نسخه چاپی
ارسال به دوستان
آیا دولت روحانی با دیدار دوجانبه با آمریکا در حاشیه نشست 1+5 موافقت می کند؟
بالاخره ایرانیان قبول خواهند کرد که تنها راه حل مسئله هسته‌ای گفتگوی مستقیم با امریکا است. بنابراین مذاکرات بین ایران و آمریکا رخ خواهد داد، و این امر نشانه مهمی از آغاز فرایندی است که می‌تواند منجر به راه حل شود. در عین حال، دو طرف از محتوای توافق به اندازه‌ای دور هستند که من واقعاً انتظار ندارم به زودی بتوان به موفقیتی دست یافت.
شورای روابط خارجی» آمریکا طی مصاحبه‌ای با «گری سامور»، مدیر اجرایی اندیشکده بلفر، به بررسی رویکرد رئیس جمهور جدید ایران پرداخت و نوشت: سامور می‌گوید مذاکرات دوجانبه به هر دو طرف اجازه می‌دهد در مورد توافق جامع‌تری گفتگو کنند و مشخص شود «ما در ازای کاهش تحریم‌هایی که بیشترین آسیب را وارد می‌کنند- تحریم نفت و تحریم‌های بانکی- باید انتظار چه نوع محدودیت‌های هسته‌ای را داشته باشیم.»
به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری تیک Tik.ir، سامور می‌گوید روحانی به عنوان مذاکره کننده هسته‌ای شهرت خوبی دارد.
متن این گفتگو در پی می آید:
- بعد از مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب ایران، احتمال گفتگوی مستقیم بین دولت ایران و امریکا، که دولت اوباما از سال 2009 به دنبالش بوده، چقدر است؟
این اولین آزمون بزرگ روحانی است که نشان خواهد داد آیا او واقعاً چیز جدیدی برای مذاکره در زمینه مسئله هسته‌ای به ارمغان خواهد آورد یا خیر.
- حدس شما چیست؟
من خوش‌بینم. بالاخره ایرانیان قبول خواهند کرد که تنها راه حل مسئله هسته‌ای گفتگوی مستقیم با امریکا است. بنابراین مذاکرات بین ایران و آمریکا رخ خواهد داد، و این امر نشانه مهمی از آغاز فرایندی است که می‌تواند منجر به راه حل شود. در عین حال، دو طرف از محتوای توافق به اندازه‌ای دور هستند که من واقعاً انتظار ندارم به زودی بتوان به موفقیتی دست یافت.
- با توجه به این که شما مدیر کنترل تسلیحات و سلاح‌های کشتار جمعی در دور اول دولت اوباما بوده‌اید، آیا مذاکرات محرمانه‌ای بین دو طرف صورت گرفته است؟
آخرین باری که نشست دوجانبه در مورد مسئله هسته‌ای برگزار شد در سال 2009 بود، یعنی زمانی که [ویلیام برنز معاون وزیر امور خارجه وقت (در حاشیه جلسه 1+5 [امریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان] با سعید جلیلی مذاکره کننده هسته‌ای ایران ملاقات کرد. این دیدار در واقع جلسه مثمر ثمری بود که منجر به توافقی شد که در اصل طبق آن ایران اجازه می‌داد برخی از اورانیوم غنی شده‌اش به سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل شود. مسئله این است که آیا دولت روحانی موافقت می‌کند در حاشیه نشست 1+5 با ایران، نشست دوجانبه داشته باشد یا قصد دارد این کار را به صورت جداگانه انجام دهد، به عنوان مثال، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سپتامبر)]
- حداقل چیزی که امریکا و متحدانش برای پیشبرد مسائل از ایران توقع دارند چیست؟
رویکردی که 1+5 طی پنج سال گذشته در مذاکرات به کار گرفته این بوده که پیشنهاد کند به عنوان اولین گام در جهت تلاش برای مذاکره جهت رسیدن به توافق جامع‌تر، اقدامات جزئی برای اعتمادسازی انجام شوند. پیشنهاد اخیر 1+5 در آلماتی، قزاقستان، در اوایل سال جاری مبنی بر این بود که ایران تأسیسات غنی‌سازی فردو را تعطیل کند، بخش عظیمی از اورانیوم غنی‌شده 20 درصد را از بین ببرد، و تولید بیشتر اورانیوم غنی‌شده 20 درصد را متوقف کند یا به حالت تعلیق درآورد. در مقابل، 1+5 کاهش جزئی تحریم‌ها، به ویژه تحریم مواد پتروشیمی و فلزات گران‌بها را پیشنهاد کرد.
