حسرت ١٥ساله برای آب در شهر سیل زده

ساکنان شهرستان «رابر» کرمان، ٥٤ ساعت متوالی از هفته گذشته را بدون آب سپری کردند، بحران کم‌آبی در روزهای قبل از عید فطر و بعد از آن در این شهرستان به اوج خود رسید. شهرستانی که حالا ١٥سالی است که آب آشامیدنی‌اش جیره‌بندی می‌شود.

به گزارش شهروند، از اواخر بهار تابستان تا آبان‌ماه، آنها روزانه تنها ٣٠ دقیقه تا یک ساعت آب دارند، اگر هم بارانی ببارد، برخی روزها به ٢ تا ٣ ساعت می‌رسد، در غیر این صورت زندگیشان با بطری‌های آب معدنی و دبه‌هایی می‌گذرد که یا باید آنها را از مغازه‌ها بخرند یا منتظر شوند تانکرهایی که در برخی مناطق شهرستان نصب شده، پر شوند. خیلی‌ها هم از آب رودخانه برای مصرف روزانه‌شان استفاده می‌کنند. این حال و روز ١٥‌هزار نفر ساکن «رابر» است، همان‌ها که در یک ماه گذشته با وجود روزه‌داری و گرما شرایط سختی داشتند، آب نداشتند، سه چهار روز یک‌بار حمام می‌رفتند. آخر سر هم در همین شهرستان کم آب، آن‌قدر باران بارید که سیل آمد و خسارت زیادی به خانه روستاییان وارد کرد. این تنها مشکل شهرستان «رابر» نیست، دیگر شهرهای کرمان هم همین وضع را دارند اما ساکنان این‌جا شاید شرایط سخت‌تری را تجربه کرده‌اند. اینجا ساکنان به ١٠ منطقه تقسیم شده‌اند، در هر ساعت از شبانه روز، آب یک منطقه قطع می‌شود.

 ١٥‌هزار نفر در انتظار سد!

مسئولان شهرستان چند سالی است وعده داده‌اند سد صفاپور «رابر» را افتتاح می‌کنند، سدی که قرار است برای ٢٠‌سال آب آشامیدنی کرمان را تأمین کند، اما این سد بعد از ١٠ سال، هنوز راه‌اندازی نشده. این‌را محمد علی شهابی، یکی از خبرنگاران کرمان به «شهروند» می‌گوید. «تأخیر در راه‌اندازی این پروژه باعث شده تا مشکل کم‌آبی تشدید شود. حالا نه‌تنها ساکنان این شهرستان، حتی مسافران را هم کلافه کرده، به‌طوری‌که گردشگری این شهرستان با وجود جاذبه‌های زیاد، به شدت افت کرده، کسب و کار ساکنان هم مختل شده است.» او می‌گوید: «جمعیت ١٥‌هزار نفری این شهرستان در تابستان به ١٧‌هزار نفر می‌رسد اما ١٥‌سال است که این مکان با بحران کم‌آبی و جیره‌بندی آب مواجه است.» به گفته شهابی، هر‌ سال آب این شهرستان از ١٥ خردادماه تا ١٥ آبان‌ماه جیره‌بندی می‌شود. در تعطیلات هفته گذشته، این شهرستان بیشترین مشکل کم‌آبی را تجربه کرد. مردم در شبانه‌روز حداکثر یک ساعت آب دارند که در همان یک ساعت فقط مشغول آب جمع کردن هستند. ساکنان با وجود گرمای شدید، سه چهار روز یک‌بار می‌توانند حمام بروند. بحران آب، بهداشت منطقه را تحت‌تأثیر قرار داده است.

 سهم ساکنان «رابر»؛ یک لیتر آب در هر ثانیه

به گفته شهابی، درحال حاضر در هر ثانیه ٤٥ لیتر آب از شهرستان بافت وارد «رابر» می‌شود، این درحالی است، آبی که خود «رابر» برای جمعیت ١٥‌هزار نفره، تأمین می‌کند، یک لیتر در ثانیه است، چرا که منبع آب آشامیدنی این شهرستان چشمه‌های گردو دره کار است که به دلیل گرما، چشمه‌ها خشک و کم‌آب شده‌اند. آبی که در ماه‌های سرد ‌سال به رودخانه سرریز می‌شود به دلیل نبود سد در شهرستان «رابر»، هدر می‌رود. این درحالی است که شهرستان «رابر»، ٤‌هزار و ٥٠٠ مشترک آب دارد. او تأکید می‌کند که مسئولان باید کاری کنند تا تصفیه‌خانه بافت که قرار بود ‌سال گذشته افتتاح شود، در کمترین زمان راه‌اندازی شود و گرنه مشکلات بیشتر می‌شود. «تنها ٣٠‌درصد از تأسیسات این تصفیه‌خانه نصب شده و معلوم نیست چند ‌سال دیگر زمان ببرد. مسئولان می‌گویند این پروژه کمبود ٧‌میلیارد تومانی اعتبار دارد، ظاهرا ٢ میلیاردش تأمین شده اما وارد حساب شرکت آب و فاضلات شهرستان نشده است.» شهابی تأکید می‌کند که مسئولان شهرستان منتظر می‌مانند تا زمستان بیاید و مشکل کم‌آبی را حل کند.

