجوز می باشد در این مرحله بسته به اطلاعاتی که شما به عنوان صاحب کالا یا یک حق العملکار در سامانه EPL وارد کرده اید یک سری مجوز برای کالا ها تعیین می شود. نوع و تعداد مجوز هایی که باید برای ترخیص کالا های خود از سازمان ها و نهاد های گوناگون دریافت کنید به نوع کالا، کشور سازنده، و ... بستگی دارد. از جمله مجوز های لازم در خصوص ترخیص کالا می توان به مواردی چون: مجوز وزارت بهداشت، مجوز اداره استاندارد، مجوز از وزارت سمت و ... اشاره کرد.

6- بررسی تطابق کالا با اطلاعات وارد شده در سامانه EPL توسط کارشناس

در این مرحله از ترخیص کالا از گمرک، یکی از کارشناسان گمرک وظیفه دارد کالا ها را با اطلاعات ثبت شده از آن ها در سامانه EPL مورد بررسی قرار دهد تا از صحت این تطابق اطمینان حاصل کند. علاور بر این کار در این مرحله کارشناس مجوز ها و مدارک ارائه شده در مراحل قبل را نیز مورد بررسی قرار می دهد. وی وظیفه دارد از ارزش مالی کالا اطمینان حاصل کند و آن را با تعرفه های گمرکی تعیین شده که شما به عنوان صاحب کالا باید آن را بپردازید مطابقت دهد و در صورت درست بودن مدارک تاییدیه این مرحله را امضاء کند.

7- پرداخت هزینه های صندوق و أخذ گواهی ترخیص کالا

این مرحله از فرایند ترخیص کالا در رابطه با پرداخت هزینه های تعیین شده توسط گمرک می باشد. شما می توانید برای تخمین هزینه ی گمرکی کالا های خود به کارشناسان ما در گروه تجاری ققنوس مراجعه کنید. در این مرحله باید هزینه هایی شامل، عوارض گمرکی، حق ورودی گمرک، هزینه انبار داری، هزینه بازرسی، در صورت نیاز هزینه آزمایشگاه و .... را پرداخت کنید. پس از تسویه هزینه های تعیین شده سندی تحت عنوان پروانه سبز گمرکی برای شما صادر خواهد شد. این سند مجوزی برای دریافت کالا ها و خروج آن ها از گمرک می باشد و مدرکی برای انجام تسویه حساب با گمرک می باشد.

8- انبار داری و مرحله بارگیری کالا ها

مرحله ی دیگر از فرایند ترخیص کالا دریافت قبض انبار داری است. به عنوان صاحب کالا پس از دریافت پروانه سبز گمرکی باید برای دریافت قبض انبار اقدام کنید. برای این کار باید با شرکتی که حمل و نقل کالا ی شما را تا کنون بر عهده داشته است تسویه حساب کنید. هزینه ی حمل و نقل کالا ها به عوامل مختلفی چون وزن کالا ها، تعداد کالا ها، نوع کالا ها، مسافت و مسیر طی شده، حجم کالا ها و ... بستگی دارد. قبض انبار شامل اطلاعاتی چون: اطلاعات صاحب کالا، نوع کالا، وزن کالا ها، زمان نگهداری در انبار، شرایط نگهداری و ... می باشد.

9- دریافت کالا ها و ترخیص نهایی آن از گمرک

آخرین مرحله در فرایند ترخیص کالا از گمرک دریافت بیجک انبار می باشد. بیجک انبار مدرکی است که نشان می دهد شما پروانه سبز گمرکی را دریافت کردید و با گمرک تسویه حساب کردید و دارای مهر خروج برای تحویل کالا های خود هستید. این مدرک در واقع یک نوع رسید تحویل کالا به حساب می آید. در صورتی می توانید این مدرک را تحویل بگیرید که کلیه مدارک مورد نیاز را به گمرک تحویل داده باشید. استفاده از از ترخیص کاران گروه تجاری ققنوس برای ترخیص کالا از گمرک باعث می شود محموله شما در کم ترین زمان و هزینه ممکن ترخیص شود.

