نسخه چاپی
ارسال به دوستان
نماز آيات را چگونه بخوانيم؟
امروز 29 اسفند، بخشي از کشور ايران شاهد خورشيدگرفتگي جزيي (کسوف) است و بنابر دستورات شرع مقدس اسلام هنگام حوادث طبيعي همچون کسوف بر افراد واجدالشرايط نماز آيات واجب مي شود.
کيفيت نماز آيات و احکام مربوط به آن
نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و قبل از هر رکوع يک حمد و سوره خوانده مي شود و مي توان در هر رکعت بعد از حمد يکي از سوره هاي قرآن را پنج قسمت کرد و هر قسمت را قبل از هر يک از پنج رکوع خواند.
برخي از احکام نماز آيات عبارتند از:
1- ثبوت خورشيد گرفتگي، ماه گرفتگي يا زلزله با حسّ و مشاهده شخصي يا شهادت دو نفر عادل و يا وسائل و متخصصين رصدخانه ها و زلزله سنج در صورت اطمينان، حاصل مي شود.
2- تنها بر اهالي آن منطقه اي که اين حوادث به وقوع مي پيوندد يا قابل رؤيت باشد، نماز آيات واجب مي شود.
3- وقت نماز کسوف و خسوف از آغاز گرفتن خورشيد و ماه است تا آغاز باز شدن و از اين رو بايد از وقتي که خورشيد يا ماه گرفتگي آغاز مي شود شروع به نماز آيات کرد و اگر در همان وقت نماز خوانده نشود، بعداً به قصد قربت بدون نيّت أدا و قضاء آن را به جا آورد مگر در صورت کسوف و خسوف جزئي که شخص تا باز شدن از آن اطلاع نيابد.
4- به هنگام زلزله و رعد و برق هولناک بايد بلافاصله نماز آيات خوانده شود و ترک آن معصيت بوده تا آخر عمر واجب خواهد بود و هر وقت خوانده شود به صورت اداء است.
5- با تکرار اين حوادث نماز آيات نيز تکرار بايد گردد.
برخي حکمت هاي نماز آيات
الف) توجه دادن مردم از خرافات به طرف خداوند متعال، تا بدانند که خسوف و کسوف و هر آيت ديگر الهي ارتباطي با اژدها، مار، قهر کردن خورشيد و ... ندارد؛ بلکه اين خداوند است که خالق و مدير افلاک است.
ب) يادآوري تاريکي، زلزله و .. قبل از قيامت.
ج) از آن جا که بسياري از مردم در هنگام نعمت، خدا را فراموش مي کنند و تنها در گرفتاري ها به ياد خدا مي افتند؛ در حال زلزله و آيات ديگر الهي و ديدن آثار مرگ، با خواندن نماز توجه بيشتري پيدا مي کنند و به فکر توبه از گناه و جبران گذشته خود مي افتند.
دو سؤال از مراجع تقليد
*سؤال: اگر خورشيد گرفتگى در شهر ما قابل رؤيت نباشد و يا در شهر ديگرى زلزله شود، نماز آيات بر ما واجب مى شود؟
همه مراجع: امورى که نماز آيات براى آن ها واجب است، در هر محلى که اتفاق بيفتد، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم شهرهاى مجاور آن، واجب نيست.
*سؤال: اگر زن در گرفتگى خورشيد و ماه، حائض باشد، آيا پس از پاک شدن، بايد نماز آيات را قضا کند؟.
همه مراجع: (به جز آيات فاضل و وحيد): قضاى آن واجب نيست.
آيت‌اللَّه فاضل: بنابر احتياط واجب، بايد قضا کند.
آيت‌اللَّه وحيد: اگر در هنگام گرفتگى خورشيد و ماه حائض بوده، قضاى آن واجب نيست؛ ولى اگر در هنگام زلزله بوده، بايد پس از پاک شدن، آن را بدون نيت ادا و قضا به جا آورد. (5)
لازم به ذکر است خورشيد گرفتگي جزيي در تهران از ساعت۱۳و۴۲ دقيقه و۲۷ ثانيه روز جمعه اسفند آغاز مي شود و تا ساعت ۱۴و ۲۵ دقيقه پايان خواهد يافت. البته اين زمان در شهرهاي مختلف، متفاوت خواهد بود.
