نسخه چاپی
ارسال به دوستان
114 ميليارد دلار براي خون‌بازي؛ سود اسلحه‌سازان از جنگ در منطقه
دنياي اقتصاد نوشت: آژانس‌هاي اطلاعاتي آمريکايي مي‌گويند جنگ‌هاي نيابتي در خاورميانه مي‌تواند سال‌ها به طول انجامد. اين باعث مي‌شود که کشورهاي منطقه براي خريد تسليحات بيشتر و مدرن‌تر پول بيشتري خرج کنند. اگر چنين شود اعراب براي خريد جنگنده‌هاي اف 35 مشتاق‌تر خواهند شد. گفته مي‌شود اين جنگنده‌ها به دليل ترس از کاهش قابليت‌هاي نظامي اسرائيل هنوز به کشورهاي عربي خاورميانه فروخته نشده است. برخي آمارها مي‌گويد در سال 2014 - 2013 کشورهاي عرب حدود 65 ميليارد دلار خريد تسليحاتي از شرکت‌هاي اسلحه‌سازي در غرب داشتند؛ در حالي که اين رقم در سال 2015- 2014 بالغ بر 114 ميليارد دلار بود.
کارخانه‌هاي تسليحاتي آمريکا از جنگ نيابتي در خاورميانه به سود ميلياردي مي‌رسند
دولت عربستان براي آغاز جنگ در يمن از جنگنده‌هاي اف 15 استفاده مي‌کند که از شرکت بوئينگ خريداري کرده است. خلبانان اماراتي سوار بر هواپيماهاي اف 16 شرکت لاکهيد مارتين يمن و سوريه را بمباران مي‌کنند.
انتظار مي‌رود امارات متحده به زودي قراردادي را با شرکت «ژنرال اتميک» امضا کند که براساس آن پهپادهاي تهاجمي براي استفاده در ماموريت‌هاي جاسوسي در کشورهاي همسايه به‌کار گرفته خواهد شد. با ورود خاورميانه به جنگ‌هاي نيابتي، درگيري‌هاي فرقه‌اي و نبرد عليه شبکه‌هاي تروريستي، کشورهايي که زرادخانه نظامي ساخت آمريکا دارند، در حال استفاده از اين تسليحات آمريکايي بوده و خواهان تسليحات بيشتري هستند. نتيجه همانا رونق فراوان براي پيمانکاران دفاعي آمريکاست که در جست‌وجوي تجارت در دوراني هستند که بودجه پنتاگون آب رفته است. اين دوره همچنين چشم انداز يک مسابقه تسليحاتي جديد و خطرناک در منطقه را ارائه مي‌دهد که نقشه ائتلاف‌ها از نو ترسيم شده است.
هفته گذشته، مقام‌هاي صنايع دفاعي آمريکا به کنگره گفتند که طي روزهاي آينده انتظار درخواستي از ائتلاف عربي -عربستان، امارات، قطر، بحرين، اردن و مصر- دارند که در حال مبارزه با داعش هستند. اين کشورها خواستار خريد هزاران موشک، بمب و ساير تسليحات آمريکايي هستند تا زرادخانه‌اي را تشکيل دهند که طي سال گذشته به تدريج خالي شده است. شرکت دفاعي- تسليحاتي آمريکايي مدت‌ها است بر فروش برخي تسليحات خاص محدوديت‌هايي قرار داده‌اند تا بر اساس آن به اسرائيل اطمينان دهد که همچنان بر رقباي سنتي‌اش در منطقه برتري دارد؛ اما از آنجا که اکنون اسرائيل در کنار دولت‌هاي عربي به نوعي ائتلاف در برابر ايران رسيده‌اند، دولت اوباما اشتياق بيشتري داشته تا اجازه فروش تسليحات پيشرفته را به دولت‌هاي حاشيه خليج‌فارس بدهد و اعتراضي هم از سوي اسرائيل صورت نگرفته است.