ثبت سفارش کالا چگونه صورت می گیرد؟

هر فردی که قصد دارد اقدام به تجارت برون مرزی کند باید کالا های خود را در سامانه جامع تجارت ثبت سفارش کند. برای این کار باید باید به سامانه جامع تجارت مراجعه کرد. اگر قبلا از این سایت استفاده کرده اید با استفاده از گزینه عضو هستم و در غیر این صورت با استفاده از گزینه عضو نیستم وارد شوید و با وارد کردن اطلاعات شخصی چون نام و نام خانوادگی، کد ملی و ... اقدام به عضویت در این سایت نمایید. نکته مهمی که در خصوص ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت وجود دارد این است که باید ابتدا مجوز ثبت سفارش کالا را از سازمان توسعه و تجارت کشور دریافت کنید و سپس اقدام به ثبت سفارش کالا نمایید. مجوز ثبت سفارش کالا بین 5 تا 6 ماه اعتبار دارد و برای دریافت آن به مدارک زیر نیاز دارید:

- کارت بازرگانی

- دریافت مجوز های قانونی مورد نیاز

- اصل فاکتور به همراه کپی آن

- مدارک مربوط به ثبت سفارش امضا شده توسط فرد متقاضی

برای این که بتوانید به ثبت سفار ش کالا در سامانه جامعه تجارت اقدام کنید نیاز به پیش فاکتور یا پروفرما اینوس دارید تا بتوانید از طریق آن اقدام به وارد کردن اطلاعات مورد نیاز در روند ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت نمایید. پیش فاکتور شما باید شامل اطلاعاتی چون:

-        اطلاعات کامل خریدار

-        اطلاعات کامل فروشنده

-        تاریخ صدور پیش فاکتور

-        مدت زمان اعتبار آن

-        کشور مبدا

-        کشور مقصد

-        شرایط حمل محموله

-        شیوه پرداخت وجه معامله و نوع ارز مورد استفاده

-        مشخص کردن گمرک مبدا و گمرک مقصد و....

باشد. برای تعیین هزینه ثبت سفارش کالا که از مدارک مهم در تخیص کالا می باشد می توانید از کارشناسان ما در گروه تجاری ققنوس کمک بگیرید.

لیست مدارک مورد نیاز جهت ترخیص کالا

در صورتی که به عنوان یک تاجر برون مرزی قصد دارید اقدام به واردات کالا نمایید باید توجه داشته باشید که انجام این کار و در نهایت ترخیص کالا های وارد شده به کشور از گمرک نیاز به یک سری مدارک دارد که از جمله آن ها باید به مجوز های مورد نیاز، لیست عدل بندی، فاکتور و پیش فاکتور، قبض انبار، نرخ ارزش کالا، گواهی ترخیص، بارنامه، بیمه نامه و .... اشاره کرد. در ادامه به توضیح چند مورد از این مدارک می پردازیم.

1- مجوز های مورد نیاز

هر کالایی که وارد کشور می شود بسته به نوع، ماهیت، کشور سازنده، کاربرد و ... که دارد نیاز به یک سری مجوز پیدا می کند که وجود این مجوز ها در فراین ترخیص کالا از گمرک بسیار موثر و حیاتی می باشد. شما به عنوان تاجر وظیفه دارید بسته به نوع کالایی که خریداری می کنید مجوز های مورد نیاز ترخیص کالا  را تهیه نمایید. برای این کار پس از ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت نوع مجوز های مورد نیاز به شما اطلاع داده خواهد شد که باید قبل از ورود کالا ها به کشور نسبت به دریافت آن ها اقدام نمایید.

2- لیست عدل بندی

لیست عدل بندی یا پکینگ لیست، لیستی است که توسط فروشنده و یا فرستنده کالا ها تهیه شده است. این لیست حاوی مشخصات و اطلاعات درون محموله ارسالی می باشد. و زمانی که محموله شما دارای چندین نوع کالای مختلف می باشد اطلاعات این کالا ها در این لیست درج می شود، در واقع این لیست محتویات محموله را مشخص می کند. این لیست یکی از مهم ترین مدارک مورد نیاز در روند ترخیص کالا از گمرک می باشد. از جمله اطلاعاتی که در این لسیت درج می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-        شماره ردیف کالا

-        اطلاعات کامل فروشنده

-        اطلاعات کامل گیرنده

-        اطلاعات کامل کشور مبداء

-        اطلاعات کامل کشور مقصد و ....

3- بارنامه

در روند ترخیص کالا یکی دیگر از مدارک مهم بارنامه کالا ها می باشد. بارنامه سندی است که از طرف شرکت حمل و نقلی که وظیفه ی حمل کالا ها را به عهده گرفته اند تنظیم و صادر می شود. بارنامه بسته به وسیله ی نقلیه ای که وظیفه حمل کالا را به عهده دارد می تواند برای انواع حامل های هوایی، دریایی و یا زمینی صادر شود. از جمله اطلاعاتی که در بارنامه ذکر می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- اطلاعات فرد حمل کننده

- اطلاعات فرستنده و گیرنده

- تعدا کالا ها

- وزن و ابعاد کالا ها

- و .....

