آلودگی محیطزیست؛ دشمن خاموش کودکان و عامل مرگ ۱.۷ میلیون نوزاد
مطالعات جدید نشان میدهد که آلودگیهای محیطی بهعنوان یک تهدید جدی برای سلامت کودکان عمل میکند و سالانه جان ۱.۷ میلیون کودک زیر پنج سال را در سراسر جهان میگیرد. این واقعیت، نیاز به اقدام فوری و مؤثر برای حفاظت از حقوق کودک را بیش از پیش ضروری میسازد.
آلودگی محیطزیست به عنوان یکی از بزرگترین چالشهای جهانی، نه تنها بر روی بزرگسالان تأثیر میگذارد، بلکه زندگی و آینده کودکان را نیز به خطر میاندازد. طبق گزارشهای جدید، این آلودگیها هر ساله عامل مرگ و میر ۱.۷ میلیون کودک کمتر از پنج سال در جهان هستند. این آمار نگرانکننده در سایه عدم رعایت حقوق کودک و ناکافی بودن زیرساختهای بهداشتی در بسیاری از کشورها بهخصوص کشورهای در حال توسعه، بیش از پیش مشهود است.
نقش کنوانسیون حقوق کودک
کنوانسیون حقوق کودک، که یکی از مهمترین اسناد بینالمللی حقوق بشر است، تأکید دارد که همه کودکان باید از بالاترین سطح بهداشت و محیط زیست سالم برخوردار باشند. این کنوانسیون هرچند بهطور خاص حق کودک را برای داشتن محیطی پاک تضمین نمیکند، اما شامل مقرراتی است که به حفاظت از محیطزیست مربوط میشود. ماده ۲۴ این کنوانسیون، حق کودک را برای دسترسی به بالاترین معیارهای بهداشتی و تسهیلات درمانی به رسمیت میشناسد و دولتها را ملزم میکند تا از این حقوق حمایت کنند.
چالشهای پیشروی کودکان
تحقیقات اخیر نشان میدهد که آلودگی هوا، آلودگی آب و سوء تغذیه ناشی از تغییرات اقلیمی از جمله عوامل اصلی مرگ و میر کودکان زیر پنج سال هستند. طبق گزارش یونیسف، پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۴۰، یکچهارم کودکان زیر ۱۸ سال در مناطق دچار استرس شدید آبی زندگی خواهند کرد. این مسئله بهویژه در زمینه بیماریهای اسهالی و عواقب آن بر سلامت کودکان نگرانکننده است، زیرا این بیماریها در سال ۲۰۱۷ جان ۴۴۰ هزار کودک زیر پنج سال را گرفت.
تأثیر تغییرات اقلیمی
تغییرات اقلیمی نه تنها به کاهش دسترسی به آب شیرین منجر میشود، بلکه باعث افزایش ناامنی غذایی نیز میگردد. گرمتر شدن دما بر روی کشاورزی و تولید محصولات غذایی تأثیر منفی میگذارد و این امر بهویژه کودکان را که به تغذیه مناسب برای رشد نیاز دارند، تحتالشعاع قرار میدهد. به گفته سازمان جهانی بهداشت، تغییرات اقلیمی میتواند به افزایش تعداد کودکان مبتلا به مشکلات رشد و بیماریهای غیرواگیر منجر شود.
آموزش و آگاهیسازی
در راستای این چالشها، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد قطعنامهای را به تصویب رسانده است که بر اهمیت آموزش محیطزیستی تأکید دارد. این قطعنامه از کشورها میخواهد تا حقوق کودکان و نسلهای آینده را در برابر آسیبهای محیطی تضمین کنند و آموزشهای محیطزیستی را در برنامههای تحصیلی خود قرار دهند.
آلودگی محیطزیست به عنوان یک تهدید جدی برای سلامتی و آینده کودکان، نیازمند اقدامات فوری و مؤثر است. دولتها باید با اجرای سیاستهای محیطزیستی و بهبود شرایط بهداشتی، حقوق کودکان را حفظ کرده و از آنها در برابر خطرات محیطی محافظت کنند. تخریب محیطزیست نه تنها بر زندگی فعلی کودکان تأثیر میگذارد، بلکه نسلهای آینده را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. برای حفاظت از حقوق کودک، ضروری است که به این چالشها توجه جدی شود و اقدامات لازم بهعمل آید.