 سفره‌های زیرزمینی آب خشکیدند

با این‌که مردم این شهرستان، به دلیل کمبود آب دچار مشکلات فراوانی شده‌اند و روزانه شاید کمتر از نیم ساعت آب شرب داشته باشند، اما سلیمانی، فرماندار این شهرستان، وضع مردم شهر و روستاهای «رابر» را چندان بحرانی نمی‌داند. او به «شهروند» می‌گوید: «سفره‌های زیرزمینی آب در این شهرستان دچار افت شدید شده‌اند، و در ماه‌های تیر و مرداد تا پانزدهم شهریورماه نیز این شهرستان با مشکل کم‌آبی مواجه مي‌شود که گاهی به جیره‌بندی آب منتهی می‌شود.» اظهارات فرماندار شهرستان «رابر» درحالی است که به گفته ساکنان مناطق مختلف از ابتدای تابستان تاکنون، روزانه کمتر از یک ساعت آب آشامیدنی داشتند. با این همه فرماندار این شهرستان تأکید می‌کند که در پی بارندگی اخیر در این شهرستان، وضع آب بهتر شده و مردم شرایط بهتری دارند. فرماندار شهرستان «رابر»، درباره شرایط سختی که ساکنان این شهرستان در هفته گذشته داشتند، توضیح می‌دهد: «مردم شهرستان در هفته‌ای که گذشت مشکل کم‌آبی شان تشدید شد، چرا که یکی از شبکه‌های آب خراب شد و مردم چندروز آب نداشتند، این موضوع بر بحران آب شهرستان اضافه کرده بود.» به گفته او، در برخی از محله‌ها، فشار آب خیلی کم شده بود، به همین دلیل تانکر‌های ثابت و سیار نصب شد و آب آشامیدنی در اختیار مردم قرار گرفت. مساجد و میدان‌های شهر محل نصب این تانکرها بود. ساکنان این شهرستان اما حرف‌های دیگری می‌زنند. آنها تأکید می‌کنند که تانکرها در دسترس نیست و خیلی از روستاها تانکری برای تأمین آب ندارند. با این همه سلیمانی هم تأیید می‌کند منابع آب، کفاف جمعیت ١٥‌هزار نفری این شهرستان را نمی‌دهد از این رو از مردم می‌خواهند تا در مصرف آب صرفه جویی کنند. «مردم این‌جا با همان آب شرب، ماشین‌هایشان را می‌شویند یا برای کارهای غیرضروری از آن استفاده می‌کنند، درحالی‌که برای این کارها می‌توانند از آب کشاورزی استفاده کنند. شهرداری هم منابعی دارد که در خیابان‌ها مستقر هستند که می‌توان از آن برای مصارف غیرآشامیدنی استفاده کرد.»

رابر شهردار ندارد

یکی از ساکنان «رابر» که بیش از ٢٠‌سال است در این شهرستان زندگی می‌کند، به «شهروند» می‌گوید که این‌گونه فرماندار درباره وضع آب‌ها توضیح می‌دهد نیست. «آب کشاورزی سهمیه‌بندی است و هرکسی نمی‌تواند از آن استفاده کند، تانکرها هم این‌گونه نیست که همه جای شهر باشند، مردم هم اگر توانایی مالی داشته باشند، آب معدنی می‌خرند، اگر هم نداشته باشند، از رودخانه و چشمه‌ها آب می‌آورند که خود این ماجرا باعث شده تا مردم دچار مشکلات زیادی شوند اما چاره‌ای نیست.» او ادامه می‌دهد: «دو روزی می‌شود که تانکرها را آورده‌اند، قبل از آن اما خبری از این تانکرها نبود. مردم واقعا مشکل دارند، آب آشامیدنی ندارند، مسئولان هم واقعیت را نمی‌گویند.» او می‌گوید که تمام این مشکلات در شهرستان «رابر» در شرایطی رخ می‌دهد که این شهر دو سالی است که شهردار ندارد و هر روز مشکلات مردم بیشتر می‌شود. «مردم بارها اعتراض کرده‌اند اما این اعتراض‌ها راه به جایی نمی‌برد، مسئولان در جریان همه مشکلات هستند، حتی آن منطقه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم همان جایی است که مسئولان این شهر هم زندگی می‌کنند، این‌جا ما روزانه شاید نیم ساعت آب آشامیدنی داریم، آنها هم این شرایط را می‌دانند اما کاری انجام نمی‌شود.»

