کد خبر: ۸۶۷۶۰
تاریخ انتشار: ۰۲ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۶:۲۷
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۱۳۶۱

پس از 5 روز مصرف ترامادول، معتاد مي شويد

 مصرف بي رويه و خودسرانه دارو روز به روز در حال افزايش است و بسياري از افراد بدون درنظر گرفتن عوارض آنها، اقدام به مصرف داروها مي کنند. يکي از دلايل مصرف خودسرانه دارو مي تواند تهيه آسان دارو باشد.

مصرف بي رويه و خودسرانه دارو روز به روز در حال افزايش است و بسياري از افراد بدون درنظر گرفتن عوارض آنها، اقدام به مصرف داروها مي کنند. يکي از دلايل مصرف خودسرانه دارو مي تواند تهيه آسان دارو باشد. همچنين عدم فرهنگ سازي دليل ديگري براي سوءمصرف داروهاست. فروش دارو به صورت غيرمجاز چند وقتي است که رواج پيدا کرده و برخي از داروها مثل «متادون» و «ترامادول» سر از عطاري ها در آورده اند.

هر ورق قرص و کپسول «ترامادول» با قيمت 3 هزار تومان در برخي از عطاري ها به فروش مي رسد اگرچه بازرسان سازمان غذا و دارو با بسياري از متخلفان برخورد کرده اند ولي همچنان فروش اين قرص در برخي از عطاري ها ادامه دارد. زمان تجويز يک دارو توسط پزشک موارد زيادي مدنظر گرفته مي شود و تجويز دارو متناسب با سن و شرايط بيمار است و وقتي فردي به صورت خودسرانه دارو مصرف کند، روند درمان را دچار مشکل مي کند، ضمن اينکه ممکن است آسيب هاي جبران ناپذيري به بدن وارد شود.

اول شناخت، بعد مصرف
مصرف بي رويه و خودسرانه داروها سال هاست که بين مردم رواج دارد و برخي از افراد بدون هيچ شناختي از کاربرد دارو، اقدام به مصرف آن مي کنند؛ ترامادول هم يکي از همين داروهاست
«دکتر بهروز مصلحي» پزشک، پژوهشگر و مخترع اولين مطب الکترونيک کشور مي گويد: «ترامادول يک داروي مسکن شبه مخدر است که براي تسکين دردهاي متوسط تا شديد مانند دندان درد، دردهاي پس از عمل جراحي، دردهاي ناشي از سرطان، دردهاي عضلاني اسکلتي حاد و همراه با داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي براي درمان «استئوآرتريت» يا همان آرتروز مفاصل، به کار مي رود.»

سوءاستفاده از دارو
گاهي اوقات برخي از افراد به دليل عدم آگاهي، از يک دارو به عنوان محصول درماني استفاده نمي کنند و ترامادول هم در همين گروه قرار مي گيرد و با وجود اينکه يک دارو با کاربرد مشخص است، از آن براي موارد ديگري استفاده مي کنند.

«دکتر مصلحي» مي گويد: «اگرچه بسياري از مردم، ترامادول را يک داروي غيرمخدر مي دانند، اما به دليل اثرات شبه مخدر شديد و پتانسيل بالايي که براي سوءمصرف دارد، اداره نظارت دارويي ايالات متحده امريکا ترامادول را به عنوان يک داروي شبه مخدر و غيرمجاز شناخته و اخيرا فروش و مصرف آزادانه اين دارو را محدود کرده، فروش اين دارو در ايران هم بدون نسخه ممنوع است.

ترامادول يک داروي مسکن شبه مخدر و شديدا اعتيادآور محسوب مي شود و مورد سوءمصرف قرار مي گيرد و برخي از افراد به آن وابستگي شديدي پيدا مي کنند. برخلاف تصور مردم، ترامادول حالت سرخوشي ايجاد نمي کند و برخي از افراد، ناآگاهانه يا به توصيه افراد ناآگاه، به مصرف ترامادول روي مي آورند و با مصرف افراطي به آن اعتياد شديد پيدا مي کنند.

تجويز داروي ترامادول توسط يک پزشک بايد کاملا حساب شده باشد و تعداد و روزهاي مصرف دارو بايد کمتر از 5 روز، درنظر گرفته شود که بيماران به اين دارو وابستگي شديد پيدا نکنند. بسياري از افراد به اين دليل به ترامادول وابسته مي شوند که آن را بدون هيچ رويه و حساب و کتابي به مدت طولاني مصرف مي کنند. برخي از افراد از اين دارو براي ترک اعتياد استفاده مي کنند ولي اين دارو وابستگي زيادي ايجاد مي کند و نمي توان از آن به عنوان دارويي براي ترک اعتياد به مواد مخدر استفاده کرد.»

