هامون جاني دوباره گرفت

 سرانجام در پي بارندگي در جنوب شرق کشور و وارد شدن آب رودخانه فراخ رود افغانستان هامون جاني دوباره گرفت.

 به گزارش پايگاه خبري «تيک» (Tik.ir)، درياچه‌ هامون(سيستان) با مساحت 4000 کيلومتر مربع و عمق متوسط 5متر( در فصول پر آبي) بزرگترين درياچه آب شيرين کشور، سومين درياچه بزرگ کشور پس از خزر و اروميه و هفتمين تالاب بين‌المللي جهان است که در شمال و شمال غربي دشت سيستان ( شمال استان سيستان و بلوچستان) قرار گرفته و به سه قسمت پوزک،صابوري و هيرمند تقسيم شده است که در زمان وفور آب به هم متصل مي‌شوند .

درياچه هامون و امکان پرورش و صيد ماهي
درياچه هامون به دليل دارا بودن‌ آب شيرين و امکان پرورش‌ و صيد ماهي در سال‌هاي پر آبي‌ و تامين علوفه‌ دام‌ها از طريق حاشيه ونيزارهاي‌ آن از اهميت بالايي برخوردار است و تا سال 1378 با حجمي بالغ بر 8 ميليارد متر مکعب عامل اصلي حيات در منطقه سيستان شناخته مي‌شد.

هامون خشک شد
با جدا شدن افغانستان ازخاک ايران در سال1857 ميلادي به موجب معاهده پاريس، مساله حقابه رودخانه هيرمند يا به قول افغان‌ها هلمند به يکي از مسائل مهم دو کشور تبديل شد و در ادامه پس از به نتيجه نرسيدن کامل مذاکرات و حکميت‌هاي مختلف ميان سران حکومتي ايران و افغانستان در سال‌هاي 1282 و 1318 و 1328 شمسي، سرانجام با مداخله سه کشور آمريکا،کانادا و شيلي‌ قراردادي در سال 1351 ميان محمد موسي شفيق نخست وزير وقت افغانستان و عباس هويدا نخست وزير حکومت پهلوي در کابل امضا و مقرر شد در هر ثانيه 26 متر مکعب (معادل 820 ميليون متر مکعب در سال) سهم ايران باشد

عوامل خشکي هامون در 15 سال گذشته
کاهش نزولات جوي و حاکم شدن شرايط خشکسالي بر سيستان، نصب و به کارگيري انواع پمپ در مسير رودخانه هيرمند جهت کشت خشخاش توسط کشاورزان افغاني، عدم مديريت صحيح منابع آب و عدم لايروبي نهرهاي وصل شده به درياچه‌ هامون در داخل کشور از جمله عوامل درياچه در طول 15 سال اخير هستند.

عواقب به وجود آمده خشکي هامون در منطقه
فقر و ناامني و مهاجرت خانواده‌هاي سيستاني به شهرهاي شمالي کشور مانند بندر ترکمن و گرگان، مهاجرت بي رويه روستائيان وخالي شدن مرز از سکنه، از بين رفتن فعاليت‌هاي کشاورزي و نياز مردم به درآمد قاچاقچيان را تشويق به فعاليت در اين مناطق کرده است.

هامون رنگ آب به خود ديد
سعيد محمودي مدير کل سازمان حفاظت محيط زيست استان سيستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار اجتماعي باشگاه خبرنگاران با اشاره به آبگيري درياچه هامون در استان اشاره کرد و گفت: آبگيري درياچه از شمال هامون ( هامون صابري) همان مکاني که ابتکار رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در روز ملي تالاب‌ها به آن جا سفر کرده بود آغاز گرديد.
وي ادامه داد: آب وارد شده به تالاب از سمت رودخانه‌ فراخ رود افغانستان و در قسمت هاي شمالي درياچه بوده است.

محمودي در خصوص شرايط آبگيري تالاب گفت: گنجايش درياچه‌ هامون يازده ميليارد متر مکعب است و اين مقدار آبي که وارد تالاب شده است تنها دو الي سه ميليارد از حجم کلي درياچه را در برگرفعته است در همين راستا شرايط کنوني تا رسيدن به حد مطلوب فاصله دارد.

مدير کل سازمان حفاظت محيط زيست استان سيستان و بلوچستان تصريح کرد: آبگيري درياچه هامون سبب کاهش هدايت بادهاي 120 روزه به طرف شهرها و بهبود وضعيت آب و هوا مي‌شود.

وي در پايان در خصوص تاثير آبگيري تالاب برزندگي مردم منطقه بيان کرد: بهبود وضعيت کشاورزي، آب شرب، چرخش اکولوژيک مربوط به توليد علوفه کنترل ريزگردها،پوشش گياهي مطلوب از جمله مواردي هستند که رابطه مستيقيم با آبگيري تالاب دارند.

اميدواريم با توجه به مسائل و مشکلاتي که براي مردم منطقه از خشکي‌ هامون به وجود آمده است امروزه و با جاري شدن آب در تالاب ، اعتبارات لايروبي رودخانه سيستان افزياش يابد تا از مختصر آب موجود استفاده بهينه شود و طرح انتقال آب درياي عمان به سيستان و بلوچستان نيز اجرائي شود تا مردم در چنين شرايط نامطلوب زيست محيطي دلگرم حيات دوباره طبيعت باشند.
*باشگاه خبرنگاران