اعتقاد بر این است که کمی پیشرفت در مرحله اول شرایط تلاش برای مذاکره در جهت رسیدن به توافق جامع‌تر را ایجاد می‌کند. اما حقیقت این است که 1+5 تصور دقیقی از توافق جامع ندارند، اما همگی می‌توانند در مورد گام اول به توافق برسند.
- پاسخ ایران چیست؟
موضع ایران این است که تولید اورانیوم غنی‌شده 20 درصد را به طور موقت به حالت تعلیق در خواهد آورد، اما ایران می‌خواهند همه تحریم‌ها برداشته شوند، از جمله مهم‌ترین تحریم‌ها که تحریم نفت و تحریم‌های مالی هستند. بنابراین مذاکرات 1+5 به دلیل تفاوت‌های عمده در محتوای خواسته‌های 1+5 و اقدامی که آن‌ها در عوض انجام خواهند داد با مشکل برخورد کرده است. این تفاوت‌های بسیار بزرگ در محتوا احتمالاً ادامه خواهند یافت. چون من هیچ نشانه‌ای نمی‌بینم که ایران یا 1+5 تغییر چشمگیری در مواضع خود در رابطه با این که چه نوع تحریم‌هایی در ازای چه نوع محدودیت‌های هسته‌ای برداشته شوند ایجاد کنند.
- به نظر می‌رسد در امریکا مقامات سابق دولت و برخی از اعضای کنگره به امریکا فشار وارد می‌کنند که راه‌گشاتر باشد. اما چگونه؟
«دو طرف از محتوای توافق به اندازه‌ای دور هستند که من واقعاً انتظار ندارم به زودی بتوان به موفقیتی دست یافت.» اگر یک کانال دوطرفه وجود داشت که بتوانیم نشستی با ایران داشته باشیم و به شکلی جدی به بررسی گزینه‌ها و احتمالات مختلف بپردازیم، انجام این کار برای امریکا راحت‌تر بود. اگر امریکا ملاقات دوجانبه‌ای با ایران داشته باشد، ما قادر خواهیم بود در مورد محتوای یک توافق جامع‌تر و به ویژه در این رابطه که در ازای کاهش تحریم‌هایی که بیشترین آسیب را وارد می‌کنند- تحریم نفت و تحریم‌های بانکی- انتظار چه نوع محدودیت‌های هسته‌ای را داریم صحبت کنیم. دولت امریکا در رابطه با این که بهترین توافق جامع برای ما چیست زمان زیادی را صرف تفکر داخلی و مشاوره با دولت‌های دیگر، از جمله 1+5، اسرائیل و دیگران کرده، اما ما هرگز این توافق را به ایران ارائه نداده‌ایم چون هرگز فرصت نشست با این کشور را نداشته‌ایم.
- آیا امریکا از ایران می‌خواهد همه اورانیوم غنی‌شده 20 درصد خود را رها کند؟
قطعاً این مسئله بخشی از توافق است. عوامل مختلف دیگری هم وجود دارند. یکی از عوامل محدود کردن توان است. اگر ایران از لحاظ تعداد و نوع سانتریفیوژها برنامه غنی‌سازی نامحدودی داشته باشد، در این صورت به طور خودکار در عرض چند هفته یا چند ماه توانایی تولید سریع مقادیر زیادی اورانیوم با درجه تسلیحاتی- اورانیوم غنی‌شده 90 درصد- را خواهد داشت. بنابراین امریکا می‌خواهد توان فیزیکی برنامه غنی‌سازی ایران را محدود کند طوری که آن‌ها توانایی تولید مقادیر زیاد از مواد درجه تسلیحاتی را نداشته باشند. به علاوه، ما می‌خواهیم مطمئن شویم که مکانیزم‌های بازرسی به تشخیص هر گونه تلاش برای تولید مواد با درجه تسلیحاتی یا ساخت تأسیسات مخفیانه، که روش مورد علاقه ایران برای تولید سلاح‌های هسته‌ای در گذشته بوده، کمک خواهد کرد.
