بیستمین سالگرد قتل بیش از ۸۰۰۰ مسلمان بوسنیایی

به گزارش تیک تو، نمایندگان کشورهای جهان، دبیرکل و رئیس مجمع عمومی سازمان ملل و جمعی از بازماندگان این فاجعه که بعد از جنگ جهانی دوم، بزرگترین نسل کشی قاره اروپا لقب گرفته است، در این مراسم حضور داشتند.

کشتار سربرنیتسا، نقطه اوج جنگ بوسنی بود.

هفده کشور جهان برای برگزاری این مراسم هم بانی شده بودند و شرکت کنندگان نخست به احترام جان باختگان این نسل کشی، یک دقیقه ایستاده سکوت کردند.

نماینده بوسنی و هرزگوین در آغاز این مراسم ضمن ابراز همدردی با بازماندگان این نسل کشی، وقوع چنین جنایاتی را شرمآور و ضربه ای به وجدان جامعه جهانی خواند.

خانم میرسادا چلاکویچ گفت: جنگ بدترین کابوس برای هر رئیس جمهور و مملکت است و بوسنی و هرزگوین شاهد قتلعام بیش از هشت هزار شهروند خود بود، در حالی که جامعه جهانی سکوت کرده بودند.

باکر ایزتبگویچ، عضو ارشد شورای ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین نیز به این مراسم یادداشتی فرستاده بود که از سوی نماینده این کشور قرائت شد.

در این نامه آمده بود: بعد از خاک بوسنی و هزگوین،  فقط سازمان ملل و بخصوص مجمع عمومی آن، بهترین مکان برای بزرگداشت سالگرد قتل عام هشت هزار شهروند بی گناه بوسنیایی است.

باکر ایزتبگویچ همچنین منطقه امن سازمان ملل در بوسنی در آن تاریخ را سیاه ترین منطقه سازمان ملل در جهان آن روز نامید و گفت: در آن ایام ده ها هزار زن و کودک مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند و بیش از هشت هزار نفر، فقط به دلیل اینکه مسلمان بودند، توسط نیروهای مرگبار رادووان کاراجیچ، رئیس جمهوری اسبق صربسکا و راتکو ملادیچ، فرمانده اسبق ارتش صربسکا، به قتل رسیدند.

باکر ایزتبگویچ در پایان این یادداشت، واقعه سربرنیتسا را همانند لکه ننگی بر چهره جامعه جهانی خواند و گفت: نام صحیح این واقعه، نسل کشی و قتل عام است .

دبیرکل سازمان ملل نیز در این مراسم ضمن ابراز همدردی با خانواده های کشته شدگان این فاجعه گفت: قساوتی که در کشتار مردان و پسران مسلمان در سربرنیتسا صورت گرفت، تا ابد بر وجدان جامعه جهانی سنگینی خواهد کرد.

بان کی مون افزود: سازمان ملل که هدف اصلی آن پیشگیری از وقوع چنین جرایمی است، در انجام وظیفه خود و حفاظت از جان مردم بیگناه که از درگیری های اطراف به دنبال پناهگاه ای امن بودند، ناکام ماند.

بالاترین مقام اجرائی سازمان ملل تاکید کرد: دبیرخانه سازمان ملل، شورای امنیت و کشورهای عضو نیز در این سرزنش، شریک هستند.

دبیرکل سازمان ملل با اشاره به سفر خود به بوسنی و هرزگوین در سال 2012 گفت: حیرت انگیز بود که چطور بوسنی و هرزگوین توانسته است از آن سال تاریک، با سربلندی عبور و پایه های آشتی ملی را طرح ریزی کند.

بان کی مون با اشاره به فعالیت های نمایندگان ویژه خود برای پیشگیری از وقوع قتلعام و ارائه پشتیبانی و هشدارهای اولیه به کشورهای عضو گفت: چنین اقداماتی برای حفاظت از جان مردم در برابر جنایت جنسی، مسلحانه و حتی جنایت علیه کودکان در درگیریهای مسلحانه لازم است.

وی در پایان بر اتحاد ضد کسانی که میان مردم تفرقه ایجاد می کنند، تاکید کرد و گفت: جامعه بینالمللی هنوز بسیاری از مردم نیازمند و محتاج کمک را از سوریه تا جنوب سودان، ناکام می گذارد.

