نسخه چاپی
ارسال به دوستان
علي خرم: مذاکرات هسته ای، رو به "جلو" يا "عقب"؟!
فرارو: محمد جواد ظريف در جديدترين اظهارات خود پيرامون مذاکرات وين 5 گفته: طبيعت اين مذاکرات اين است که برخي از بازيگران اين عادت را دارند که تلاش کنند تا روز آخر مواضع خود را حفظ کنند و روز آخر به آن باور برسند که لازم است مواضعشان تغيير کند.
احساس مي کنم طرف مقابل تلاش مي کند مواضع حداکثري اتخاذ کند تا در طول مذاکرات به مواضع متعادل‌تري برسد، اين روش برخي از طرف هاي مذاکره است که بنده خيلي به آن اعتقاد ندارم و آن را مفيد نمي دانم.
ظريف همچنين گفته: اگر توافق حاصل نشود هر دو طرف اين حق را دارند که به سياست‌هاي قبل از توافق ژنو بازگردند و اين شامل طرف ايراني نيز مي شود.
دکتر علي خرم استاد دانشگاه و مشاور وزير خارجه ايران در گفتگو با فرارو گفت: «ما از مذاکرات وين 5 اين انتظار را داشتيم که بتواند بخش ديگري از اختلافات را حل کند و هر موضوع و مسئله اي از سوي 1+5 قابل تشخيص است مطرح شود تا براي هميشه به پايان برسد.»
وي ادامه داد: «لذا اين انتظار را نداشتيم که با تدوين کامل برنامه جامع از مذاکرات وين 5 خارج شويم.»
وي افزود: «در وين 5 خيلي از موضوعات مطرح شد و در حدود يک و نيم صفحه از متن برنامه جامع به عنوان مقدمات نوشته شد و باقي آن موکول شد به اينکه طرفين با مذاکره بيشتر اختلافات ديدگاهي را کاهش دهند تا اينکه بتوانند باقي متن را در ادامه بنويسند.»
اين کارشناس مسائل بين الملل تصريح کرد: «بنابراين وين 5 همان بود که انتظار داشتيم و مشکلي ايجاد نشد و در مجموع يک گام رو به جلو بود و ممکن است در وين 6 بخشي از کار پيش برود و در وين 7 بخش ديگري از موضوع حل شود تا اينکه در مذاکراتي که ممکن است وين 8 يا 9 باشد متن کامل نگارش شود.»
خرم درباره صحبت هاي آقاي ظريف مبني بر اينکه طرف مقابل مواضع حداکثري خود را بيان مي کند، گفت: «برداشت آقاي ظريف قطعا صائب تر است چراکه به طور مستقيم در حال مذاکره هستند. ايشان در مصاحبه اي که در وين داشتند نيز عنوان کردند طرف مقابل مواضع حداکثري خود را مطرح مي کند.»
وي ادامه داد: «ممکن است طرف مقابل موضعي اتخاذ مي کند که فراتر از واقعيت است و از اين شيوه به عنوان يک تاکتيک مذاکراتي استفاده مي کند و روز آخر يک قدم عقب آمده تا عنوان کند تخفيف دادم که اگر چنين موضعي طرف مقابل اتخاذ کند مسلما طرف هاي مقابل متوجه خواهند شد چراکه همه مي دانند موضع متعادل چه بايد باشد.»
خرم در پاسخ به اين سوال که آيا صحبت آقاي ظريف مبني بر اينکه اگر به توافق نرسيم طرفين مي توانند به مواضع اوليه خود برگردند، نشاني از نااميدي است؟، گفت: «هميشه براي چنين ارزيابي راه باز است. هميشه مي توان گفت اگر به توافق نرسيديم طبق قراري که داشتيم به موضع اوليه باز خواهيم گشت.»
وي ادامه داد: «لذا اين صحبت چيزي نيست که امروز بيان شده باشد يا بوي نااميدي از آن به مشام برسد. هم ايراني ها و هم آمريکايي ها قبلا عنوان کردند هر وقت به توافق نرسيم طرفين به مواضع اوليه خود باز مي گردند.»
