جنگ آب آغاز شده است؟
آب مایه حیاتی برای بقا در میان تمام موجودات هستی است که زمین طی سالهای اخیر بهشدت با کمبود آن روبهرو شده است تا جاییکه گفته میشود سومین جنگ جهانی بر سر آب رخ خواهد داد. افزایش درگیریها بر سر این عنصر حیات طی سالهای اخیر، احتمال به حقیقت پیوستن این پیشبینی را افزایش داده است.
در طول تاریخ بعضی از نخستین جنگهای بشریت بر سر آب، یکی از ضروریترین منابع برای بقا، رخ داده است. از سالها پیش نیز زمزمههایی درباره اینکه سومین جنگ جهانی جهان جنگ آب خواهد بود، بر سر زبانها افتاده است.
دامنه جنگ آب یا درگیری برای آن در دنیای امروز در حال گسترش است و هرچند کنترل دسترسی هنوز یک عامل کلیدی برای پیشگیری از آن بوده است، اکنون منابع آب میتوانند در قالب نوعی سلاح، محرک، هدف و عامل برجای ماندن تلفات بسیار در طول درگیریهای جاری عمل کنند.
دادههای مؤسسه اقیانوس آرام در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳ نشان میدهد که این روند در حال بدتر شدن است و تنها طی یک دهه افزایش قابلتوجهی را نشان میدهد، چراکه در مقایسه با ۱۹ خشونت مرتبط با آب در سال ۲۰۱۰، جهان در سال ۲۰۲۳ شاهد ۲۴۸ مورد تأیید شده خشونت بر سر آب بوده است.
جنگ، کمبود و مبارزه برای کنترل
با افزایش مناطق درگیری فعال همچون یمن، سوریه، سودان، روسیه-اوکراین و رژیم صهیونیستی-فلسطین در سطح جهان، حملات به سیستمهای آبی نیز افزایش داشته است که شامل حملات هوایی به تأسیسات تصفیه ضروری یمن در سال ۲۰۱۴، بمباران سدالطبقه سوریه در سال ۲۰۱۷ توسط نیروهای ویژه ایالات متحده آمریکا و قطع آبرسانی به شهرهای اوکراین میشود. جنگ اخیر رژیم اسرائیل و حماس نیز خشونتهای مرتبط با آب را در غزه و کرانه باختری تشدید کرده است.
در کنار این موارد افزایش کمبود جهانی آب منجر به درگیری داخل کشورها نیز شده است. در جنوب صحرای آفریقا، کشاورزان و دامداران بر سر منابع آب درگیر میشوندکه با خشکسالیهای مداوم این شرایط بدتر شده است.
در همین حال هند شاهد افزایش خشونتهای مبتنیبر طبقههای اجتماعی بر سر دسترسی به آب است و در پاکستان اختلافات آبیاری منجر به درگیریهای خشونتباری میان اهالی شده است، علاوهبر این هند و پاکستان قبل از امضای یک معاهده مهم در سال ۱۹۶۰ برای مدیریت آب، دو دهه کامل را برای بحث در مورد اشتراک آب رودخانه سند بهعنوان مجرای حیاتی برای کمربندهای کشاورزی کلیدی در هر دو کشور صرف کردند.
میتوان گفت با تداوم شرایط خشکسالی و کمبود باراشهای فعلی، جهان امروز بهزودی شاهد افزایش درگیریها بر سر آب خواهد بود و حتی میتوان ادعا کرد که طبق پیشبینیهای قبلی، سومین جنگ جهانی بر سر آب رخ خواهد داد.