شهریه دانشگاه نجومی شد؛ ۶۷۶ میلیون بده ارشد مهندسی شریف بگیر!

با یک حساب سرانگشتی می‌توان نتیجه گرفت که دانشجوی ورودی امسال باید ۶۲ میلیون ۴۸۰ هزار تومان برای واحدهای عملی هزینه کند، رقمی که برای واحدهای نظری به ۴۰۳ میلیون تومان می‌رسد.

در روزهایی که افزایش ۴ برابری شهریه پردیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به یکی از خبرهای رسانه‌ها تبدیل شده، افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی شهریه دیگر دانشگاه‌های دولتی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. البته به جز تفاوت در میزان افزایش، اعداد و ارقام شهریه‌های دانشگاه‌های دولتی تناسب چندانی با هم ندارند. 

نیمه دوم مهر امسال، دانشگاه‌ها میزبان نودانشجویان خواهند شد. دانشجویانی که بر اساس رتبه‌شان این روزها مشغول انتخاب رشته هستند و هر کدام هم تلاش دارند تا بتوانند بهترین انتخاب را داشته باشند. از آنجایی که فارغ‌التحصیلی از برخی دانشگاه‌های مطرح دولتی به خاطر نام‌شان برای داوطلبان از اهمیت بالایی برخوردار است، بخشی از داوطلبانی که رتبه‌شان امکان حضور در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی را به آن‌ها نمی‌دهد، ترجیح می‌دهند تا به جای رفتن به کلاس‌های درس دیگر زیرنظام‌های آموزش عالی با وجود همه امکانات و زیرساخت‌های علمی و فناوری که در اختیار دارند، در پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌های دولتی تحصیل کنند.

وجود اینکه تحصیل در این پردیس‌ها هم مانند دیگر زیرنظام‌های آموزشی، اتفاق عجیبی نیست؛ اما وقتی نگاهی به رقم‌های شهریه‌های این پردیس‌ها می‌اندازیم، می‌توان نتیجه گرفت که دانشگاه‌های دولتی، عملاً نان برندشان را می‌خورند.

از سوی دیگر هم برای رفتن به صندلی دانشگاه‌های بزرگ و مطرح دولتی قدرت اقتصادی خانواده‌ها کماکان حرف اول را می‌زند؛ چراکه یا باید سرمایه‌گذاری قابل توجهی در مقطع دبیرستان انجام داد و یا آمادگی پرداخت شهریه پردیس‌های خودگردان را داشت. شاهد مثال آن بررسی مرکز پژوهش‌ها از وضعیت قبولی دهک‌های مختلف در کنکور ۱۴۰۲ است که نشان داد ۵۴ درصد قبولی‌های زیر رتبه ۳ هزار آن سال، جزء دهک‌های ۹ و ۱۰ بوده‌اند؛ به عبارت دقیق‌تر از بین هر دو دانشجوی پذیرفته‌شده با رتبه‌ای کمتر از ۳ هزار کشوری یکی از آن‌ها جزء دو دهک یاد شده، بود. 

در روزهایی که افزایش ۴ برابری شهریه پردیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به یکی از خبرهای رسانه‌ها تبدیل شده، افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی شهریه دیگر دانشگاه‌های دولتی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. البته به جز تفاوت در میزان افزایش، اعداد و ارقام شهریه‌های دانشگاه‌های دولتی تناسب چندانی با هم ندارند. در واقع تفاوت‌های فاحشی است که بین شهریه پردیس دانشگاه‌های مطرح کشور مانند صنعتی شریف، تهران، امیرکبیر امثال آن وجود دارد؛ چراکه هیئت امنای هر دانشگاه می‌تواند در این زمینه تصمیم‌گیری کند و به همین دلیل بعضاً تفاوت‌های معناداری بین ارقام شهریه‌ها وجود دارد. 

تحصیل در پردیس‌های خودگردان ۴۰ درصد گران شد

برخی دانشگاه‌های دولتی در کنار ارتزاق از شیر نفت، سال‌هاست دریافت شهریه‌های کلان از دانشجویان خودگردان را به عنوان مهم‌ترین سبد درآمدی خود قرار داده‌اند. شهریه‌هایی که هرساله نیز با تصویب هیئت امنای آن‌ها افزایش پیدا می‌کند و نمی‌توان معیار مشخصی را نحوه افزایش آن‌ها پیدا کرد، اما بررسی شهریه‌های امسال در ۷ دانشگاه دولتی به نسبت سال گذشته نشان‌دهنده رشد ۴۰ درصدی این شهریه‌ها در بیشتر دانشگاه‌های دارای پردیس خودگران است.