رئیس مجمع عمومی سازمان ملل نیز در این مراسم ضمن ابراز تاسف از وقوع نسل کشی بیش از هشت هزار بوسنیایی در سال 1995 میلادی گفت: سازمان ملل و جامعه جهانی بر بازماندن از انجام وظیفه خود در حفاظت از مردم اذعان کرد و امروز نیز ما باید از عدم تکرار چنین جنایت فجیع ، اطمینان حاصل کنیم.

سام کوتسا با اشاره به اهمیت وضع قوانین بین المللی برای برخورد با مرتکبان به اعمال خشونت آمیز مانند قتل عام و جنایات گفت: باید عاملان چنین جنایاتی را مسئول بدانیم و در حفاظت از قربانیان برای اجرای عدالت و ارتقای اعتماد از هیچ کوششی دریغ نکنیم.

وی با اشاره به کاهش وقایعی همچون قتلعام گفت: جهان همچنان شاهد جنایات جنگی و جنایت ضد بشریت است و وظیفه ماست که به آن پایان دهیم.

در این مراسم همچنین یکی از بازماندگان این نسل کشی و نمایندگان کشورهای برگزار کننده مراسم سالگرد کشتار مسلمانان در سربرنیتسا ، پیام های تسلیت و تاسف خود از وقوع چنین جنایتی را قرائت کردند.

قتل‌عام سربرنیتسا که از سوی سازمان ملل متحد به عنوان منطقه امن اعلام شده بود انتقاداتی جدی را به این سازمان و دبیرکل وقت آن، کوفی عنان متوجه کرد.

زیرا درشانزدهم آوریل سال 1993 میلادی، شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه 819 خود، سربرنیتسا را منطقه امن اعلام کرد.

اما صرب‌ها اندکی پیش از پایان جنگ بوسنی، شهر سربرنیتسا را محاصره و در کمتر از یک هفته ای که از 13 ژولای 1995 میلادی آغاز شد، حدود 8000 مسلمان این شهر را قتل‌عام کردند.

چهارصد سرباز مسلح هلندی نیز در قالب نیروهای صلح‌ بان سازمان ملل برای ایجاد امنیت این منطقه حضور داشتند ولی در جریان این کشتار هیچ واکنشی از خود نشان ندادند.

صلح بانان هلندی نه تنها با مهاجمان صرب برخورد نکردند بلکه سیصد زن و کودک مسلمان بوسنی را که به این پایگاه سازمان ملل پناه آورده بودند، تحویل ارتش صربستان دادند که به کشتار آنها منجر شد.

بیش از هفت هزار و هفتصد نفر دیگر نیز در یک هفته تعقیب و گریز نظامیان صرب، به پایگاه صلح بانان سازمان ملل پناه آوردند ولی با درهای بسته مواجه و مجبور به فرار به سوی جنگل های اطراف این پایگاه شدند که با تعقیب نظامیان صرب، همگی قتل عام شدند.

کشتار یا نسل‌کشی سربرنیتسا بعد از جنگ جهانی دوم، بزرگ‌ ترین نسل‌ کشی در اروپا نامیده شده است.

کشف اجساد از گورهای دسته ‌جمعی در اطراف شهر سربرنیتسا بعد از گذشت بیست سال همچنان ادامه دارد.

تاکنون از حدود شصت گور دسته ‌جمعی کشف شده، هویت بیش از 2500 جسد از طریق آزمایش دی‌ ان‌ ای، مشخص شده ‌است.

دولت های اروپا در آن مقطع مانع از تصویب هرگونه قطعنامه ای قاطع برای پایان جنگ بوسنی شدند.

بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا در مصاحبه ای که شش سال قبل (2009 میلادی) منتشر شد، درباره علت مخالفت دولت های اروپائی با قطعنامه های شورای امنیت درباره این جنگ گفت: متحدان ما در اروپا به طور محرمانه اذعان کردند که وجود کشور مستقل بوسنی به عنوان تنها ملت مسلمان در اروپا را غیر طبیعی می‌‌دانند لذا لوایح لغو یا تغییر تحریم را وتو می‌‌کردند.