کد خبر: ۹۱۶۴۳
تاریخ انتشار: ۰۹ تير ۱۳۹۴ - ۱۳:۳۸
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
تعداد بازدید: ۷۴۵

بلومبرگ ويو: طرح ثانويه کري براي ايران چيست؟

 اگر توافق جديدي به دست نيايد، مذاکرات ادامه مي‌يابد و وضع موجود حفظ خواهد شد. سوالي که مطرح مي شود اين است که در صورت فروپاشيدن روند موجود چه خواهد شد؟ کري بايد خودش را آماده اين احتمال کند.

جان کري، وزير خارجه ايالات متحده اين هفته در وين حضور دارد و اميدوار است تا مذاکرات بر سر برنامه هسته اي ايران به نتيجه برسد و موفقيت آن را اعلام کند. وي نياز به توافقي دارد که توانايي ساخت زرادخانه هسته اي توسط ايران براي يک آينده قابل پيش بيني را محدود کند، نه توافقي که نتواند به اين هدف دست پيدا کند.

در حال حاضر رسيدن به چنين هدفي سخت به نظر مي رسد. پس از دو روز مذاکره، محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران براي مشاوره به تهران بازگشت و ديپلمات ها اذعان مي کنند که احتمالاً مهلت روز سه شنبه از دست خواهد رفت.

علاوه بر اين آيت الله علي خامنه اي، رهبر معظم ايران در سخنراني اي که از تلويزيون پخش شد، اعلام کرد که امکان بازرسي از تاسيسات نظامي وجود ندارد. ايران پيش از اين هم دسترسي به اين تاسيسات را مسدود کرده بود، اما هرگونه توافقي که به بازرسان اجازه بازرسي از تاسيسات نظامي که مشکوک به انجام فعاليت هاي هسته اي هستند، داده نشود، غيرقابل قبول است.

آيت الله خامنه اي همچنين خواستار اين شد که تحريم هاي اقتصادي به جاي راستي آزمايي تعهدات، بلافاصله پس از امضاي توافق لغو شوند. همچنين وي اعلام کرده است که مدت زمان اعمال محدوديت بر تاسيسات هسته اي حداقل بايد کمتر از 10 تا 12 سالي باشد که پيشنهاد شده است.

هر کدام از اين موارد مي تواند منجر به شکست توافق شود. براي چرايي آن بايد به تاريخ رجوع کنيم. مذاکرات 12 سال پيش، پس از آن که برنامه سوخت هسته اي مخفي ايران آشکار شد، به جريان افتاد. غرب به مدت يک دهه مبنا را بر اين گذاشته بود که کل اين برنامه بايد متوقف شود. اما اين تلاش ها شکست خورد. ايران از برنامه اي با وسعت محدود و سانتريفيوژهاي کم به برنامه اي گسترده و سوخت هسته اي کافي براي توليد چند سلاح هسته اي رسيد.

باراک اوباما با استفاده از تحريم هاي سخت توانست ايران را به پاي ميز مذاکره بکشاند تا درباره چگونگي کوچک ماندن و تحت نظر بودن برنامه توليد سوخت هسته اي به نتيجه برسند. توافق موقت که در نوامبر 2013 به دست آمد، گسترش زيرساخت برنامه هسته اي ايران را متوقف کرد و در ازاي کاهش محدود تحريم ها، خطرناکترين محموله سوخت هسته اي را حذف کرد. اين توافق همچنان پابرجا است و مزاياي آن براي ايالات متحده و شرکاي مذاکره کننده اش بيشتر از ايران است.

بنابراين اگر توافق جديدي به دست نيايد، مذاکرات ادامه مي يابد و وضع موجود حفظ خواهد شد. سوالي که مطرح مي شود اين است که در صورت فروپاشيدن روند موجود چه خواهد شد؟ کري بايد خودش را آماده اين احتمال کند.

طرح ثانويه بايد بر روي اطمينان يافتن از افزايش تحريم ها در زمان مقرر، استوار يابد. قسمت عمده اي از اين ابزار مجازات توسط اروپايي ها بايد عملي شود، بنابراين حفظ اروپايي ها حياتي است. علاوه بر اين روسيه، هند و ديگر کشورها را هم بايد راضي کرد تا آسيبي به نظام تحريم ها وارد نکنند. همچنين کنگره هم بايد صبور باشد.

بسياري از قانونگذاران معتقدند که ايران مذاکرات را به منظور گسترش برنامه اش ترک خواهد کرد، همان طور که در زمان دولت جورج دبليو بوش اين کار را کردند. آنها علاقه دارند در صورتي که توافق به دست نيايد، در ظرف چند روز تحريم هاي جديد را اعمال کنند. با اين وجود توافق موقت مانع از گسترش برنامه هسته اي ايران مي شود. اين مسئله بهانه اي به دست مقامات ايران مي دهد تا ادعا کنند که بدعهدي ايالات متحده موجب پايان يافتن مذاکرات شده است. اگر آنها در اين زمينه موفق شوند، متحد نگه داشتن جامعه جهاني براي فشار به ايران براي محدود کردن برنامه هسته اي، دشوارتر مي شود.

کري نبايد يک توافق بد را امضا کند. اما براي موثر بودن طرح ثانويه وي نياز دارد تا در صورتي که روند مذاکرات فروپاشيد، مقصر اين مسئله نه ايالات متحده، بلکه ايران باشد.

*ديپلماسي ايراني