افزایشی که شامل شهریه‌های ثابت و متغییر می‌شود، به طوری که دانشجو باید در دانشگاه‌های مطرحی مانند صنعتی شریف بیش از ۵۰۰ میلیون تومان را برای تحصیل در مقطع کارشناسی بپردازد با توجه به ارقام نجومی که دانشگاه‌های مطرح کشور در پذیرش دانشجو در نظر گرفته‌اند و وجود تفاوت فاحش میان ارقام دانشگاه‌ها، آنچه به ذهن متبادر می‌کند، آن است که این شهریه‌ها نمی‌تواند رقم واقعی تربیت دانشجو باشد.

گویی بخشی از هزینه‌هایی که دانشگاه‌ها باید برای آموزش دانشجویان پرداخت کنند به وسیله بودجه عمومی تأمین می‌شود. نکته مهم دیگر در این میان آن است که دانشگاه‌های دولتی باید ۱۸ درصد از بودجه‌شان را از محل درآمدهای اختصاصی تأمین کنند که به نظر می‌رسد بار اصلی این حوزه به برعهده بخش مربوط به خدمات آموزشی گذاشته شده است. 

دانشگاه تهران بیشترین دانشجوی شهریه‌پرداز را جذب می‌کند

بر اساس دفترچه انتخاب رشته امسال، در مجموع ۵ گروه آزمایشی بدون در نظر گرفتن اصلاحات صورت گرفته برای رشته محل‌ها به ویژه در حوزه پزشکی و دندانپزشکی که امروز منتشر می‌شود، قرار است ۵ هزار و ۳۸۱ نفر در پردیس‌های خودگردان و در دوره‌های شهریه‌پرداز پذیرش شوند. از این میزان هزار و ۳۳۱ ظرفیت برای پردیس‌های خودگردان در نظر گرفته شده است.

جالب اینکه در این بین گروه آزمایشی علوم ریاضی نیز با ۹۳۱ نفر سهم ۷۰ درصدی در پذیرش دانشجویان خودگردان خواهد داشت. بعد از آن علوم انسانی‌ها هستند که با سهم ۱۸ درصدی در رتبه دوم قرار گرفته‌اند و طبیعتاً علوم تجربی‌ها هم در رتبه سوم قرار دارند. با این حال این گروه بالاترین میزان پذیرش دانشجو در دوره‌های شهریه‌پرداز را به خود اختصاص داده است، به طوری که از مجموع ۴ هزار و ۵۰ نفر، ۴ هزار و ۲۵ دانشجویی که بناست در دوره‌های شهریه‌پرداز پذیرش شوند، مربوط به گروه علوم تجربی است.

اگر بخواهیم نگاهی جزئی‌تر به این حوزه داشته باشیم، باید عنوان ظرفیت پذیرش دانشجو در پردیس دانشگاه شهید بهشتی برای امسال ۲۲۰ دانشجو، امیرکبیر ۳۰۷، صنعتی شریف ۶۲۱ نفر و تهران نیز ۷۲۰ دانشجو اعلام شده است. با وجود اینکه محمدحسین امید، رئیس این دانشگاه مرداد امسال از کاهش تعداد پردیس‌ها صحبت کرده بود، اما با در نظر گرفتن افزایش ۱۲۰ نفری ظرفیت امسال این دانشگاه در مقایسه با سال قبل، به نظر می‌رسد علی‌رغم این وعده، اما پردیس‌های ارس و کیش دانشگاه تهران قرار است بیشتر از گذشته پای کار این دانشگاه باشند. 

مدرک دانشگاه‌های دولتی چند؟ 

از آنجایی که پردیس دانشگاه‌های دولتی، میزبان دانشجویان در رشته‌های مختلف است، شهریه‌ها نیز بسته به رشته و مقطع تحصیلی متفاوت خواهد بود. موضوعی که باعث می‌شود تا میزان درآمد دانشگاه‌ها از دانشجویان متفاوت باشد. در ادامه شهریه پردیس‌های خودگردان در رشته‌ها و مقاطع مختلف را مورد بررسی قرار داده‌ایم. 

