نسخه چاپی
ارسال به دوستان
کاربران فيسبوک موش هاي آزمايشگاهي
اگر جزو کاربران شبکه ي اجتماعي فيسبوک باشيد احتمالاً در روزهاي اخير و طي گشت و گذار در گوشه و کنار اين شبکه ي اجتماعي، متوجه شده ايد که برخي از کاربران فيسبوک تصاوير پروفايل خود را به صورت هماهنگ تغيير داده و آن را به شکل رنگ هاي رنگين کمان در آورده اند. اما موضوع اين مطلب اصلاً در مورد دلايل رنگين کماني شدن تصاوير پروفايل برخي کاربران فيسبوک نيست. بلکه ما قرار است براي اين پرسش کم و بيش مهم پاسخي پيدا کنيم که: به چه ترفندي در يک چشم به هم زدن و ظرف کم ترين زمان ممکن، طيف وسيعي از کاربران فيسبوک توانستند به صورت يک شکل، عکس هاي خود را رنگين کماني کنند؟
البته پاسخ اين پرسش بسيار ساده است. کاربران مذکور توسط ابزاري که فيسبوک در اختيارشان نهاده بود توانستند به اين زودي تصاوير پروفايل خود را تغيير دهند. به طوري که تنها ظرف 24 ساعت پس از آن که فيسبوک اين ابزار رنگين کماني را در اختيار کاربران خود گذاشت، ميليون ها نفر از آن ها تصاوير خود را توسط آن به شکل رنگين کمان در آوردند. اما دقيقاً چه چيزي باعث شد تا فيسبوک تصميم بگيرد چنين قابليتي را در اختيار کاربرانش قرار دهد؟ در اين ميان بسياري از هواداران نظريه ي "مرغ همسايه غاز است!" مثل هميشه معتقدند که فيسبوک به دليل رفاه حال کاربران خود دست به چنين اقدامي زده است. اما روزنامه ي انگليسي ديلي ميل نظر ديگري دارد. در واقع اين روزنامه به تازگي اعلام کرده بر اساس اطلاعاتي که در دست دارد، فيسبوک از طريق ابزار رنگين کماني خود در حال انجام برخي آزمايش هاي روان شناختي بر روي کاربران خود است.
آزمايش هايي که هدفشان بر يافتن ميزان تاثير پذير بودن کاربران در برابر اتفاقات اين چنيني تمرکز دارد. به عبارت ساده تر و به زبان عاميانه، فيسبوک از طريق ارائه ي ابزار رنگين کماني خود، مي خواهد بداند دقيقاً چه تعداد از کاربرانش به بيماري جو گير بودن مبتلا هستند و همچنين از طريق ابزار مذکور، ميزان و درجه ي اين تاثير پذيري و افزون بر آن ضريب نفوذ آن را نيز تحت نظر دارد. بر اساس اين گزارش به نظر مي رسد که فيسبوک قصد مطالعات بيشتري در اين زمينه دارد تا در آينده بتواند از اين خصلت جو گير بودن به نفع خود استفاده نمايد. با اين حال اعضاي اين شرکت گفته هاي روزنامه ي انگليسي را رد کرده اند و معتقدند که هدف از ارائه ي اين ابزار رنگين کماني تنها ابراز حمايت از يک جريان و هم ساز ساختن کاربران خود (البته آنهايي که با اين اتفاق هم نظر بوده اند) با رويدادهاي اخير است. آن ها همچنين خاطرنشان ساخته اند که اطلاعات ثبت شده از کاربران توسط اين ابزار رنگين کمان ساز به هيچ وجه مورد آزمايش يا استفاده هاي ديگر قرار نخواهد گرفت.
البته اين نخستين باري نيست که فيسبوک دست به چنين اقداماتي مي زند و پيش از اين نيز شاهد خبرهاي تاييد شده اي بوديم که نشان مي داد اين شبکه ي اجتماعي اخبار قرار گرفته بر روي تايم لاين برخي کاربران دستچين شده ي خود را عمداً دستکاري مي کند تا بتواند تاثير خواندن خبرهاي خوب و بد را بر ميزان فعاليت هاي آن ها بسنجند. به اين ترتيب اعضاي فيسبوک به اين نتيجه رسيده بودند که تداوم خواندن اخبار بد که حاوي نکات منفي و ناراحت کننده اي هستند مي تواند فعاليت کاربران در اين شبکه ي اجتماعي را به طرز محسوسي کاهش دهد و از سوي ديگر اخبار خوب تاثيري کاملاً معکوس بر آن ها دارد. با اين حال عده اي همچنان معتقدند که اين کار فيسبوک به هيچ وجه غير عادي نيست و اعضاي اين شبکه ي اجتماعي نيز مثل بسياري از شرکت هاي تجاري ديگري که به فعاليت هاي پژوهشي مبتني بر بازاريابي بر روي کاربرانش مبادرت مي ورزند، کاملاً حق دارد که فعاليت هاي مشابهي انجام دهد. با اين حال چه فيسبوک به لحاظ معنوي و اخلاقي حق انجام آزمايش هاي پنهاني بر روي کاربران خود را داشته باشد و چه نه، اين شرکت از طريق فعاليت هاي اخير خود ثابت کرده که ميل و علاقه ي عجيبي به در دست گرفتن ذره بين و نظاره کردن دقيق کاربران خود از پشت سوراخ کليد دارد!
