نسخه چاپی
ارسال به دوستان
اشتباهات داوری! مهندسی لیگ یا شرط‌بندی؟
لیگ برتر ایران وارد هفته‌های پایانی خود می‌شود. آنچه در این میان بسیار حساسیت برانگیز شده وضعیت داوری مسابقات لیگ است. از آنجایی که در بسیار بازی‌های لیگ برتر اشتباهات با وجود کمک‌داور ویدئویی رقم می‌خورد بحث ضعف داوری تقریبا منتفی است. اما بحث شرط‌بندی مساله‌ای است که باید جدی گرفته شود.
در حالی که تمام تیم‌های لیگ برتر از شرایط داوری ناراضی هستند و اشتباهات را در راستای کمک کردن به حریفان خود ارزیابی می‌کنند، به نظر می‌رسد ماجرا به مهندسی لیگ برای قهرمان کردن یا نگه داشتن برخی تیم‌ها مربوط نمی‌شود و داستان باید در حوزه شرط‌بندی ارزیابی شود.
از آنجایی که بحث به شدت حساس است و هرگونه اشاره‌ای ممکن است تبعات سنگینی داشته باشد در این گزارش به صورت مستقیم از هیچ تیم، بازیکن یا داوری اسم برده نمی‌شود.
لیگ برتر ایران وارد هفته‌های پایانی خود می‌شود. هشت هفته پایانی با توجه به فشردگی جدول در اوج حساسیت برگزار خواهد شد. کوچکترین اشتباهی از سوی هر یک از تیم‌ها ممکن است به از دست رفتن جام قهرمانی، سهیمه مسابقات آسیایی یا سقوط منجر شود بنابراین همه تیم‌ها با همه امکانات با چنگ و دندان تلاش می‌کنند از منافع خود دفاع کنند.
آنچه در این میان بسیار حساسیت برانگیز شده وضعیت داوری مسابقات لیگ است. در هفته‌های گذشته اشتباهات عجیب و غریب داوری روی نتایج مسابقات اثر گذاشته است، کما اینکه در سال‌های گذشته چنین بوده است با این تفاوت که در سال‌های گذشته VAR نبود و امسال هست. رجوعی به کارشناسی‌های داوری که در پایان هر مسابقه توسط داوران بازنشسته در رسانه‌های مختلف انجام می‌شود نشان می‌دهد چندین نتیجه به صورت کامل تغییر کرده است. به این معنا که جای برنده و بازنده عوض شده یا دیداری به تساوی رسیده است.
چنین اشتباهاتی با وجود استفاده از کمک داور ویدئویی یعنی VAR ابهامات را بیشتر هم کرده است. به شکلی که در برخی از موارد شاهد بودیم داور بعد از بازبینی صحنه همچنان تصمیم غلط گرفته است. همچنین ارسال نشدن تجهیزات کمک داور ویدئویی به برخی از بازی‌ها هم بسیار سوال برانگیز بوده است.
در فضای هواداری این چنین جا افتاده که اشتباهات داوری برای مهندسی لیگ و قهرمان کردن یک تیم خاص انجام می‌گیرد. مدیران باشگاه‌ها هم سوار بر همین موج انواع و اقسام اشتباهات داوری به نفع تیم خودشان را ندید می‌گیرند و کلید می‌کنند روی اشتباهاتی که به نفع رقبا از سوی داور سر می‌زند.
اما در نگاهی کلان‌تر اینطور به نظر می‌رسد که اشتباهات داوری از هیچ الگوی خاصی پیروی نمی‌کند. یعنی اول از همه اگر نگوییم در همه بازی‌ها، لااقل در اکثر بازی‌ها شاهد اشتباهات تعیین کننده داوری هستیم و ثانیا تقریبا همه تیم‌ها به تناوب از اشتباهات داوری سود برده‌اند و زیان دیده‌اند. در چنین شرایطی تصور اینکه سیستمی دقیق پشت ماجراست و می‌تواند از این مجموعه وسیع و بی‌نظم از اشتباهات داوری به یک نتیجه خاص برسد کمی دور از ذهن است. یعنی هماهنگ کردن این همه داور در ۳۰ هفته جوری سوت بزنند که در نهایت با وجود سود و زیان تقریبا برابر تیم‌ها از اشتباهات داوری نتیجه به نفع یک یا چند تیم شود کار بسیار دشوار و حتی نشدنی به نظر می‌رسد.
اینجاست که باید بپذیریم یا پای ضعف مفرط داوری در میان است یا شرط‌بندی! از آنجایی که در بسیار بازی‌های لیگ برتر اشتباهات با وجود کمک‌داور ویدئویی رقم می‌خورد بحث ضعف داوری تقریبا منتفی است. اما بحث شرط‌بندی مساله‌ای است که باید جدی گرفته شود.
در حال حاضر مطلقا هیچ سند خاصی در این زمینه جز برخی اظهارات رسانه‌ای مبهم، پچ‌پچ‌های درگوشی و استنباط وجود ندارد. اینکه برخی سرمربیان خواستار ورود نهاد‌های نظارتی شده‌اند یا گاهی شنیده می‌شود تماس‌هایی قبل از بازی برقرار شده و... به این دیدگاه دامن می‌زند که کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است. مخصوصا اگر به یاد بیاوریم در اردیبهشت امسال پرونده موسوم به فساد در فوتبال در استان کرمان باز شد که پای ارشدترین مدیران فدراسیون فوتبال را هم به بازجویی کشاند. پرونده‌ای که اخیرا برای تکمیل مدارک به دادسرا بازگشت داده شده، اما شنیده می‌شود دست‌های پنهان و قدرتمندی تلاش دارند جلوی رسیدگی کامل به این پرونده را بگیرند.
در سال‌های گذشته چندین و چند نوبت بحث شرط‌بندی در فوتبال ایران مطرح شد و هر بار نیمه‌کاره رها گشت. دو، سه سال قبل حتی گفته شد سایت‌های شرط‌بندی بابت نگرانی از مچ‌فیکسینگ در ایران برخی بازی‌های رده‌های پایه فوتبال کشور را از سایت خود حذف کرده‌اند چرا که نگران بودند نتیجه بازی از طریق گاوبندی مشخص شود!
برای پیدا کردن ریشه‌های این معضل لازم است نهاد‌های نظارتی با قدرت ورود کرده و رفتار‌های مشکوک را به خوبی رصد کنند. این رفتار مشکوک الزاما شبیه به آنچه در یکی از بازی‌های لیگ دسته پایین که یک تیم در زمین مسابقه می‌ایستاد تا رقیب گل بزند مشهود نیست؛ بنابراین نیاز به بررسی دقیق دارد. عجالتا می‌توان گفت این حجم از اشتباهات داوری به شکل گسترده برای تمام تیم‌های لیگ برتر با وجود VAR نمی‌تواند اتفاقی باشد.
غیرقانونی بودن شرط‌بندی در فوتبال ایران باعث شده این تجارت چند هزار میلیارد تومانی از سطح به زیر برود و بنابراین پیگیری آن بسیار سخت‌تر شده است. در اینکه گروه‌های تبهکار در این زمینه مشغول فعالیت هستند و درآمد‌های نجومی دارند هیچ شکی نیست، اما اینکه اقدامات آنها تا چه حد در فوتبال کشور مخصوصا سطح اول یعنی لیگ برتر تاثیر داشته مشخص نیست. همچنین اینکه چه افرادی دست اندکار هستند و کدام بخش‌ها از بازیکنان و مربیان و داورن بگیرید تا مدیران و ایجنت‌ها آلوده شده‌اند
