کد خبر: ۶۷۷۸۳
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۹۳ - ۱۲:۲۰
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۲۲۵۰
گزارش روزنامه روسی نزاویسیمایا گازتا از مذاکرات هسته ای ایران و 1+5،

آیا کورسوی امیدی برای دستیابی به توافق هسته ای وجود دارد؟

طی شش ماه آینده، مساله هسته ای جمهوری اسلامی ایران باید حل و فصل شود.
روزنامه نزاویسیمایا گازتا نوشت: طی شش ماه آینده، مساله هسته ای جمهوری اسلامی ایران باید حل و فصل شود.

به گزارش سرویس بین الملل پایگاه خبری «تیک» Tik.ir، در نهایت نیز در روز 24 ماه نوامبر، «توافقنامه جامع» مربوط به مساله هسته ای ایران که جامعه بین المللی، از دیر باز در انتظارش بود، منعقد نشد.


500 نفر از خبرنگارانی که برای پوشش خبری این رویداد در وین حضور یافته بودند، به خانه های خود بازگشتند. جان کری، وزیر امور خارجه امریکا، فقط خبر داد که مذاکرات میان ایران و «گروه 1+5» میانجی گران بین المللی (دیپلمات های پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد: روسیه، امریکا، فرانسه، انگلیس، چین و آلمان) «پیشرفت چشمگیری داشته» و «در خصوص بسیاری از جزئیات فنی توافق حاصل شده است». در این میان، به گفته وی، «هنوز مانند گذشته، میان طرفین اختلاف نظراتی وجود دارد که باید حل و فصل شود» و از این رو، مهلت امضای توافقنامه نهائی در رابطه با مساله هسته ای، تا تاریخ 1 ماه ژوئیه سال 2015 میلادی تمدید شد. در ماه ژانویه سال آینده، دور جدید مذاکرات برگزار خواهد شد.

دور پیشین مذاکرات را نیز نباید آن طور که برخی از رسانه های گروهی غربی و روسی ارزیابی کرده اند، شکست کامل پنداشت. زیرا، روند مذاکرات پیرامون مساله هسته ای ایران، از سال 2006 میلادی ادامه دارد و طی این مدت، طرفین موفق شده اند بسیاری از مسائل فنی و سیاسی را حل و فصل کنند. یک سال پیش، در نوامبر سال 2013 میلادی، میان ایران و «گروه 1+5» پیرامون برنامه هسته ای ایران «توافقنامه مقدماتی» منعقد شد که در نتیجه آن، برخی از تحریم های اعمالی علیه ایران لغو شد. در پی آن، این امید پدیدار شد که طی یک سال آینده، طرفین موفق خواهند شد به توافقنامه نهائی دست یابند. اما، همانطور که شاهد هستیم، این امر میسر نشد.

طی مذاکرات تقریبا ده ساله میان «گروه 1+5» با ایران که گاه متوقف و گاه مجددا از سر گرفته می شد، در خصوص حل و فصل مساله اتمی ایران عده زیادی بدبینی و عده ای نیز خوشبینی نشان می دادند. افراد بدبین، از جمله، برخی از کارشناسان غربی مشهور، در امور ایران و پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای، اشاره می کردند که تا پایان کار نیز نمی توان به ایران اعتماد کرد. در این میان، خاطر نشان می کنیم که ایران در هر صورت، پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی اتمی را امضا کرده است که بازدید غیر منتظره بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات هسته ای این کشور را پیش بینی کرده است. اما، به اعتقاد کارشناسان غربی، تهران برای مدتی، به این مطالبات بی توجهی می کرد.
افراد خوشبین معتقدند که در شرایط بحرانی شدن اوضاع بین المللی، به ویژه جنگ با «دولت اسلامی عراق و لبنان» (داعش) و بروز اختلاف نظرات شدید در سیاست داخلی امریکا (رویارویی کاخ سفید با جمهوری خواهان در کنگره)، واشنگتن برای برقراری صلح با ایران تمایل دارد تا از حمایت این کشور در مبارزه علیه داعش بهره مند شود و باراک اوباما نیز شخصا تلاش می کند، به منظور تحکیم موقعیت متزلزل خود، امتیازات سیاسی کسب کند. وی می خواهد آخرین دور ریاست جمهوری خود را در هاله ای از صلح دوستی به پایان برساند که به خاطر آن، جایزه صلح نوبل را از آن خود کرده است.