۸۵۰ میلیون تومان برای صندلی مهندسی کامپیوتر شریف

برای رسیدن به مدرک پردیس دانشگاه صنعتی شریف باید شهریه قابل توجهی هم پرداخت کرد. اگر بخواهیم هزینه تحصیل از مقطع کارشناسی را در رشته‌ای مانند مهندسی کامپیوتر حساب کنیم، به ارقام جالبی می‌رسیم. با در نظر گرفتن این مسئله که دانشجوی این رشته باید ۱۳ واحد عملی و ۱۲۶ واحد نظری را در طول دوره بگذراند، با یک حساب سرانگشتی می‌توان نتیجه گرفت که دانشجوی ورودی امسال باید ۶۲ میلیون ۴۸۰ هزار تومان برای واحدهای عملی هزینه کند، رقمی که برای واحدهای نظری به ۴۰۳ میلیون تومان می‌رسد.

البته اگر ۳۸۴ میلیون و ۵۳۸ هزار تومان شهریه ثابت برای ۴ سال کارشناسی را هم حساب کنیم کل مبلغ شهریه دانشجوی این مقطع در رشته مهندسی کامپیوتر به ۸۵۰ میلیون تومان خواهد رسید. نکته‌ای که نباید از قلم بیفتد، آن است که این رقم با در نظر گرفتن یک میلیون و ۶۰۲ هزار تومان شهریه برای واحد کارآموزی صفر واحدی است.

حالا اگر فرض کنیم که دانشجو در طول یک ترم می‌تواند ۱۲ واحد را بگذراند، فقط ۳۹ میلیون تومان رقم شهریه دروس نظری آن می‌شود، در کنار آن با پرداخت ۴۸ میلیون شهریه ثابت، باید در همان ابتدا ۸۷ میلیون تومان شهریه بپردازد. زمانی که تعداد واحدها را در حداکثری‌ترین حالت، یعنی ۲۰ واحد در نظر بگیریم، شهریه متغیر آن به ۶۴ میلیون تومان خواهد رسید که با احتساب شهریه ثابت، کل مبلغ پرداختی دانشجو در ترم اول ۱۱۲ میلیون تومان خواهد شد. 

۶۷۶ میلیون بده ارشد مهندسی شریف بگیر! 

اگر دانشجویی بخواهد در مقطع کارشناسی ارشد در رشته کامپیوتر زیرگرایش مهندسی نرم‌افزار از پردیس دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شود، با توجه به اطلاعیه خود دانشگاه تعداد واحدهای این مقطع برای دانشجویان پژوهش‌محور ۲۹ واحد و برای آموزش‌محورها ۳۲ واحد می‌رسد. با فرض اینکه دانشجو بخواهد از مسیر آموزش‌محور تحصیل خود را به پایان برساند، برای ۲۶ واحد دروس زیرگرایش مهندسی نرم‌افزار که جزو دروس نظری بوده باید نزدیک به ۱۷۹ میلیون تومان هزینه کند.

این در حالی است که کل شهریه ثابت ۲ سال تحصیل این دانشجو هم به ۴۱۴ میلیون تومان خواهد رسید. همچنین هزینه شهریه برای پایان‌نامه ۶ واحدی هم به ۸۳ میلیون تومان است. یعنی در عمل یک دانشجو از زمان ورود به پردیس دانشگاه شریف تا زمان خروج، با در نظر گرفتن این مسئله که در طول ۲ سال شاهد افزایش شهریه نباشیم، باید ۶۷۶ میلیون تومان به حساب پردیس این دانشگاه واریز کند.

البته اگر این را هم در نظر بگیریم که دانشجویی مجبور باشد ۱۸ واحد جبرانی را بگذراند، به کل مبلغ ۵۵ میلیون تومان هم اضافه خواهد شد؛ چراکه به ازای هر واحد باید شهریه معادل ۳ میلیون تومان پرداخت کند. با این حساب دانشجو با پرداخت ۷۳۸ میلیون تومان می‌تواند مدرک فارغ‌التحصیلی بگیرد. 

مهندسی یا علوم انسانی تهران بیشتر از ۲۰۰ میلیون هزینه دارد! 

حساب‌وکتاب هیئت‌امنای دانشگاه تهران متفاوت از صنعتی شریف است. یعنی با در نظر گرفتن ۱۴۰ واحد درسی برای رشته مهندسی کامپیوتر و با فرض اینکه تعداد واحدهای درسی این دانشگاه تفاوت چندانی با شریف نداشته باشد، باید عنوان کرد که ۱۳۹ میلیون تومان شهریه ثابت مقطع کارشناسی در رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه تهران می‌شود که با احتساب ۹۴ میلیون شهریه نظری و حدود ۱۶ میلیون تومان شهریه واحدهای عملی، دانشجو باید تا زمان فارغ‌التحصیلی ۲۴۹ میلیون تومان پرداخت کند.