«آنتوني کوردزمن»، از مرکز مطالعات استراتژيک و بين‌المللي مي‌گويد: «وقتي نگاه مي‌کنيم مي‌بينيم که محاسبه اسرائيل بسيار ساده لوحانه است.» او مي‌گويد کشورهاي حاشيه خليج‌فارس «تهديدي جدي براي اسرائيل نيستند. آنها به دنبال يک نيروي جدي تعادل بخش در برابر ايران هستند.» تحليلگران و متخصصان خاورميانه مي‌گويند آشوب‌هاي منطقه و عزم کشورهاي ثروتمند عرب براي مقابله با هژموني ايران به ظهور ترتيبات جديدي براي جديدترين سخت‌افزارهاي پيشرفته و دفاعي منجر خواهد شد. «ريچارد. دل. آبولافيا»، تحليلگر دفاعي در گروه «تل»، مي‌گويد: ارتش‌هاي کشورهاي عربي «ترکيبي از چيزي ميان نمادهاي بازدارندگي و باشگاه‌هاي ملي پروازي هستند. اکنون آنها في الفور در حال استفاده از اينها هستند.»
براساس گزارشي که هفته گذشته از سوي «موسسه تحقيقات بين‌المللي صلح استکهلم» منتشر شد، عربستان سعودي سال گذشته بيش از 80 ميليارد دلار صرف خريد تسليحات- بيش از هميشه و حتي بيش از فرانسه و بريتانيا- کرده و به چهارمين بازار دفاعي در دنيا تبديل شده است. امارات هم سال گذشته حدود 23ميليارد دلار- سه برابر بيش از سال 2006– صرف خريد تسليحات کرده است.
قطر، کشور ديگر حاشيه خليج‌فارس با خزانه‌اي پر پول و اشتياق براي بسط نفوذ در خاورميانه هم در مرحله ولخرجي تسليحاتي قرار گرفته است. سال گذشته، اين کشور قرارداد 11 ميليارد دلاري با پنتاگون امضا کرد تا هليکوپترهاي تهاجمي آپاچي و سيستم‌هاي دفاعي پاتريوت و سيستم دفاع هوايي جاولين خريداري کند. اکنون اين کشور ذره‌اي اميدوار است تا به خريد بزرگ جنگنده‌هاي اف 15 بپردازد و آنها را جايگزين جنگنده‌هاي قديمي ميراژ که ساخت فرانسه است کند. مقام‌هاي قطري اميدوارند تا پيش از سفر ماه آينده خود به واشنگتن براي ديدار با مقام‌هاي آمريکايي- عربي ليست خريد تسليحات پيشرفته را روي ميز اوباما قرار دهند.
شرکت‌هاي دفاعي آمريکايي دنبال پول هستند. بوئينگ در سال 2011 دفتري را در دوحه- قطر- باز کرد و لاکهيد مارتين هم امسال چنين دفتري را در قطر باز کرد. لاکهيد در سال 2013 واحدي را افتتاح کرد که مسووليت فروش تسليحات به خارجي‌ها را بر عهده دارد و «ماريلين هيوسون»، مدير عامل اين شرکت مي‌گويد لاکهيد بايد تجارت خارجي خود را – با اين هدف که فروش جهاني تسليحات 25 تا 30 درصد از درآمدهايش را تشکيل دهد- افزايش دهد تا حدودي بتواند کاهش بودجه پنتاگون پس از رونق 11 سپتامبر را جبران کند. آژانس‌هاي اطلاعاتي آمريکايي بر اين باورند جنگ‌هاي نيابتي در خاورميانه مي‌تواند سال‌ها به طول انجامد.
اين باعث مي‌شود که کشورهاي منطقه براي خريد جنگنده‌هاي اف 35 مشتاق‌تر شوند. گفته مي‌شود اين جنگنده‌ها نگين زرادخانه تسليحاتي آمريکا در آينده خواهد بود. اين هواپيما- گران‌ترين پروژه تسليحاتي جهان- قابليت رادار گريزي داشته و بيشتر به متحدان آسيايي و اروپايي داده شده است. اين جنگنده به دليل ترس از کاهش قابليت‌هاي نظامي اسرائيل هنوز به کشورهاي عربي خاورميانه فروخته نشده است.
