کد خبر: ۹۰۰۵۰
تاریخ انتشار: ۲۷ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۹:۱۶
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۴۴۹۸
نشنال اینترست:

ایران برای حرکت پایانی آماده می شود؛ کیش و مات کردن آمریکا در مذاکرات

شطرنج برای آموزش فنون راهبردی یکی از بهترین بازی ها است. هدف اصلی این بازی حذف گزینه های حریف و کاهش شمار گزینه های موجود وی تا زمانی است که دیگر هیچ گزینه ای در اختیار نداشته باشد؛ یعنی کیش و مات شود!
نشنال اینترست نوشت: شطرنج برای آموزش فنون راهبردی یکی از بهترین بازی ها است. هدف اصلی این بازی حذف گزینه های حریف و کاهش شمار گزینه های موجود وی تا زمانی است که دیگر هیچ گزینه ای در اختیار نداشته باشد؛ یعنی کیش و مات شود!

به گزارش پایگاه خبری «تیک»، شطرنج نخستین بار در منطقه ای ابداع شد که امروز بخشی از ایران است. بنابراین بجاست که راهبرد ایران را در مذاکرات هسته ای با قدرت های جهانی درباره برنامه هسته ای این کشور با استفاده از منطق این بازی توضیح دهیم. اگر این تحلیل بیانگر موضع ایران، باشد، پس ابراز مخالفت های اخیر ایران را نباید جدی دانست؛ بلکه این موضع علنی راهبردی پیچیده را نشان می دهد که هدف آن تضعیف مهمترین مبنای سیاست آمریکا در جهان پس از توافق هسته ای است. تهران برای حرکت پایانی آماده می شود؛ کیش و مات کردن!

پس از بیانیه مشترک فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در 2 آوریل سال 2015، تا کنون رهبر معظم در مخالفت با بازرسی پایگاه های نظامی ایران به عنوان بخشی از توافق نهایی، سخنرانی های فراوانی داشته است. برای نمونه، یک هفته پس از بیانیه مشترک لوزان، رهبر ایران اعلام کرد پایگاه های نظامی جزء بسته بازرسی، نخواهند بود. کمی پس از آن، آیت الله خامنه ای باز هم تأکید کرد: «هرگونه بازرسی پایگاه های نظامی یا گفتگو با دانشمندان هسته ای امکان پذیر نخواهد بود.»

این [موضع] حرکتی کاملاً سنجیده از سوی ایران است. هدف نخست ایران حفظ حق خود برای غنی سازی اورانیوم با وجود 5 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در انکار این حق، بود. ایران در توافق موقت نوامبر 2013 میلادی، که در آن اعلام شده بود راه حل جامع دربردارنده برنامه غنی سازی برای ایران خواهد بود، در عمل به این هدف رسید. این نشانگر آغاز جدال دوم، یعنی گستره برنامه هسته ای ایران، بود.

پس از توافق موقت، گزارش داده شد هدف پیشنهادهای آمریکا برنامه هسته ای بسیار محدودی بوده است که از توانمندی های ایران تا حد زیادی می کاهد و "زمان گریز" را برای این کشور تا چند سال افزایش می دهد؛ (["زمان گریز"] زمانی است که ایران نیاز دارد تا بتواند سوخت کافی برای ساخت بمب هسته ای تولید کند.) هدف ایران کاستن از میزان امتیازدهی در بخش های مهم برنامه هسته ای خود و جلوگیری از بستن یا تعطیلی تأسیسات و راکتورهای غنی سازی خود بود. اصل اساسی ایران حفظ توانمندی "برگشت ناپذیری" (یعنی توانمندی از سرگیری برنامه هسته ای خود در زمانی نسبتاً کوتاه) بود.

بیانیه لوزان و گزاره برگی ]فکت شیت[ که کاخ سفید منتشر کرد، برخی از امتیازات بسیار مهم که به ایران داده شده است نشان می دهند؛اما همچنین نشان می دهند ایران به هدف دوم خود رسیده است. بر اساس سند منتشر شده از سوی آمریکا، هیچ یک از تأسیسات ایران بسته نخواهند شد (گرچه تأسیسات غنی سازی قم به مرکزی برای تحقیق و توسعه تبدیل خواهد شد) و زمان گریز ایران فقط به یک سال افزایش خواهد یافت. همان طور که خود رئیس جمهور اوباما تأکید کرد این زمان گریز در ده سال دوم پس از امضای توافق ممکن است "تقریبا صفر" برسد.

بیانیه لوزان آغازی بود بر حرکت پایانی راهبرد ایران (یعنی کاهش بازرسی ها). رئیس جمهور اوباما به درستی استدلال کرد که توافق لوزان سازوکار نظارتی بی سابقه ای را فراهم می کند. در صورت اجرای کامل این توافق، برنامه هسته ای ایران در معرض بازرسی های سرزده¬ای قرار می گیرد که امکان حفظ دسترسی بازرسان "آژانس بین المللی انرژی اتمی" را به کل زنجیره برنامه هسته ای ایران تأمین می کند. در این رابطه، نظام بازرسی ها از نظر شدت و میدان عمل، سرزده خواهد بود.

همین نظام نظارتی مبنای راهبرد پیشگیرانه آمریکا پس از توافق با ایران است. بازرسی های سرزده برای پیشگیری از نقض توافق از سوی ایران و دادن زمان کافی به جامعه بین المللی برای نشان دادن واکنش، بسیار مهم و حیاتی اند و بخش بسیار مهمی از تلاش های واشنگتن برای متقاعد کردن مخالفان ایران در منطقه به اجتناب از گام های یک سویه ای را در بر می گیرند که به بدتر شدن اوضاع منطقه می انجامد.

ایران این را می داند و به همین علت اکنون تلاش می کند در مذاکرات، آمریکا را وادار به دادن امتیازاتی درباره جزئیات نهایی بازرسی ها کند. تهران پس از محدود کردن موفقیت آمیز سیاست آمریکا به یک اصل مهم، برای "کیش و مات کردن" تلاش می کند. به همین علت، دعوا بر سر بازرسی های بین المللی دعوا بر سر کل مذاکرات است.