از نظر ما، در عمل و در وضعیت حاکم بین المللی، تمامی طرفین به رسیدن به توافق تمایل دارند. حسن روحانی، رئیس جمهور کنونی ایران، روی تحکیم مواضع خود در مبارزه داخلی با سیاستمداران اصول گرا حساب می کند. تهران به لغو کامل تمامی تحریم های اعمالی از سوی امریکا و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا امید بسته است. ایرانی ها به شدت علاقمند آزاد شدن دارایی های بلوکه شده خود در بانک های غربی هستند که می تواند راه استفاده از این منابع مالی آزاد شده در سرمایه گذاری ها در اقتصاد ایران را که به خاطر اعمال تحریم ها در وضعیت دشواری قرار دارد و ورود آزاد ایران به بازار بین المللی نفتی را هموار کند.

ایران به شدت به سرمایه گذاری های خارجی، از جمله، کشورهای غربی نیازمند است. و اینجا از گشایش بازار اتمی پر ظرفیت ایران و بازار دیگر عرصه های صنعتی برای ازسرگیری همکاری ها با تمامی اعضای جامعه بین المللی و در نهایت، همگرایی کامل ایران با اقتصاد بین المللی، سیستم مالی و تجاری و به ویژه افزایش سطح زندگی مردم و تحکیم اقتصاد کشور سخن در میان است.

و اما، چه چیزی مانع از حل و فصل نهائی «مساله اتمی ایران» می شود و آیا در پایان این تونل نوری دیده می شود؟ از نظر ما، اینجا، باید هم به عوامل خارجی و هم داخلی اشاره کرد. در رابطه با عوامل داخلی باید گفت که در داخل خود ایران، نیروهای متنفذی ، از جمله، در محافل اصول گرا  وجود دارند که از مخالفان اصلی هرگونه توافق با «شیطان بزرگ» هستند و شکست مذاکرات را می خواهند و در مقابل آنان، مشی اصلاح طلب روحانی، رئیس جمهور ایران، قرار گرفته که طرفدار توافق هسته ای است.

جالب است که در محافل بلند پایه امریکا، در خصوص نوع حرکت برای رسیدن به توافق و چگونگی آن و نیز ضرورت بود یا نبود آن برای امریکا، اختلاف نظراتی وجود دارد. برای نمونه، رابرت منندس، رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس سنا (دموکراتی از ایالت نیوجرسی)، اعلام کرده که «در صورت عدم دستیابی به نتایج مثبت در مذاکرات پیرامون برنامه هسته ای با ایران تا ماه مارس سال 2015 میلادی، باید تحریم های اعمالی علیه این کشور تشدید یابد» تا تهران ناگزیر شود، تن به توافق دهد. برخی از مقامات امریکایی بر این امر استناد می کنند که لغو برخی از تحریم های اعمالی علیه ایران، بعد از عقد توافقنامه مقدماتی در سال 2013 میلادی، این کشور را برای پذیرفتن مطالبات «گروه 1+5» ترغیب نکرده است و اعمال تحریم ها باید مجددا از سر گرفته شود. احتمال دارد که ایراد چنین سخنانی، اگر در موضع دولت امریکا تاثیرگذار باشد، روند مذاکرات را برهم زند که روسیه نیز درباره آن هشدار می دهد. در آن صورت، شانس تاریخی برای حل و فصل کامل «مساله هسته ای ایران» برای همیشه از دست خواهد رفت.