«داريل کيمبال»، مدير اجرايي انجمن کنترل سلاح مي‌گويد: «تعداد قابل توجهي از تسليحات آمريکايي که در يمن توسط عربستان مورد استفاده قرار گرفته عليه شهروندان بوده نه نظاميان.» اين چيزي است که عربستان منکر آن است. وي مي‌گويد افزايش فروش سلاح به منطقه را با ترس زيادي مي‌نگرد«چرا که منجر به وخامت در نوع و تعداد و پيچيدگي تسليحات در اين کشورها مي‌شود.» کنگره در سال 2008 قانوني را مصوب کرد که براساس آن فروش سلاح بايد به‌گونه‌اي باشد که اسرائيل بتواند «برتري نظامي» در منطقه را حفظ کند. تمام اين فروش‌ها به اعراب بر اين اساس ارزيابي مي‌شود که سلاح‌هاي فروخته شده تا چه ميزاني بر برتري اسرائيل تاثير خواهد گذاشت. با اين حال، دولت اوباما تجهيز نظامي کشورهاي منتخب عربي را- آن دسته از کشورهايي که ايران را به‌عنوان تهديد در منطقه مي‌نگرند- براي امنيت اسرائيل مهم مي‌پندارد.
ناگفته نماند که بي‌ترديد نبردهاي خاورميانه داراي ماهيت فرقه‌اي هم هست و بارزترين نمود آن حمله سعودي به يمن است. سعودي‌ها گروهي متشکل از اعراب سني را براي حمله به شيعيان حوثي يمن بسيج کرده‌اند. برخي ديگر از کشورها مانند مراکش دليل همراهي خود با ساير اعراب را با دلايل فرقه‌اي مشخص کرده‌اند. «مبارکا بويدا»، معاون وزير خارجه مراکش، در مصاحبه‌اي مي‌گويد: «مساله، حمايت از سلفي‌ها است.» با اين حال، همين کشورها عزم خود براي استفاده از نيروي نظامي عليه يک گروه راديکال سلفي ديگر را نيز نشان داده‌اند.
برخي کشورهاي عربي در حال استفاده از پايگاهي هوايي در اردن براي حمله به مواضع داعش در سوريه هستند. به همين ترتيب، امارات و مصر هم حملاتي در ليبي عليه شبه‌نظاميان در آنجا انجام داده‌اند. معامله براي فروش پهپادهاي تهاجمي به امارات در حال بررسي براي پذيرش نهايي است. اين پهپادها غيرمسلح هستند اما با ليزر مسلح خواهند شد و به آنها اجازه مي‌دهد تا هدفِ روي زمين را بهتر شناسايي کنند. اگر اين قرارداد نهايي شود و فروش به انجام رسد، اولين باري خواهد بود که اين پهپادها به يک متحد آمريکايي غير از ناتو فروخته خواهد شد.
کارخانه‌هاي تسليحاتي آمريکا از جنگ نيابتي در خاورميانه به سود ميلياردي مي‌رسند
دولت عربستان براي آغاز جنگ در يمن از جنگنده‌هاي اف 15 استفاده مي‌کند که از شرکت بوئينگ خريداري کرده است. خلبانان اماراتي سوار بر هواپيماهاي اف 16 شرکت لاکهيد مارتين يمن و سوريه را بمباران مي‌کنند.
انتظار مي‌رود امارات متحده به زودي قراردادي را با شرکت «ژنرال اتميک» امضا کند که براساس آن پهپادهاي تهاجمي براي استفاده در ماموريت‌هاي جاسوسي در کشورهاي همسايه به‌کار گرفته خواهد شد. با ورود خاورميانه به جنگ‌هاي نيابتي، درگيري‌هاي فرقه‌اي و نبرد عليه شبکه‌هاي تروريستي، کشورهايي که زرادخانه نظامي ساخت آمريکا دارند، در حال استفاده از اين تسليحات آمريکايي بوده و خواهان تسليحات بيشتري هستند. نتيجه همانا رونق فراوان براي پيمانکاران دفاعي آمريکاست که در جست‌وجوي تجارت در دوراني هستند که بودجه پنتاگون آب رفته است. اين دوره همچنين چشم انداز يک مسابقه تسليحاتي جديد و خطرناک در منطقه را ارائه مي‌دهد که نقشه ائتلاف‌ها از نو ترسيم شده است.
