نسخه چاپی
ارسال به دوستان
مالیاتی که می‌دهیم و رفاهی که نیست
بسیاری از کشور‌ها هنوز هم برای جمع‌آوری درآمد‌های کافی مالیاتی برای تأمین مالی پروژه‌های توسعه‌ای خود مشکل دارند. کشور‌هایی ...
آرمان امروز: بسیاری از کشور‌ها هنوز هم برای جمع‌آوری درآمد‌های کافی مالیاتی برای تأمین مالی پروژه‌های توسعه‌ای خود مشکل دارند. کشور‌هایی که کمتر از ۱۵ درصد تولید ناخالص داخلی مالیات دریافت می‌کنند، باید جمع‌آوری درآمد خود را افزایش دهند تا نیاز‌های اساسی شهروندان و مشاغل را برآورده کنند.نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی برای تعیین این مورد به کار می‌رود که دولت یک کشور منابع اقتصادی خود را در چه جهت و به چه مقدار مصرف می‌کند.
طبق گزارش بانک جهانی، درآمد‌های مالیاتی که بالاتر از ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی یک کشور باشد، عنصر کلیدی برای رشد اقتصادی و کاهش فقر خواهد بود. این سطح از مالیات تضمین‌کننده این امر است که کشور‌ها پول لازم برای سرمایه‌گذاری در آینده و دستیابی به رشد اقتصادی پایدار را دارند. کشور‌های توسعه‌یافته به‌طور کلی نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی بالاتری دارند. میانگین این نسبت در میان اعضای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در سال ۲۰۲۱ برابر با ۱/۳۴ درصد بود.
نظریه‌ای اقتصادی می‌گوید که با توسعه بیشتر اقتصاد‌ها و افزایش درآمد، مردم معمولاً خدمات بیشتری از دولت خواهند خواست؛ از جمله در بخش مراقبت‌های بهداشتی، حمل‌و‌نقل عمومی یا آموزش. به‌عنوان مثال، این نظریه توضیح می‌دهد که چرا نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۱ در اتحادیه اروپا، با متوسط ۹/۲۵ درصد، بسیار بالاتر از اکثر کشور‌های آسیا-اقیانوسیه بود. در کشور‌های آسیا-اقیانوسیه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی از ۹/۱۰ درصد، در اندونزی تا ۳/۲۵ درصد و در ساموآ متغیر بود. فقط ژاپن، کره، نیوزیلند و نائورو بالاتر از اتحادیه اروپا بودند و همه به جز نائورو کمتر از میانگین ۱/۳۴ درصد کشور‌های OECD بود. به‌طور خلاصه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی کشور‌های OECD حدود ۳۰ درصد است. این نسبت برای کشور‌هایی که به اقتصاد رفاه در دنیا معروف هستند به ۴۰ تا ۵۰ درصد می‌رسد. به عبارت دیگر نیمی از تولید ناخالص داخلی که در کشور‌ها تولید می‌شود توسط دولت مجدداً بازتوزیع می‌شود. این موضوع به ارتقاء درجه رفاه خانوار‌ها کمک می‌کند و از سوی دیگر دولت‌ها را در مرحله بالاتری از خدمات‌رسانی قرار می‌دهد.
سیاست‌گذاران از نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی برای مقایسه دریافت‌های مالیاتی سالانه نسبت به سال‌های قبل استفاده می‌کنند، زیرا این نسبت معیار بهتری برای افزایش و کاهش درآمد مالیاتی است. درآمد‌های مالیاتی ارتباط تنگاتنگی با فعالیت اقتصادی دارد که در دوره‌های رشد اقتصادی سریع‌تر افزایش می‌یابد و در دوران رکود کاهش می‌یابد. درآمد‌های مالیاتی به‌عنوان درصد، عموماً سریع‌تر از تولید ناخالص داخلی افزایش و کاهش می‌یابد، اما این نسبت باید نسبتاً ثابت بماند و از نوسانات شدید رشد جلوگیری کند.
با این حال، در موارد تغییرات قابل‌توجه در قوانین مالیاتی یا در طول رکود شدید اقتصادی، این نسبت می‌تواند به‌طور چشمگیری تغییر کند. به‌عنوان مثال، براساس گزارش OECD، در سال ۲۰۱۸ نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی ایالات متحده بیش از سایر اعضای OECD کاهش و در مکزیک در سال ۲۰۲۱ این نسبت ۱۱ واحد کاهش یافت. ایالات متحده از نظر میزان پایین بودن نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی خود در سال ۲۰۲۱ در بین ۳۸ کشور OECD در رتبه ۳۲ قرار گرفت.