مرگ در کمين
گاهي برخي از افراد به بيماري هايي مبتلا هستند که خوردن اشتباه يک قرص مي تواند زندگي آنها را با خطر مرگ مواجه کند.
«دکتر مصلحي» در اين مورد چنين مي گويد: «ترامادول براي افرادي که فشار داخل جمجمه آنها بالاست، نبايد تجويز شود. همچنين افرادي که دچار حمله آسم، نارسايي کليه، مشکلات حاد شکم، سابقه تشنج، ضعف در سيستم تنفسي و سابقه ضربه مغزي هستند نبايد از اين دارو استفاده کنند.

ترامادول عوارض زيادي دارد که مي توان به ضعف، سرگيجه، خواب آلودگي، سردرد، عصبي شدن، لرزش غير قابل کنترل بعضي از اعضاي بدن، سفت شدن و گرفتگي عضلات، تغييرات خلقي، سوزش سر دل و سوءهاضمه، تهوع، استفراغ، اسهال و يبوست اشاره کرد. همچنين از دست دادن اشتها، تعريق زياد، خشکي دهان، تشنج، تب، بثورات جلدي، تاول هاي پوستي، مشکل در بلع و تنفس، تورم (زبان، پلک ها، صورت، لب ها، دستها، مچ پا، پاها)، خشونت و گرفتگي صدا، هذيان، توهم، بي قراري، تندشدن ضربان قلب، از دست دادن هوشياري و تعادل بدن، اغما و در نهايت مرگ از ديگر عوارض مصرف ترامادول است.»

نگراني ها همچنان باقي است
هرچه آگاهي مردم نسبت به عوارض يک دارو بيشتر شود، کمتر آن را به صورت خودسرانه مصرف مي کنند. «دکتر اکبر عبداللهي اصل» معاون نظارت و برنامه ريزي سازمان غذا و دارو، مي گويد: «قرص تراماول از دسته داروهاي محدود و تحت کنترل بوده و يکي از پرعارضه ترين داروهاي مخدر به شمار مي رود و آمار مصرف اين داروي اعتيادآور نگراني هاي مسئولان را برانگيخته است.

آمار مصرف اين دارو در 2 سال اخير روندي رو به کاهش داشته طوري که مصرف 60 ميليون عديد يکي، دو سال اخير به حدود يک هشتم ميزان مصرف سال 84 رسيده است. دليل اين مسئله را مي توان به تشديد محدوديت هاي سازمان غذا و دارو در تحويل مواد اوليه به شرکت هاي توليدکننده نسبت داد، با اين وجود همچنان نگراني ها به قوت خود باقي است، زيرا براساس آمارها يکي از علل مهم مسموميت ناشي از مصرف غيرمتعادل و بدون تجويز دارو، مصرف قرص ترامادول است.»

با نسخه به فروش مي رسد
بسياري از داروخانه ها بدون نسخه پزشک دارو نمي فروشند ولي با اين حال باز هم برخي از داروها را مردم بدون نسخه خريداي مي کنند. «دکتر عبداللهي اصل» در رابطه با فروش ترامادول چنين مي گويد: «براساس قانون جمهوري اسلامي ايران توزيع اين دارو به صورت غيرمجاز جرم محسوب مي شود و لازم است دستگاه هاي ذي ربط نسبت به اين مقوله توجه کافي داشته باشند. اين دارو بايد از طريق شبکه هاي قانوني کشور و از طريق داروخانه ها همراه با نسخه پزشک توزيع شود. مصرف خودسرانه اين دارو بدون نظارت درماني و به صورت بيش از اندازه، ممکن است مرگ بار باشد.

پزشک ها بايد از تجويز غيرضروري قرص ترامادول بپرهيزند و بيمار را نيز از وجود ترکيبات مخدر در داروي تجويزشده مطلع کنند. همچنين بايد تا جاي ممکن داروهاي غيرمخدر را براي بيمار تجويز کنند. قرص ترامادول، داروي مسکني است که تنها با نسخه پزشک آن هم در شرايط ضروري تجويز مي شود. سازمان غذا و دارو داروخانه ها را موظف کرده است که بدون نسخه پزشک حق فروش ترامادول را نداشته باشند و اين دستورالعمل بايد اجرا شود. اگر اين دارو در داروخانه ها عرضه نشود، ممکن است مصرف کنندگان و متقاضيان، ترامادول را به صورت قاچاق تهيه کنند. برخي از افراد سوجو اقدام به قاچاق اين دارو و توزيع آن در مراکز غيرمجاز مي کنند که اين قرص ها با ميزان ترکيبات مخدر غيرمجاز، آسيب هاي جدي به سلامت مصرف کننده مي زنند.