هفته گذشته، مقام‌هاي صنايع دفاعي آمريکا به کنگره گفتند که طي روزهاي آينده انتظار درخواستي از ائتلاف عربي -عربستان، امارات، قطر، بحرين، اردن و مصر- دارند که در حال مبارزه با داعش هستند. اين کشورها خواستار خريد هزاران موشک، بمب و ساير تسليحات آمريکايي هستند تا زرادخانه‌اي را تشکيل دهند که طي سال گذشته به تدريج خالي شده است. شرکت دفاعي- تسليحاتي آمريکايي مدت‌ها است بر فروش برخي تسليحات خاص محدوديت‌هايي قرار داده‌اند تا بر اساس آن به اسرائيل اطمينان دهد که همچنان بر رقباي سنتي‌اش در منطقه برتري دارد؛ اما از آنجا که اکنون اسرائيل در کنار دولت‌هاي عربي به نوعي ائتلاف در برابر ايران رسيده‌اند، دولت اوباما اشتياق بيشتري داشته تا اجازه فروش تسليحات پيشرفته را به دولت‌هاي حاشيه خليج‌فارس بدهد و اعتراضي هم از سوي اسرائيل صورت نگرفته است.
«آنتوني کوردزمن»، از مرکز مطالعات استراتژيک و بين‌المللي مي‌گويد: «وقتي نگاه مي‌کنيم مي‌بينيم که محاسبه اسرائيل بسيار ساده لوحانه است.» او مي‌گويد کشورهاي حاشيه خليج‌فارس «تهديدي جدي براي اسرائيل نيستند. آنها به دنبال يک نيروي جدي تعادل بخش در برابر ايران هستند.» تحليلگران و متخصصان خاورميانه مي‌گويند آشوب‌هاي منطقه و عزم کشورهاي ثروتمند عرب براي مقابله با هژموني ايران به ظهور ترتيبات جديدي براي جديدترين سخت‌افزارهاي پيشرفته و دفاعي منجر خواهد شد. «ريچارد. دل. آبولافيا»، تحليلگر دفاعي در گروه «تل»، مي‌گويد: ارتش‌هاي کشورهاي عربي «ترکيبي از چيزي ميان نمادهاي بازدارندگي و باشگاه‌هاي ملي پروازي هستند. اکنون آنها في الفور در حال استفاده از اينها هستند.»
براساس گزارشي که هفته گذشته از سوي «موسسه تحقيقات بين‌المللي صلح استکهلم» منتشر شد، عربستان سعودي سال گذشته بيش از 80 ميليارد دلار صرف خريد تسليحات- بيش از هميشه و حتي بيش از فرانسه و بريتانيا- کرده و به چهارمين بازار دفاعي در دنيا تبديل شده است. امارات هم سال گذشته حدود 23ميليارد دلار- سه برابر بيش از سال 2006– صرف خريد تسليحات کرده است.
قطر، کشور ديگر حاشيه خليج‌فارس با خزانه‌اي پر پول و اشتياق براي بسط نفوذ در خاورميانه هم در مرحله ولخرجي تسليحاتي قرار گرفته است. سال گذشته، اين کشور قرارداد 11 ميليارد دلاري با پنتاگون امضا کرد تا هليکوپترهاي تهاجمي آپاچي و سيستم‌هاي دفاعي پاتريوت و سيستم دفاع هوايي جاولين خريداري کند. اکنون اين کشور ذره‌اي اميدوار است تا به خريد بزرگ جنگنده‌هاي اف 15 بپردازد و آنها را جايگزين جنگنده‌هاي قديمي ميراژ که ساخت فرانسه است کند. مقام‌هاي قطري اميدوارند تا پيش از سفر ماه آينده خود به واشنگتن براي ديدار با مقام‌هاي آمريکايي- عربي ليست خريد تسليحات پيشرفته را روي ميز اوباما قرار دهند.
