کد خبر: ۵۱۵۴۱
تاریخ انتشار: ۰۷ شهريور ۱۳۹۳ - ۱۱:۵۱
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۱۸۱۹

«والت ديسني» سراغ داستان‌هاي شاهنامه هم آمد، ما براي اسطوره‌هايمان چه کرده‌ايم؟!

مهر: ما تنها و تنها از تهاجم فرهنگي سخن مي‌گوييم و در تمام اين سال ها نتوانسته‌ايم رستم و سهراب و مرتضي آويني و ... را به کودک و نوجوان و جوان خود معرفي کنيم. شرکت والت ديسني از داستان رودابه و گيسوي کمندش الهام مي‌گيرد تا «راپونزل وقلم جادويي» را بسازد، ما کجاي کاريم، بماند!

دومين نمايشگاه نوشت افزار ايراني- اسلامي، با حضور 20 برند مختلف از پنجم تا دهم شهريور ماه در سالن حجاب کانون پرورش فکري در حال برگزاري است و خانواده‌ها مي‌توانند براي خريد آنچه لازم دارند از دفتر و کوله و کيف و مداد و تراش، به اين نمايشگاه مراجعه کنند.

نمايشگاهي که کوشيده تا نوشت‌افزاري را در اختيار دانش‌آموزان و دانشجويان قرار دهد که هماهنگ با فرهنگ و تاريخ سرزمين‌شان است. برگزارکنندگان اين نمايشگاه بر اين باورند کودک ايراني بايد با اسطوره‌هاي خود آشنا باشد و رستم و سهراب و آرش کمانگير را بشناسد از سوي ديگر لازم است با مفاخر ملي و مذهبي خود چون مختار و شهيد بابايي و قيصر امين‌پور و شهيد باکري و ... آشنا باشد.

اما در اين ميان استقبال با دفترهايي است که شخصيت‌هاي شناخته شده کودکان بر جلدشان نقش بسته‌اند از کلاه قرمزي و پسرخاله و ببعي و سنجد گرفته تا سعيد معروف و بازيگران مجموعه تلويزيوني پايتخت و اينجاست که به نقش مهم تبليغات و رسانه ملي پي مي‌بريم و باز به اين نکته مي‌رسيم که فرهنگ‌سازي و سرمايه‌گذاري در اين زمينه تا چه اندازه ضروري است.

«قاصدک» از جمله توليدکنندگاني است که خود به خلق شخصيت‌هايي چون «ثمين» و «ثنا» براي دختران و «سينا» براي پسران پرداخته تا آنان را با پوشش و سبک زندگي ايراني- اسلامي آشنا کند. گرچه ثنا و ثمين، روسري خود را به روش لبناني‌ها بسته‌اند و نه ايراني‌ها...

قاصدک با بيش از 25 طرح متفاوت در نمايشگاه «ايران نوشت» شرکت کرده است. دفترچه‌هايي هم براي دختران و هم براي پسران طراحي شده‌اند تا آنها را با سبک زندگي ايراني- اسلامي، نوع پوشش، اماکن تاريخي و مخذهبي، سفر، جشن تکليف و... آشنا کنند.

هادي جنگجو، مسئول غرفه قاصدک، استقبال از نمايشگاه امسال را بهتر از سال گذشته مي‌داند و به خبرنگار مهر مي‌گويد: ما نبايد انتظار داشته باشيم به اين زودي با شخصيت‌هاي مطرح کارتوني چون ميکي‌ماوس و باب اسفنجي رقابت کنيم چون هنوز شخصيت‌هاي خود را، آنگونه که بايد و شايد معرفي نکرده‌ايم. اما «قاصدک» بر آن است تا نرم‌افزار و انيميشن توليد و کارآکترهاي خود را به بچه‌ها معرفي کند.

قاصدک، به جز دفتر، کيف و جامدادي و تراش و مداد رنگي هم توليد کرده و اميدوار است که مردم، به مرور به جاي خريد نوشت‌افزاري که با فرهنگ ما هيچ هماهنگي‌اي ندارد، به خريد نوشت‌افزاري بپردازند که ايراني است و ما را با مفاخر ملي و مذهبي‌مان آشنا مي‌کند.

دفترهايي براي دانشجويان هنر و نه کودکان

کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، يکي ديگر از برندهايي است که در نمايشگاه نوشت افزار شرکت کرده با طرح‌هايي که بيشتر به کار دانشجويان و علاقه‌مندان به هنر مي‌آيد و نه بچه‌ها. دفترهايي که بر جلد آنها، نقوش اسليمي و طرح‌هايي برگرفته از لباس عشاير و ايل بختياري و عروسک‌هاي بومي ايران نقش بسته است.

پيش از اين، کورش پارسا‌نژاد، مدير هنري نوشت افزارهاي ايراني اسلامي کانون پرورش فکري در مراسم رونمايي از نوشت‌افزارها که 26 مرداد ماه برگزار شده بود، درباره گرافيک ايراني گفته بود: هنر شرقي يک هنر ماکسيمال است به اين معني که ايراني‌ها از تمام انرژي موجود در صفحه‌اي که در اختيار داشته‌اند استفاده مي‌کردند و اين به «ترس از خلوتي» در ايران باستان برمي‌گردد زيرا ايرانيان باستان معتقد بودند خلوتي باعث ورود شيطان مي‌شود به همين خاطر در طراحي به ويژه در طراحي قالي از خلوت استفاده نمي‌کردند. در قالي ايراني، هميشه حاشيه‌اي هست تا شيطان وارد نشود و فضاي خالي وجود ندارد. اين اعتقاد چه پيش از اسلام و چه بعد از آن در بين ايرانيان وجود داشته است.

