فروش خودرو در بورس به نفع چه کسی است؟ / قیمت خودرو در بورس چگونه تعیین می‌شود؟

ایراد شورای رقابت به عرضه خودرو در بورس، تغییر قیمت مصوب در بازار سوم محسوب می‌شود

عرضه خودرو در بورس یکبار دیگر روی میز شورای رقابت آمده است.

همزمان با درخواست سازمان بورس برای فروش سواری‌های ایران‌خودرو، شورای رقابت روز 15 مهر تشکیل جلسه می‌دهد و یکی از مواردی که در این جلسه بررسی می‌شود به تایید یا رد تشکیل بازار سوم برای خودرو ارتباط پیدا می‌کند. قیمت خودرو در بورس به‌شکلی است که چیزی بین نرخ مصوب کارخانه و بازار آزاد قرار می‌گیرد. به‌همین خاطر همه طرفین معامله راضی هستند. این وسط ایرادی که شورای رقابت برمبنای اجرای دقیق قانون مطرح می‌کند،‌ می‌تواند همه معادلات را تغییر دهد.  

فروش خودرو در بورس به نفع چه کسی است؟

فروش خودرو در بورس می‌تواند هر سه طرف معامله را راضی کند؛ خریدار، فروشنده و بورس. طرف خریدار یعنی ایران‌خودرو و سایپا و مونتاژکاران که جلوتر از همه خوشحال می‌شوند و کلاهشان را هم بالا می‌اندازند.

فروش خودرو در بورس به فروشنده فرصت می‌دهد تا با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب کارخانه اقدام به عرضه خودرو کند. مثلا خودرویی که در کارخانه 700 میلیون تومان قیمت خورده، با عرضه در بورس قیمتی بالاتر از 700 میلیون پیدا می‌کند و به‌همین خاطر خودروسازان در به در دنبال دریافت مجوز فروش خودرو در بورس هستند.

عرضه خودرو در بورس برای خریدار هم صرفه مالی دارد. قیمت خودرو در بورس با اینکه از نرخ مصوب کارخانه بالاتر است اما زیر بازار آزاد تعیین می‌شود و می‌تواند از این لحاظ به نفع خریدار باشد.

خود سازمان بورس به‌عنوان طرف سوم معامله هم از عرضه خودرو استقبال می‌کند. ورود پول به بازار بورس یکجوری اعتباربخشی به‌حساب می‌آید و در سال‌های گذشته سازمان بورس به دفعات از عرضه محصولات داخلی و مونتاژی استقبال کرده است.

قیمت خودرو در بورس چگونه تعیین می‌شود؟

قیمت خودرو در بورس اصلی‌ترین دلیل خودروسازان برای پافشاری روی عرضه در این بازار است. اجازه دهید این بخش را با عدد و رقم بررسی کنیم.

فروش محصولات ایران‌‌خودرو در بورس سه قبل در چنین روز‌هایی یعنی پاییز 1401 برای اولین‌بار کلید خورد. پژو 207 اتومات یکی از مدل‌های مختلفی بود که درجریان عرضه خودرو در بورس به‌فروش رسید و روز 9 آذر آن سال با قیمت پایه 285 میلیون در دسترس خریداران قرار گرفت.

قیمت پژو 207 اتومات در جریان معاملات روز 9 آذر 1401 توسط خریداران به‌شکل میانگین تا 462 میلیون بالا رفت. خود ایران‌ در آن برهه پژو 207 اتومات را از طریق پیش‌فروش‌های مرسوم قریب 318 میلیون می‌فروخت و همزمان در بازار آزاد خودرو قیمت پژو 207 اتومات 520 میلیون تومان اعلام می‌شد. قیمت پژو 207 اتومات در بورس به‌این ترتیب چیزی بین کارخانه و بازار آزاد می‌افتد.

قیمت خودرو در بورس نهایتا توسط خود خریداران تعیین می‌شود و شرایطی مشابه مزایده پیدا می‌کند. طوریکه بالاترین ارقام پیشنهادی، فروشنده را راضی به فروش خواهد کرد.

چه کسی مخالف عرضه خودرو در بورس است؟

شورای رقابت تنها مخالف عرضه خودرو در بورس حساب می‌شود. مخالفت شورای رقابت با فروش خودرو در بورس، سال 1401 منجر به توقف این مدل خریدوفروش شد و شواری رقابت تا همین امروز هم نقش تنها مخالف عرضه خودرو در بورس را برعهده دارد.

ایراد اصلی که شورای رقابت به عرضه خودرو در بورس می‌گیرد، تغییر قیمت مصوب در بازار سوم است. شورای رقابت اعتقاد دارد خودروسازان در بازاری که اصطلاحا به بازار انحصاری شهرت پیدا می‌کند، اجازه فروش خودرو با نرخ مصوب را دارند. اضافه شدن بورس به عنوان بستری جدید برای فروش خودرو، مجوز عبور از سقف قیمت مصوب است و قانون را دور می‌زند.

اواخر شهریور امسال بحث عرضه دوباره خودرو در بورس مطرح شد. هیئت پذیرش بورس کالای ایران روز 16 شهریور حتی از آمادگی برای عرضه سه محصول ایران‌خودرو یعنی ری‌را،‌ سورن و رانا را خبر داد. سخنگو شورای رقابت بلافاصله با عرضه سواری‌های پرطرفدار در بورس مخالف کرد و نهایتا تصمیم‌گیری جدید به جلسه روز 15 مهر موکول شد.