طبقات پایین جامعه در تامین کالاهای اساسی مشکل دارند / ۵ میلیون پیک موتور سوار عمدتا از طبقه محروم داریم / چرا دولت مدام به بازار بورس پول تزریق می کند؟

آمار و ارقام دقیقی از افرادی که در دوران جنگ مشاغل خود را از دست دادند یا با تعدیل نیرو و کاهش درامد مواجه شدند نداریم، در هر حال، هزینه هایی که به این بخش از جامعه تحمیل شده و باید جبران شود مهم است و اگر مورد غفلت و بی توجهی واقع شود، می تواند تاوان سنگینی برای کشور داشته باشد. یک راهکار اشتباه دیگر که دولت مدام برای مدیریت اوضاع استفاده می کند چاپ پول است که خود در سایه افزایش نقدینگی به تورم کشور دامن می زند.

اقتصاد دوران پس از جنگ ایران و اسرائیل، بارها از ابعاد گوناگون بررسی شده است. با این وجود تحلیلگران و کارشناسان حوزه اقتصاد معتقدند بی توجهی به اقشار فرودست و کم درآمد جامعه و عدم توجه به روشهای حمایت از آنان می تواند خطرناک باشد.

 اخیرا محمد رشیدی، نماینده مجلس شورای اسلامی ضمن اشاره به  تورم ۴۵ درصدی قیمت کالاهای اساسی تاکید کرده که تیم اقتصادی دولت باید در اجرای قانون کالابرگ الکترونیک با جدیت بیشتر عمل کند. اما پرسشهایی در این خصوص مطرح است از جمله این که تیم دولت می تواند با اعطای کالابرگ و یارانه همه مشکلات را حل کند و آیا حل این مشکلات در کوتاه مدت به دست دولت امکان پذیر است؟دکتر حسین راغفر، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا  به این پرسشها پاسخ داده است

5 میلیون پیک موتور سوار از طبقه محروم در کشور داریم

حسین راغفر گفت: «قالب مردم و به ویژه طبقات پایین جامعه در تامین کالاهای اساسی مورد نیاز خود با مشکل مواجهند. این که وضعیت تورم کالاهای اساسی به شکل شوک آوری در حال افزایش است انکار شدنی نیست اما سیاست های دستوری و باید و نبایدی چقدر در کنترل این وضعیت موثر است. هر اندازه تورم کالاهای اساسی افزایش پیدا کند، بر مشکلات طبقات پایین جامعه نیز افزوده می شود. مسئله پرداخت یارانه یا کالابرگ الکترونیک، در شرایطی بهترین پاسخ را می دهد که تورم بر اساس شرایط قابل کنترل یا قابل پیش بینی افزایش پیدا کرده باشد. شرایط فعلی کشورمان که درگیر جنگ و تجاوز دشمن خارجی شد و هنوز نیز مشخص نیست آیا این اتفاق تکرار خواهد شد یا خیر، متفاوت است. فراموش نکنیم که حدود یک ماه، وضعیت اینترنت کشور ناپایدار و نیمه قطع بود، بسیاری از دهک های متوسط و پایین جامعه که مشاغل اینترنتی داشتند، بدون دسترسی به اینترنت، توان ادامه فعالیت نداشتند و در نتیجه، خسارت متحمل شدند.»

وی افزود: «اگر قرار است فکری به حال تورم کالاهای اساسی کنیم، بهتر است فکری هم به حال وضعیت اینترنت و مشاغلی که در جریان جنگ آسیب دیدند داشته باشیم. دولت چه فکری برای قشری که در طول ماههای اخیر بیکار شده اند دارد؟ به این موضوع هم باید توجه کرد که روز به روز بر تعداد این ها افزوده می شود. هم اکنون 5 میلیون پیک موتور سوار در کشور داریم، عمده این ها از طبقات محروم جامعه هستند و افرادی را شامل می شوند که قوت روز خود را از کار همان روز به دست می آورند. همین ها در طول دوران جنگ درآمدی نداشتند و حتی شغل خود را از دست دادند. دولت برای این ها چه کرده است؟ دولت چگونه تلاش کرده که وضعیتی را که خود این افراد مسبب و بانی آن نبوده اند اما فشار آن را متحمل شده اند جبران کند؟»

آمار دقیقی از آنانی که در دوران جنگ بیکار شدند نداریم

این اقتصاددان در ادامه گفت: «مسئله این نیست که پرداخت یارانه بدون تاثیر است، بلکه مسئله این است که باید مشخص شود تعداد زیادی از افرادی که با مشکلات مالی رو به رو شده اند چه میزان است و اصلا این تعداد چگونه توسط دولت مورد حمایت قرار خواهند گرفت. مشاغل اینترنتی، مشاغل غیرثابت، مشاغلی که بیمه و حقوق ثابت ندارند دقیقا افرادی را شامل می شوند که باید با سیاست گذاری درست حمایت شوند. سیستم تزریق مکرر یارانه نمی تواند سیاست های غلطی را که وضعیت موجود را ایجاد کرده، اصلاح کند. این موضوع هم عمدتا نادیده گرفته می شود که بخشی از سیاست های یارانه ای و حمایت از اقتصاد کشور باید شامل حمایت از کسب و کارهای کوچک و بنگاههای اقتصادی خرد و متوسط شود. »

وی افزود: «آمار و ارقام دقیقی از افرادی که در دوران جنگ مشاغل خود را از دست دادند یا با تعدیل نیرو و کاهش درآمد مواجه شدند نداریم، در هر حال، هزینه هایی که به این بخش از جامعه تحمیل شده و باید جبران شود مهم است و اگر مورد غفلت و بی توجهی واقع شود، می تواند تاوان سنگینی برای کشور داشته باشد. یک راهکار اشتباه دیگر که دولت مدام برای مدیریت اوضاع استفاده می کند چاپ پول است که خود در سایه افزایش نقدینگی به تورم کشور دامن می زند. همینطور اقدامی که دولت در قبال بورس انجام داد اشتباه است. دولت 1000 همت به بورس تزریق کرده است. چرا دولت این رفتار را انجام داده است؟ مگر بورس چه میزان اثرگذاری خیره کننده ای در ماههای گذشته داشته و چه میزان اهمیت دارد؟ دولت فقط این کار را به بهای یک تغییر حداقلی و موقت در شاخص های بورس انجام داد؟ اتفاقا بلافاصله بعد این اقدام دولت، یک سقوط آزاد دیگر در بازار بورس داشتیم.»

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: «همه این رفتارها که شاید در نگاه اول عادی به نظر برسند، در نهایت آسیب هایی بسیار جدی برای کشور خواهند داشت. به نظر می رسد برخی افراد در دولت، اگاهانه یا ناآگاهانه رفتارها و تصمیم هایی را در پیش گرفته اند که به تشدید نارضایتی مردم دامن بزنند. این تجربه تجاوز به مرزهای کشور نشان داد، نفوذ فقط در بخش های نظامی رخ نداده، بلکه بخش مهمی از نفوذ در بخش سیاست های اقتصادی و سیاسی رخ داده است. آسیب های این نوع نفوذ، مصادیق آشکاری دارد و بر مشکلات عموم مردم و مشکلات تولید در کشور دامن می زند. 60 هزار میلیارد تومان فقط شامل سه قلم یارانه است که به بازار بورس کشور تزریق شده اما این اتفاق بارها و بارها رخ داده و هنوز مشخص نیست چرا این مبالغ هنگفت بدون هیچ بازدهی به بورس تزریق شده است. ظاهرا برخی افراد منتفع از این بازار با نفوذ خود در این زمینه اعمال نظر کرده اند.»