اما ظاهرا مخاطبان، آنگونه که بايد و شايد از گرافيک و هنر ايراني استقبال نکرده‌اند. آيدين جلالي، مسئول غرفه کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، پرفروش‌ترين دفترچه‌ها را دفترهايي با طرح دارا و سارا مي‌داند چون سال‌هاست که کانون اين دو عروسک را معرفي کرده و امروز بچه‌هايي که مخاطب کانون هستند اين دو را مي‌شناسند.

قيمت دفترهاي کانون، مناسب‌تر از باقي توليدکنندگان است. مشتريان دفترهاي 80 برگ را با پرداخت 1500 تا 3400 تومان مي‌توانند خريداري کنند. کوله‌هايي با نقش دارا و سارا و به قيمت 24 هزار تومان به چشم مي‌خورد اما از جامدادي و تراش و پاک‌کن‌هايي که طرح اين دو عروسک برآن نقش بسته، خبري نيست. جلالي به خبرنگار مهر مي‌گويد: ما تنها توليدات کاون را ارائه کرده‌ايم. جامدادي و تراش را فرد ديگري با برند دارا و سارا توليد مي‌کند.


90 درصد نوشت‌افزار ما را چين توليد مي‌کند
«آزاده»، پرفروش‌ترين غرفه است. هم مادران و هم بچه‌ها، کلاه قرمزي و پسرخاله و ببعي و آقاي همساده و فاميل دور را مي‌شناسند همان‌طور که با سنجد و عروسک‌هاي شکرستان آشنا هستند و اين اقبال کمي نيست. سوال اينجاست که چرا انحصار همه اين شخصيت‌هالي شناخته شده و محبوب بچه‌ها بايد در انحصار يک شرکت باشد؟

علي حديدي، مدير «آزاده» توليدکننده دفاتر و نوشت‌افزارهاي ايراني در اين باره بخ خبرنگار مهر مي‌گويد: «در شرايط موجود تنها 20 درصد محصولات در ايران و 80 درصد، خارج از ايران توليد مي‌شود. توليدکنندگان بايد بدانند چه کالايي را با چه سبک و سياقي سفارش دهند. بله! واقعيت اين است که 90 درصد نوشت‌افزار ما را چين توليد مي‌کند و محصولات ما هم چيني است که با نقوش و شخصيت‌هاي ايراني همراه شده است.

«آزاده» توليدکننده‌اي است که حق انتشار تصاوير مربوط به شخصيت‌هاي معروفي چون سنجد و مجموعه عروسک‌هاي کلاه قرمزي و شکرستان در انحصار اوست. اين موضوع، گلايه برخي توليدکنندگان نوشت‌افزار و لوازم‌التحرير را به همراه داشته اما حديدي مي‌گويد: ما آبرو و اعتبار 22 ساله خود را براي اين کار هزينه کرده و مهم‌تر از آن حاضر شده‌ايم ريسک کنيم و همه کارها و طرح‌ها را کنار بگذاريم و تنها به انتشار شخصيت‌هاي ايراني بپردازيم. ما حق کپي رايت را هم به رسميت شناخته‌ايم و کار باکيفيتي توليد کرده‌ايم. در حوزه نشر کتاب هم، چنين است. يک ناشر به طور انحصاري، کارهاي استاد فرشچيان را منتشر مي‌کند و ناشران ديگر نمي‌توانند اعتراض کنند.

او ادامه مي‌دهد: من به تنهايي نمي‌توانم فرهنگ‌سازي کنم. صدا و سيما، آموزش و پرورش و همه نهادهاي مرتبط بايد به کمک يکديگر بيايند و حلقه‌هاي اين زنجير را کامل کنند. تا فيلم يا پويانمايي خوبي ساخته نشود و توزيع خوبي وجود نداشته باشد، کار من به نتيجه نمي‌رسد.

به غرفه‌هاي خالي نگاه مي‌کنم و با خود مي‌گويم امروز دومين روز از يک نمايشگاه پنج روزه است و هنوز اين غرفه چيده نشده، نه کسي مسئوليت آن را بر عهده دارد نه نوشت‌افزاري در آن چيده شده است؛ بعضي غرفه‌ها هم هنوز در مرحله چيدمان هستند و تو با خود فکر مي‌کني آيا روزي فرامي‌رسد که بچه‌هاي ما همان اندازه که ميکي ماوس و باب اسفنجي را مي‌شناسند با رستم و سهراب و مرتضي آويني و قيصر امين‌پور آشنا باشند و با اشتياق، دفترهايي را تهيه کنند که چهره اين افراد بر آن نقش بسته است؟!

غربياني که دغدغه تهاجم فرهنگي ندارند، چندين و چند فيلم و پويانمايي و بازي رايانه‌اي بر اساس شخصيت هرکول ساخته‌اند اما ما تنها و تنها از تهاجم فرهنگي و به فنا رفتن فرهنگ ايراني سخن مي‌گوييم و در تمام اين سال‌ها نتوانسته‌ايم رستم را به کودک و نوجوان و جوان خود معرفي کنيم. شرکت والت‌ديسني از داستان رودابه و گيسوي کمندش الهام مي‌گيرد تا «راپونزل و قلم جادويي» را بسازد، ما کجاي کاريم، بماند!