- آیا ایران اشاره‌ای کرده که چه کسانی در گروه روحانی خواهند بود؟
فقط شایعاتی در این زمینه وجود دارد، اما تاکنون شایعات حاکی از این هستند روحانی در تلاش است تصویر فردی مصلحت‌گرا و میانه‌رو را از خود نشان دهد. وزیر امور خارجه بعدی محمد جواد ظریف خواهد بود، که بسیاری از ما او را به عنوان سفیر ایران در سازمان ملل متحد و در نیویورک به خوبی می‌شناسیم. او دیپلماتی بسیار باتجربه و بااستعداد، و بنابراین انتخاب هوشمندی برای سمت وزارت امور خارجه است. فردی که شایع است رئیس شورای امنیت ملی و بنابراین احتمالاً مذاکره کننده هسته‌ای خواهد بود، کسی است که من نمی‌شناسم، اما نام او محمد فروزنده است- او با روحانی و دولت‌های قبل در ارتباط بوده است. فروزنده قبلاً وزیر دفاع بوده است.همه تصور می‌کنند جلیلی مذاکره کننده هسته‌ای فعلی، با کسی جایگزین خواهد شد که روحانی اعتماد بیشتری به او دارد.
روحانی از سال 2003 تا 2005 مذاکره کننده ارشد هسته‌ای بود. زمانی که او مذاکره کننده بود مردم چه فکری در موردش می‌کردند؟
من مستقیماً با او در ارتباط نبودم، اما افرادی که با او در ارتباط بودند برای او احترام زیادی قائلند و روحانی را فردی می‌دانند که می‌توان با او معامله کرد؛ و در واقع، از سال 2003 تا 2005 یعنی زمانی که روحانی مذاکره کننده ارشد هسته‌ای بود، پیشرفت‌هایی در مذاکرات هسته‌ای رخ داد اما زمانی که محمود احمدی‌نژاد به قدرت رسید، ایرانیان توافق را نقض کردند. آن‌ها فعالیت‌های غنی‌سازی خود را از سر گرفتند و اروپایی‌ها اعتراض خود را با ارجاع مسئله به شورای امنیت نشان دادند، و این امر منجر به اولین قطعنامه از شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران شد.
به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری تیک Tik.ir، سامور می‌گوید روحانی به عنوان مذاکره کننده هسته‌ای شهرت خوبی دارد.
متن این گفتگو در پی می آید:
- بعد از مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب ایران، احتمال گفتگوی مستقیم بین دولت ایران و امریکا، که دولت اوباما از سال 2009 به دنبالش بوده، چقدر است؟
این اولین آزمون بزرگ روحانی است که نشان خواهد داد آیا او واقعاً چیز جدیدی برای مذاکره در زمینه مسئله هسته‌ای به ارمغان خواهد آورد یا خیر.
- حدس شما چیست؟
من خوش‌بینم. بالاخره ایرانیان قبول خواهند کرد که تنها راه حل مسئله هسته‌ای گفتگوی مستقیم با امریکا است. بنابراین مذاکرات بین ایران و آمریکا رخ خواهد داد، و این امر نشانه مهمی از آغاز فرایندی است که می‌تواند منجر به راه حل شود. در عین حال، دو طرف از محتوای توافق به اندازه‌ای دور هستند که من واقعاً انتظار ندارم به زودی بتوان به موفقیتی دست یافت.