کيفيت نماز آيات و احکام مربوط به آن
نماز آيات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و قبل از هر رکوع يک حمد و سوره خوانده مي شود و مي توان در هر رکعت بعد از حمد يکي از سوره هاي قرآن را پنج قسمت کرد و هر قسمت را قبل از هر يک از پنج رکوع خواند.
برخي از احکام نماز آيات عبارتند از:
1- ثبوت خورشيد گرفتگي، ماه گرفتگي يا زلزله با حسّ و مشاهده شخصي يا شهادت دو نفر عادل و يا وسائل و متخصصين رصدخانه ها و زلزله سنج در صورت اطمينان، حاصل مي شود.
2- تنها بر اهالي آن منطقه اي که اين حوادث به وقوع مي پيوندد يا قابل رؤيت باشد، نماز آيات واجب مي شود.
3- وقت نماز کسوف و خسوف از آغاز گرفتن خورشيد و ماه است تا آغاز باز شدن و از اين رو بايد از وقتي که خورشيد يا ماه گرفتگي آغاز مي شود شروع به نماز آيات کرد و اگر در همان وقت نماز خوانده نشود، بعداً به قصد قربت بدون نيّت أدا و قضاء آن را به جا آورد مگر در صورت کسوف و خسوف جزئي که شخص تا باز شدن از آن اطلاع نيابد.
4- به هنگام زلزله و رعد و برق هولناک بايد بلافاصله نماز آيات خوانده شود و ترک آن معصيت بوده تا آخر عمر واجب خواهد بود و هر وقت خوانده شود به صورت اداء است.
5- با تکرار اين حوادث نماز آيات نيز تکرار بايد گردد.
برخي حکمت هاي نماز آيات
الف) توجه دادن مردم از خرافات به طرف خداوند متعال، تا بدانند که خسوف و کسوف و هر آيت ديگر الهي ارتباطي با اژدها، مار، قهر کردن خورشيد و ... ندارد؛ بلکه اين خداوند است که خالق و مدير افلاک است.
ب) يادآوري تاريکي، زلزله و .. قبل از قيامت.
ج) از آن جا که بسياري از مردم در هنگام نعمت، خدا را فراموش مي کنند و تنها در گرفتاري ها به ياد خدا مي افتند؛ در حال زلزله و آيات ديگر الهي و ديدن آثار مرگ، با خواندن نماز توجه بيشتري پيدا مي کنند و به فکر توبه از گناه و جبران گذشته خود مي افتند.
دو سؤال از مراجع تقليد
*سؤال: اگر خورشيد گرفتگى در شهر ما قابل رؤيت نباشد و يا در شهر ديگرى زلزله شود، نماز آيات بر ما واجب مى شود؟
همه مراجع: امورى که نماز آيات براى آن ها واجب است، در هر محلى که اتفاق بيفتد، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم شهرهاى مجاور آن، واجب نيست.
*سؤال: اگر زن در گرفتگى خورشيد و ماه، حائض باشد، آيا پس از پاک شدن، بايد نماز آيات را قضا کند؟.
همه مراجع: (به جز آيات فاضل و وحيد): قضاى آن واجب نيست.
آيت‌اللَّه فاضل: بنابر احتياط واجب، بايد قضا کند.
آيت‌اللَّه وحيد: اگر در هنگام گرفتگى خورشيد و ماه حائض بوده، قضاى آن واجب نيست؛ ولى اگر در هنگام زلزله بوده، بايد پس از پاک شدن، آن را بدون نيت ادا و قضا به جا آورد. (5)
لازم به ذکر است خورشيد گرفتگي جزيي در تهران از ساعت۱۳و۴۲ دقيقه و۲۷ ثانيه روز جمعه اسفند آغاز مي شود و تا ساعت ۱۴و ۲۵ دقيقه پايان خواهد يافت. البته اين زمان در شهرهاي مختلف، متفاوت خواهد بود.
