نسخه چاپی
ارسال به دوستان
آمار بهزیستی غلط است | جهش نگرانکننده خودکشی در ایران در یک دهه اخیر تا سطح میانگین جهانی
رئیس انجمن روانپزشکان ایران میگوید دولت با پنهانکاری درباره آمار خودکشی، بحران را کوچک جلوه میدهد؛ در حالی که نرخ خودکشی در ایران طی سالهای اخیر چنان افزایش یافته که به میانگین جهانی رسیده و حتی از آن عبور کرده است.
آمار در ایران یک مقوله امنیتی تلقی میشود و به همین دلیل دسترسی به دادههای دقیق، از جمله درباره خودکشی، تقریباً ناممکن است. در حالی که سازمان جهانی بهداشت میانگین نرخ خودکشی در جهان را حدود ۱۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرده، سیدجواد حسینی رئیس سازمان بهزیستی در نشست خبری اخیر خود گفته نرخ خودکشی در ایران کمتر از میانگین جهانی و حدود ۶ تا ۷ نفر است؛ او وعده داده با اجرای طرحهای جدید، میزان خودکشی تا ۵۰ درصد کاهش یابد.
خودکشی در ایران؛ آمارهای غایب و روندی که نادیده گرفته میشود
حمید یعقوبی، رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی، سال گذشته اعلام کرد آخرین آمار رسمی کشور مربوط به قبل از سال ۱۴۰۱ است. به گفته او، براساس دادههای سال ۱۴۰۱، رتبه ایران در میان کشورهای جهان ۱۶۰ بوده است.
یعقوبی همچنین گفته بود در سال ۱۳۹۵ بیش از ۷۹ هزار نفر اقدام به خودکشی کردهاند و این رقم تا سال ۱۴۰۱ حدود ۵۱ درصد افزایش داشته است. طبق برآوردهای او، از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ سالانه حدود ۱۰ درصد به مرگهای ناشی از خودکشی اضافه شده است؛ به این ترتیب نرخ خودکشی از ۴.۷ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۹۰ به ۸.۱ در سال ۱۴۰۱ و ۸.۹ در سال ۱۴۰۲ رسیده و در سال ۱۴۰۳ احتمالاً به ۹.۷ نفر افزایش یافته است.
دادههای بینالمللی نیز در سال ۲۰۲۳ نرخ خودکشی در ایران را حدود ۷ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر برآورد کردهاند؛ رقمی که نسبت به ۲۰۱۱ (۴.۷ نفر) رشد قابل توجهی داشته و ایران را در رتبه ۱۴۰ جدول جهانی قرار داده است. گزارشهای داخلی نیز از ۷ هزار مرگ ناشی از خودکشی در سال ۲۰۲۴ خبر دادهاند؛ در حالی که این عدد در سال ۲۰۲۳ حدود ۶ هزار نفر بوده است.
به این ترتیب، اگرچه ایران در مقایسه جهانی رتبه بحرانی ندارد، اما شتاب رشد خودکشی در داخل کشور نگرانکننده است.
شریعت: ادعای سازمان بهزیستی غلط است؛ ایران به میانگین جهانی رسیده
سید وحید شریعت، رئیس انجمن روانپزشکان ایران، در گفتوگو با رویداد۲۴، آمار رسمی ارائهشده از سوی رئیس سازمان بهزیستی را نادرست دانست و گفت: «میزان خودکشی در ایران تقریباً به میانگین جهانی رسیده؛ عدد ۶ تا ۷ نفر مربوط به چند سال پیش است. از سال ۱۴۰۱ انتشار آمار متوقف شد، در حالی که میدانیم روند طی این سالها شدیداً افزایشی بوده است.»
او افزود: «براساس تخمینهای موجود، ایران احتمالاً از میانگین جهانی عبور کرده است یا حداقل به آن رسیده. مهمتر از عدد خام، روند افزایشی چشمگیر خودکشی در یک دهه اخیر است. کوچکنمایی این موضوع فقط مانع دیدن عمق بحران میشود.»
شریعت تأکید کرد سازمان پزشکی قانونی آمار دقیقتری دارد و «در جلسات خصوصی گاهی آمار غیررسمی را اعلام میکند که نشاندهنده افزایش قابل توجه است.»
محرمانهسازی آمار، بحران را حل نمیکند
او با انتقاد از محرمانه بودن آمار گفت: «این محرمانگی هیچ مبنای علمی ندارد. انتشار آمار باعث افزایش خودکشی نمیشود؛ آنچه خطرناک است، نحوه نادرست اطلاعرسانی درباره خودکشی است. پنهانکاری فقط سیاستگذاری را مختل میکند.»
کاهش ۵۰ درصدی؟ واقعبینانه نیست
شریعت در واکنش به وعده رئیس سازمان بهزیستی درباره کاهش ۵۰ درصدی خودکشی، گفت: «با اقدامات درست میتوان روند افزایشی را کند کرد، اما کاهش ناگهانی ۵۰ درصدی دور از واقعیت است.خیلی هنر به خرج دهیم، می توانیم سرعت افزایش را کم کنیم.»
اگر افکار خودکشی دارید یا نگران فردی هستید، با شمارههای ۱۲۳ یا ۱۴۸۰ تماس بگیرید. کارشناسان متخصص به شما پاسخ خواهند داد
