نسخه چاپی
ارسال به دوستان
چرا ترکیه نمی‌تواند اقدامی علیه داعش انجام دهد؟/ بررسی موضع مبهم آنکارا در قبال داعش
ترکیه گروگان مسئله داعش است و نمی‌تواند اقدامی عملی علیه این جریان انجام دهد.
یک روز داوود اوغلو پدید آمدن داعش را نتیجه بی‌کفایتی مالکی می‌داند و آنچه در عراق می‌گذرد را یک جنگ مذهبی می‌خواند و روز دیگر نخست‌وزیری که حالا رئیس‌جمهور شده داعش را خارج از دین اسلام می‌نامد.
به گزارش «تيک»، تفاوت‌ها در میان اظهارنظرهای مقامات ترک در قبال گروه دولت اسلامی عراق و شام در چند ماه اخیر کم دیده نشده است. ضمن اینکه آنکارا دعوت برای حضور در اجلاس ریاض را هم نمی‌پذیرد. دکتر جواد صالحی معتقد است ترکیه گروگان داعش است و می‌داند در صورتی که به صورت علنی علیه داعش به فعالیت بپردازد، این گروه اسنادی را فاش خواهند کرد که نشان‌دهنده سطح همکاری میان ترک‌ها و گروه موسوم به دولت اسلامی خواهد بود. در ادامه مشروح گفتگوی خبر آنلاین با کارشناس مسائل ترکیه را می‌خوانید:
آقای اردوغان در سخنرانی اظهار داشته که داعش هیچ نسبتی با اسلام ندارد. این نخستین بار نیست که صداهای متفاوتی از آنکارا در خصوص گروه دولت اسلامی به گوش می‌رسد. گویی نوعی تضاد و چند پارگی در اظهارات مقامات ترکیه در قبال این جریان تروریستی مشاهده می‌شود.
دقیقاً همین طور است. اگر از منظر گذشته پژوهشی و تحلیل محتوا بخواهیم مسئله را ارزیابی کنیم، باید اشاره کرد که مواضع ترک‌ها در قبال داعش به هیچ‌وجه یکدست و هماهنگ و منسجم نبوده است. در حالی که در خلال سال‌های قبل گروه‌های سکولار و یا جمهور خواه خلق این رفتار وزارت خارجه و سیاست خارجی این کشور را محکوم می‌کردند اما گوش شنوایی در وزارت خارجه و نخست‌وزیری این کشور وجود نداشت و اردوغان و داوود اوغلو همان روند را دنبال می‌کردند. اما علائم و نشانه‌هایی از تعطیل بحران در سوریه و همچنین گروگان گرفته شدن دیپلمات‌های ترکیه در اربیل باعث شد اختلاف نظر ترکیه با متحدان منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای اش فزونی یابد. در این راستا مقامات ترکیه عملاً یا در قبال جنایات داعش سکوت پیشه کردند و یا مواضع اعلامی و اعمالی‌شان هیچ همخوانی با یکدیگر نداشت.
در این راستا دیدیم که مقامات ترکیه اظهارنظرهای متفاوتی تنها برای سلب مسئولیت به زبان می‌آوردند و هیچ رفتار و اقدام عملی برای مبارزه و محدود کردن این جریان از خود بروز نمی‌دادند. اما با حوادثی که در عراق پیش‌آمده و فشارهایی که از جانب آمریکا و همچنین قدرت‌های منطقه‌ای که حامیان مالی و تسلیحاتی داعش بودند به وجود آمده، موضع‌گیری‌های ترکیه در قبال مسئله داعش قدری منسجم شده است. هرچند آن هم همراه با بهانه‌جویی و شرط و شروط گذاری‌هایی شده که فضا را برای عدم اعمال اقدام عملی علیه داعش مهیا سازد.
بر اساس فرمایش شما و همچنین رصد اقدامات دولت ترکیه می‌توان به این نتیجه رسید که نوعی همراهی و یا دست کم هم آوایی از سوی آنکارا با داعش برقرار است؟
همان طور که اشاره کردم اساساً مواضع اعلامی و اعمالی ترکیه در قبال این گروه متفاوت است. در هفته اخیر مقامات ترک به این نتیجه رسیدند که داعش می‌تواند تهدید مستقیمی برای ترکیه باشد. اما واقعیت‌های ترکیه در زمینه‌هایی چون در اختیار قرار دادن نیرو برای مبارزه با داعش، وضعیت امداد به پناه‌جویان و همچنین امکانات دارویی و بهداشتی و پزشکی نشان می‌دهد آن‌ها قصد دیگری دارند. بر این اساس من فکر می‌کنم ترکیه نوعی همراهی با داعش را در سیاست‌های خود پیگیری می‌کند.