- با توجه به این که شما مدیر کنترل تسلیحات و سلاح‌های کشتار جمعی در دور اول دولت اوباما بوده‌اید، آیا مذاکرات محرمانه‌ای بین دو طرف صورت گرفته است؟
آخرین باری که نشست دوجانبه در مورد مسئله هسته‌ای برگزار شد در سال 2009 بود، یعنی زمانی که [ویلیام برنز معاون وزیر امور خارجه وقت (در حاشیه جلسه 1+5 [امریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان] با سعید جلیلی مذاکره کننده هسته‌ای ایران ملاقات کرد. این دیدار در واقع جلسه مثمر ثمری بود که منجر به توافقی شد که در اصل طبق آن ایران اجازه می‌داد برخی از اورانیوم غنی شده‌اش به سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل شود. مسئله این است که آیا دولت روحانی موافقت می‌کند در حاشیه نشست 1+5 با ایران، نشست دوجانبه داشته باشد یا قصد دارد این کار را به صورت جداگانه انجام دهد، به عنوان مثال، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سپتامبر)]
- حداقل چیزی که امریکا و متحدانش برای پیشبرد مسائل از ایران توقع دارند چیست؟
رویکردی که 1+5 طی پنج سال گذشته در مذاکرات به کار گرفته این بوده که پیشنهاد کند به عنوان اولین گام در جهت تلاش برای مذاکره جهت رسیدن به توافق جامع‌تر، اقدامات جزئی برای اعتمادسازی انجام شوند. پیشنهاد اخیر 1+5 در آلماتی، قزاقستان، در اوایل سال جاری مبنی بر این بود که ایران تأسیسات غنی‌سازی فردو را تعطیل کند، بخش عظیمی از اورانیوم غنی‌شده 20 درصد را از بین ببرد، و تولید بیشتر اورانیوم غنی‌شده 20 درصد را متوقف کند یا به حالت تعلیق درآورد. در مقابل، 1+5 کاهش جزئی تحریم‌ها، به ویژه تحریم مواد پتروشیمی و فلزات گران‌بها را پیشنهاد کرد.
اعتقاد بر این است که کمی پیشرفت در مرحله اول شرایط تلاش برای مذاکره در جهت رسیدن به توافق جامع‌تر را ایجاد می‌کند. اما حقیقت این است که 1+5 تصور دقیقی از توافق جامع ندارند، اما همگی می‌توانند در مورد گام اول به توافق برسند.
- پاسخ ایران چیست؟
موضع ایران این است که تولید اورانیوم غنی‌شده 20 درصد را به طور موقت به حالت تعلیق در خواهد آورد، اما ایران می‌خواهند همه تحریم‌ها برداشته شوند، از جمله مهم‌ترین تحریم‌ها که تحریم نفت و تحریم‌های مالی هستند. بنابراین مذاکرات 1+5 به دلیل تفاوت‌های عمده در محتوای خواسته‌های 1+5 و اقدامی که آن‌ها در عوض انجام خواهند داد با مشکل برخورد کرده است. این تفاوت‌های بسیار بزرگ در محتوا احتمالاً ادامه خواهند یافت. چون من هیچ نشانه‌ای نمی‌بینم که ایران یا 1+5 تغییر چشمگیری در مواضع خود در رابطه با این که چه نوع تحریم‌هایی در ازای چه نوع محدودیت‌های هسته‌ای برداشته شوند ایجاد کنند.
- به نظر می‌رسد در امریکا مقامات سابق دولت و برخی از اعضای کنگره به امریکا فشار وارد می‌کنند که راه‌گشاتر باشد. اما چگونه؟
«دو طرف از محتوای توافق به اندازه‌ای دور هستند که من واقعاً انتظار ندارم به زودی بتوان به موفقیتی دست یافت.» اگر یک کانال دوطرفه وجود داشت که بتوانیم نشستی با ایران داشته باشیم و به شکلی جدی به بررسی گزینه‌ها و احتمالات مختلف بپردازیم، انجام این کار برای امریکا راحت‌تر بود. اگر امریکا ملاقات دوجانبه‌ای با ایران داشته باشد، ما قادر خواهیم بود در مورد محتوای یک توافق جامع‌تر و به ویژه در این رابطه که در ازای کاهش تحریم‌هایی که بیشترین آسیب را وارد می‌کنند- تحریم نفت و تحریم‌های بانکی- انتظار چه نوع محدودیت‌های هسته‌ای را داریم صحبت کنیم. دولت امریکا در رابطه با این که بهترین توافق جامع برای ما چیست زمان زیادی را صرف تفکر داخلی و مشاوره با دولت‌های دیگر، از جمله 1+5، اسرائیل و دیگران کرده، اما ما هرگز این توافق را به ایران ارائه نداده‌ایم چون هرگز فرصت نشست با این کشور را نداشته‌ایم.
