معرفی 100 غول اقتصادی کشور در سال 1402

از مراکز مالی اروپا تا کشور‌های آسیایی و خاورمیانه غنی از منابع طبیعی، به نظر شما نام کدام کشورها، در فهرست ۱۰ کشور ثروتمند جهان در سال ۲۰۲۴ قرار می‌گیرند؟

کشورهای موناکو با تولید ناخالص (۲۳۴،۳۱۶ دلار)، لوکزامبورگ (۱۴۳،۳۲۰ دلار)، ایرلند (۱۳۷،۶۴۰ دلار)، سنگاپور (۱۳۳،۱۱۰ دلار)، قطر (۱۱۴،۲۱۰ دلار)، برمودا (۱۱۴،۰۹۰ دلار)، ماکائو (۹۸،۱۶۰ دلار)، سوئیس (۸۹،۵۴۰ دلار)، امارات متحده عربی (۸۸،۹۶۰ دلار)، سن مارینو (۸۴،۱۴۰ دلار(به ترتیب جزو کشورهای ثروتمند در سال ۲۰۲۴ خواهند بود.

سرانه تولید ناخالص داخلی

(GDP per capita) به عنوان شاخصی برای سنجش ثروت یک کشور به ازای هر فرد در نظر گرفته می‌شود. این فهرست بر اساس برآوردهای صندوق بین‌المللی پول (IMF) در سال ۲۰۲۴ تهیه شده است. ارقام سرانه تولید ناخالص داخلی به دلار آمریکا بیان شده‌اند. عواملی مانند منابع طبیعی، ثبات سیاسی، نظام اقتصادی و سطح توسعه انسانی در ثروت یک کشور نقش دارند.

موناکو برای هجدهمین سال متوالی ثروتمندترین کشور جهان است. لوکزامبورگ به دلیل ثبات اقتصادی و نظام مالی قوی خود در رتبه دوم قرار دارد. ایرلند با رشد اقتصادی چشمگیر در سال‌های اخیر به رتبه سوم صعود کرده است. سنگاپور به عنوان مرکز مالی و تجاری مهم در رتبه چهارم قرار دارد. قطر با وجود ثروت حاصل از منابع طبیعی، در رتبه پنجم قرار دارد.

چند کشور همسایه و رقیب ایران نیز در بین ثروتمندترین کشورهای جهان قرار گرفته اند. در سال ۲۰۱۰ اقتصاد ایران با اقتصاد کشورهای عربستان و ترکیه تقریبا برابر بود؛ اما در ۱۰ سال اخیر به واسطه تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی در ایران، اقتصاد ترکیه بیش از دو برابر و اقتصاد عربستان بیش از ۳۵ درصد از اقتصاد ایران پیش ‌رفتند. ترکیه در حال حاضر در رتبه یازدهم و عربستان در رتبه هفدهم دنیا قرار دارد.

صندوق بین‌المللی پول در جدیدترین گزارش خود میزان تولید ناخالص داخلی ۱۹۳ کشور جهان از جمله ایران را در سال ۲۰۲۲ اعلام کرده است.بر اساس محاسبات این نهاد بین‌المللی، تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص قدرت خرید در این سال به یک هزار و ۵۹۶ میلیارد دلار رسیده که این رقم ۱۴۱ میلیارد دلار نسبت به سال قبل از آن افزایش داشته است.

ایران با تولید ناخالص داخلی یک هزار و ۵۹۶ میلیارد دلاری خود در سال ۲۰۲۲ به‌عنوان بیست و دومین قدرت بزرگ اقتصادی جهان در این سال شناخته شده که بر این اساس اقتصاد ایران از اقتصادهای ۱۷۱ کشور دیگر دنیا بزرگ‌تر است و فقط ۲۱ کشور تولید ناخالص داخلی بیشتری نسبت به ایران در این سال داشته‌اند. رتبه ۲۲ اقتصاد ایران در میان ۱۹۳ کشور جهان در حالی است که ایران در معرض شدیدترین تحریم‌های وضع‌شده علیه اقتصاد یک کشور در طول تاریخ قرار دارد.

همانطور که گفتیم نقش نفتی‌ها و پتروشیمی‌ها در بین شرکت‌های پولساز ایرانی بدون رقیب است تا جایی که بین ۵۰ شرکت اول ۱۸ شرکت پتروشیمی دیده می‌شود اما نقش فولادی‌ها هم در این بین غیرقابل انکار است.

در واقع آنها را می‌توان دومین غول بزرگی دانست که اقتصاد مملکت روی شاخ آنها می‌چرخد.

در ۵۰ شرکت اول از نظر فروش ۱۰ شرکت فولادی حضور دارند که پولدارترین آنها شرکت فولاد مبارکه اصفهان (هلدینگ) است با فروش نزدیک به ۲۰۵هزار میلیاردی در سال ۱۴۰۱ که یک رشد نزدیک به ۱۶هزار میلیاردی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. وقتی به لیست سهامداران این شرکت نگاه می‌کنیم می‌بینیم که بخش عمده آن را سازمان‌های دولتی تشکیل می‌دهند.

4:

بعد از صنایع نفتی و پتروشیمی و فولادی‌ها این بانک‌ها هستند که جای خوبی را در جدول پولسازترین شرکت‌های ایرانی به خودشان اختصاص داده‌اند.