وي افزود: «حال ممکن است آقاي ظريف تاکنون با اين بيان صحبت نکرده باشند، اما اين صحبت موضوع غريبي نيست و از ابتداي مذاکرات وجود داشته و خواهد داشت.»
اين استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «مذاکرات بين المللي هميشه پستي و بلندي دارد و خيلي مواقع ممکن است به ظاهر متوقف شود. البته ما بايد در نظر داشته باشيم که مذاکراتي که در حال انجام است اگر به نفع ما است بايد حواسمان باشد که اين مذاکرات را به نتيجه برسانيم.»
خرم درباره امکان رسيدن به توافق تا 29 تيرماه گفت: «از نظر من 29 تير مفهومي ندارد و از آنجا که مذاکرات برنامه جامع طبق برنامه اقدام مشترک انجام مي شود هيچ حد و حدودي ندارد. اين ضرب العجل مربوط به برنامه موقت بود که اگر در شش ماه انجام نگرفت براي شش ماه ديگر تمديد شود.»
وي ادامه داد: «لذا به طور طبيعي هرگاه تمام موضوعات ميان طرفين حل و فصل شد مي توانند برنامه جامع را بنويسند. يعني اينطور نيست که توقف مذاکرات صرفا براي ايران تهديد باشد و حتما براي طرف مقابل هم آسيب هاي جدي بوجود خواهد آمد.»
خرم با بيان اينکه گروه 1+5 هم مايل نيست که اين آسيب ها دوباره ايجاد شود و از اين جهت عجله دارند مذاکرات به نتيجه برسد گفت: «لذا از نظر نفس تفاهم ژنو هيچ حد و مرزي براي مذاکره وجود ندارد و مذاکرات مي تواند تا يکسال ديگر هم ادامه پيدا کند.»
وي ادامه داد: «اما از باب اينکه ممکن است برخي تحولات در منطقه يا در کشورهاي گروه 1+5 صورت بگيرد که وضعيت مطلوبي که اکنون از نظر مواضع وجود دارد برهم بخورد درست است و از اين نظر ايران تلاش خود را مي کند.»
وي افزود: «اما تلاش کردن نبايد در حدي باشد که طرف مقابل اشتباه برداشت کند که ايران حريص بر اين است که تا 29 تير مذاکرات به نتيجه برسد. چراکه در نتيجه مذاکرات بايد منافع و امنيت ملي ايران و طرف مقابل تامين شده باشد.»
احساس مي کنم طرف مقابل تلاش مي کند مواضع حداکثري اتخاذ کند تا در طول مذاکرات به مواضع متعادل‌تري برسد، اين روش برخي از طرف هاي مذاکره است که بنده خيلي به آن اعتقاد ندارم و آن را مفيد نمي دانم.
ظريف همچنين گفته: اگر توافق حاصل نشود هر دو طرف اين حق را دارند که به سياست‌هاي قبل از توافق ژنو بازگردند و اين شامل طرف ايراني نيز مي شود.
دکتر علي خرم استاد دانشگاه و مشاور وزير خارجه ايران در گفتگو با فرارو گفت: «ما از مذاکرات وين 5 اين انتظار را داشتيم که بتواند بخش ديگري از اختلافات را حل کند و هر موضوع و مسئله اي از سوي 1+5 قابل تشخيص است مطرح شود تا براي هميشه به پايان برسد.»
وي ادامه داد: «لذا اين انتظار را نداشتيم که با تدوين کامل برنامه جامع از مذاکرات وين 5 خارج شويم.»
وي افزود: «در وين 5 خيلي از موضوعات مطرح شد و در حدود يک و نيم صفحه از متن برنامه جامع به عنوان مقدمات نوشته شد و باقي آن موکول شد به اينکه طرفين با مذاکره بيشتر اختلافات ديدگاهي را کاهش دهند تا اينکه بتوانند باقي متن را در ادامه بنويسند.»
اين کارشناس مسائل بين الملل تصريح کرد: «بنابراين وين 5 همان بود که انتظار داشتيم و مشکلي ايجاد نشد و در مجموع يک گام رو به جلو بود و ممکن است در وين 6 بخشي از کار پيش برود و در وين 7 بخش ديگري از موضوع حل شود تا اينکه در مذاکراتي که ممکن است وين 8 يا 9 باشد متن کامل نگارش شود.»