البته پاسخ اين پرسش بسيار ساده است. کاربران مذکور توسط ابزاري که فيسبوک در اختيارشان نهاده بود توانستند به اين زودي تصاوير پروفايل خود را تغيير دهند. به طوري که تنها ظرف 24 ساعت پس از آن که فيسبوک اين ابزار رنگين کماني را در اختيار کاربران خود گذاشت، ميليون ها نفر از آن ها تصاوير خود را توسط آن به شکل رنگين کمان در آوردند. اما دقيقاً چه چيزي باعث شد تا فيسبوک تصميم بگيرد چنين قابليتي را در اختيار کاربرانش قرار دهد؟ در اين ميان بسياري از هواداران نظريه ي "مرغ همسايه غاز است!" مثل هميشه معتقدند که فيسبوک به دليل رفاه حال کاربران خود دست به چنين اقدامي زده است. اما روزنامه ي انگليسي ديلي ميل نظر ديگري دارد. در واقع اين روزنامه به تازگي اعلام کرده بر اساس اطلاعاتي که در دست دارد، فيسبوک از طريق ابزار رنگين کماني خود در حال انجام برخي آزمايش هاي روان شناختي بر روي کاربران خود است.
آزمايش هايي که هدفشان بر يافتن ميزان تاثير پذير بودن کاربران در برابر اتفاقات اين چنيني تمرکز دارد. به عبارت ساده تر و به زبان عاميانه، فيسبوک از طريق ارائه ي ابزار رنگين کماني خود، مي خواهد بداند دقيقاً چه تعداد از کاربرانش به بيماري جو گير بودن مبتلا هستند و همچنين از طريق ابزار مذکور، ميزان و درجه ي اين تاثير پذيري و افزون بر آن ضريب نفوذ آن را نيز تحت نظر دارد. بر اساس اين گزارش به نظر مي رسد که فيسبوک قصد مطالعات بيشتري در اين زمينه دارد تا در آينده بتواند از اين خصلت جو گير بودن به نفع خود استفاده نمايد. با اين حال اعضاي اين شرکت گفته هاي روزنامه ي انگليسي را رد کرده اند و معتقدند که هدف از ارائه ي اين ابزار رنگين کماني تنها ابراز حمايت از يک جريان و هم ساز ساختن کاربران خود (البته آنهايي که با اين اتفاق هم نظر بوده اند) با رويدادهاي اخير است. آن ها همچنين خاطرنشان ساخته اند که اطلاعات ثبت شده از کاربران توسط اين ابزار رنگين کمان ساز به هيچ وجه مورد آزمايش يا استفاده هاي ديگر قرار نخواهد گرفت.
البته اين نخستين باري نيست که فيسبوک دست به چنين اقداماتي مي زند و پيش از اين نيز شاهد خبرهاي تاييد شده اي بوديم که نشان مي داد اين شبکه ي اجتماعي اخبار قرار گرفته بر روي تايم لاين برخي کاربران دستچين شده ي خود را عمداً دستکاري مي کند تا بتواند تاثير خواندن خبرهاي خوب و بد را بر ميزان فعاليت هاي آن ها بسنجند. به اين ترتيب اعضاي فيسبوک به اين نتيجه رسيده بودند که تداوم خواندن اخبار بد که حاوي نکات منفي و ناراحت کننده اي هستند مي تواند فعاليت کاربران در اين شبکه ي اجتماعي را به طرز محسوسي کاهش دهد و از سوي ديگر اخبار خوب تاثيري کاملاً معکوس بر آن ها دارد. با اين حال عده اي همچنان معتقدند که اين کار فيسبوک به هيچ وجه غير عادي نيست و اعضاي اين شبکه ي اجتماعي نيز مثل بسياري از شرکت هاي تجاري ديگري که به فعاليت هاي پژوهشي مبتني بر بازاريابي بر روي کاربرانش مبادرت مي ورزند، کاملاً حق دارد که فعاليت هاي مشابهي انجام دهد. با اين حال چه فيسبوک به لحاظ معنوي و اخلاقي حق انجام آزمايش هاي پنهاني بر روي کاربران خود را داشته باشد و چه نه، اين شرکت از طريق فعاليت هاي اخير خود ثابت کرده که ميل و علاقه ي عجيبي به در دست گرفتن ذره بين و نظاره کردن دقيق کاربران خود از پشت سوراخ کليد دارد!