این دانشگاه برای رشته‌های غیرفنی هم پذیرش پردیس خودگردان دارد که اگر بخواهیم شهریه گروه علوم انسانی و علوم رفتاری را با فرض رشته روان‌شناسی در نظر بگیریم -این رشته در مقطع کارشناسی که در مجموع ۱۴۰ واحد است، از این میزان ۲۹.۵ واحد عملی و ۱۱۰.۵ واحد نظری است- ۸۲ میلیون تومان هزینه واحدهای نظری و در مقابل ۳۳ میلیون هم پول واحدهای عملی می‌شود. در این بین ۱۱۱ میلیون هم مبلغ شهریه ثابت در طول ۸ ترم است که در مجموع باید رقمی معادل ۲۲۶ میلیون تومان برای این رشته پرداخت شود؛ اگر میزان شهریه‌های متغیر در طول ۳ سال آینده بدون تغییر بماند. 

ارشد کامپیوتر تهران چند؟ 

اگر دانشجویی بخواهد در مقطع کارشناسی ارشد در رشته کامپیوتر زیرگرایش مهندسی نرم‌افزار تحصیل کند هم با همان فرضی که برای دانشگاه صنعتی شریف در نظر گرفته بودیم، یعنی با ملاک قرار دادن اینکه ۲۶ واحد دروس زیرگرایش مهندسی نرم‌افزار جزو دروس نظری بوده، دانشجو باید نزدیک به ۳۶ میلیون تومان برای این دروس هزینه کند.

این در حالی است که کل شهریه ثابت ۲ سال تحصیل این دانشجو هم به حدود ۷۰ میلیون تومان خواهد رسید. همچنین هزینه شهریه برای پایان‌نامه ۶ واحدی هم به ۲۲ میلیون تومان است، یعنی در مجموع ۱۲۸ میلیون تومان باید پرداخت کند. البته این در حالی است که دانشجو نیازی به گذراندن واحدهای جبرانی نظری یا عملی نداشته باشد، چراکه به ازای هر واحد نظری یا عملی از این دروس باید به ترتیب ۷۷۰ هزار تومان و یک میلیون و ۱۵۶ هزار تومان شهریه بپردازد. 

دکتری دانشگاه تهران ۴۴۰ میلیون تومان

تحصیل در دوره دکتری علوم انسانی و رفتاری دانشگاه تهران هم در مجموع ۳۵۹ میلیون تمام می‌شود. به عبارت دقیق‌تر دانشجو باید در ترم اول ۴۵ میلیون تومان هزینه کند. این رقم برای رشته‌های سایر گروه‌ها به حدود ۴۴۰ میلیون و برای ترم اول نیز به ۵۵ میلیون تومان می‌رسد. 

کارشناسی کامپیوتر امیرکبیر ۴۴۶ میلیون ناقابل! 

تحصیل در مقطع کارشناسی پردیس دانشگاه امیرکبیر هم با همان فرض رشته مهندسی کامپیوتر در مجموع ۴۴۶ میلیون تومان می‌رسد. به عبارت دیگر دانشجو باید برای ۴ سال تحصیل در این دانشگاه، ۱۳۲ میلیون تومان شهریه ثابت بپردازد. همچنین ۴۲ میلیون هزینه دروس پایه، ۲۱۲ میلیون هزینه دروس اصلی و تخصصی نظری و ۶۰ میلیون شهریه دروس عملی آن خواهد شد. 

اخذ مدرک دکتری امیرکبیر با ۵۶۰ میلیون تومان

برای کارشناسی ارشد هم در دانشگاه امیرکبیر اگر بخواهیم رشته مهندسی صنایع گرایش بهینه‌سازی سیستم‌ها را مدنظر قرار دهیم، باید عنوان کرد ۶۴ میلیون تومان هزینه شهریه ثابت آن خواهد شد. در این میان ۴۰ میلیون هزینه دروس جبرانی، حداقل ۳۰ و حداکثر ۴۰ میلیون هزینه دروس تخصصی نظری و در نهایت نیز ۲۷ میلیون تومان هزینه ۲ واحد سمینار و ۶ واحد پایان‌نامه خواهد شد. معنی این ارقام آن است که دانشجو در زمان فارغ‌التحصیلی باید ۱۷۱ میلیون تومان بپردازد. 