اما سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که ترکیه از این همراهی چه سودی می‌برد؟
واقعیت این است که ترک‌ها در شرایط نامناسبی قرارگرفته‌اند و به نوعی در این ماجرا گیر کرده‌اند. آن‌ها در ابتدا می‌خواستند از داعش به عنوان یک ابزار و وسیله استفاده کنند و برای سرنگونی اسد سعی کردند از داعش بهره‌مند شوند در آن مسیر و در مقطعی حاضر بودند هر هزینه‌ای هم برایش انجام دهند، اما حالا که به آن هدف نرسیده‌اند، مشکلات امنیتی، اقتصادی، ایدئولوژیک و حتی پرستیژی برایشان پدید آمده است. در نتیجه به این باور رسیدند که باید تجدید نظری در سیاست‌های خود اعمال کنند. اما حالا به نوعی گروگان مسئله داعش شده‌اند و نمی‌توانند اقدامی انجام دهند.
این گروگانی که می‌فرمایید به چه صورت است؟ چه مسئله‌ای سبب شده دست ترک‌ها در قبال مبارزه با داعش بسته باشد؟
بر اساس اینکه در عراق یک زمانی ترک‌ها می‌گفتند حدود 50 نفر از شهروندانشان گروگان داعش هستند و اگر قرار باشد داعش این جمعیت را به قتل برساند هزینه‌های امنیت ملی زیادی برای آن‌ها به همراه خواهد آورد.. حالا هم احساس می‌کنم بهانه‌های دیگری دارند و تلاش می‌کنند خیلی خود را درگیر این مسئله نکنند. نگرانی از رو کردن دست ترکیه در قبال همکاری‌هایی که میان آن‌ها و داعش صورت گرفته و منافعی که آن‌ها در قبال همکاری با گروه دولت اسلامی به دست آورده‌اند و همچنین نفت ارزان‌قیمت و رایگانی که خریده‌اند، باعث شده ترک‌ها به نوعی گروگان مسئله داعش باشند.
بر این اساس چشم‌انداز تقابل و تعامل احتمالی میان داعش و دولت ترکیه را چگونه می‌بینید؟
شخصاً معتقدم ترکیه تحت فشار ترکیه مجبور است تسلیم فشارهای بین‌المللی شود و رفتارهایش را تعدیل کند. این فشارها از ناحیه اقلیم، از دولت جمهوری اسلامی ایران، از ایالات‌متحده آمریکا و همچنین از سوی متحدان آن‌ها در ناتو بر ترکیه وارد می‌شود. منتهی شاید این تعدیل با توجه به بلندپروازی‌هایی که اردوغان و داووداوغلو دارند هزینه‌های روانی و مادی و معنوی فراوانی برای آنکارا به همراه داشته باشد.
*خبرآنلاین
به گزارش «تيک»، تفاوت‌ها در میان اظهارنظرهای مقامات ترک در قبال گروه دولت اسلامی عراق و شام در چند ماه اخیر کم دیده نشده است. ضمن اینکه آنکارا دعوت برای حضور در اجلاس ریاض را هم نمی‌پذیرد. دکتر جواد صالحی معتقد است ترکیه گروگان داعش است و می‌داند در صورتی که به صورت علنی علیه داعش به فعالیت بپردازد، این گروه اسنادی را فاش خواهند کرد که نشان‌دهنده سطح همکاری میان ترک‌ها و گروه موسوم به دولت اسلامی خواهد بود. در ادامه مشروح گفتگوی خبر آنلاین با کارشناس مسائل ترکیه را می‌خوانید:
آقای اردوغان در سخنرانی اظهار داشته که داعش هیچ نسبتی با اسلام ندارد. این نخستین بار نیست که صداهای متفاوتی از آنکارا در خصوص گروه دولت اسلامی به گوش می‌رسد. گویی نوعی تضاد و چند پارگی در اظهارات مقامات ترکیه در قبال این جریان تروریستی مشاهده می‌شود.
دقیقاً همین طور است. اگر از منظر گذشته پژوهشی و تحلیل محتوا بخواهیم مسئله را ارزیابی کنیم، باید اشاره کرد که مواضع ترک‌ها در قبال داعش به هیچ‌وجه یکدست و هماهنگ و منسجم نبوده است. در حالی که در خلال سال‌های قبل گروه‌های سکولار و یا جمهور خواه خلق این رفتار وزارت خارجه و سیاست خارجی این کشور را محکوم می‌کردند اما گوش شنوایی در وزارت خارجه و نخست‌وزیری این کشور وجود نداشت و اردوغان و داوود اوغلو همان روند را دنبال می‌کردند. اما علائم و نشانه‌هایی از تعطیل بحران در سوریه و همچنین گروگان گرفته شدن دیپلمات‌های ترکیه در اربیل باعث شد اختلاف نظر ترکیه با متحدان منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای اش فزونی یابد. در این راستا مقامات ترکیه عملاً یا در قبال جنایات داعش سکوت پیشه کردند و یا مواضع اعلامی و اعمالی‌شان هیچ همخوانی با یکدیگر نداشت.
