هیچکس این حرف آمریکا را باور ندارد: هر وقت توافقنامه امضا شود، تمامی تحریم ها علیه ایران را لغو خواهیم کرد

روزنامه روسی وستی کافکازا نوشت: در روز 20 ماه ژوئن در وین، دور پنجم مذاکرات میان «گروه 1+5» دولت های میانجی گر (امریکا، روسیه، انگلیس، آلمان، فرانسه، چین) و ایران به پایان رسید.

به گزارش «تیک»، تشدید بحران در عراق که گروه تروریستی «دولت اسلامی عراق و شام» بخش های مهم خاک آن را تحت کنترل خود درآورده است، در روند مذاکرات تاثیر چشم گیری نشان می دهد. در نتیجه دور پنجم، طرفین موفق شدند در تدوین متن توافقنامه ای که تضمین کننده ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران و لغو تحریم های اعمالی علیه این کشور است، به پیشرفت هایی دست یابند. در این میان، تا پیش از 20 ماه ژوئیه که قرار است تدوین توافقنامه نهائی پایان گیرد، طرفین باید بسیاری از امور را نیز انجام دهند. کارشناسان، پروفسور ولادیمیر ساژین، کارمند علمی ارشد انستیتوی خاور شناسی آکادمی علوم روسیه، و رجب صفاراف، رئیس انستیتوی مطالعات ایران معاصر، روند مذاکرات را تجزیه و تحلیل کردند.

ولادیمیر ساژین ضمن اشاره به دور پنجم مذاکرات ایران و «گروه 1+5» میانجی گران بین المللی در رابطه با برنامه هسته ای تهران که در وین برگزار شد، در خصوص مساله لغو تحریم ها توضیحاتی داد. این کارشناس گفت: «در جهان، قدرت های مشخصی مطرح اند که در کل، اجازه نمی دهند جمهوری اسلامی ایران از برنامه هسته ای برخوردار باشد. در میان آنها می توان به اسرائیل و برخی از گروهک ها در امریکا اشاره کرد. آنها می گویند، هر توافقی با ایران که این کشور را از حق توسعه تکنولوژی هسته ای برخوردار کند – اشتباه بزرگی است که البته، اینطور نیست. بدون تردید، ، هر کشوری که پیمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی را امضا کرده و عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی است، از حق توسعه تکنولوژی هسته ای خود برخوردار است، اما در چارچوب کنترل دقیق آژانس بین المللی انرژی اتمی. تا آنجایی که من فهمیده ام، مهمترین مساله ای که تاکنون حل و فصل نشده، لغو تحریم ها است.»

وی افزود: «شما می دانید که در حال حاضر، توافقنامه موقتی ماه نوامبر اعتبار دارد که مهلت آن، از 20 ماه ژانویه تا 20 ماه ژوئیه است. طی این مدت، ایران در شفاف کردن برنامه هسته ای خود، اقدامات بسیاری انجام داده است. گفتنی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص ایران، کمترین ادعایی ندارد. ایران تمامی مطالبات مربوط به خود را انجام می دهد. امریکایی ها نیز به نوبه خود، ماهانه، 600 – 400 میلیون دلار از حساب 4 میلیارد و 200 میلیون دلاری پول های بلوکه شده ایران را که قرار است طی شش ماه آزاد شود، به ایران پرداخت می کنند. این یعنی، امریکایی ها نیز تمامی تعهدات مربوط به خود را طبق این طرح اجرا می کنند».

به گفته ساژین، مساله کلیدی باقی مانده، لغو حقوقی تحریم ها است: «مساله اصلی این است که آن دسته از تحریم های سختی که در سال 2012 میلادی، چه از سوی امریکا و چه اتحادیه اروپا و دیگر کشورهایی که بعدها به این تحریم ها پیوستند، علیه ایران اعمال شده اند، از لحاظ حقوقی لغو نشده اند– نه تحریم هایی که در جهت کاهش خرید نفت از ایران اعمال می شوند و نه تحریم های علیه بیمه کشتی های نفتی.»