مصرف بي رويه ترامادول به خاطر عرضه بدون نسخه دارو توسط داروخانه ها نيست، زيرا بيش از يک سال است ترامادول به صورت محدود عرضه مي شود. بايد آگاهي نسبت به مصرف خودسرانه اين دارو، جايگزين حذف عرضه ترامادول توسط داروخانه ها شود. حذف ترامادول از فارماکوپه (فهرست) دارويي ايران يا داروخانه ها مشکل افزايش مصرف اين دارو را حل نمي کند. سازمان غذا و دارو، سازماندهي و نظارت بر عطاري ها به منظور جلوگيري از فروش داروي قاچاق را در برنامه خود دارد.»

به شدت برخورد مي شود
سازمان غذا ودارو موظف است در صورت مشاهده فروش بدون نسخه دارو در داروخانه ها با متخلفان برخورد و همچنين از فروش غيرمجاز دارو در مراکز غيرمجاز جلوگيري کند. «دکتر عبداللهي اصل» مي گويد: «فروش برخي از داروهاي مورد نياز مردم، مثل ترامادول را نمي توان از داروخانه ها حذف کرد. فروش اين نوع داروها تحت کنترل هستند و دسترسي به آنها آسان نيست و اگر داروخانه اي نسبت به فروش اين داروها تخلف کند، بايد با آن برخورد کرد.
داروي ترامادول در داروخانه ها بايد فقط با ارائه نسخه پزشک به فروش برسد. دارويي مثل ترامادول در اماکن و مراکزي مثل عطاري ها به فروش مي رسد و اين داروها قاچاق هستند. در مورد عطاري ها هم برنامه نظارت جدي تر را درنظر گرفته ايم. تخلفاتي نظير خروج داروي مخدر يا روان گردان توليدشده از مسير مجاز و ورود آن به بازار غيرقانوني يا ساير جرائم مورد برخورد قانوني قرار مي گيرد.

برخوردهايي که با متخلفان صورت مي گيرد به شکل هاي مختلفي است؛ اخطار کتبي با درج موضوع در پرونده شرکت، اعلام توقف و توزيع محصول تا رفع کامل نواقص موجود، توقيف موقت مجوز توليد و فروش محصول، طرح موضوع در کميسيون قانوني به منظور لغو پروانه ساخت محصول، بررسي مجدد صلاحيت مسئول فني در کميسيون و نهايتا لغو مجوز از اقداماتي است که براي متخلفان توليدکننده دارو درنظر گرفته مي شود. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، خيلي راحت مي تواند با مطب داروخانه و بيمارستان متخلف برخورد کند. نظارت سازمان غذا و دارو بر داروخانه ها و فروشگاه هايي مثل عطاري ها، چندان قوي نيست و بايد تقويت شود.»

دارو به شرط برچسب
اينکه ترامادول دقيقا به چه شکل در بدن روي تسکين درد تاثير مي گذارد هنوز به درستي مشخص نيست. ترامادول يک ضددرد سيستم مرکزي اعصاب به شمار مي رود و به راحتي از راه خوراکي جذب شده و توسط کبد تجزيه مي شود و از راه ادرار دفع مي شود. ترامادول دارويي است که مسموميت شديد ايجاد مي کند و بايد از دسترس کودکان دور باشد. اين دارو مي تواند زندگي افراد را به خطر بيندازد و بايد از مصرف خودسرانه آن تحت هر شرايطي پرهيز کرد.

خريد اين قرص از مراکزي به غير از داروخانه ها عواقب جبران ناپذيري را مي تواند به همراه داشته باشد. داروهاي قاچاق بدون هيچ نظارتي وارد کشور مي شوند و بيشتر شرکت هاي توليدکننده اين داروهاي وارداتي، مورد تاييد سازمان غذا و دارو نيستند و ترکيبات به کار رفته در بسياري از اين نوع داروها استاندارد نيست. زمان خريد دارو، لوازم آرايشي و بهداشتي وارداتي، بايد حتما به برچسب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي يا سازمان غذا و دارو توجه کرد و با استفاده از کد پيگيري درج شده روي کالا از مجازبودن کالا اطمينان حاصل کرد.

مقدار مصرف مجاز ترامادول براي افراد بزرگ سال 50 تا 100 ميلي گرم هر 6 ساعت يک بار به صورت خوراکي است. حداکثر مقدار مجاز ترامادول 400 ميلي گرم در روز است و بيشتر از اين مقدار نبايد از آن استفاده کرد. ترامادول مثل هر داروي ديگري در شکل هاي مختلفي به فروش مي رسد. قرص 50 ميلي گرمي و قرص 100 ميلي گرمي از انواع اين داروست. ترامادول به صورت کپسول هاي 50 و 100 ميلي گرمي هم توليد مي شود ولي قرص ترامادول به نسبت کپسول و آمپول بيشتر مصرف مي شود. ترامادول با نام هاي تجاري کان زيپ (Conzip)، راي زالت (Ryzolt)، اولت رام (Ultram) و ريبيکس (raybix) به فروش مي رسد.