درس مهم حسن روحانی برای خاورمیانه

اندیشکده «بروکینگز» نوشت: تیم انتقالی «حسن روحانی» ، با گفتن اینکه امور بدتر از آن چیزی است که تصور می‌شد، انتظارات برای احیای اقتصادی سریع را کمتر کرد. در عین حال وزیر اقتصاد فعلی تصویری مطبوع از اوضاع را ترسیم کرد. جدای از سیاست، روحانی در عرصه اقتصادی ایران نیز با مشکلات زیادی روبرو خواهد بود.

به گزارش سرویس بین الملل تیک Tik.ir، دولت «احمدی نژاد» در سال 2008 انتشار آمار مربوط به درآمد ملی را به عنوان بخشی از ترازنامه سالانه بانک مرکزی ایران متوقف کرد و یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها یعنی نرخ رشد اقتصادی، را در پرده ابهام گذاشت.

گزارش‌های این دولت درباره تورم و بیکاری منظم‌تر، اما فاقد اعتبار بوده است، زیرا این گزارش‌ها اغلب مرموز و در قالب مثبت‌ترین حالت‌ها ارائه شده‌اند. هفته گذشته بانک مرکزی ایران اعلام کرد نرخ تورم ماه گذشته ایران تا 21 ژوئن، 9/35 درصد بوده که متوسط شاخص قیمت مصرف کننده در دو دوره 12 ماهه است. در واقع این شاخص طی 12 ماه گذشته 50 درصد افزایش داشته است.

شاید بزرگ‌ترین غافلگیری برای تیم «روحانی» بودجه دولت باشد، که هفته آتی آن را به دست خواهند گرفت. «اکبر ترکان» ، مشاور ارشد «روحانی» و مدیر تیم انتقالی وی بیان کرد که وی نمی‌تواند منابع درآمدی قابل‌اطمینانی برای 38 درصد مخارج دولت پیدا کند. و این اولین چالش پیش روی دولت جدید است: چگونگی کنترل تورم با سرمایه‌های عمومی در چنین وضعیت وخیمی.

«روحانی» تشکیل دولت «تدبیر و امید» را وعده داده است، دولتی که «کلیدی برای درهای قفل‌شده» در دست دارد. به این دلیل است که انتظار می‌رود طی 100 روز اول ریاست جمهوری وی اقتصاد ایران بهبود یابد، اما فراتر از آن اوضاع تغییر می‌کند.

موضع میانه‌روی «روحانی» به لحاظ انتظارات پایین‌ آمدن میزان تورم ثمر داده است و این منجر به تثبیت بازارهای ارز خارجی شده و به تدریج پس‌اندازهای خارجی به بانک‌ها بازمی‌گردند، از اینرو بحران نقدینگی که گریبان تجارت ایران را گرفته کاهش خواهد یافت.

انتظار می‌رود تیم اقتصادی «روحانی» که طی هفته آینده اعلام خواهد شد شامل اقتصاددانانی مجرب باشد و این سبب اعتمادسازی بیشتر میان فعالان اقتصادی ایران خواهد شد.اما برای احیای امید، «روحانی» باید اقدامات بیشتری انجام دهد؛ وی باید شغل آفرینی کند.

تنها در صورتی می‌توان شغل آفرینی کرد که تولیدکنندگان بتوانند صادرات داشته باشند یا در تولید اجناس و کالاهای جایگزین کالاهای وارداتی سرمایه‌گذاری کنند. با این وجود این کار به دلیل تحریم‌های بین‌المللی برای آنها بسیار دشوار و توانایی‌شان محدود شده است. چرا که این تحریم‌ها دروازه‌های اقتصاد جهانی را به سوی تولیدکنندگان ایرانی بسته است.

«روحانی» مدت زمانی کمتر از دو سال وقت دارد که به مردم ایران اثبات کند ایرانی کشوری میانه‌رو است، مایل به تعامل با جهان خارج است و می‌تواند سریع‌تر سکانداری کند. او فرصتی تاریخی در پیش دارد تا درسی بدهد که نه فقط برای ایران، بلکه برای تمام خاورمیانه درس مهمی است.