در این راستا دیدیم که مقامات ترکیه اظهارنظرهای متفاوتی تنها برای سلب مسئولیت به زبان می‌آوردند و هیچ رفتار و اقدام عملی برای مبارزه و محدود کردن این جریان از خود بروز نمی‌دادند. اما با حوادثی که در عراق پیش‌آمده و فشارهایی که از جانب آمریکا و همچنین قدرت‌های منطقه‌ای که حامیان مالی و تسلیحاتی داعش بودند به وجود آمده، موضع‌گیری‌های ترکیه در قبال مسئله داعش قدری منسجم شده است. هرچند آن هم همراه با بهانه‌جویی و شرط و شروط گذاری‌هایی شده که فضا را برای عدم اعمال اقدام عملی علیه داعش مهیا سازد.
بر اساس فرمایش شما و همچنین رصد اقدامات دولت ترکیه می‌توان به این نتیجه رسید که نوعی همراهی و یا دست کم هم آوایی از سوی آنکارا با داعش برقرار است؟
همان طور که اشاره کردم اساساً مواضع اعلامی و اعمالی ترکیه در قبال این گروه متفاوت است. در هفته اخیر مقامات ترک به این نتیجه رسیدند که داعش می‌تواند تهدید مستقیمی برای ترکیه باشد. اما واقعیت‌های ترکیه در زمینه‌هایی چون در اختیار قرار دادن نیرو برای مبارزه با داعش، وضعیت امداد به پناه‌جویان و همچنین امکانات دارویی و بهداشتی و پزشکی نشان می‌دهد آن‌ها قصد دیگری دارند. بر این اساس من فکر می‌کنم ترکیه نوعی همراهی با داعش را در سیاست‌های خود پیگیری می‌کند.
اما سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که ترکیه از این همراهی چه سودی می‌برد؟
واقعیت این است که ترک‌ها در شرایط نامناسبی قرارگرفته‌اند و به نوعی در این ماجرا گیر کرده‌اند. آن‌ها در ابتدا می‌خواستند از داعش به عنوان یک ابزار و وسیله استفاده کنند و برای سرنگونی اسد سعی کردند از داعش بهره‌مند شوند در آن مسیر و در مقطعی حاضر بودند هر هزینه‌ای هم برایش انجام دهند، اما حالا که به آن هدف نرسیده‌اند، مشکلات امنیتی، اقتصادی، ایدئولوژیک و حتی پرستیژی برایشان پدید آمده است. در نتیجه به این باور رسیدند که باید تجدید نظری در سیاست‌های خود اعمال کنند. اما حالا به نوعی گروگان مسئله داعش شده‌اند و نمی‌توانند اقدامی انجام دهند.
این گروگانی که می‌فرمایید به چه صورت است؟ چه مسئله‌ای سبب شده دست ترک‌ها در قبال مبارزه با داعش بسته باشد؟
بر اساس اینکه در عراق یک زمانی ترک‌ها می‌گفتند حدود 50 نفر از شهروندانشان گروگان داعش هستند و اگر قرار باشد داعش این جمعیت را به قتل برساند هزینه‌های امنیت ملی زیادی برای آن‌ها به همراه خواهد آورد.. حالا هم احساس می‌کنم بهانه‌های دیگری دارند و تلاش می‌کنند خیلی خود را درگیر این مسئله نکنند. نگرانی از رو کردن دست ترکیه در قبال همکاری‌هایی که میان آن‌ها و داعش صورت گرفته و منافعی که آن‌ها در قبال همکاری با گروه دولت اسلامی به دست آورده‌اند و همچنین نفت ارزان‌قیمت و رایگانی که خریده‌اند، باعث شده ترک‌ها به نوعی گروگان مسئله داعش باشند.
بر این اساس چشم‌انداز تقابل و تعامل احتمالی میان داعش و دولت ترکیه را چگونه می‌بینید؟
شخصاً معتقدم ترکیه تحت فشار ترکیه مجبور است تسلیم فشارهای بین‌المللی شود و رفتارهایش را تعدیل کند. این فشارها از ناحیه اقلیم، از دولت جمهوری اسلامی ایران، از ایالات‌متحده آمریکا و همچنین از سوی متحدان آن‌ها در ناتو بر ترکیه وارد می‌شود. منتهی شاید این تعدیل با توجه به بلندپروازی‌هایی که اردوغان و داووداوغلو دارند هزینه‌های روانی و مادی و معنوی فراوانی برای آنکارا به همراه داشته باشد.
*خبرآنلاین