شرکت‌هاي دفاعي آمريکايي دنبال پول هستند. بوئينگ در سال 2011 دفتري را در دوحه- قطر- باز کرد و لاکهيد مارتين هم امسال چنين دفتري را در قطر باز کرد. لاکهيد در سال 2013 واحدي را افتتاح کرد که مسووليت فروش تسليحات به خارجي‌ها را بر عهده دارد و «ماريلين هيوسون»، مدير عامل اين شرکت مي‌گويد لاکهيد بايد تجارت خارجي خود را – با اين هدف که فروش جهاني تسليحات 25 تا 30 درصد از درآمدهايش را تشکيل دهد- افزايش دهد تا حدودي بتواند کاهش بودجه پنتاگون پس از رونق 11 سپتامبر را جبران کند. آژانس‌هاي اطلاعاتي آمريکايي بر اين باورند جنگ‌هاي نيابتي در خاورميانه مي‌تواند سال‌ها به طول انجامد.
اين باعث مي‌شود که کشورهاي منطقه براي خريد جنگنده‌هاي اف 35 مشتاق‌تر شوند. گفته مي‌شود اين جنگنده‌ها نگين زرادخانه تسليحاتي آمريکا در آينده خواهد بود. اين هواپيما- گران‌ترين پروژه تسليحاتي جهان- قابليت رادار گريزي داشته و بيشتر به متحدان آسيايي و اروپايي داده شده است. اين جنگنده به دليل ترس از کاهش قابليت‌هاي نظامي اسرائيل هنوز به کشورهاي عربي خاورميانه فروخته نشده است.
«داريل کيمبال»، مدير اجرايي انجمن کنترل سلاح مي‌گويد: «تعداد قابل توجهي از تسليحات آمريکايي که در يمن توسط عربستان مورد استفاده قرار گرفته عليه شهروندان بوده نه نظاميان.» اين چيزي است که عربستان منکر آن است. وي مي‌گويد افزايش فروش سلاح به منطقه را با ترس زيادي مي‌نگرد«چرا که منجر به وخامت در نوع و تعداد و پيچيدگي تسليحات در اين کشورها مي‌شود.» کنگره در سال 2008 قانوني را مصوب کرد که براساس آن فروش سلاح بايد به‌گونه‌اي باشد که اسرائيل بتواند «برتري نظامي» در منطقه را حفظ کند. تمام اين فروش‌ها به اعراب بر اين اساس ارزيابي مي‌شود که سلاح‌هاي فروخته شده تا چه ميزاني بر برتري اسرائيل تاثير خواهد گذاشت. با اين حال، دولت اوباما تجهيز نظامي کشورهاي منتخب عربي را- آن دسته از کشورهايي که ايران را به‌عنوان تهديد در منطقه مي‌نگرند- براي امنيت اسرائيل مهم مي‌پندارد.
ناگفته نماند که بي‌ترديد نبردهاي خاورميانه داراي ماهيت فرقه‌اي هم هست و بارزترين نمود آن حمله سعودي به يمن است. سعودي‌ها گروهي متشکل از اعراب سني را براي حمله به شيعيان حوثي يمن بسيج کرده‌اند. برخي ديگر از کشورها مانند مراکش دليل همراهي خود با ساير اعراب را با دلايل فرقه‌اي مشخص کرده‌اند. «مبارکا بويدا»، معاون وزير خارجه مراکش، در مصاحبه‌اي مي‌گويد: «مساله، حمايت از سلفي‌ها است.» با اين حال، همين کشورها عزم خود براي استفاده از نيروي نظامي عليه يک گروه راديکال سلفي ديگر را نيز نشان داده‌اند.
برخي کشورهاي عربي در حال استفاده از پايگاهي هوايي در اردن براي حمله به مواضع داعش در سوريه هستند. به همين ترتيب، امارات و مصر هم حملاتي در ليبي عليه شبه‌نظاميان در آنجا انجام داده‌اند. معامله براي فروش پهپادهاي تهاجمي به امارات در حال بررسي براي پذيرش نهايي است. اين پهپادها غيرمسلح هستند اما با ليزر مسلح خواهند شد و به آنها اجازه مي‌دهد تا هدفِ روي زمين را بهتر شناسايي کنند. اگر اين قرارداد نهايي شود و فروش به انجام رسد، اولين باري خواهد بود که اين پهپادها به يک متحد آمريکايي غير از ناتو فروخته خواهد شد.