- آیا امریکا از ایران می‌خواهد همه اورانیوم غنی‌شده 20 درصد خود را رها کند؟
قطعاً این مسئله بخشی از توافق است. عوامل مختلف دیگری هم وجود دارند. یکی از عوامل محدود کردن توان است. اگر ایران از لحاظ تعداد و نوع سانتریفیوژها برنامه غنی‌سازی نامحدودی داشته باشد، در این صورت به طور خودکار در عرض چند هفته یا چند ماه توانایی تولید سریع مقادیر زیادی اورانیوم با درجه تسلیحاتی- اورانیوم غنی‌شده 90 درصد- را خواهد داشت. بنابراین امریکا می‌خواهد توان فیزیکی برنامه غنی‌سازی ایران را محدود کند طوری که آن‌ها توانایی تولید مقادیر زیاد از مواد درجه تسلیحاتی را نداشته باشند. به علاوه، ما می‌خواهیم مطمئن شویم که مکانیزم‌های بازرسی به تشخیص هر گونه تلاش برای تولید مواد با درجه تسلیحاتی یا ساخت تأسیسات مخفیانه، که روش مورد علاقه ایران برای تولید سلاح‌های هسته‌ای در گذشته بوده، کمک خواهد کرد.
- آیا ایران اشاره‌ای کرده که چه کسانی در گروه روحانی خواهند بود؟
فقط شایعاتی در این زمینه وجود دارد، اما تاکنون شایعات حاکی از این هستند روحانی در تلاش است تصویر فردی مصلحت‌گرا و میانه‌رو را از خود نشان دهد. وزیر امور خارجه بعدی محمد جواد ظریف خواهد بود، که بسیاری از ما او را به عنوان سفیر ایران در سازمان ملل متحد و در نیویورک به خوبی می‌شناسیم. او دیپلماتی بسیار باتجربه و بااستعداد، و بنابراین انتخاب هوشمندی برای سمت وزارت امور خارجه است. فردی که شایع است رئیس شورای امنیت ملی و بنابراین احتمالاً مذاکره کننده هسته‌ای خواهد بود، کسی است که من نمی‌شناسم، اما نام او محمد فروزنده است- او با روحانی و دولت‌های قبل در ارتباط بوده است. فروزنده قبلاً وزیر دفاع بوده است.همه تصور می‌کنند جلیلی مذاکره کننده هسته‌ای فعلی، با کسی جایگزین خواهد شد که روحانی اعتماد بیشتری به او دارد.
روحانی از سال 2003 تا 2005 مذاکره کننده ارشد هسته‌ای بود. زمانی که او مذاکره کننده بود مردم چه فکری در موردش می‌کردند؟
من مستقیماً با او در ارتباط نبودم، اما افرادی که با او در ارتباط بودند برای او احترام زیادی قائلند و روحانی را فردی می‌دانند که می‌توان با او معامله کرد؛ و در واقع، از سال 2003 تا 2005 یعنی زمانی که روحانی مذاکره کننده ارشد هسته‌ای بود، پیشرفت‌هایی در مذاکرات هسته‌ای رخ داد اما زمانی که محمود احمدی‌نژاد به قدرت رسید، ایرانیان توافق را نقض کردند. آن‌ها فعالیت‌های غنی‌سازی خود را از سر گرفتند و اروپایی‌ها اعتراض خود را با ارجاع مسئله به شورای امنیت نشان دادند، و این امر منجر به اولین قطعنامه از شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران شد.
