نعمت‌الله فاضلی، جامعه‌شناس: در فضایی زندگی کرده‌ایم که حاکمیت واقعیت‌های اجتماعی را نمی‌پذیرد

جماران: نعمت ‎الله فاضلی عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در مراسم  بزرگداشت روز علوم اجتماعی طی سخنانی با عنوان «نسل ناسازگار»، گفت: بیشترین آموزشی که به ما دادند این بود که یاد بگیریم علمی که می‌خوانیم غربی و سکولار است و ما باید آن را مراقب باشیم و یک هوشیاری ایدئولوژیک داشته باشیم. گفته می‌شد که این علم غربی و سکولار یک مشکل بنیادین دیگر هم دارد و انگار بقایایی از علوم اجتماعی دوره پهلوی مانده است.

 بخش هایی از گفت و گوی فاضلی را در ادامه می خوانید:

اما در واقعیت این اتفاق می‎افتاد که دائما جامعه داشت تغییر می‌کرد، شهرها توسعه پیدا می‌کردند و کلانشهری شدن رخ می‌داد، رسانه‌های جدید ظهور می‌کردند، جمعیت بیشتر می‌شد و ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی جدیدی در جامعه ظهور می‌کرد و ما هم که نسل پس از انقلاب بودیم، تافته جدا بافته نبودیم و می‌خواستیم خود ابرازی کنیم و خلاقیت و فردیت داشته باشیم؛ ما نمی‌خواستیم سرباز باشیم و دلمان می‌خواست که سوژه شویم. البته کسانی که دل‌شان می‌خواست این خلاقیت‌ها بروز بدهند، از همان جا به عناصر ناسازگار تبدیل می‌شدند.

کسانی که خودشان را با حکومت و گفتمان رسمی سازگار می‌کردند هیچ مشکلی نداشتند و انواع پاداش‌ها را دریافت می‎کردند. یا ساکت بودند و ریاکارانه نظام منافع‌شان را بر هر چیز دیگری ترجیح می‌دادند و یا معترضین خصوصی بودند و در محافل خصوصی شدیدا نقادی می‌کردند اما در کلاس درس خلاف آنچه گفته بود عمل می‌کرد.

تصور حکومت این نبود که درون واقعیت اجتماعی ناسازواره وجود دارد. گفتمان رسمی نمی‌خواست واقعیت‌های اجتماعی و مسأله‌های اجتماعی را به رسمیت بشناسد و تنها چیزی که می‌پذیرفت این بود که ادارات پروژه بدهند و ما پول بگیریم.

ما در فضایی زندگی کرده‌ایم که حاکمیت ناسازواره‌های خودش را نمی‌بیند و واقعیت‌های اجتماعی را نمی‌پذیرد و مجموعه‌ای از مشکلات را برای علوم اجتماعی پدید می‌آورد.