وی افزود: «ایران هنوز خارج از سیستم بین المللی بانکی قرار دارد. البته باید گفت که در این اواخر، مبتکران اصلی تمامی این تحریم ها امریکایی ها بوده اند. اما، یکبار دیگر تکرار می کنم که از لحاظ حقوقی این تحریم ها لغو نشده اند. روند و مکانیسم لغو تحریم ها هنوز آماده نشده است. هر چند، امریکایی ها می گویند: هر وقت توافقنامه امضا شود، تمامی تحریم ها را لغو خواهیم کرد. اما هیچکس این سخن را باور ندارد. این یعنی، مهلت تعیین شده، برنامه مشخص برای لغو تدریجی تحریم ها و غیره. مساله دیگر این است – ایران می خواهد تمامی تحریم ها لغو شوند، از جمله آن دسته از تحریم هایی که به برنامه هسته ای ایران ارتباطی ندارند. شما می دانید که از 34 سال پیش، علیه ایران تحریم هایی با رویکردهای گوناگونی اعمال می شوند. ایران خواهان لغو تمامی این تحریم ها است. مخالفانی از امریکا و اروپای غربی می گویند – خیر، ما فقط در خصوص آن دسته از تحریم های اعمالی علیه ایران سخن خواهیم گفت که علیه برنامه هسته ای این کشور اجرا می شوند. بدین ترتیب، در این مورد نیز مسائل زیادی باید بحث و بررسی شوند».

به گفته رجب صفراف، این دور از مذاکرات، در روند گفتگوها نقش کلیدی ایفا کرده است: در جهان، بسیاری از افراد با بی صبری در انتظار برگزاری این دور از مذاکرات بودند، زیرا در این دور، مشخص می شود که رویدادهای پیرامون ایران و توافق های احتمالی با ایران، در کدام رویکردی پیش خواهند رفت. در حقیقت، هیچکس مطمئن نبود که مذاکره کنندگان به چه نتیجه ای دست پیدا خواهند کرد. در آستانه برگزاری این دور از مذاکرات، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، با خوشبینی تمام اعلام کرد که عملا، میان ایران و «گروه 1+5» در رابطه با مسائل اصولی روند مذاکرات، توافق حاصل شده است. این سخن، بسیاری از افراد را امیدوار کرد. در حقیقت، دور پنجم، به یکی از دورهای کلیدی مذاکرات بدل شد و طی پنج روزی که مذاکرات در جریان بود، مشخص شد که توافق حاصل خواهد شد یا خیر، آیا تا روز 20 ماه ژوئیه، توافقنامه امضا خواهد شد و یا طرفین، براساس دستور کار، تمدید این مهلت را درخواست خواهند کرد».

این کارشناس بر اهمیت نتایج مذاکرات تاکید کرد: «در هفته گذشته در وین، توافق اصولی حاصل شد که می توان نتیجه آن را نقطه ای غیر قابل بازگشت در روند مذاکرات بشمار آوریم. این یعنی چه؟ برای نخستین بار، طرفین در مورد مواضع الگویی توافقنامه نهایی به توافق رسیدند و یکپارچگی نشان دادند. در خصوص شالوده یگانه و رویکرد توافقنامه، توافق حاصل شد. مهم ترین مساله این است که در خصوص عنوان اجرایی و زمینه های اصلی سند که بسیاری در انتظار آن هستند، توافق حاصل شد. شالوده و دستور کار مشخص شده است که براساس آن، احتمال دارد که روند مذاکرات توسعه یابد. دومین نتیجه این دور از مذاکرات، هم رای بودن طرفین در خصوص این موضوع بود که فعلا، نیازی به تمدید روند مذاکرات نیست و فعلا می توان کار تدوین توافقنامه را تا روز 20 ماه ژوئیه به پایان رساند. سومین نتیجه این دور از مذاکرات که بسیار نیز مهم است، تمایل طرفین برای دستیابی به موفقیت در امضای این سند تا روز 20 ماه ژوئیه است.