در مقطع دکتری دانشجو باید ۳۶ واحد را بگذراند؛ از این تعداد ۱۸ واحد آموزشی و ۱۸ واحد پژوهشی است و دانشجو باید حداقل ۳ و حداکثر ۴ساله آن را به اتمام برساند. در این گزارش با فرض اینکه دانشجو می‌خواهد ۸ ترم فارغ‌التحصیل شود، شهریه پرداختی‌اش ۵۶۰ میلیون تومان می‌شود. به عبارت دقیق‌تر ۱۶۰ میلیون تومان هزینه شهریه ثابت، در حداقلی‌ترین حالت ۵۳ میلیون و در حداکثر حالت نیز ۷۹ میلیون هزینه آموزشی و ۲۶۴ میلیون تومان هم هزینه رساله ۲۴ واحدی خواهد بود. البته در این میان دانشجو باید ۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان نیز هزینه شرکت در آزمون جامع را بدهد. 

هر صندلی علم و صنعت برای دکتری ۳۶۸ میلیون تومان! 

برای دانشگاهی مانند علم و صنعت در مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر گرایش نرم‌افزار هم دانشجو در کنار هزینه‌کرد ۶۵ میلیون تومانی شهریه ثابت برای ۲ سال، باید ۶۳ میلیون تومان هم برای واحدهای نظری و در نهایت ۱۹ میلیون تومان برای پایان‌نامه ۶ واحدی‌اش هزینه کند؛ رقمی که در زمان فارغ‌التحصیلی در مجموع به ۱۴۷ میلیون تومان برای این مقطع می‌رسد.

اما وقتی مقطع دکتری در رشته مهندسی صنایع گرایش بهینه را ملاک قرار می‌دهیم، با در نظر گرفتن این مسئله که دانشجویان مجبور به گذراندن ۲۴ واحد پژوهشی و ۱۸ واحد آموزشی هستند، با احتساب ۲۴۲ میلیون تومان شهریه ثابت (فرض ۸ نیمسال) و همچنین شهریه ۳۷ میلیون تومانی برای دروس نظری و البته ۸۹ میلیون تومان برای رساله، در مجموع ۳۶۸ میلیون تومان تمام می‌شود. 

صندلی‌های پردیس تربیت مدرس بالای ۳۰۰ میلیون ارزش‌گذاری شد

دانشگاه تربیت مدرس هم‌زمان امکان پذیرش در رشته‌های پزشکی و غیرپزشکی را دارد و امسال هم رقم شهریه‌های پردیسش را ۳۵ درصد بیشتر کرده است. به‌طوری که هزینه کامل تحصیل در دانشکده پزشکی دانشگاه تربیت مدرس به ۴۵۴ میلیون تومان تمام خواهد شد و دانشجو در ترم اول باید ۵۷ میلیون تومان هزینه کند.

این مبلغ در گروه علوم انسانی و برای رشته‌های حقوق، مدیریت و اقتصاد به‌صورت کامل ۳۲۶ میلیون تومان تعیین شده و دانشجو در ترم اول باید حدود ۴۱ میلیون تومان بپردازد. رقمی که برای سایر دانشکده‌ها (غیرعلوم انسانی و پزشکی) هم ۳۹۸ میلیون تومان خواهد بود. با در نظر گرفتن این مبالغ، باید عنوان کرد که دانشجویانی که می‌خواهند در رشته‌های این دانشکده‌ها تحصیل کنند، باید برای ترم اول حدود ۵۰ میلیون تومان پیاده شوند. 

پزشکی شهید بهشتی سالانه ۱۶۰ میلیون تومان آب می‌خورد

یکی از خبرهایی که این روزها سر و صدای زیادی در فضای رسانه‌ای کشور به وجود آورده، بحث شهریه‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است. شهریه اعلام‌شده در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ برای دکترای عمومی در سال ۱۴۰۳ به‌صورت ترمی ۲۰ میلیون و ۷۷۶ هزار تومان بوده است، اما آن‌طور که کانال صنفی این دانشگاه منتشر کرده، این رقم برای نیم‌سال اول ۱۴۰۴-۱۴۰۳ با افزایش ۱۲ درصدی همراه بوده است.

یعنی در سال گذشته دانشجویان باید برای هر ترم مبلغ ۲۳ میلیون تومان و در یک سال مبلغ ۴۶ میلیون تومان هزینه می‌کردند. اما با آغاز پذیرش دانشجو برای سال تحصیلی جدید، این رقم به شکل عجیب‌وغریبی با افزایش ۲۴۷ درصدی همراه بود، به‌طوری که دانشجوی امروز باید برای یک سال تحصیل در رشته پزشکی این دانشگاه مبلغ ۱۶۰ میلیون تومان و برای دندان‌پزشکی نیز با افزایش ۲۶۹ درصدی، شهریه ۱۷۰ میلیون تومانی را بپردازد.