مجوز های ضروری ترخیص کالا چیست؟

زمانی که قصد دارید کالایی تجاری را به کشور وارد کنید باید بسته به نوع آن اقدام به دریافت یک سری مجوز نمایید. از جمله مجوزهایی که در روند ترخیص کالا ممکن است به آن ها نیاز باشد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- مجوز اداره استاندارد: مجوز استاندارد یکی از مجوز های مهم برای روند ترخیص کالا می باشد. این مجوز با چک کردن کالای وارداتی در آزمایشگاه های سازمان استاندارد و تایید نهایی کالا صادر می گردد.

2- مجوز وزارت بهداشت: یکی دیگر از مجوز های مورد نیاز برای ترخیص کالا مجوز وزارت بهداشت می باشد. این مجوز معمولا برای محموله هایی که شامل کالا های ارایشی – بهداشتی هستند مورد نیاز است. این مجوز با بررسی اسناد مربوط به کالا ها و همچنین آزمایش نمونه هایی از محموله در آزمایشگاه و در صورت تایید نهایی صادر می شود.

3- مجوز سازمان ارشاد و فرهنگ اسلامی: از دیگر مجوز های لازم برای ترخیص کالا از گمرک مجوز سازمان ارشاد و فرهنگ اسلامی می باشد. زمانی که کالا هایی با محتویات فرهنگی دینی وارد کشور می شود باید برای عبور از سد گمرک و ترخیص از آن دارای مجوز سازمان ارشاد و فرهنگ اسلامی باشد.

4- و ....

منظور از حقوق ورودی گمرک چیست؟

یکی از هزینه هایی که شما به عنوان صاحب کالا در روند ترخیص کالا از گمرک موظف به پرداخت آن هستید حقوق ورودی گمرک می باشد. حقوق ورودی گمرک به هزینه ای گفته می شود که در ازای کل ارزش محموله ی وارداتی به کشور از صاحب کالا دریافت و به گمرک پرداخت می شود. این مبلغ با سایر هزینه های گمرکی مانند: هزینه انبار داری، هزینه کارشناسی، هزینه باربری، هزینه عوارض گمرکی، هزینه آزمایش ها، هزینه بررسی و کنترل کالا ها، هزینه ایکس ری و ... متفاوت می باشد. برای این که از حقوق ورودی گمرکی که به کالا های وارداتی شما تعلق می گیرد مطلع شوید می توانید به کارشناسان ما در گروه تجاری ققنوس مراجعه کنید. کارشناسان ما در این رابطه با استفاده از یک سری اطلاعات مربوط به کالا ها هزینه ی حقوق ورودی گمرکی را که به کالا های شما تعلق می گیرد محاسبه کنند.

اهمیت حضور یک ترخیص کار حرفه ای جهت ترخیص کالا

از آنجایی که ترخیص از گمرک یکی از مهم ترین مراحل در تجارت برون مرزی به شمار می آید، حضور ترخیص کار که می تواند تاثیر بسیار مثبتی در روند ترخیص کالا داشته باشد بسیار پر اهمیت است. فرد ترخیص کار کسی است که باید از قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات در هر کشور اطلاع کامل داشته باشد و همچنین به قوانین و مقررات گمرک مسلط باشد. چنین فردی با اطلاع از روند کاری گمرک می تواند با اقدام به موقع در جهت دریافت و تکمیل مدارک لازم برای ترخیص کالا و ارائه به موقع آن به اداره گمرک مورد نظر روند کار را که ممکن است در شرایط عادی چندین ماه طول بکشد به سرعت جلو ببرد، که در این صورت هم در وقت و هم در هزینه صاحب کالا صرفه جویی کرده است و باعث سود برای صاحب کالا شده است. از جمله ویژگی های یک ترخیص کار حرفه ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-        داشتن سابقه درخشان در زمینه ترخیص کالا

-        امانت دار و مورد اعتماد بودن

-        آشنایی کامل و جامع با قوانین و مقررات صادرات و واردات

-        آشنایی با روند کاری گمرک

-        داشتن کارت بازرگانی در صورتی که قرار است ترخیص کار به عنوان حق العملکار به ترخیص کالا بپردازد. و ...

جمع بندی

با توجه به مطالبی که در طول این مقاله به آن اشاره شد امید است که به اهمیت ترخیص کالا در زمینه تجارت خارجی پی برده باشید. در روند ترخیص کالا تهیه مدارک مورد نیاز و ارائه آن به گمرک و اجرای هر یک از مراحل ترخیص کالا به ترتیب و در زمان مناسب و همچنین استفاده از یک ترخیص کار حرفه ای همچون ترخیص کاران گروه تجاری ققنوس که علاوه بر ترخیص کالا به ارائه مشاوره های سود آور می پردازند، علاوه بر این که باعث می شود کالا های شما در زمان کم از گمرک ترخیص شود، سود بالایی را نیز برای شما به همراه دارد.