به گفته او  اینجا ٣٠ کیلومتر با بافت فاصله دارد، آن‌جا آب دارند اما این‌جا خبری از آب نیست. دلیلش هم این است که «رابر» مستقل شده و مسئولان بافت، در زمینه تأمین آب آشامیدنی خوب کار کرده‌اند. او ادامه می‌دهد «اوج مشکلات مردم در ماه رمضان است، هم به خاطر روزه‌داری و هم گرما. مردم حتی برای رفتن به سرویس بهداشتی هم مشکل دارند، مجبورند از رودخانه آب بیاورند.» او ادامه می‌دهد: «مردم این‌جا سخت در مضیقه هستند، حتی وقتی چند روز پیش سیل آمد، هیچ مسئولی نیامد حال مردم را جویا شود.»

فرماندار «رابر» با این همه از راه‌اندازی فاز اول تصفیه‌خانه سد بافت در هفته دولت خبر می‌دهد. پروژه‌ای که به گفته او شرایط را تغییر می‌دهد«با باز شدن این تصفیه‌خانه مشکل مردم هم حل می‌شود و آب شهرستان بافت و «رابر» برای همیشه تأمین می‌شود.» این وعده‌ها اما ساکنان این شهرستان را قانع نمی‌کند. آنها ناراضی هستد. از شرایطی که ١٥‌سال است در شهرها و روستاهای این شهرستان حاکم است. ساکن محله دیوران «رابر» به «شهروند» می‌گوید: «این‌جا اصلا تانکری وجود ندارد، وقتی آب قطع می‌شود مردم ناچارند از آب معدنی استفاده کنند. گاهی هم تانکری می‌آورند، اما آب که تمام شد، مردم بلاتکلیف می‌مانند.» او ادامه می‌دهد: «در هفته گذشته شرایط شهرستان خیلی سخت شد، به همین خاطر تانکرهایی آوردند تا مردم آب آشامیدنی داشته باشند، روز چهارشنبه هم بارندگی شدیدی شد، تا جایی که خیلی از روستاها سیل آمد، حالا کمی شرایط بهتر شده اما چند روز دیگر باز هم همان وضع قبلی حاکم می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «آب آشامیدنی از شهرستان بافت وارد «رابر» می‌شود، مسئولان گفته‌اند چند چاه را خریده‌اند تا وضع شهرستان بهتر شود.» حالا شرایط بهتر است، یعنی ساکنان روستاها و شهرهای این شهرستان اگر تا پیش از این روزی نیم ساعت آب آشامیدنی داشتند، حالا به ٢ تا ٣ ساعت رسیده، این یعنی شرایط خوب برای «رابر»!  به گفته این ساکن شهرستان «رابر»، آب شهرستان برای ٥‌هزار مشترک آب، جیره‌بندی می‌شود. هر مجموعه از آنها با توجه به محل سکونتشان، ساعت مشخصی از روز، آب ندارند، ممکن است سهمشان صبح و در گرمای کویری ظهر باشد، یا شب هنگام. او می‌گوید: «رابر، آب دارد، اما آب‌اش آلوده است و نمی‌توان برای آشامیدن از آن استفاده کرد.»

کرمان گرفتار در سیل

باران تابستانی چهارشنبه هشتم مرداد که باعث بی‌خانمانی ٢هزار نفر شد تعجب همگان را برانگیخت. باران سیل‌آسا از ساعت‌های اولیه روز چهارشنبه شروع به باریدن کرد تا جایی که باعث طغیان رودخانه‌ها شد و خانه و زندگی روستاییان را در برگرفت. هنوز چند ساعتی از حادثه نگذشته بود که امدادگران جمعیت هلال‌احمر استان کرمان در جریان ماجرا قرار گرفتند و بلافاصله راهی مناطق سیل‌زده شدند.

برپایه گزارش‌های رسیده بسیاری از شهر‌ها و روستا‌ها در محاصره سیل قرار گرفته بودند. عملیات امداد و نجات از روز چهارشنبه آغاز شد و تا ظهر روز جمعه ادامه داشت.

گفتنی است، بارندگی سیل‌آسا باعث سیل و آبگرفتگی در شهرستان رابر و روستاهای عشق‌آباد، دره گردوکار، ٣دره، کهنوج، کلدان، سفلا و چندین روستای اطراف آنها شد.