عجیب اینکه چنین اتفاقی در حالی رخ داده که سیستم ناتراز بانکی یکی از دلایل مشکلات اقتصادی ایران دانسته می‌شود، پس با توجه به این جدول می‌توان فهمید که بانک‌ها درآمد خوبی دارند و احتمالا در بخش هزینه‌کرد مشکلات آنها شروع می‌شود.

اولین بانک پولساز ایران هلدینگ بانک ملت است که رتبه نهم را به خودش اختصاص داده است با فروش بیشتر از ۱۸۵هزار میلیاردی تازه وضعیت این شرکت نسبت به سال گذشته مقداری افت نشان می‌دهد چرا که در سال ۱۴۰۰ بانک ملت با درآمد ۱۳۲هزار میلیاردی در رتبه ششم قرار داشت و حالا سه پله سقوط کرده است.

هلدینگ بانک رفاه با فروش ۱۶۰هزار میلیاردی درست پشت سر بانک ملت در رتبه دهم پردرآمدترین شرکت‌های سال ۱۴۰۱ ایستاده است.

به طور کلی در ۵۰ تای اول ۱۰ شرکت هم بانکی هستند و این یعنی آنها هم در سطح فولادی‌ها اقتصاد ایران را روی شاخشان دارند.

5:

حضور خودروسازها و جای خالی اپراتورها یکی دیگر از نکته‌هایی است که در مورد فهرست تازه منتشر شده توجه‌مان را جلب می‌کند.

در سال گذشته هلدینگ ایران‌خودرو آن بالاهاست. رتبه هفتم را به خودش اختصاص داده آن هم با فروش ۲۱۸هزار میلیاردی که نسبت به سال گذشته که فروشش ۱۱۳میلیارد و جایگاهش هشتم بود افزایش نزدیک به دو برابری داشته است.

ممکن است بپرسید چطور این اتفاق افتاده در حالی که قیمت کارخانه‌ای خودروها در این یک‌سال گذشته افزایش دو برابری نداشته است؟

پاسخ این است که اولا تعداد فروش هم اهمیت دارد و ثانیا اینکه ما در مورد هلدینگ ایران‌خودرو حرف می‌زنیم، شرکتی که تعداد بسیار زیادی شرکت علاوه بر ایران‌خودرویی که ما می‌شناسیم به عنوان زیرمجموعه‌اش دارد.

جالب اینکه در ۵۰ شرکت اول از نظر فروش، سه شرکت خودرویی دیگر هم دیده می‌شوند که دوتای آنها به ایران‌خودرو مربوطند؛ یکی شرکت ایران‌خودرو دیزل و دیگری شرکت ایران‌خودرو خراسان.

مهم‌تر از این دو اما شرکت سایپاست که بسیار پایین‌تر از ایران‌خودرو و در رتبه هفدهم ایستاده است با فروش ۹۸هزار میلیاردی که حتی از نصف ایران‌خودرو هم کمتر است.

با این همه سایپا هم از نظر درآمد و هم از نظر رتبه رشد کرده چرا که این شرکت در سال گذشته مالی رتبه بیستم را داشت و حالا سه پله بالا آمده است.

همانطور که گفتیم اپراتورها در این فهرست بلندبالای صد شرکت برتر از نظر فروش دیده نمی‌شوند و این ممکن است برای خیلی‌ها عجیب باشد اما نشان می‌دهد کل ماجرای اینترنت و پول تلفن و خدمات مربوط به آن بخش بزرگی از اقتصاد ما را تشکیل نمی‌دهد مخصوصا که این بخش از اقتصاد کاملا خدماتی و داخلی است و نباید از پولساز نبودنش تعجب کرد.

جالب اینکه در حالی جای ایرانسل و همراه اول خالی است که چند شرکت واردکننده موبایل مانند شرکت داریا همراه پایتخت با فروش ۱۳۶هزار میلیاردی در این فهرست دیده می‌شوند.

نکته جالب دیگر به شرکت‌هایی مربوط است که شاید بیشترشان اصلا در بین شرکت‌های تراز بالا نیستند اما چنان رشد سریعی داشته‌اند که باید مورد توجه قرار بگیرند.

به گفته سازمان مدیریت صنعتی، اسامی شرکت‌هایی که در سال مالی گذشته چنین ویژگی داشته‌اند نصب نیرو، مبنا بهینه‌سازان نیرو، فناوران طلوع شبکه، سپید ماکیان، سوپر اپلیکیشن تاپ، شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد و… بوده‌اند.

وقتی به کارنامه این شرکت‌ها نگاه می‌کنیم می‌بینیم که رشد ناگهانی بعضی از آنها مانند سپید ماکیان به دلیل توسعه عجیبی بوده که طی یکی دو سال گذشته داده‌اند و رشد بعضی دیگر ناشی از وضعیت اقتصادی و رویکرد مردم بوده مانند اپلیکیشن تاپ که در زمینه خرید و فروش سهم در بورس کار می‌کند یا شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد که رشدش می‌تواند ناشی از افزایش ضریب نفوذ پرداخت‌های اینترنتی باشد./ هفت صبح