خرم درباره صحبت هاي آقاي ظريف مبني بر اينکه طرف مقابل مواضع حداکثري خود را بيان مي کند، گفت: «برداشت آقاي ظريف قطعا صائب تر است چراکه به طور مستقيم در حال مذاکره هستند. ايشان در مصاحبه اي که در وين داشتند نيز عنوان کردند طرف مقابل مواضع حداکثري خود را مطرح مي کند.»
وي ادامه داد: «ممکن است طرف مقابل موضعي اتخاذ مي کند که فراتر از واقعيت است و از اين شيوه به عنوان يک تاکتيک مذاکراتي استفاده مي کند و روز آخر يک قدم عقب آمده تا عنوان کند تخفيف دادم که اگر چنين موضعي طرف مقابل اتخاذ کند مسلما طرف هاي مقابل متوجه خواهند شد چراکه همه مي دانند موضع متعادل چه بايد باشد.»
خرم در پاسخ به اين سوال که آيا صحبت آقاي ظريف مبني بر اينکه اگر به توافق نرسيم طرفين مي توانند به مواضع اوليه خود برگردند، نشاني از نااميدي است؟، گفت: «هميشه براي چنين ارزيابي راه باز است. هميشه مي توان گفت اگر به توافق نرسيديم طبق قراري که داشتيم به موضع اوليه باز خواهيم گشت.»
وي ادامه داد: «لذا اين صحبت چيزي نيست که امروز بيان شده باشد يا بوي نااميدي از آن به مشام برسد. هم ايراني ها و هم آمريکايي ها قبلا عنوان کردند هر وقت به توافق نرسيم طرفين به مواضع اوليه خود باز مي گردند.»
وي افزود: «حال ممکن است آقاي ظريف تاکنون با اين بيان صحبت نکرده باشند، اما اين صحبت موضوع غريبي نيست و از ابتداي مذاکرات وجود داشته و خواهد داشت.»
اين استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «مذاکرات بين المللي هميشه پستي و بلندي دارد و خيلي مواقع ممکن است به ظاهر متوقف شود. البته ما بايد در نظر داشته باشيم که مذاکراتي که در حال انجام است اگر به نفع ما است بايد حواسمان باشد که اين مذاکرات را به نتيجه برسانيم.»
خرم درباره امکان رسيدن به توافق تا 29 تيرماه گفت: «از نظر من 29 تير مفهومي ندارد و از آنجا که مذاکرات برنامه جامع طبق برنامه اقدام مشترک انجام مي شود هيچ حد و حدودي ندارد. اين ضرب العجل مربوط به برنامه موقت بود که اگر در شش ماه انجام نگرفت براي شش ماه ديگر تمديد شود.»
وي ادامه داد: «لذا به طور طبيعي هرگاه تمام موضوعات ميان طرفين حل و فصل شد مي توانند برنامه جامع را بنويسند. يعني اينطور نيست که توقف مذاکرات صرفا براي ايران تهديد باشد و حتما براي طرف مقابل هم آسيب هاي جدي بوجود خواهد آمد.»
خرم با بيان اينکه گروه 1+5 هم مايل نيست که اين آسيب ها دوباره ايجاد شود و از اين جهت عجله دارند مذاکرات به نتيجه برسد گفت: «لذا از نظر نفس تفاهم ژنو هيچ حد و مرزي براي مذاکره وجود ندارد و مذاکرات مي تواند تا يکسال ديگر هم ادامه پيدا کند.»
وي ادامه داد: «اما از باب اينکه ممکن است برخي تحولات در منطقه يا در کشورهاي گروه 1+5 صورت بگيرد که وضعيت مطلوبي که اکنون از نظر مواضع وجود دارد برهم بخورد درست است و از اين نظر ايران تلاش خود را مي کند.»
وي افزود: «اما تلاش کردن نبايد در حدي باشد که طرف مقابل اشتباه برداشت کند که ايران حريص بر اين است که تا 29 تير مذاکرات به نتيجه برسد. چراکه در نتيجه مذاکرات بايد منافع و امنيت ملي ايران و طرف مقابل تامين شده باشد.»
